Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 36, 19 Kekemapa 1872 — He wahi Moolelo kahiko no Roma. Na Peni Ewalu. [ARTICLE]

He wahi Moolelo kahiko no Roma. Na Peni Ewalu.

I ka wa o Tito ka Emepera o Roma, na hana iho la oia i kekahi palapala kaooha, e Konliloia ka. o Uann keiki «akahiapo i la kapn ata ka aina holoakaa, a o ka me* e kn« hoa ma ka haoa ana in ia e make no ia.

I ke kukafa ie ana o ua oleio kaaoha nei. kena aku la oia iaViregila e hele mai imua J ona, a olelo aka l& iaia : " E ka hoealoha moikai, ua kna ibo au i keknhi kanawai, aka, o nr» pur «j kee Bna i ua kaoawai la, he uku paha ka ike ia e na poe luna hakilo, nolalla, aa makemike noakoo ia oe, e hana i kekahi hana kapanaha akamni i <nea nana e hoike nim ka poe aana e uhaki ana i ke kanawai." An nku la o Viregila, a hoomaka ilio la oi.» e hana. hoan iho la ia e iiana i kekahi kii kapua, a kukulu iho la h mea iweenako□ii <> ke kulanakauha'e. Ma oka mana la o keia kii kupua i kukulnia i loaa ai i ka emepera kn ike no kel i a me keia mea i uhaki i ke k:inawai. A. pela i honpaiia ai kekahi poe ma o ka hoike ana o ua kii kupua nei.

■■Aia kek<»hi kamana. o Poeue kona inoa, e hoomnu ana no i» i k.i hana ;ina i kela la keia nue ka hoomaha ole. I keknhi wa, iaia e mne ano ma kona wsbi moe, holi ae la kona mau noonoo ana no ua kii kupua nei, kooh hoike ana i ka mea i uhai i ke kinawai, a me ka m«ke ana o na kanaka be nui i ahewa ia. Ike kakahiika ae, nla ae ta oia, komo iho !a i koaa inlo, a he)e aka ta i kaht o ua kii kupun n«i e ku an», « kaoiailio aku ia ia ia me keia <nan hoaolelo.

" E ke kii kopua ! e ke kii !! mamali o kau »hoike ana, he nui oko makoii poe kanaka kopa i hopui A a ahewaia e make Ke hoohiki nei au i ke Akua, ina oe e hoike ia'u, e nahaha liilii oo bo poo ia'u." Mihope iho o keia olelo ana, huli hoi aku li ia i kon i home. Ikn hora mua o kekahi la makope ibo o ka la kq* pu, hoouna aku la kn Efnnpera i na elele i be kii e oioiu ai ina paha u» m >lama ponoia ke kapu laahia oke «an<: 'ii Mahaoe iho oko lakou hiki ana aka imu» o ke kii a hoike aku la i me» i iieuoh.iio mai ia lakou. pane'ku la ke kii. " E na hoaaloha, e nana ae oukou iluna, heaha U na mea a oukou e ik« ai, ua kakaoia ma kuu lae ?" Nana ae lakou a ike aku la ekolu mau hopunaolelo i kakauia me keia. "He mea loli wale aa maonwa Ke ! hooauiia nei ka bewa o na kanaka. O ka mea ! e kamailio oei i ka oiaio, e najaahiuJ«ffrfT6T3a kona poo !" ke kii, •< e isa Kmeoera i ka ookou mea i ike ai a i helnhelu ai." Hoolohe mai na elele, a huli hoi aku la,-e hoike ina mea a lakou i ike nui ai. Kauoha ae la ka Emepera i kona maa koa kiai. e lialiu i na me i kaua, a e maki aku i k»bi o ke kii i kukuiuia ai, a e niaaa ako iaio e hoike mai i ka mea oana i kakan kela mau huaolelo, alaila. e nakinaki oo lakou i kona mau lima a me na wawae, a e kaao aku iaia imua o kona alo. Ika hiki ana o'na koa i kahi oke kii ikn ai, olelo aku la ; «'Ona makemake o ka Emepera, e hoike mai oe i ka iooa o ke kanaka ino nana oe i olelo hoowe liweli mai." Pane mai la ke kii. " O FocusB, ke kanaka kamana, ke nbaki mau nei oia i na kanawai i kela la keia la, a oia ka mea i olelo hooweliweli mai ia'u e wawahi i knu poo, ina wan e hoike i koaa inoa " Un hopn koke ia ifio la o Focusa, « īaweia aku la ika Emepera Olelo mai la ka Emepera iaia : "E ka hoaaloha, heaha la ka'a mea i lohe ai nou ? No keaha i nhaki ai oe ike kanawai?" " E kun hako," wahi a Focuaa, "Aole e hiki ia'u ke malama i na kapn o ke kanawai, no ka mea, aa konoia au e hana i loaa na peni e'»«la i kela la keia la, a ioa aole au e hana aole e hiki ia'u ke hoolako aku.'' " I mea aha na peni ewalu ?" wahi a ka Emepera, '• no na la a paa oka mikahiki." Paue aKu la ke kanaka kamana. " No na la pakahi a pau o kamakahiki.ua konoia au e uku aku i elua peni oo kuu aie i kuu wa kamalii, elaa peni, i mea hoawi aie aku, elua peoi no kuo poho, a elaa hoipeni a'u e haawi uhauhu ai."

* Ueaha ke kama o kon hana ana me keii ?' wahi a ka Qmepera. "E kou hako," wahi aaa, "e hoolohe mai. Ua koooia aa i | kela la keia la, e aka aka i kua makaak&ne elaa peai; oo ka mea, i koa wa keiki, aa hooliio kun makoakane oo'o i keia la keia la I e!n% peni. I keia wa, ua ilihuoe oia ; a oa'u e kokaa aei i lawa ai koaa nele, aolaila, ke hoihoi liilii aei aa i ko'a aie maa. O kekahi maa peai iho elaa, aa haawi aka aa ia mea do kaa keiki kaoe e hele maa aei i ke kala, i hiki ai ia ia ke hoihoi hoa mai i ka mea i aie u, ke iHhooe au, e like me ka'u e haoa .iei i ki«aa kapanakaoe. O kekahi māa peni eloa, oia ko'a poho o kela la keia la,- oo ka'u wahioe : oo ka mea, he oawaliwali oia, he raa-' kemake toi a me ke aloha. (Ja hela %o i keia maa peoi elua a'o i hoolilo ai ooaa, he ma

poni poho no'». •0 na peoi 6 ' oa e ' aa > oia ka's ( b»olilo akq ai oo'o iW», i oea ai, a i mea i«*J Aole e hiki ia'a ke tiooefal iho i ka'» bana ana, no ka uea, aofe e loaa mai «na ia'n oa peni ewalo, ke oleao e heemai) i | ka hana, Ua ike akn la <» ',%» oiaio, ake noooi aka nei an, e oooaoo oeia e hooholo pololei me ka oiaio " Pane mai la ka Em>epera. 'Ē ka hoa'loha, oa maikai kan oielo ann. EWe a e hana'kq i kao haoa i ike." Mahope ib>, make ilio !a ka Emepera. a o oa kaoaka lanaaaa nei o Fo<4faa ka mea i kohoia e ka Whai hoiookoa i pani hakahaka ma kona wahi.no kona akamai. Ua hoopnnopono ola ike upuni me ke akamai i kona wa »• ola ana, »i kona wa i mako ai, ua kanlia ma ko poo o toaa kii oa peoi ewalu ; a oa waiho po ia hii ia mea i mea hoomauao mawaeoa o na nea hoomanao o na Emepera o Roma.