Ka Elele, Volume 1, Number 1, 29 Mei 1845 — PALAPALA AUPUNI. [ARTICLE]

PALAPALA AUPUNI.

No ka nui o na palapala aupuni i haawiia mai e paiia, nolaila, ua lioopukaia'ku keia Elele e. i ike koke ha kanaka a pau i keia'mau olelo koikoi, ano nui; i maopopo hoi i na makaainana ka hana a ke aupuni i keia wa. Pololei maoli ka olelo a ka Moi Kamehameha IIĪ. I kona manao, oka pono 0 ke Akua, o ka naauao, o ka ike, oia na mea oi aku e imi ai; nolaila olioli ka miau 1 ka lohe ana i keia mau hua oiaio mai ; loko mai o kona waha. I ka la 20 o Mei nei, hai ka Moi i keia olelo i ka hoomaka ana i ka Ahaolelo. He la hanohano ia ma Honolulu nei; nui ka poe hele i ka Ahaolelo e ike a e lohe hoi. I ka la 21, ka hai ana'e o G. P. Judd|j i kana hana imua o ka Ahaolelo, imua O; na lii, ame ka poe makemuke e lohe. E; pono e heluhelu i keia olelo rnc ka noo- 1 noo ikaika, ame ka mea hoomaopopo. , Aole pau na palapala aupuni i ka paiiai ina keia Elele e; e hoopuka hou ana rio. ; Auheo oukou e na lii Ahaolelo , a nie ka j poe i kohoia e na mokaainana! j Ua kii aku maua ia oukou e Ahaolelo| pu kakou no na mea i pili i ka pono o ke, Aupuni. 1ka maua hana ana i ka hana; i pili pono ia maua, ua hoonoho maua ia | G. P. Judd i mea kokua ia maua ma naj inea iloko o ke Aupuni, a ua hoonoho no hoi maua ia R. C. Wyllie i rnea kokua ia maua ma na mea pili i ko na aina e, a ua hoonoho no hoi maua ia Johnj Ricord. i mea kokua i na Lunakanawai | ma na mea a pau i pih i ka hookolokoloi ana no ka pono. Ua kauoha aku au i ka’u mau Lunako-I

kuae hoike ia onkou i ka mooolelo no na i mea a pau i pili i ka lakou hana. Ua ae akaka mai o Amerikahuipuia, a me Beritania, a me Farani, a rne Belegiuma i ke kuokoa o keia Aupuni. Ua oluolu mai ka olelo a kolaila mau Alii. Ua makemake maua e noho maikai a kuikahi me ko na aina a pau, a e hana like aku i na kanaka o kela aina keia aina. 1 ko maua noonoo ana i keia, ua manao no maua a e pimo ia oukou e kukakuka no ka hooponopono hou ana i na aha hookolokolo a e mahele pono paha i !|na liana, a e hooponopono i na kanawai. ] Pono ia oukou e imi hou i kanawai no na hale kuai, no ka noho aina, no na palapala moku, no ka hooponopono ana i na awa, no na dute, no ka uku o ka poe hewa, i mea e pau ai ka hana hewa ana, a no na aie i hoopaapaaia, a e hoopono pono hou i ka auhau o ke aupum. Na ka maua mea kokua iloko o ke au- | puni e hoike akū ia oukou i ka nui o ke i dala e pono ai ke aupuni i keia makahiki. | E imi oukou ma ia mau mea me ka maj !ama pono i ke dala e iike me ka mea ku j pono i ka noho ana o na kanaka. Ua makemake maua e imi oukou i mea j e maopopo ai ka emi anu a n:e ka mahua|i hua ana o na kanaka, a e imi hoi i mea ,e nui ai ka pono, a me ka pomaikai o na ! kanaka o keia pae aina, I ko maua manao, eia ka mea i oi, o ka j' hoomalu i ka pule i ke Akua, a e hoola!ha aku ika pono, a me ka palapala; a | nolaila, pono ia oukou e imi i ka mea e | malu ai a i mea hoi e laha nui aku ai ia mau mea iwaena o na kanuka o keia aina I a me na kanaka o na aina e e noho la maloko o ko kakou Aupnni. Ua akaka ia maua, o ka Olelo a ke Akua ka pohaku kihi o keia aupum, oia I I hoi ka mea i komo ai kakou iloko o ka j, lahui o na Aupum Kuokoa o ka honua I 1 nei.

Nolaila, ua paa ko maua manao e lioo- 1. malu i na kanaka o maua malalo o kaj Haku, a i ka hoopai ana i ka hewa, kej; manao nei maua e hui ka pono me kejj alohu, a e uku maikai aku i ka poe ikaika i ka hana, a mc ka mea i pono. O ka Mea mana i noho alii ihaluha o na Aupuni a pau, ua lokomaikai mai oia ia’u i ko’u manawa j)ilikiu i ka hoi'noi ana rnai i ke aupuni ia’u me na mea pu emau ai ke kuokoa ana. i a hoi e kokua nui ia oukou i ko oukou imi nui ana a nana hoi e hoomalu ia uukou, a me ko’u poe kanaka a pau.