Ka Elele, Volume 1, Number 6, 19 June 1845 — Untitled [ARTICLE]

E ka Elele Hawaii, Aloha oe: Da maha iki ko’u kaumaha i ka make ana o kou kaikuaana, o ka No-[ nanona, no ka mea, i ko’u ike ana i kou helehelena a i ko’u lohe ana i kou leo, ke manao nei a’u ua kam

mai ka mana o koukaikuaana maluna ou. Nolaiia, ke hauoli nei ko’u naau, a ke palapala aku nei au ia oe e noi aku ia oe, a e hooikaika aku ia oe e hele pinepine a puni keia pae aina; a e ao aku i na Lii, a me na konohiki, a me na makaainana a pau ma na mea e pono ai ke aupuni o Hawaii nei. I keia wa c noho nei, ua hemahema loa paha ke aupuni a me kanaka o Hawaii nei. Aole anei pela i kou manao? Eia kekahi hemahema a’u i ike ai, i ko’u hele ana ia wahi aku ia wahi aku. Na aianui ino, aole hanaia; nolaila pilikia ke kanaka i kona hele ana, pilikia ka lio, pono ole ke kaa hipi, a me ke kaa iio. Pehea i kou hele ana a puni, aole anei he pilikia ma ka nui o na kuamoo? Eia kekahi hemahema a’u i ike ai/aole paa pono na aina mahi i ka pa, nolaila, ua pilikia pinepine kanaka. Pilikia ika hipi, na lio, na puaa, na kao. Aole anei pela, ma Hawaii, ma Maui, ma Oahu, Molokai, a.me Kauai? Nui ka hemahema o kanaka ma ka mahi ana. Aoie mahi nui ia ka aina, aole kanu ia; no ia mea, nui ka wi ma na aina a pau o Hawaii nei. N"i ke kumu kuai oke kalo, ame ka pai, ame ka poi. Ua pololi pinepiue kahi poe, a nui wale ka pilikia o kanaka a me na kamalii. Nolaila, haalele kekahi poe i ko lakou wahi e noho ai. Hele ia wahi aku ia wahi aku e noi ai, a e kuai ino hoi, a nui w'ale a kaumaha loa ka lakou aie. Pehea keia? Ua hemahema paha na kula, aole Ipono loa. Molowa na kumu, kolohe na haumana, palaka na makua. Aneane poho ka waiwai a ke Lii i haawi aku i mea e pono ai ko Ha-

waii poe kamalii, i naauao kanaka ! a i ikaika hoi ke aupuni. Eia paha ka hemahema 'i koe a’uj e hoakaka aku, o ka mahuahua o|j ka hewa raa kekahi mau wahi. 0|t ka aihue, o ka inu rama, waina, i ; awa, a me na mea e ona ai; o kaj hookamakamā, a me ka moe kolohe,! a rae ia hewa aku ia hewa aku. Pe-j hea ma liilo, ma Kaawaloa, ma Lahaina, a ma Honolulu? Ua lohe au,| ua like o Lahaina me Sodoma, no ! ka nui o ka inu rama ann, a me ka hookamakama ana. Aloha ino kej kulanakauhale o Hoapili! Aneane maha ole paha kona kupapau, no kal nui o kahana haumia malaila. Pehea ia? E ka Elele Hawaii, i ko hele ana!j a puni o keia pae aina, e nana poko oe i ka hemahema a me ka ole o Hawaii nei. Ina ua ike oe he oiaio keia mau mea a’u i olelo aku, ea,[ e ao aku oe i na Lii a me kanaka hopeweliweli o keia mau mea. E ao aku ia lakou i ka mea e pau ai ka hemahema, a me ka hewa o kanaka, i mihi koke lakou a huli i ke Akua, a hana i nahana maikai a me ka poiolei i oluolu ke Akua, a i ola na kanaka a pau. Na’u na kou Makamaka. Me'i 26, 18-15.