Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 34, 25 August 1888 — HALAWAI MAKAAINANA. MA KAUMAKAPILI Hoike kekahi Kalai Aupuni Hawaii Aia ka he Hana nui a hoea mai? HON. JNO. L. KAULUKOU KA MOHO A KA LAHUI. Ka Hana o ka Manawa-E Lokahi. [ARTICLE]

HALAWAI MAKAAINANA. MA KAUMAKAPILI

Hoike kekahi Kalai Aupuni Hawaii Aia ka he Hana nui a hoea mai?

HON. JNO. L. KAULUKOU KA MOHO A KA LAHUI.

Ka Hana o ka Manawa-E Lokahi.

I kulike ai me na olelo hoolaha ī paiia ma na pipa alanui a i hoikeia ma na nupepa no ka malama ia ana o kekahi halawai makaainana malokō o ka hale halawai malalo o ka luakini o Kaumakapih ma ka hora T o ka po Poaono īho nei, pela no i hooko ia ai. Ma ka hora 7:o0 hoomaka ia na hana, a ua piha na noho o loko o ka hale ī na Kanaka maoli, haole a me »a Pukiki. Ka Mr. J. 8. Kukahiko i waiho mai i ka inoa o Mr. S M. Kaaukai i mea haiolelo no ka manawa. Aponoia. Ko lia neie i ka lunahoomalu, aole oia i pii ae ma kahi naiololo, oiai wahi ana/ aohe lunnhoomalu. Nolaila, waiho Aai o Mr. J. S. Kukahiko i ka inoa o Mr. J. M. Poepoe i lunahoomalu no ka halawai. Aponoia. o J. M. Poepoe i ka noho lunahoomalu, a nana i waiho mai i ka moa o Mr. K. M. Koa hou i kakauolelo. Aponoia. Kohoia o Mr. Jnp. Sheldon (Kahikina Kelekona) i unuhiolelo. Hoakaka mai oia, he mea pono ke pule īa keia halawai, oiai !:e hana no ia i maa mau ī na halawai a na kanaka Hawaii, nolaila ua koho ia o 3fr. J. S Kukahiko i mea nana e pule. Hoakaka mai o Mr. J. M. Poepoe i ke ano a me ke kamu o ke kahea ia ana o ka o ia ke koho ana i moho holo balota Alii no ka hoopiha ana ī ka hakahaka o kekahi o na noho Alii o ka mokupuni nei o Oahu, mamuli o ka make ana o Hon. S. G. Waila, a na ke anaina e waiho mai-4 hookahi, a elua a oi aku paha inoa me ka nana ole i ke ano o ka ili o ke kanaka. Oiai ka unuhiolelo e mahele ana - na olelo a ka lmiahoomāiu mai ka oielo Hawaii a ka olelo Berit- t »ma, ua paneia mai la ka poiolei ole .0 kana unuhi ana e Kekahi mea mailoko mai 0 ke anāina. Na Mr. Jon. S. Kukahiko i waiho mai i na inoa o Jno. L. Kauiukou, W. C. Wilder a me T. R. Lucas. Ku mai o Mr. W. C. Aehi, a nonoi mai he mea pono Ke kohoia ī komite ekolu lala na iakou e noonoo i kekahi kahua-hana (platform) a waiho mai imua o ka halawai, a o ka moho e ae ana o la kana mau kumu hana e hana aku ai, la ka moho. Kokua ia keia noi e Mr. A. Roaa. Maanei i ku mai ai o Mr. Aehi a noi e hoopau ia ka maheleolelo mua, a e kohoia o Mr. A. Rosa ma kena wahi. Apenoia. Ku mai o Hon. J. Nakaleka a hoakaka mai ma ke ano, ma e lilo ana ka poe a pau i komo iloko o ka halawai i poe hoa no ka halawai, alaila e aeia aku oia e kamailio. Hoakaka aku ka luuahoomalu, aohe rula e kanpale ana 1 ka pono kamailio o ka poe ī komo

iloko o ka halawai, a ua manao no oia ua hiki laia ke kamaiho. Nolaila, hōakaka mai oia (J. Nakaleka) i kona muiiao, oiai oia Ka mea nana i kokua ike noi a Mr. J. 8. Kukahiko, no na inoa aha i wāiho ai, a ma kona manao he mea pono ke lawe mua ia kela mau inoa a hlo i mea na ka haiawai e koho ako ai. Ao ko kahua hana e like me ke noi a Mr. Aehi he mea hope aku ift Kue mai o Mr. A, Kosa 1 I m olelo a Hon. J. Nakaleka, rae ka olelo ana aole ona kuleana e komo pu mai ai ma ia halawni, oia\ he hoa oia no ka Ahaololo. Hoakaka mai o Hon. Nakaleka, ua kamailio oia ma kona ano makauinana, aua manao oia ua |jcaa loa aku ma kula na ole!o a kona "hoa oka aina hanau hookahi. A ina do kamea e pili ana no kona pōno koho maloko o keia apann, na manao oia e hiki ana īaia ke koho a e loaa ana iaia ia pono oiai ua oi aku mamua 0 ekolu mahina kona noho ana ī Honolulu ueu ke noi a Mr. Aehi, a rpono ia Koho ka lunahoomalu ia Mr. Aehi 1 iunahoomalu ro ke komite imi "kahua hana" ia Mr. A. Rosa i hoa, a na laua e īmi aku ke kolu maiwaena mai ona haoie. O Mr, Thoma6 R. Lucas, ke kolu onn hoa oke komite. A hala he mau miuute ? ua hoike mai ka lunahoomalu o ua komite 'la i ke 14kahua hana," a oia keia malalo īho nei: I—E hooponoponoia ma ke ano kupono ī na mea a pau ke ano o ka hookomo ana mai i na limahana. i 2 —E kakoo īna Kanawai a paii e kokua ana i ka pono o na tnea a pau mai ka mea waiwai loa a hiki aku i ka mea ilihune. 3—E lfoopau i na oihana Aupuni ano waiwai ole o ka lehulehu. 4—E hooikaika ma na mea a pau e mau ai ko kakou noho ana ma ke ano he Aupuni Moi, 5—E kokua i n» meaekokua ai i ka holomaa o ke Aupuni ma ke ano maikai. W. C. Acht Lunahoomalu.

A. liosa. T. R. Lueae. Ma ke noi a Mr. J, S. Kukahiko ua apouo ia ka hoike a ke Ko/nite. Alaila hoakaka ka limahoomalu, o ka hana i koe oia ke koho auai moho. Na Mr. Aehi i haiolelo loihi mai no ku mea 6 pih ana 1 ke kanaka kupono e lilo i nioho, oia ke kanaka e hiki, ana ke huki mai nae ka īkaika 1 na baiota o na kanaka Hawaii, na haole a me Pukiki, oiai o lakou iho la na mahele koho balota ikaika īwaena o kakou. Hoakaka oia no ko Mr. J. L. Kaulukou kupono, aka ma kahi o kona ikaika e huki i na balota mai keia mau mahele mai ua kanalua oia, a no~ laila waiho mai oia i ka inoa o Mr. T. R Lueaa. Kokuaia. Waiho mai hoi o Mr. J. K. Kaulia opio i ka inoa o Mr. J. L. Kaulukoo, me kona hoakaka mai he kanaka kupono oia ke kohoia. Kokuaia. Ku mai o Mr. T. R. Lueae, a hoakaka mai, ua haalele oia 1 kona holo moho Alii ana, a e haawi ana oia 1 ka pomaikai o ke kanalua īa Mr. J. L. Kaulukou, a e hooikaika ana no nae oia uona. Na Mr. J. Akina i waiho mai 1 ka iuoa o Mr. A. Rosa. Kokuaia. Aka, hoakaka inai oia, i kona mahalo i ko ka haiawai h]>o ana aku īaia ī moho, aka ua hooholo oia, aole keia o kona 'iau, aia a hoea mai ke kau o 1890. A oiai no hoi aoiie mau hana nui i koe o keia kau ae, aole e emo a pau ae, aka, ina nae he hana nui e hoea maī ana, alaila he hana īa e m ti ana mawaona o ke»a kau Ah»olelo a me ke kau Ahaolelo o 1890. Na kekahi 6ke anaina ī noi mai e ninau ia aku oMr. J. L. Kaulukou, īna ua ae oia i nj. kumuhana i hoomakaukau ia e ke Komite. Nmaina a hooholoia. Haawi ka lunahoomalu ia Mr. A. Rosa i ka hanohano o ke kh ana ak*j ia Mr. J. L. Kaulukou a pii ae la oia ma ke kahua haio!elo, a hoike mai la oia penei: E Mr, Lunahoomalu a me na hoa makaamana: Ke haawi aku nei au i ko'u mahalo i ko oukou kono aua mai e hoike aku au i ko'u manao no ae i keia kahua hana. Ke ae nei au i

keia, a me kekaki mnu mea i oi aku, a'u i ike no ka pono o ka Aina, ka lahui, ke Aupuui, ke khnaka waiwai a me ka ilihune. Aka; ua hoopu'a īa nae au ma keia wale iho no. 1 I ka pau ana, ua kahea ka malu mamuli o ke nbi a Mr. J. K. Kaulia, o ka poe a pjju e apono ana o ka moho keia, e ku afe no iluna a hoi. Hookuuia ka halawai.