Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 33, 28 November 1872 — Na Kahuna Lapaan Hawaii. [ARTICLE]
Na Kahuna Lapaan Hawaii.
Ua oleloia e dji haole, o na KaUuna Hawaii, aa like no lakou me na Loio HaAvaii, ina ka uwi maloo pono ole i na pakeke o ko lakou inau mai e lapaau ai, a a me na haku hiliia a na loio Hawaii e ban;t ai ; h aolie ike ūi o ka pono e loaa mai aua. He inea lioohunahinia wale no paha i na Kahuna Hnwaii, ka hoao ana e pale 110 lukou iho i keia puaua aa a na haole i hoopuka, a i kokua ia no hoi e kahi poe noonoo o Hawaii; no ka moa,na lehnlehu wale na kahuna Hawnii hoopunipuni i kwe ia ae iinua o ka aha kanawai, a ua hoopai ia lakou no ka lapaau me na palapala ae ole, a mo ko lakou mau hana lioomanaiminn. Ma ka nana aua no hoi i na hana a ka poe Kahuna Hawaii, ua ane ha'i ole no hoi ko lakou mau lapaau lioopunipuni pono ole ana, me ka aa e hoomau i ko lakou mau hana pono ole ; n e lawe pnkaha wale mai i na waiwai o ka poe mai a lakou e lapaau aku ai ma o muanei o ka aiaa. No ka niu mahuahua mai o keia mau ano hoo-
pnnipuni a me na uno pono ole, i kupu mui ai ke kauiu una o kekahi kanawai, a roe ke kukuluia nna no boi o ka Papa Ola Hawaii, lio lakou ka manao e haawi ai i na lioapono ana, e loaa mai ai ka palapnla ae lapaau m;ii ke Kuhiiia mai o ke Iv.t!aiaīna. Ua o na kahuna i niuaninauia imua o ka Papa, a i loaa mai ka paiapala ae e lapaau o lakou la ka poe na lakou e hoonaalu i ka ulu nui :ina mai o na hana hoopuuipuui pono ole, a me na hana auo ahuai wale i ka waiwai o na mai a lakou e kpaau ana.
Aka, uie keiu muu papa ikaika pololei una no o"ke kunawai, ua ulai ia ae no ia mau niea ; u ua hapai nui ia no na hana hooinunamana, a uie na hana hoonohouoho akua ili na o na haka (kahi moa i nohoia eke akua i hoomanaia). Ua maopopo uo i ka poe kahiko a pau e ola nei, ke ano o lea hoonohouohoia ana o keia mau «kua, i kapa hupni hoopunipani ia e na kahu no lakou ia mau hana palau wahahee, he mau mea ia e hoola ai i na mai, ma o ka puaa hiwa, ka awa, a pela aku. O kekahi poe i hapa na noonoo kauaka maikai ana, ua haliu aku no lakou me ka paulele ana, o na olioli waie mai no a ua makani ke kumu e hoopohalaia ai o ka mea mai. I keia mau la 110 i hala aku nei, ka laweia ana ae i ka Ahu Hookolokolo o kahi wahine i kaalana i na wanana lapuwaie ana, " E hiolo ka hale hookolokolo. E hamam» wale ana ip ipuka o K.awa," a pela wale aku. Ka kekahi hapa naaupo keia i kali ai no ka hiolo ana o keia mau wahi, a ua hoikeia mai ko lakou paulele aaa i ka wahahee, a me ko lakou mau hilinai ana maluna o ke kuhihewa makehewa ana. Eia wal« no ka mea i hoomuopopoia. ua hoopai<a ka mea i wanana wahuhee, aua kouoia, e hele i Kawa, ina, aole e hookaaia ka uku hoopai. 'O keia mau mea, a me na mea e ae he lehulehu wale, eia uo ke hoopu mai hei, a ke hana lapuwale malu mai nei no me ke uno hooheneheue ana i na uiunao o ke Kanawai.
Eia no hoi kek=ihi mea nui e kupono ai ka hewuiaopopoia ma na lian» wahalitH> a keia uihu Kahuna Huwaa ; * aio no hoi, e like me k» hana hoopunipuni a nn h»io apiki i ka poe n.iaiipo ; pola 110 hoi keia uiau Kahuua Hawaii Nvahaluv, u i hole akn k\» lakou mau hana hoopunipuni. a
nie na lapann hoomK&6i3S6lift ' lon» oka p6e miuiaa paoi walo o 14- . hui,» be lehnlohu w«le no boi ia ,?09, a maluna h$ o ka poe maoao bqpo kekahi, ua paalele nui maoli kahi poa o lako«i inaluoa o keia mau hafl» wah»hee. 0 keia kahi uoea ino noi, o ka hooohi aoa i , ka nianHo o ku poe hapo, mahope o kā la- | ko» mitiv han» faqp9 hwkahi, a me ka hookan ana ak»i i ku lako» raau auhau pono oie e h«>ok«nmaha ai malmia 6 ka ..pon kahn mai, U» maalea keia mao kar huna iipopunipuni, aole lakou e imi uku i kolakou naau lapaau hoopunipuni ana raawnena o ka poe akaniai ; mawaena wale no o»ka poe manao puni wale. He mnkau lakoii i ka hele'an» aku mawaena oka poe akamai; mauiuli nnei o ike wale ia ka lakou mau mea huua hoopunipuni wale iko hai waiwai. O kuhi poe omo - koko keia, o na oiohe inu »wa,' e tfwi ana 1 ka pakeke o ka poo kahu mai ! ' Ma ko niakou kaniailio ana ma keia mea, aole e kue loa maoli ana, me ka hoole ana, he nele kakou i ka oihana lapaau Hawaii; a aoie mnu ano lapaau ana i malamaia ai na ola o ko kakou poe kupuna. Aka, he hilinai a h- .oanaoio no oiakou he oihana lapaau kupono no ko kakou ;
a nole nae o kei« oihana hoopumpuni e ; UauH ia uei me ua kuiiikuhi aua. o ua. wsthine makanl e hooieo wi mai ai, me ka hoohepa ana i na oielo, a me na oli Hiiuka hoomanamana ana, e ane hooE&akn'uka?u hooponli ai i~ na manao pono oke kanaka. He oihana lapaau mnikai no ko kakou, e hiki ai ke hoola pono ia, e like me ka ike o ke kahuna a me ka mana o ka laau. Ua hoomaopopoia eia poe, mai ka manawa mai i hanau ai ke kanaka mai ka opu mai o kona makuahine ; a bifci wale ika iho ana aku i ka lua. Aka, e like me ka ike liemahema i ioaa ma ka hoopaanaau wale ana ; ua pau aku ika mnke ka poe akamai maoli, aohe mau boomaopopo ana o ka poe hou ; a pela i nalowaie aku ai ka oihana lapaau Hawaii maoli, a loaa ai ka ulu mahuahua auaona kahuna hoopunipani o keia wa !