Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 45, 10 Nowemapa 1888 — NA KATOLIKA ME NA KULA. [ARTICLE]

NA KATOLIKA ME NA KULA.

9 (Bulbtina Oct 29.)

Lunahoopokopono 0 KA Buletina Am maloko o ka nupepa u Advcrtißer'' o kela Poalima aku nei he manao i kakaula e Kanaka Heolepope nb ka Hiea • pili aoa i ka'n palapala maloko 0 ka Buiet*ina o ka la 19 iho nei. Ua heluhelu ka mea kakau i ko'u manao 3ug ka uod»oo; a ua huuoli jloa au no ke ano akahi o kana hoike mai i kona manao, oiai nae ua okoa kana i k# ka'a. ]S T olaila } ke haueli nei au e kalaielelo pu me ia maluua o ke kumuhana e pili &nr» 1 ke ao ia auu o ka hoomana iioko 0 na kuU Aupuni, me ka mauao ewaewa ole, e liko no hoi n>e Va ano monao hooKiihi mina |i hoolalelale iaia, 1 mea noi e hoolii.o ia aku ai ka malanialama maluna o kek»hi kumuhana ano nui. Ina e heluheln ana o Kanaka Hoolf j>ope i ka manao n Kauka Hai e pili ana ilEa palapala mai Kohala mai e iae mai auaneMa aole i kukulu ia uiau olelo hoakaka maluna 0 ka oie. īna nae au i koho hewa i ka maoao 0 Kauka Hai, alaila aole no īa me ks manao ino, a aole no hoi ia he mea e paewa &e ai mai ke kumu nui mai 0 ke kakulumanao aole 0 Kavka Hai a o kekahi mea e ae paha Ea'ii 1 kamailio aku ai ma ko'o mgttk£ «a makemake au maluna o kekahi aitaati ma ke ano he kumii t> laka|. 0 ka raanao 0 ka Kev. Kf!onimaaa 1 ike ia al maloko 0 na nnpepa ma 'ke ane o īa kekahi 0 na hoike'koikoi 0 ka aoao Hoolepope nui ma nei aia malaila na i mai 'ai ha kumu 0 ka'u panea ©ia no hoi na knmu alakai kahiko loa 1 hoopili m aku 1 ke kulana oiaio 0 * keia mau Pae Aina. Mm ka lawe ana mai i na irea mn waho i mea e ia ai ks kumuhana ke makemake nei aa e kiloi akd i ka malamalama laalaha e like me Ka hiki maluim o ka ninau nni, oiai o 11 a ninau f la ua pili qo ia i na ninau e ae. Aia no he f , mea e pono ai ke hooponopono hou ia k» olhaim hoonaauao holookoa, | XJa«%e lea © Kaaaka i| fco'u kulana, oia hoi ala au ma ka ao-j ao 0 kaJSk%)eBia |Katolika . holookoa. Ke koi nei makou no na keiki Kr;toHka, e hoonaauao ia ma m u!e ? o ao maopopo o ka Ekalesia Katoi*ka, a ma na nana a la Ekaleeia, a o 1 a Ekalesia wale f?o, i manaolo ai ua paa īa maluna o kona mau hoahanau. O ka hoonaauao r<na ma na oleloao kumumoa i maiiaoio like ia'e na Karistiano a pau, na poe Katolik» me ua Hooleaole no ia i lawa. tFa hoakaka aku an maloko 0 ka'u paneta Kauka Hai he >ehuUhu lo«i na niea 1 kuikahi Uke ai mawaena o na Katoiika a me na Hoolepope ma na oleloao pui oihana Akua, a aneane hui e lokahi like loa ma na hana maa m«a o Keia o'U ana. Ua hoikeike mai nei o Kanaka Hoolepope he lieluna lebulebu 0 na pauKu i aelike :a e n& aoao elua. Ano, e ae mai ia'u e hoike aku 1 kekahi mau"kumu Tppno ole ai oa ao i kapae;a abu f ai na ao Katolika, no ka poe Katolika. 1. B manaoio ana no kakou be lehulehu ioa Bifc Kwmukīila Hoolepope i ma- i , iiaoio 0le # a aole mo hoi e āe aua lakou, i i na pauku manaoio 0 Ka papa hoonohu- J ueho a ko kakou hoa kanalia # hajpule e > Jke Kniana i Levi p!e ia i hoike mai neū 1 2. Ina paha, he Hoolepo-

pe kekahi i manaoio i kēla mavi oleloao. a pau, aiaila o kana mau ao an& aku, aole no auanai e ole ana ka okomokōmoia ho 0 kona mau nianao hoiuo piiikino ma na mea ana 1 manao ai he mau me* ku ia i ka.hoomanamana a 1 1 ole ika lapuwale paha. A nolaila ma kona ano he .kanaka hoolepope lioopono ia a kuio hoi, e hiki ana anei iaia ke kaohi iaia iho mai kona hoike ana aku imua o kana mau haumafta no na ku liihewa o ka Pope ? 1 3. Ke helu mai nei o kanaka hoolepope mawaena ona mea i kuikahi pa ai na aoao elua, oiana "Sakarama nui oka Bapatizo ame ka ahaaina aka Haku." Aka aia nae he paewa nui loa, ao ka oi ajcu nae oia ka mea e pili ana 1 ka ahaaina a ka Haku. 4. Oka mare, oia ka pohaku kihi o ka nohona ohana kamtiano, eia nae ua kulike ole ioa ko kakou mau manao no ka ninau oki mare. # 5. E manao paha kakou aia kekahi kumukula naauao a i loaa hoi na noonoo akahai 0 sa hoopeno, aole oia e hoopuka i kahi mea kue i ka manaoio Ivatolika. Aka, healia la ka niea hooiaio mai i na keiki a me'ko lakou man makūā e ao io mai ana oia 1 ka aoao Katohka oiaio? No ka mea ina ka aoao kalolika o ka niea. e lilo ana i kumuao no ka hoomaiia, he mea oono oia ke hoouna ia. aole mai ka Papa Hoonaauao piii hoomana kapakahi,aJie poe Jioi i Levi ole ia, aole; akft, mai ka mana mai o ka Ekaleeia. I 6. Ua kuikahi pu o Kanaka hoolepopft me au mala ae ana ika heWa laulaha ana ona kanaka, ka hoola panai ia ana e leeu Kristo ame ka hoolaia ana ma 0 kona mau pomaikai la. Aka, aia nae he ninau ano nui i Hke ole ai I na Katolika a me na Hoolepope, oia hoi ka liinau e pili ana i na hana e loaa ai ia pomaikai, oia hoi, Hfeaha la ha hana e loa'a ai na pomaikai xāā 0 Tesu Kariito la 0 hana ia ai e ke kanaka i loaa. ai kona hoola ia? 7. 'Aole 1 lawa ka leaa ana he »o#~ pololei 110 ia mea he ne 'hi&walio &e 0 11 a lxē' meĀ pono 'no likou ke hoomaaoiaa.ia a aoia i na liana' maoli 0 ka hoomana a irie ka pono 10* maoli. , Mawaena e namea ano nui e ae, u'a makemake makoa e ike lakou 1 ke ano &6. oka oihaua pnle laahia (e malamaia ana ma ka olelo Latina.)

8. O naoieloao KariBtiano i mai e Kauaka Hoolepope, meh',e mea 'la ua lawa'ia mau mea 110 irx Hoolepope. Aka, e ae mai īa'u e hoike aku, aole pola ka Aoa© E hoo'e io mai ana no paha kau hpa kalai olelo hoopono, aole no 1 maipmake ia e ao ia na keiki iloko ! o na Kuia Aupani ma pa mea Hoole--1 pope. e'a n&e oia maoli no aae ke ano. 0 ke ano o ka i komo iloko o na kula, e lilo aua na keiki Katoiika 1 mau o ke ano haahaa, me ke kue ana i ka makemake o 11 a makna. A ke k? j}ik aei au ia ano e hoohua mal ana ia mau hopena, he pOno ole. Me he mea la, ua' nana oie kuu hoa'ioha i kau oielohoakaka, 0 r}a ku'la pili hoomana,maoli maioleo 0 kem Aupuni, ua hoiolea no makekuh|iman mea kakaikahi. Ke waiho aku uei au he hana kupono e hoola ia ai keia baat. kaulike ole e ka oihana hoonaaaao ina o na keiki _Katolika ma ka hoike aua aku imua 0 ka Hoonaauae ka mea e yaa nei i k|i nia v e oluoiuia e iakou e kokua i na, Kula Kuokoa, a oia auanai ka hooko | poiio la aaa 0 na noi ewaewa ole ā ua makua. Ma ko'u manao, oia hoi ko'u maiaao ponei mao!', 0 u& makua- aole

rte JUpuril ; —k4 jpoe ia, lakou kaL.lia- . iia mua a -m# ke kuleana mua oia ka. inii'ana uo oa mea e hoo&eauaola ai lakou maa keiki, A" e kfm© ke Aupuiii e kokua i ku wa pilikia. Ua mekemake o Konaka Iloolepope ia'u e puuwai liamama i kou m?>oao no ka mea e pili ana 1 ke aoia aua qka hoomana iloko o m kula. Aole nae o maua kuikahi ma ia huaolelo puuwai hamain". Aole o'u manao iie ano puuwai Lamaina ka lawe ana mai i ka manaoio poomuku a aoakia 1 kou hoalauna makemake ole ia meu, a hoohana aku paha ia mau mea maluna o ko'u mau noenoo ana me ka papa ana mai o ko'u luna'kehala. Aole au e koi aku ana e loaa mai ka-po-no o ka hoohana ana aku i ko'ii mai nao pili hoomana maluna o kahi poe | e aku me ke kapae ia ana aku o ko kkou mau pono. O ka'u meae noi | aku ai oia ka pono io maoli. a he mea | ia e maua'e ole aku ana i ko hai lunaīkehala. Aole ho o Kanaka Hooiepope i puuwai hamama oiai oia i hoike mai ai he kulana h©onaaua<* akea, ka mea lioi e kue ana 1 ka lunaikehaia o kekahi'hapa uuku qka poe hookaa Auhau. lua e apono ana ka Fa - pa Hoonaauao, alaila, he hana īnp wale ana no keia i ka*mana o ka aoao ikaika ma ka ulupa ana i na pono laahia o ka aoao uawallwali—Aohe mea | hou—Aka o kela rula ahiu kahiko loa no, oia hoi ka Ikaika maluna o ka | Peno. ! * Herman, I Epikopo o Olb.a. Honolulu, Oct. 27, 1888.