Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 34, 5 Kekemapa 1872 — Rusia a me Khiva. [ARTICLE]
Rusia a me Khiva.
Ua hoike mai kekahi maa lnno teJegaranjß 0 Europa, ua hoouna akn ka Emepera■<>■ Kasia ī kekahi pnwli kaua noi e m.iki koe ako i;i Klnva. Ai > keia nina.ke waiho I> mtwt ena o ka muliwai o Jitīi>n a me ke Kai Kasepiana Ua lioounawaleia.oia mai a Peresia mai ma ku heina, e na lalani mauua kiekie o i Elcbooza, a.mai ka mokuaina Omaeuk o Rosi,« ma k«i nkau ; e ke kai Asia,f oia iho la kona mau palena imopopo ma ka hema, a me ka akau Ua waihu palalaha aku no ua atna nui la o Kliiva inai ke kapa hema o ka moliwai Jilion, i ma kaaoaō luna a me.ka. woao homa o na mauna o Inia, a biki 1 kahi e annane ai e hui na mana« wai o nB muliwni Inedußa a me Jihon. Ma ka noao ukau i> ua u» ii n)'ili«ai nei ko Kuaia inoknniua oui—kulii i lilo ai ia ia i ke Icaua hope ana iho oei iiiiī B >kxiiara. Ina e lilo ana ia Ruaia ua aupuui la o Khiva, ka aina i ike ia rna ka inoa o Tourakomaiiia, alaila, o ka pan liolookoa no m ia i« o na aina e waiho la mai ko kai mai a hiki i ke poo o ka muliw.i ln<;dnya o pili la me Inia Ona hoouka kaua ana aku u Rneia la Kliivri, Caboola, Afeg *uikana, a me Belookitana, he mau mea iii e noomaopopo lea la ai na uiea i noonoo nui ia r.o keknhi inanawa, n o ka hooko koke aua o Rusia i keia in»a hoolilo ana mai ia mai) aina nona, ua oi aku ka maikai o ia, i moa e hooholo mua ia ai ka naauao ina na wahi ii pau o Aala. A ina e lilo io mai aua iii Rosia ia wahi, e ane kuoilikii ana ke kuluna o Por<'sia, a maiia p:iha e lilo koke ananei oia he pnnalnau kuoko» no Rusia. 0 kei;i «ina o na Paretiana kahiko, no na kenetnrta henui i hala ae nei mai ks hoomaka ana mai o ka laha aaa o keao naauaoakikii kei.i manawe, aole t pii iki ae i ke ano maikai o ka ti"ho aupum ana, ua like no me ka wa i hookuemi hope ia mai ai na paali kaua o GarnBiiBa a me Marc Antony, mai kona mau auakua mai, no ka powa ia, hao waleia, a me ka hAnainoia o ua malihini a pau i hiki aku ilaila. Oia mau no a hiki i keia manawa, Jie holoholo la na poe powa malooa o kona mau auakua kanakn ole. Eia malalo iho kekahi uiau lono i iaweia mai kekahi mao pepa mai o ka hikina, ma ia mau mea e ike ia ai ke knmu o ko Rusia manao ana e kana ukn ia Kbiva.
Ua hoolaha ae na napepa o Rnsia i kekahi mau mea e pili ana i ke kukahalake mawaeua o Kuaia a me Khiva. Da hoikeia mai o* ke Khan ke'lii o <.hivs, hekanaka opiopio wale uo, he iwakalua ku nahiku makahiki, he akamai ma na ano kaua, a he paa hoi ka manao. Ua kukala akea ae oia i kona manao, aole loa e haalele i hookahi kapuai o kona aina n<> na malihini e komu wale mai ana i Aaia Waena, a oo kekahi mau maaawa i bala ae aei kona hooluulu ana mai i mau kokaa noha e kaoa kue aku ai ia Rosia Ua ako oia i kekahi mau elele i ManagiBaUka, kekahi o na mokaaina o Rusia me ko koi ana la lakou e kipi ia Rosia, aole oia ,wale no, aka, un hoouna pu aku oo i kekahi elele i Kalakuta, me ke noi ana e kokaa mai o Enelani ia ia. Ua ao mai ke'lii Kiaafra o Beritauia i loia i aa elele aei o Khiva, e no hooluolu me Rusia, aka, paoe aku ia oa eiole nei: " Aole loa e hiki ia maa, uo ka mea, ua hoino loa mai o Rueia i ka Moi Khaa; o kana paUpala i hoouoa mai ai aole i kuui la me ke sila gula, oiai o ke kalana o ka Moi Khan u» like no me ke kelana o na Moi e a$ a pau." Ma kekahi balr«"»i nui ana o ka Ahakaka o Khiva, ua kue Kt, n .ahi poe o ua Ahakuka qei i ke kaaa aka ia Ruaii, a ia wa ku ae La kokahi ...akuakane boahaoan o ka Moi o LcSi—Mourada ka inoa, a Kamailio ae 1«, peoei : "i kuu wa keiki ua uui iio ke kain*>lib aoa o na kaoaka no ka weliweli i ke kaua «a mai « Ruai«. Aka, aohe kumu o keia weliweli aoa; ua makau oa
! Rokiai U hkkoo, Ua el@m«kak i keU | opaaawa, aoia lo* ao i ilt9 i k' bi Bahtoi, i aole b»»i I ko lakoa be)» aaa aai i ke kakoa | aiea. lsa kakoa « k«oa aoa e !ik« aw ka I poe nakaa wale, e haawi ako i ko kakoo | taaa p», o ka lilo eo ia o ko kakoo ikaika. | E mai ao ka poe Tarecomaita a tne aa Kiregrs» ja leakoo, a e bix>hilabria ino loa i» anonei o Kbiva. Na keia haioleio i hooholihoii eai i ka Ahakoka, a aa hooholo paa ibo ln ka hnp» ēōī o fea 'aole e ako i lta Baaifl maU.noL Eitn>n miin pi«4i i»»» o p»aia i hoonnaia e kaaa ia Khai*. oo Biae—Ak(i, b<i Karakoama, a me Dseta—-Ureta mai, I aka' aa manaoia he pomaikai-ko iakoo laaa* kil» nialuoa o ku Kbiva, w oiai, be poe BAki« oie iih a roe ke akaaai i ke kaaa. a he noi ko lakoo paali kaaa Ma na lono hope mai oei Aae, e hnike ana, oa kaeoha ia mai ia oa mao poali kaua &uaia la e boi boa i b<» lakoo mau wahi.