Ka Elele, Volume 3, Number 3, 1 Mei 1847 — Untitled [ARTICLE]

kapaia he pepa, a me kahi malo i ka hope, ua oleloia he wahi kaula, a he wahi pau ko ka wahine i ka hope, nolaila ua oleloia he hele wale na kanaka Hawaii, pela no mai ka wa kahiko mai. I ka wa ia Kamehameha I, ike nuiia mai ka lole ma keia Pae Aina; a ma ke alo alii wale no e aahu nuiia’i wale no, he hapa loa ma na wahi e ae a puni na aina. I ka wa ia Kamehameha II., mahuahua’e no na kanaka aahu lole ma na kuaaina. I keia wa ua nui loa, a ua kawalawala na mea i koe ia mea. Mamua lohe nuiia ke kukukua kapa a na wahine, i keia manawa ua nalo wale ma Honolulu nei ke kani ana o ia mea; pela ma Lahaina, Koloa, a me na wahi e ae no. Pela no e holo lea’i ka na misionari hooikaika ana. Eia hou keia, ua olelo o Berinimake, 'Ke olelo paka nei au, aole hoi o’u makau i ka hoole mai o kekahi kanaka pono i ka’u ke olelo maopopo nei, he oi aku ka ino o ka nui o na kanaka Hawaii ma na kino ma ka noho pu ana, a me na ohana hale i keia wa, mamua o ka wa i hiki mai ai ka olelo a Kristo?' Ua ike anei oia i ke ano o kela wa? Ua hiki mai anei oia ia wa ma keia Pae Aina? A me ka noho ana o ia manawa? Aole paha i ike. Pehea la kona manao? He maikai anei ka moe aku moe mai? Pela ka hana ana o ia wa, aole mare, elua wahine a ke kane hookahi, a me na kane a ka wahine hookahi, elua ekolu a kahi. O Kamehameha II, 5 ana wahine; Kaahumanu, elua ana kane, aole pela i keia manawa, hookahi kane, hookahi wahine, oia ko keia wa e noho nei, ina e hana kekahi i keia e like me kela wa, e hoohewa ia oia ma ke kanawai i keia wa. Aole nae kupaa kekahi poe mare i ko lakou berita ana; ua haalele no. A pehea na haole? Aole anei pela? Pela ko’u ike ana. Ma keia olelo ana a Berinimake, e manaoia auanei, ua kokua maoli oia i ka moe kolohe; no ka mea, ke olelo nei oia he pono ka wa moe aku moe mai, a he makehewa ke kau ana o na kanawai moe kolohe. (Aole pau.) IOANE II.