Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 35, 12 Kekemapa 1872 — HE MOOLELO EEHIA. [ARTICLE]
HE MOOLELO EEHIA.
" No ka n»da, be naea hiki ole ke kupaa ana o ka piMiwai o ke kanaka, ke kiluhi iki &ku maluna o kou mau helehelena, e honJe like m»i no ko lakou mau kuli iniua ou, e like me a'u i keia »a ma koo mau kupuai " «'Alaila, nau wau," wabi a Olimepia. " A hiki i ka pela i pane aku ai ka Baron, a apo aku la ia ia Olimepia. Ia m&mwa, lohe ia aku la ka nakeke oaai O ka pabi, a komo m.i la kekahi luna koa, a aloh i mai la i ka Baron, Ni«»u mai la ka Baron, •'Heaha kao e Bdptiote." " He olelu kauoha ka'u ma kou pejMiiao waleoo." Hele mai la ua Baron nei, e mnmao mai ' mai II Olimopia, hawnauwaau »ka la ka luoi» boa laia, a paoe mai I« jjo boi u.a eolouel aei, a hookuu o)ai I» i k» Inna koa, Huii hi: la ia me oa lielehelena makahehi ia Olimepia, i aku ta, " E Oīimepia, -m.e ko kaua hui koke ans, pela kaua e kaawale boke ai. E haaleīe aoa au ia oe." " E haalele mai ana oe la'u ?" "1 keia manawa koke ao. E hai aku au ia oe—mai aku i kekahi. Ua kafaea ia na koa. Ua ala mai ka poe kipi oPa rĪB4, a be hahnu mai la i mau pale euemi no lakou, ua makaukau ua koa o ka pakaua." " Aowe 1" "" Mai makau oe, he paaoi wale no ia, e pulumi aku oo makou ia poe kipi me he ilio oiake la." I hou aku o Olimepia, *'A pehea wau ? Aole o'u wahi e hoomoe ai i ko'o poo." " E hele oe i kuu hokele, oa'u e kauoha aku i ka mea malama hale, e hooooho ia oe ilaila." " A pehea wau e noho oluolu ai, ke ike au eia «e iloko o ka pilikin ?" " Aole pilikia ? Aole o'a ooonoo ia me«! Adieu e Olimepia—i hookahi n >ni—malia o ka hopeoa ia. E aloha auaoei." Puka aku la ua B«ron oei, a bala aku la, Holo aku la o Olimepia ma ka puka aniani o ka rumi a laua e ooho ana, nana iho la ia, malalo poooi o ua puka aoiaui nei, e ka ana ka lio kaua o oa Barona oei, ike nku ta no ia 5 fae Hau aoa ae, b holo auī aku la me ka ukali pu la ka «lunakoa.
Ua hala loa aku la ka Baron, lohe pooo aku la o Olimepia i ka nenei o ha le» bauoaele o k« po« kipi, me be oalu poi la ka ikuwa iko Olimepia mau pepeiao. Oka hoomaka ana ia o ke kaua kipi kuloko o ke iualama o lulai. ——— MOKUNA XII. 0 Ralepa Redwood me Gbarles Lamar, oa mea i paulele ia i aiakai ao na poe kipi, a o laoa no boi ka i bai moa mai imun o oa kanata i ko lakou oaaūao paa, e kue aku me ka hookahe i ka hookahuli ana i ka nohoalii, a o laua no hoi kekabi iwaena o oa poe iloaa oiai pa kauoha, e hai aku i na kanaka, i ka bapetizo ana me ke ahi. O ka apana kabi e lakou i hookahua ai, oia no ka FauborgSt. Antoine, kahi i akoakoa nui ai na kanaka hakuka o Parisa. 0 ua mao hoaaloha nei kai loko oka heluea o oa koa, a na laua no i wehe mua ae i ka hae ulo o ke kipi ma na alami me ke kalaheleaua, " e hopu ina mea kaua I" He mea kapaoaha no hoi ka ike aua aku i ka lokahi o na kanaka i ka hopa like ana i Da mea kaua mamuli o uei leo kahea. Hua! mai la ■a lua i na kanaka iloko ona ; pani ko ae la na hale hana na kaoaka malama hale kuai me oa kanaku hana, a me na kamalii pu kekahi, bopu like iho la lakou i na mea kaua, a holo mai'la iwaho me ka pahikaua, ka pu paoapana, pu kaupoohiwi nie ua mea eha e loaa ana ia lakou. Ona wehine pu kekahi i komo i na lole kac.«», a hahai mai la i ka lakou mau kane me ka lakou m ipo. Ona keiki i hoi mai, mai ka hele ana i ke kula, o lakou kekahi. Ona keiki hoi e kula ana ia wa, aa haalele koke aku la lakou i ka lohe ana i ka hoailooa i hoike ia. O a<\ elemakule na waliwali kekahi i huipu ko l kou manao, a o ka bana Kupono e haawi la i ku ai ia lakou e ke poe ikaika, oka hana o rili pauda. Ona kanaka paaua, ua aahu mai la lakou me oa palule a uie ka papale ulaula, me oa newa ma ko l«kou mau lima, e like aoa ke ano me ke kaua kipi oka makahiki '92. Ke kanj hele ae la ka pahu ma oa ala*i, a ke kai buakai mai la na kannka me ke oli aua i ke mele hoouluulu o ki Maweillaiae.
E kolu ft ehH hnuen Kanaka malalo poooi 0 ks KaUp» 6 me Laoae: nau kauoha nie ka lako poao i na me# kaua, a ke hui mai la nae 1 keh a me keia w», na kaoakā mo na poe opiopio, o kokahi poe o Ukou tnailoko tnsi o aa kula hodaaauao kw>!»ie loa o Panaa. Ma
k»* aupuoi o Fara(ii, he ko* hctf« kaiinko kei i hanehu, a ht*'mo» oo tioi ia e be(nah«ma' ole ai ua kn»al<a i oaawao e Uipi i Ua hoakoakoa sna ae i mau puall kaoe ms ke akea, aka, ma ii;» ala ololi o k» lakou wnlii e noho ana »o lakou i oa pale enemi e alai m i na ko<a u ke aupuoi, bj»o ka paa (•>» o ia wabi a lakou i hahao ai, oa maluhia lakoa maloko olnila, aole e liiki ke pio. O n» paku pale eneau ka lakoo4 baoniiua ai a paa, no kii lohe ia ana mai a e liiki koke aos na koi pi.noi o kt M«i, a ke lobe ti ako la ka halaiu a»-t 'ii»i a na hnila o na pu kuniahi m* k»hi ioihi Ona kaneka ikaika o ka aono ki|ii,,kc ooke la lakoo i ka hana elike noe Ua i hu Ukou ikaika. Ke hoki . enailH kek<hi pne i oakaa ukana. a kukulu lalaoi iho Ih, na kaa kikaoe, oa kaa hali ohaa kekahi, Ke I >wp niai Ih kekahi poe i na pabu, k« noho, ke pakaakau a me na mea pono ene e alai ni i ke alanui. O kekahi poe ke hu'e niai U i ni pohaku i hahoii ia uia na aoan <■ ke nlaoui, a Konpilia iho (a m» na «rah'i o ka pohaku o kahi e mai, o iia laau, a i ba wa poknle ua paa ka paku he umikumamnhn kapuai ke kiekie a i ka nana ana a na poe luua, ua puaoa at lakou, "ua paa frmo "
Ni*i,iu aku la hekahi hanaka e kalele ana i k«oa kipikua, " Auhea ko kupunakane e Piere?" ! " Aia oo boi i kela puka auiani i ka lima 0 ka hale iluna," i pane mai ai ke kaoaka i nioau la aku ai, mc ke jsuhikuh) pu aku iluna E ole koaa 1010, ina la oia pu kekahi me kakoa i keia »a. He hoohehee (>oka wale iho nei no kan» hana » nni pule, a i huu hoouee ana mai nei ia ia ma ka puka aninui ana e nolio mai la la, haawi aku nei au i kekahi (iu me kekahi ie poka, lealea loa kela oia oo kamalii. Euhea ae la ia, " E kupuoa e ! pehea oe malaila ?" " Ua hiki au," i pane iho ai ka elemakole Ika leo i pa-e ae. " E ola o Farani ! E kiola ika mea hoo^aumah»!" a hoomoe mai la ia i kana pu ma ka paepae o ka puka aniani, a hoomaka mai la ia i ka iioopiha ana i kana pu ma ka maoawa eiwa o ke ano hoopiha ana ia wa. Hapai hou aku la ia I kan* pu, nwili mai la i kona papale, me ka hehene aka pu lo» kaoaka e uoho makeukau nei, lohe aku la lakou i ka uaaolo tnai a ka pukuniahi aie ka paapaaiiīa mai o ka pu kaupoohiwi. " Ei ae," wahi a ke kanaka e kalele aoa i ke kipikua, " ehuehu no ; o ka kakpu aku koe. E hooaka mai ao lakou ke tyki oui mai." " Ia lakou oo ia," wahi a kekahi, " oa makaakau kakou no la'iou. O kupuna ke ike mua ana mamua ae o kakou, aia oia i ke ktekie." Ike ia aku )a ua elemakule nei e haka pono ana me kona maka aoiaoi me ka palulu ae oka lima i maopopo paha kona ike, me he mea la i kahi loihi Ike aku la oo hoi o Piere me kooa boa ike aoo puiwa ana ae o ua elemakule nei,a ma ia wa koke do, i hoomoe mai ai i kaoa pu. Ma la wahi hookahi wale oo boi, oa kaoaka o luoa o kauhale a me luna o kaupaku e oaoa ai. Ua hoopau ia ae la keia nluaoa, i ka lobe ana aku i ka pahu me ka halulu ojia huila, ke kokoke loa oaai la, a ke wawalo ae la ua oa ala ololi. Ua pii koke aku la kekahi o oa poe kipi iluoa o ka pale a lakou i kukulu ai, a moe iho la ilalo ke alo, a uaoa aku la i ka enemi ma ka hakahaka i hookaawaleia no ia hana. A i loko o ka manawa pokole, ibo.iaai la ia ilalo, a hoopa ae la ia mua o konapapale ia Ealepa me Lamar me ka hai aku i kana olelo Loike, "he poe koa malihioi keia," wahi ana, " me he mea la be umikumamalima hanen ko lakou
nui, k_ ji pu la na koa hele wawae me na poe pokao. Aia ma kela kihi oke alanui ko lakou wahi i ku ai, a ke kokakuka <nai la na 'lii. la manawa koke no i lohe ia aku ai ke oeoe mai o kekahi mea maluna ae o na poo o Ralepa ma, a ike ia aku la ka iho pi'o ana mai o kenahi poka pahu, a haule iho la i loko o ka pa a lukou i hahau ai, a pa-bu liilii i na apaoa he iwakalua. Aka, aole nae he mea i hoopoino ia. Pane aku la ke poo hao o Tete<iefer, " E ike ana lakou i ka'u i manao ai e hana aku ia lakou!" wehe ae la ia i kona palule a kakua ae la ma ko hope, lalau aku la i kekahi hae u'.auia, a pii aku U iluna pono o ka paku pale enemi, me ke kowelo ae i ka hae. He hana na ka hupo. Elui inau koa oka aoao aupani e kolo mai aoa ma kela a me keia aoao o ke alanui, ike mai la la Tetedefer, ki mai ia laua. Oka kek ihi poka, ku mai la i ka hae, a o 6a kekahi, kupono mai la oaa ka puuwai oke poo hao, a hinakua mai la ia me ka puliki no iKa hae. I ka haule aoa mai ilalo, he wahi aho wale no koe, a kaili loa ae la. Huai mai la ka eaaeaa huba oko oa poe kanaka, a lohe ia ae la ke kaai ana o na pu i oi ae mamua o ke kaaalima mailoko mai q na puka auiaui o oa hale, a ke kaoi makawalu hou iho la mai luoa iho o kaupaku a o kekuhi o ia poe, o ka elemakule 1010.
" Hoihoi niaott ia e ki mai la I" wahi a Ptere me ke kuhi pu auu o kona lima i ka puka a ka elemakule e noho mai la, " aia oo
ke ki h«u ae Ih ! aia hoo no I £ kupun» ! e kupwaa !*' i kabea «ku fti ia me ka leo oui. ■ " Alia, e pau e aoanei iio paoda " ; He w«ln aoo hooknli no ko ee kupunakane i nei, pune mai la nae la, " ua peq pooo e kuu ; moopuna." a kani aku ls no ka pu «oe. | I keia wa ke kokoke loa m«i la Ukou ma-, maoao e lilo ana la lakoa ka lanakila maluna i ona p«ku oei, aka, aole pela. Iko lakoa pii ana a kau ilooa o ua paku nei, ua halawai mai la lakou ne oa poka maiaau raai, id> r>a hoao me he paka oa 'la no ka hooilo. a me he oki aoa 'la no hoi a ka mea oki palaoa ka lakou haole 9ike aoa ika make. Pii hou mai la oo na koa, a hniawai mav la me na hopena Iko kela poe mamua. Ua kupioai haai ta ka pii ana a na puali kaoa o ke aapum, aole no ka lanakila, «ka, no ka hooooi aua aku i ka heluna oka poe e niake ana Pinan» aku la ka poe kipi iluna o ua pale nei u iakou i bahau ai, a ike ponn aku I* ika enenii, me ku uakaka ana lin liona be (iioa me ua koa aupu(ti. He mea kanalua »1« ka h'anle lehulehu ana o ko lab»u poo ponoi ia lakou iho no, mai na poka e ki ia mai la mai kela a loe keia aoao. ake, aole oia ka mea nuna e hooki iho i ko lakou pinan» ana aku e halawai kino mena koa aupuoi. oka poe i iho ilalo mahope o ka pau ana o kn lakou pauda, ua olelo m n lakou i ka nana aku i ke aUnui no kahi loihi loa me he mea la he ahi ka paia o kela ame keia aoao ona nlaoui Mai kaupako mai o na hale, mai na paka aniaui mai, mni na paka liilii loa o r;a aoao o ke alanui, ioe he luaiapele la ka poka e kahe a wai ana (.naluna ona koa oke aupuni. Oka pi?e aol>e a lakou maa mea eba, ke hailuku la laleou malooa o oa koa aupuoi i ka pohaku ka papa uinihepa, i hoomakaukau e ia mamua ao ia »no Okawa i kauliih ai na koa aapeni, anhee aku ia lakou me he ano auahea la. O qa puali pakaa mama keia i makankau no ke ki ana, uu hookui ae la lakou i ka lakou mau pn, a iloko o ka hooKikina n ko Ukou aln e liele imua, e ki, ua l»uli ae la lakou i hope u hou i'ono oku la inawaena o na koa hele wawae e auhee lnlii aaa i oia aei, a pahue nui aku la lakou.
I ka ike aoa o Lato>tr tne Ralepa raa fea lana wahi e hakilo au: i be auliee īeo anu o tiu koa aupuni, ilio makawalu aku la lakou e uhai aoa mabope, e ki aoa eae na p«, e hou aoa oae na pahi, ma ka akan ama ka hema. Iloko no o ia auhee.o na koa aupuoi, aia nao kekahi eolooela maluoa o koaa lio, e hooikaika aaa ia lakoo, e ana i kaoa pahikaua me ke kahea ana " e ku ! a e huH aku | ika enem*." "E ka bohe wale 1" wahi hoo ana. " E hoolilo aoa anei oukou ika inoa o na koa Farani i mea henehene waie ia ?. E auhee wale oo ane» oukou mai kela poe kipi mai ? 0 keia eolonela e hooikaika oei i na koa, aole ia he mea e, o Baroo de Kichmoat no la, ka mea nana i kaopaie i ka pilikia o Olimepia me ka elemakule ludaio. Oia oo ia e hooikaika nei, me kona Akuknna, he keiki opiopio ®e ka lole koa i kinohinohiia Kooio iho la paha ke ano hilahila i na koa anhee, ku papa ae la lakou, a hele hou aku la imua. " Hoomoe elau I iiuua !" i kahea mai ai ua eolouela nei, a hoomaka' boa aku ia iakou i ke kaua ana me ka wiwo ole, oi&i ke eolonela ke holo nei uo ia ma ke kihi o na koa. ELoni ae la na paha hoolaoalana, noe na o-le o ke ohohia, a nee like aku la ba elau e mooaoe nei imao. Aka.ua balawai koke akn la lakou me ka make i na poe ki pololei i hoonohoia ma na puka aniaoi. 0 ka papa holookoa omua, uapau loa lakoa i ka make a ':ae hookahi, a ma kela ame keia mahele, ke hanle la i ka poka aua poe ki pololei la. Aku, o ke ino loa o ka make ana o ko lakou eolonela.. I kona ku ana i ka poka, huli ae la ia iluna o kona noho lio, ako ae'la iiuna o kona ■ moiu
keehi me fee ka aaa i ksaa pahikiiua, me kt» hooho ana. " E ola mau ka Mui !" 0 fce aho hopo loa ia o ke knnaka o ke'lii, a hanle aku la ia īlalo ke poo, ma kahi i kipapa ia o ka aoao o ke alanoi, a o koaa lio, huli ino ae la, a holo aku la mawaeoa o oa koa e pohee nni nei. ' " E na koal" i hea ae ai ka Akukaoa ne ka leo nui, " Inaua, a e hoopai aka no ko oukou eolooela |" He kakaikahi wale no aa poe i huli ae ma ia lto kauoha, ka naaa wale iho la no, aka, ibo makawalo mai la na poe kipi e hahai ana mahope o lakou me na leo hooho kaaa weliweli ana, ki like mai la lakoo i ka Ukoa mau pn, a aluaiu mai la. Kuoahihi ae la na koa aopnni, kiola ako U i ke lakqu mau pu m kahei me na kaumaha e ao, a heihei a ho lo eku la i pakele ko lakou ola Aka ma ne keehina a paa e haia pu ia ana ia e Ka make
I ka ike ana o Kaiepa lana o Lamar i ko lakoo lanakila piha ana; ku iho la laua e |o* loi ana i ke koko o ka laua mau pahi ka«a; a kauoha ae la, e kahea ia na kanaka e h?u» luulu mai. Olelo ako lao Lamar. " E ho*manao oukou e na keiki, o ko uukou m|i enemi, he mau kupa Far*ni ponoi lakou e ke nto oukou, ua kaua mai lakou maa»ulro ko lakon kuhihewa i ka lawelawe ana i lakoa oihana. E aana aku ia lakou he pqi|o
e puUina maikai ia ko lakou pon eha, e tike ine ka oukou o hana ei i ko knkou poe ponoi. Hoomaka koke iho la o Lamar laoa o Ralepa irkn h'iihoi pouo nna i nn kino niake, a oae sa poe i mahuaehune Wahi ia ae ia ke kino make o ke eolonela a hoihoi pooo la akn la, me ka.haawi piha aoa o o» poe kipi i ko la<> kou hoomaikai i ke kino kopapau o ke kanaka koa. īaia i hoi hou akn ai i kahi "i waiho ai o ke kino o ke eoionela, lohe ako la o Lamar i kekahi mea nnaolu, a hoolono ioa akn ia ia. Ealou iho bia ilalo, a ike iho la i kaAkukana, e moe ana pii ka aoao o kona lio, ua paamaeie Ina ike koko. Ma kona nana pooo loa ana iho, hooho ae la ia, "ma o aa lani la, be wahine ka !" "
MOUKNA XIII. I ka lohe anao Ralepa i kahooho a Lamar, hiki koke mai la ia, i ka nana aua iho be wahwe io uo Uh hanle aku }a kona papa!e Ua« io, » o kona !»>unbo »» ow>!) ia ae a paa ma konH p>o a puni, e like me k» waliino i manao o komo i ka lole kane, a e hoike i na ano me he kano !», me ka huoa ana i kona ano wahine, a komohia pu aka i ka hookahe koko ana. He wāhine ni, i opnpukn ia kona mau helehelena e ka iioowiliwiiiia e na eha. Aka, i ka ike ana iho no o Ra!epa, puana ae la ia, " Oia uo ! o Olimepia keia I" Pane ae la ua wahine nei, " Owai la keia e hea nei i kuu inoa ? Me he mea la oa lohe. do an i kela leo mamua." Oaka ae U kona mau maka a nana pono mai ia ia Kalepa rue ke ano hikileie me ka oleio ae, " He mea hiki anei i ke kipa ana mai o ka make, e iawe aku ia'o ma kela aoao o ka honoa, a e ku mai kuo mea i imi hala ai mamaa o'u ?" Kahea aela o Kaiepa i kekahi poe me ka leo aumi. " E hapai ia, aole be kupoao o ka waiho ana ona ma ke alaoui." No ka lilo loa o na kanaka i ka lawe ana i na kino make o na eoemi, lalau iho la o Ralepa ma i kekahi aoao, a o Lamar ma kekahi ooao, a [ la wo aku la iana iloko o kekahi hale kokoke I mai, a hoomoe iho la ia ia ilona o ke koki. I la lana e hali ana i ka wahine eha, o Kauka Rocheater no kekahi e hahai nei mahope o lakou, uo kii mea, oia kekahi iloko o ka Ralepa mokuna, a o kona no hoi e kaawale ole aku ia maj ka auao aka o kona hoaloha opiopio i ka wa kaua. '"
I ka ike ana ne o Ifofepa i ke Kauka, olelo ae la la, " E nanu mai oe ia ia nei, ioa he mea hīkī i tcoa akamai ke irni wahi 010010 īki nooe." Nana iho la o Rochester i kona eha, eta ma ka umaoma. laela aa wahioe nei, " E hui mai oe ia'o, tte manaolana no auei bou e ola ana ao Paue iho la ke Kaoka, " Aole o'a manao he loihi koa wa i koe e ola ai." Olelo ae la o Oiimepia, " Alaila o ka hopenā keia." Ua lawe aka ka make i na mea aloha mai o'o aku nei, ka makuakane, ka ipo, o ka bope o lakoo e waiho mai la i ke aiauai, 8 owau oka hopena uei o ko'u haakei ana 1 Heaha U hoi, e aiio ia i keia wa, wamoa o ke kapae wale ia aku no, ke biki mai na la e mae ai na pua naui. 0 kuu uani, he pahele ia no'o iho a ine kekahi poe e aku." I iho la o Kanka Rocbester, " Ina be uiau mea kekahi e hoolunluu ana i kou makekahi poe paba i hana iuo mai ia oe, a e makemake ana paha oe e kaia aku,"
Olelo ae la o Olimepia, " Aohe poe i hana hewa mai la'u. Hookahi, hookahi a'o i ha'na hewa aku ai, e hoolohe mai ia'o, ua haua hewa au, ae, ua hewa ino loa, aka, ke kali mai la ia ia'u ma kela aoao o k% Ina kupapau a e kalahele aeuo ia me ka leo nui imua o j ka noho hookolokolo o ka la hope, e hoopai mai ia no ka ino a'a i haaa aku ai ia ia, ma kahi weliweli o ka make mainoino mau.'' Niuau hou iho la o Kauka Rochesber, " E inuao an% paha oe, a o ke ano paha o kau e olelo nei, no Ralepa Redwood ?" " Oia ka inoa," i paoe ao ai o Olimepia, a uwe ae la rae ka leo a-ili. " Aohe auet oa aloha ? E kauo ako anei oe i ka wahioe e make ana malaio o oa huila umii e koala ia ai ke kauaka t ike ha oe ia ia—he hoaaloha paha oo noaa V' Pane iho la o Rochoster, " He uo»ti!v>ia oia ao'u," Na'a i hoo« pakele ia la iloko o »»% bora o ka popilikia. nui. I koaa hoahewa k\ ana e oiake i ke karaima ao i ike «i, ua hala ole ia, ua ku aku waa mawaeaa ooa a oae ka «aake. Ua haa«* wi au ia ia i kekah) laaa hoomake a pakeie hī ia mai ka pepehi kanaka a ke kanawai. Ua hoouna au ia ia i kaaina e. i Pariea nei, a eia oia ia nei, he kanaka ola." " Alaila, o kela leo, me kela mau helehelena, a'u i lobe a i ike mai nei, aole ao aa i ohewaheva a aowaaa ko'u nooooo maikai ana." " E Olimepia," i pane iho ai o Halepa me ka leo kaniuhu, a keehi nai la imaa, " Ua poina auei au ia oe Ala ae la o a paepae ae la ilnna, nana popo mfū la ta R»lepa, a, i mai la, " Ae oia rio, oia no, ua huna i kona ano, ua loli,
ftka t »ole & tM>ahewatiewa aua ko'a mau mu* ka is ia iaa walii a paa. Hookafei o'o nauao ana, na nioha aa ia oe, aka, aole he loha He ohohie waie ana ao i ki eakw»* tt«. • He liu hett>a oo ko aiakai iaaoa mal ks wa fc«Mi!ii mai, i ba ooi aaa ae, ike i ks ai, i hapai oioko. Aka, be L .makeb«wa $»,* '• Aole i hala ka maoawa e 01imepia,".i paoe ibo ai o Haiepa, " e kii ae ao i kahQD&on!c." laela o Olimepia, i' Aole o'o makemake i kahunapole, a, aoie qo o'e maueoio i ka mibi ana ma ke kae o ka loakupapan. Aiea, aole i hala ka manawa oo keu hoapooo ia, a i iooaa o kek»hi poe ikemaka. lua wao e he- | loi i ke kiko e kohu la iluna, o kog inoa, a iaa wap e iatbi akea ae no kou hewa, he mea no ia e kaopapaaoi .oie ai ko'o hoopai ma ke ao a'o e bele aku «e». He looakanawai no aoei ki kuhi maanei ?'■' No ka hiki ana ako o Ralepa i oa hala nei, i ka mea uana ī kooo i na bt> leholeho e h.n nei , « iwaena o ta poe, kekohl Jbod kakao kope o he aupooi, a o aa olelo boge a Olioaepia lobe. * Hawanawana ibo la o Eochester i oa iona kakao kope ueij " E hoopaa pooo oe i oa inea a pau «na e olelo. mai, a e nko nai ia oo oe uo k.iu haoa." Pape oaai la o Olimepia i oa poe a pan e ku nei me ka leo moakaka, "Ke ike nei ookou i keia kanaka, Aoie ao i ike i kona moa a oukou e kapa at ia ia, aka, na ike ao ia ia ma ka inoa o Kalepā Kedwood t kau kaue i mnre mala ;ii iluko o ke kulanakauhale o Nu ioka. I kona wa i holo ai, tyiahil& iholaau uo kna mare ia ana me ia, a aku kipe aku la ao i na hoiko o kuo mare ia ana me ia, e hoole laua. He mea hnoa keia aiawaeoa ooa a me a'u, me a'u nei ka wahine ino, no ke ino mau o ko'o hopeua, nana i hoomnhaahna i ko'n karaima. Me kuo ike no he wahine mare an na kekahi, makemake hoo nae au e mure 9« kekahi kunaka e aku, o George Caletona kona inoa. No ka hoopaap»a oia waena o laua a'u oo i ike pono ai r o Galetona ka 1 hoao e hou i kuu kane i ka pahi, hopn aku la kun kaoe o»a ka lima, a o kahi &o o ka ulia, mailnna mai paha, ku iho la no ia i ka pahi ia ia iho no. Owan nei, no ko'a ino i oi ae mamua o oa ano wahine i hanaia malalo iho o k»hoohowa aku U aa i ka mea hala ole, i kuo kaae a>are, no pepehi kauabft, a hele akn ia ko'o hoopnnipuui, ka mea e haalulu mau nei o kna naaa a hiki i keia wa, imaa o ka ahahookolokolo me ka hoohiki hoopnippuni ana imua o ka luoakanawai nie na poe jure. Hoahena ia iho ia kno kane e make. 0 kona pakele ana e ike maka i kno hiiahila, me kuo make aname k« eha, o keia kahnna lapaaa maikai ka i mao popo, a -oana ao e knkala ae imua o na maka o ke ao holookoa, 1 keia hoike ana a'n imna ona hoike ike maka i keia wa. Aohe a'u mea eae e olelo hou akn ai, o ka uhai wale oo me he akna lapu la o na karaima is&i, I na hora a pao o ko'a oia ana mai kona hana ia ana. 0 kou man lehelehe, ko'u oiau kae* maka, ko'u akaaka ana he wahahee 'man. I loko o na hula ana, a'u e hiki aku ai, aa hiaai mai ka maka a me na naau o na mea a pao ia'u, me he moo aaheaa la e nahu ani
iloko o lakoo, ka walania o ka eha a ke aloha ii-ko lakoa mad pouwai. Ua hoao bd e hoonalo i oa ihe e o aoa iloko o'u ma ka inu ana i ka waina, i ka hooipoipo ana, <oa ka leulea. Aohe nalol aohe oalo ikit Me he ahi kakuni la iloko o'u i ka po a me ke ao, me he momoku ahi eaaena la e paila aaa iloko ke nana aka i aa kauewe .i kali mai la no'u ma kela aoao o ka lua "
Paoe iho la o S»lepA, " S hoomaaao oe e Olimepia, aole i ka oihl iaa i ka umikanamakahi ia oka bor&. Ano oa onhi oe, a oa mihi oo hoi me ka paamako." " 0 oe oo aaei ia e oielo olaole mai aei ia'u. 0 oa, « Eaiepa koa mea i haaa hewa aku ai ?" i olelo ae ai o Olimepia me ka paepauaho ole. Paoe ihe o Kaiepa, " Owaa ao—ina he mea e ae kek«hi e hooluol'. aka all keo mannwa hope, ke olelo aka oei aa. ee ka oiaio me ka hookamaai ole, ua kala aka au ia oe | e Oliaepia." Hoholo ae la ea hiohioaa hooluohūa o ke kaamaha o Olimepi? kooa mao p»palia&, iaia e hoolohe aaa i keia maa olelo. Lalaa mai la ia i ka lima o EUlepa a heai ae la, a kae ihe la ma koaa paawai, a kaa mtt la ia ike kau hope loa aaa. Hiea aka la ia i hope, aoe iho la koaa maa oiaka, a kaili ae la ke aho. la wa i lohe aka ai e Halepa i ka hea ia o kooa iaoa ma ke elaaei, i mai la ia iku kaaka. " Ke lofee aka la paha oe i kela c Rochester i E aaea poao iho oe a hiki i koaa waihoia aoa ika laakapapaa. E malami ee i ka pahpela a ka mea kakaa kope; rai wau e ola ana mai keta kaua aaa, he waiwa kumukuai ole ia ia'a."
I ka wi. pokole. ai* aha U oif rat ka «oao o L«««r, ? k«aft «o» m« ko Ua» paali wiwa ul« Iloko oko lakou k«tt« «e« & h&U n» W ekolu, ua Ua«kit« «*(• ao l«ko«. U mi
ta i it#4» «ko R«iep» (ea*, «4«rft e*6,fcoaa ailanm pono i aa poe pio me •« pee eba; s be w» no hoknoaa e kftlu4 Iqb a|, i boea ankaaa aoa afo i kekāhi b«« i l»0oai iaia poooi, ia keoela L«fayatt« iaia • ka» aoa iBB koa_a lj» kaoa keoHeo ma ke ajk> &o 0 ka Hetek de V"fl!e, ka Wie 0 hae dods oa wai hooiōu ekolu o tra laaakiia. 1 ka„|» n>oa o ka pau aoa o ke kaua, law»i*« ak« ia ke kine o Olimepia e kaan, a o ke ka* D«ka kekahi ana ihaoa ai, t heie pu ako is haakai hoolewa. Ika boi hou ana mai oka maluhia ia Farao>, hoi aku ia o Kauka Rocbester tne Mrs. Redwood i Nt» Jok* t « aole i lialm mahope īho o ko &ua > fe»ki ana | akn, ua pjba pooo o» oapepa a pau 0 Amert« I ka Huipuia i ka moolelo o ko RaJepa hala |ote, kooa hoopakeieia aoa inai ka make mat, ka mihi ana o Olimepia, ke ano o ka mea oona ko kakoa mooleio a me kona ooho ana awlaio 0 ka looa kapakapa', a nae kona koa a wiwo ole iwaeoa o na kaoa o Paiiaa. Elaa kuma a ko Katapa hook&alaa ««# mahop» o koaa. makuahiae « eae kaaa hasaioha. Oka mua, hd aoakeiaaka e hoo» maikai maa ia kooa iaoa maaiaa o koea hoi ana aku i koaa aioa haoaai o ka iea, be ««• biae ke kuma. Ua aioha oia ia Ma4aoa» BeliviHe, o ia aioha aaa, ua hoaa malie qq ia iioko e nuouia ai. i keia wa oa kaawale ia, a i kooa haawi ana aka i kona lima i ka inea aoa 1 iioi ai t oa paili koke mai la ia, a o kooa ae aaa kamea i hooiilo iho ai ia Ralepa i kaoaka olioli ioa. Mahope iho o ko iaua mareia aaa, hoi aku ia iakoo i Amerika, o R*l«pa, o kaoa *abine, a»e fca makuahioe o ka wahioe. Mamua ae 110 ttoi o iio haalele aoa ia Farani, oiare iho ia no hoi o Lamar 1 kana wahine hoopalau oo Roaena, a hoomaka iho ia ao hoi laaa i ka baoa peaa fe.ii. e hauoH aaa i ka poeoaikai I hohoia ao |ma ke kau aoa ae o Loi PAipi ma k« ooho alii o Faraoi.
A noanoua ao no bot o kona haalele aoa ibo ia Faraot, ike iho 1« ia malolio o aa aapapa i ke pio «oa o kekahi mokn powa i kekahi man«lva Farani. Aole oo be moko e w, o ka moku powa Kattlesoafee oo i ]%apspau ai oa hoa o lUlepa j ka pe|»ebiia, a m« tta alil t powa )a qo me Brandoū. Ikawa i ai aa moku powa ia me ka maoawa Faraoi» e ka hapanui oaa kaalAui powa-kai paa i I» m»ke, a iwaea* oia po» J mako, kē ktd%t. o>abiae i babai ai i oa Napuai o fee bo*iia' | powa, a i noi ai hoi i oa 'lii powa la, e haawi I mai aaoa ke oia o Kalepa. Ike pio aaa o ua 'iii aajMre ia mai ia ia e oka | iaia iho maluaa oka amaaa, ao U kamma ! aoa i hauoli ai i ka wa loihi | Ika hiki aaa aku o Elaiepa i Nu loka, koai iho la ia i kekahi apaoa aioa aui ma ka Maliwai Akau, mahila lakoo i hoewe ai die kaaa wahioe akahai ©« ka «aoi, « me. kooa makuehonowai wahioe. Noho pa Iho la ltkoo me fea hauoli, me ka maluhia* e haaa aaa i oa mea a pau i kupooo oo ka olaolu o keia oia aaa, a hiki wale i ka ara i heaia mai ai e ka leo e kali mat la ma kela aoao <&at o ka luakupapau. Maaaei e ka mea heluhelu, i hiki ika ai kakoo i ka hopeoa o keia ewolelo, i kakau ia e Fraocis A. Dori?ago. Q.koaa mao hiohiona a me kona mau ioiaa a paa, aia no me oukou ka wae ana i kooa •00. Aiieu. H. K. Kaaha. Laka Haie, Hoaolulu, Dek. 7, 1873.
Eu maialo iho keMi patapala i lou aui ika Lam Pai o K* Au Okoa, ia*i t:«kahi h»oa o ia oapepa raa Ki{»baiii, Maol, e hoiko m»i «n» ika haoa apoka % kekaM kmoak* i haawiia aka ai a«> dala o k«ia aapapa o tui> boi «aai, aka, aaa keia Urt« so • lk« al kc loihi o ka onaawa i haia wamoa «1$ kaloM bb« oni o oa dala aei ia nakom. kooia&ika pa mai o ke kotoh« ea ha&a peao ae, »oa hookaa oo ike dala. Ke kalkaia aka aei kei» taae oleio, aa)% «* ka tks walo, aka, bq ke makoa mbm »ia oo kekaU pee ke aok» mi eaa kwa m pae aM>ke i laweUwe Uoia mii e Kke mm ke kao e keia kaaaka. "Kirxmn,c, Maui, 1 Nave«Mba M, 11. H. im | [a J. E. Bbsh, Lana Pai A« Okiu, Ahha <*.— » * • * e e e e 0 aa dala ft\: i laioili li m ki itaa o Pamaiaelu, na ka nalaoia o Dekecaaba o km OMkahiki i hala, oa loaa %o aei, ni m k» paakiki o ea kaoaka la aae ka OMO mei aa haawi oo $a oe, oa haawi ae Iko aia pa)apala eloa ia ia, oaoa oo kela a olelo oaai b» ea haawi no ia oe. Aka, «>e ia ia, iaa 1 hoole loa oe, aleila, e kao koke aa kaea isa keia aeke e bok> ake ī Oooolelo, a iaa m> opopo, ea pae ia oe eadate, aleiU, e hoopa» ia oe i Eiaa ; Alella» heaMe ea m la, fc h<» ae i k* e hala, e HeUe iki ee hoie aaal «a PaBMtar..e eei «e kaoletoo&*»eepao»eia ia aa Ua hookea ka oia ia Kiw» hi» kaee eo ka aie i k. hale o«a. «a baa ka aihua, aka, ae!c aa e heopii aeoke Karaima, e hoihoi naai ao >a i ea 40. Owee eo aae ke eletak C, K