Ka Elele, Volume 2, Number 13, 10 October 1846 — KA HAUNAELE MA KAUPO, MAUI. [ARTICLE]

KA HAUNAELE MA KAUPO, MAUI.

Aiihea oe e ka Elele, e honpuka| ku oe i keia manao; he mea kii[>a-j aha loa i kekahi kanaka kuaaina, o hapai. i ka hana kaumaha, i pili i a poino o ke h'upuni. Eia keia ninau ia oe e ka Elele, ela anei ma keia man Mokupuni a iiu, anle e hiki i -kekahi kanaka uaaina ke hana ia haua? Ua kauoa mal ka Moi ka mea kiekie, a mel e Kuhina imi o ke anpuni, e nnho akuu malalo o ka malii nui o ke anawai. Eia keia, ke liai maopnpn aku nei u ia oe e ka Elele, i lohe oe i kei uinu o ka hana ana a keia kanaka ka hewa. 0 ka uku o na kumu.i luna o na makua, oia ka hewa.l !a L)avida Malo, a me Kiha, na laa i waiho mai ia’u a me Kamakau, ohi i ka waiwai o na makua; i ke ii ana aku, haawi mai no kekahil niu makua me ka niaikai; i ke kii iua aku e ohi i ka waiwai o na iiakua pope, hoole mai iakou aole! loaa, nolaila, kena ae la o Kamaau i na makai e hao i ka waiwai o a makua pope la. I ka hao ana, iie rahi koi lipi, he hokeo, he papa! uipoi, he pauku kaula, oia na wai'ai i ohi ia no ke kumu. Eia keia, ki i niuau aku nei au ia e o ka Elele; uiahea o na aiipuiii

'naauao ke kanaka hana a po ka la me ka ukn ole ia? Aole, ua hanake knnaka a po ka la me ka uku ia. Pehea ka poe pope? hoole lakou aole e uku ia ke kanaka hana. Ua pono anei keia e ka Elele? aole, he hana naaupo ia. Ei;i keia, e ka Elele, i lohe oe; mahnpe iho, hala akn la na luna o ua kanaka nei i Kaoao i na kanaka ii pau i komo i ka pope o Mani IIikina, niai Kooiau a Kahikinui, e hele mai io na la. hele mai la Ip.kou a ,he nui 200 a keu aku. Hai aku la 0 Kanao ia lakou i ka hana, e kalai 1 na laau i knia, e hookala i na pahi, a me na koi, a me na kaula i mea nakinaki, a me kekahi mau inea e ae i |iili ia iiana, a makaukau lakpii ia mau la, a hiki i 20 o lulai, alaila hele mai la lakou, i nku ia au ia iakou he nui e like nie ka’u mea i Inhe ai mamua. Hooiina aku mi i na makai e kii |aku ia KaOiiO, e hele mai e kamailio pu maua; kii aku ia na makai, olello aku la lakou e hele mai io’unei, hoole mai la kela, aole au e hele iaku. Kahea aku la kela ina kauaka pope a pau, e kuhiklihi mai i ke kea, Ikuhikiihi ae la lakou i ko lakou lima i ko lakou lae, i ka houpo, i na poohiwi, nwa ae la lakou, hai mai Ia kekahi makai ia’u, aole e hiki mai o Kaoao. alaila pii aku au e halnwai me ia ma ke alanui; a i ko'u nana ana ia lakou, ua hoonolio pa]pa i;i na kanaka mawaena o Kaoao, ikaika ko lakou hele ana, he mnu wnhi kapa ekaeka ma ko lakou maa wahi ili, he laau ma ka lima, iie kaulu ma ua pnhalia o lakou; o na mea a pau i pili ia oiliana; e iike me na oh-ln maluna. Alaila, olelo aku au ia Kaoao, heaha ke ku-

mu o kau luina i keia la? Hai mai la kela, “e liele ana au i Kipahului io Kamakau la a me na mnkai.” Alaila, maopopo iho la ka hewa o Kaoao, olelo aku au ia ia “he kipi oe.” I mai la kela, oole au he kipi. Olelo aku la au i na kanaka hei nui “e hoi oukou.” Aole hiki ia lakou ke hoi, koi aku la au io Kaoao e hoi i kuu wahi, hoole mai kela; kena aku la au i na makai e hopu ia Kaoao, i ke kumu o ka hewa; aole i na kanaka e ae. I ko lakou hopu ana, kahea ae la o liaoao i na kanaka pope, o ka haka iho la no ia.[ Nui iho la ka haunaele ia manawa;( kulai aku kulai rhai, hooik; ika aku la au e hooki aku, a ma hope iho, heluhelu aku la au i na apana kanawai imua o lakou; a lawe ia mai o Kaoao i ko’u wahi; liai aku la uu i na mea a pau i piii i kona hewa; a rna ia hope iho kakau'aku la au i palapala I ke Kiaaina nana e hana i keia hana e like me ka olelo o ke Kanawai.