Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 39, 29 Kepakemapa 1888 — HANA KAPULU. [ARTICLE]

HANA KAPULU.

Ua ku a ua hoi aku na hoa o keia Ahaolelo no ko lakou mau home, a,

eia ka moolelo 0 0 lakou mau hanu fee waiho nei mahope. he mau mea e hoike ana no ka lakou mau h?ina a me ko lakou ano I ka manawa i kohoia ai na hoa o keia Kau, ua hoopuka ia*na o!ettr itia 0 ko tkkoC( aoao f o ke kahua o ko lakou hana he "Hoomaemae Aupuiii." U keia ke ano nui o ka iakou p<'pa hana, a malaloo keia kumu lakou 1 hiliuai īa ai e ka poe koho balota o keia aupuni. O keia a me na olelo pahele a me na hana apuka koho papalua i hana ia 1 ka la koho balota, oia ko iakou kumu i liiu ai he mau lunamakaainana a he mau alii (?) »»0 ka Ahaolelo. Mahope iho o keia ko ana 0 ka 0 ka poe ma ka aoao u hoomkemae aupuni," ua kau nui aku ka maka 0 ka poe kuhihewa mahope 0 keia poe e ike ia ana na hana hoomaemae, oia hoi e ia ana na hatta 0 ka lehulehu maluna o ka .pono.a me ke kaulike.

N.o makou iho, ua kanalua mua no makou mai kiuohi mpi no ka oiaio o pa olelo a ka aoao "Hoomaemae aupuni" no na kumu he lehulehu wale* a mamuli oia manao makou v kue ai i na hana i hanaīa

O ka mua loa o ke kumu a makou 1 hilinai ole ai 1 keia hoomaemae aupuui ana, oia no ka hai)a mua loa a ka poe ma ia aoao. Ua hookumu ia ka hana hoomaemae a keia poe maīpna 0 ka mea e kue aua i' ke ano maoli 0 ka lakoo oleio, oia hoi. ua ohaki īa ke kanawai ke kumu; oiaio o ka pono a mo ke kaulike, a 0 keia auo hana 1 lawelawe ia e ka hoomaemae aupupi, he mea no iaj a kakoa e koho ai } he kahua heielei Wale ko ka poe ''Hoomaemae Auuupi0 na liana 1 hookumu ia maluim | 0 ka hewa, e hoohua mai ana no iika hewa, a ua hooia ia mai no keia|o^ek, ma na mea a kakou i ike ai 1 hahaia e keia Ahaoleio mai kona noho jmua ana a hiki 1 ko lakou hoi ana la. Aole loa mai ka hoomaka aua| 0 keia luhui kauuka e noho malalo q keia aupum a kakou e noho nei, 1 i|ke ia ai kekulii poe kauaka, 1 hoakoakoa ia e noonoo 1 na meA e pouo ai kk lehulehu, i kau nui la aku 1h poe £>ookela ma ke kaiai pih Aupuui ana;, a he poe hookahuli i ka pono iauhha no ka pimo pilikiuo o lakou iho | a me na ljiiia koko'naua i hoonoho ae ia lakou ma ke aapuui. A|te makou'o ahe jra ana ike kumu-

hana/i olelo ia oia ke kaliua 6 keia poe e nobo nei roa ke Aupuni, e ahew& »na makou i ka lehulehu o na keiki a na tnisionan, na alakai, a me ka poe i kulou aku malalo o na alakai atia a keiu poe. Ua hana keia poe e like me na ano o ko lakou makua. He poe hoopunipuni maopopo keia ina kakou e nana aku ia lakou ma ka lakou i olelo ai i na la mamua o ke koho ana. Ua manaoio maoli no kekahi poe he oiaio na keiki a na misicmari a e hoomaemae ana lakou i ke Aupum a e lilo aua keia aupuni i mea e po— maikai āi na kanaka a pau. Aka, heaha !a ka kakou e ike nei ? Ua hoololi ia na mea 1 knkulu ia e na makua misionari ame na 'lii o ka manawa kahiko, me ka manao ino, me ka moe uliane e hoopilikia a e hoohaiki Ika pono oke Kanaka Hawaii. ' ■ 'i 1 Maialo o keia kumu i heīe auna mai ai na keiki ana misiori, ame na Kahunapule Haawaii ī hoohiki la a i lou ia ua kumu pepeiao, a me kekahi mau hoa e iho i punuku ia me he lakake 'la. Ua hooikaika keia Ahaolelo ame keia Aha Kuhina e nowelo i na ino a pau a lakou i manao ai ua hana ia ek« Aha Kuhina mua, a he puu naonao kai loaa ia īakou ma kahi oke kuahiwi oka hewa a iakou ī haku (?pa ai. Ua hoopapau lakou e imi iko hai hewa, e apo nm ma o a maanei ī ke aka o na mea ino a ko lakou opu i kuko ai no hai, me ka poina a hoopaiaka a kokua maoli uo īpa m&a ino, lapuwule, a ekaeka i hanaia e lakou ponoi iho. I ke aka o ko iiai hewa iakpu e hoopapau ai; i ka io oua hewa ppnoi aka Aha Kuhina a lakou i onou aku ai e noho ma ke Aupuni, ua olalau na maka a na hawahawa na iima o keia poe Anela a na makua miBionari i hoohua iho ai e hoopunana ma llawaii nei» me na kokua hookam#ni 5 a me na wahi auna wai hooluu llke me ko ka lahui pō• noi ī noho kua kii iho nei iloko o keia Kau. Aole makou e hue pau aku ana i na ino o keia Ahaolelo Hoomaemae Anpuni ī hookahi naanawa, aka, eku malie aku n$ makou i "hiki ai īā kakou a j au 2 eka lahui Hawaii, ke hoomaopopo i ke apuhi ame ka pelo a na keiki Ilio hae ī hoaahu ia i ka aahu o ka hipa. Aia iloko o ka hoike a ka Mea Ha~ nohano ka Luua Hooia oke Aupuni, na hana kue Kauawai a keia Aha Kuhina i houluulu īa mai mua mai a hiki 1 kona puka ana aku. Ua hoike maopopp iu mai ka hewa. Ua hoopaapaa maoli keia luna wiwo oie o Ue Aupuni me na Hoa Kuhma, a ua ahewa aku oia īa lakou & pau i ke kikoo i ke da'a o ka Waihopa, a hoolilo kumu ole no kekahi mea e aku. Oka mea keia a lakou i olelo ai oia kekalii oua hewa oka Aua Kuhina mua. Ua hoopuka mai ka Aha Hookolpkolo Kiekie īka pololei o ka kfc Luna Hooia o Aupuni. a ma ia mea, ua ahewa īa keia Aha Kulima. Eia hoi me keia mau ahewa aua a ka Aha Hookolokolo Kiekie j ka h; nk a keia Aha Kuhma Hoomaemae Aupuni, , heaha, ka h&na a na auna Anela i hana r.i a i kokua ia aku hoi e Pilaii ma; — Aole he hanu aku i ka liewa, a i ole hoi ia, ku ae a p.apai i na eheu a olowalu ae na leo, awiwi i ka ahewa ia hai, a ahew* aku; aole, hoomoe ia aku la keia hoike e na keiki a na misiouuri ma ka lima o kekahi Komisiua a keia Kau aku hoike mai i ko lakou manao Eka Lahui Hawaii, o ka makou hana keia i makemake ai e hana uo ka\*ono a me ktv holoniua oko kakou amn, oia hoi, e hoike aku i ka oiaio ona mea e hana īa nna e ka poe' a oukou i koho ai, i ike maopopo ibo ai no oukou ina mea i hana ia. I kiki ai ia kakou ke koho i ke ano o na keiki misionari ame na kanaka i ke 1 kua ī ka laKou mau hana. Aoio kakou i 'ia~fe hai aku, aka, nana koiki hookauiaui, hoopalaiuiaka naau a>yahia no a Kakou, na &eiK.i no a ua makua lioopouo naua i lawe niai ka hua oko ola i Ilawaii uei, na moonihoawa a kekalii o kakou c hiipoi nei Ho \valo aku no keia # na oukou no e koho iho. Hamau Ka teo, umia ka hauu a paa, aia akn imua ke