Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 24, 26 Kepakemapa 1872 — No ka Aie Lahui [ARTICLE]

No ka Aie Lahui

Ua ike i» iho ma he kahua hoonohonoho papa konane o ko Kuokoa, o ka Poaono iho nef, (Scpateaiaba 21,) o k t heluua" nni o ks Aie Lahui i hoikeia, 116 1990,945 12 1 Malnna o keia puu hoahelu nni ko'u kahaha i ka pii hikiwawe ana akn o ka Aie Lahoi a hiki i ka aueane Miliona Daia ! ma ka pan ana o na makahiki elua e biki mai ana. Aka, me he mea la, o ka maoaoio o ka oiea nana i kakau i keia, he hoaiai e ana i ke kahoaka e kaulia ai ka weliweli maluoa o na kanaka, e like me ko'u hanli wale an» i ko kakoa ko®o hohonn ana o ka aie, unamuli o ka hoike ana mai o kela miu huahelu koikoi. Aole oo i hooneleia ko knkoo Aupuni i ka aie, aole nae no ka aie hawiwn wale ana, tne ka noonoo tnu» ole i kahi e hiki kupono ai ka aie no ka pomaikai oka lehulehu. Oka aie ana, mamuli qo iaoka noonoo maian akahele aoa o ko ka Moi Aupuni, i mea e hooholo mna ia ai kona mau hana knloko iho,: me ka ike luoa ia o kahi e hiki ai ke hoihoi i kona tuao lilo. - Aka, oka oinao nui ika mea kakau manao o ke Kuokoa, h«> $990 945 12 io anei ka Aie Lahoi ke hiki aka i ku la 31 o Mar., 1874 ? Ma ka naua ana i koo papa kuhikuhi i b»oa ai me na huahelu e kwu an». ua oi loa ae ia mamoa o ka ai« maopopo o ke Aupuui, a ua ane papalua ia kona oi aku i ko ka aie maoli. Nolaila he hauli kai komo mai iloko: o'u he inea hoonuinui wale kau hana ana, a ua hoopau wale ia kou manawa i ke kakau ana i keia !i makao aie maluua o ka lahoi holookow, i mea e hooili mai ai lakou i ua ahewa ana maluna o ua kaowa a ke Aopuoi.

He kupooo k* hoike akea ana i keia mao mea, ina i hoikei» ine ka pololei a me ka oiaio oi*<>p»po. I mea e ikeia ai kou liookomu hon au» (U4i he iiiuu pnkui unn* o|ka Ate Lahai oiaio, e uaaa iho, u» hoohui wiie mai

loaa i manao w«te ia, m» fc« Blh» Konie&a* , U $358,4*00, n<vka cnea,oii( qmu ineaai eiaa . hookahi ua ia—ao ka oi aaao tca wioa imaa osa ioaa i maoaoiā oo m maluibiki elaa e hiki inui ana, i ka>>Uuii»ia ai i bila knnavai hOwe i $250,000 lea aai, i moa o liiki ai ku houUwa i U;» Bil>» Haawiua, i Ka aiauuwa «i inakemalee i« ui « iiooko popo i nn haawioa o ka Bila. 0 ka aie o.ka īloieie, be aie-j>iaio ia. no ba noea, na hauuin he bil<i knnawai waoii no ka hooliiu aua uiai i ua Hoteie la no ko Aupnjii ; aua boi, ina e nanai» ma kona aoo uui muoli, aole ia aiti una b« lioolilo ir<iwawa aua, oiai o k» lihlo, he uui iiH.ii t a iikj kona pa maikai ē iioopmii ana, a iie waiw«i pa» hoi iii no kf Anpuui. B-kn «na in tio na wn a pau, he wu laki 010 a he wa luki [Jt»lia uo kona uiau lianu i niunaoia, aho makalia kupono no ko kakotrKapitul.i. . 0 oa (iala ho $80,000 i hookaawaleia oo ke kuui ani» i kukulnmokuahi liou, aolu lio i [ukaka lea kona lilo wu h® Hie uia- | oli oo k<> Aupoui. Aole oo i akuka ko knai aua i oaokuahi hou, ke ole e ioaa ka poiuo i ka mokuahi Kilauea, a ke ole hoi e hooma-boaboaia-a>) ua aloalo aua o oa uksoa kuloko mamua o ko keia wa ; Do ka ruea, mauiuli o keia ano i loaa iuai ai na apo» r aoa o ke Knhioa Kalaiaiui&i keia bila. Malia i kekahi manawa e hiki mai aua. ua oi ae na make> makeia e loßa ona moknahi hon, alaila ua loaa ka maoa i ke Kuhina Kalaiaioa e kikoo akn ai i keia puu da!« mamuli o kela biia kanawai, noiaila, aole ia be aie maopopo. Malalo iho e ikeia ka hoonohoooho ana i ko kakou Aie Lahni maopopo, a ke booh««iike ia ine ka ka mea kakau o ka nnpepa Knokoa, ua oi hewahewa wale aka kana maiuoa o ka

»ie kupouo : O bo kukou Bila Haawina -no na makahilii elua e hele nei ......$1,180,244 0 na luaa hoi i manuoia uo oa inaknhiki elua e hele nei... $ 852.100 Koeun nin ka waihona a hiki i ka la 31 o Mar»ki iho uei/. $ 56,162.41 01 0-ka Bila Hauwiiw imun o ua loaa i maoaoia ke hnipu in me ke koena ma ka Waihon® Anpuni i Maraki 31, 1872....,,............... $ 220,191 59 O keia oi au* o 8220,191,59 imna o k» Bila llaawiua, e lioemi iki ia iho ui> paha ia ma kapau ana o ua luakahiki elua, oiai, ;ole i ike ia ka loua o na niakahiki ehia e hiki inai ana, e like pu ana me kn mea i koho wale i'a aku, malia e oi ae ana mamua o ka mea i maiuiiiia, aka, e koho wale ia nae oia iho la ka oi maopopo. [ oko kakou Aie Lahni a hiki ikala 31 o j Mar.iki iho nci. $ 177 29.

Alnloko o ka Bilii Hiiawina, ua hoakakaia ka imi u oa dala Aio L'ihoi e hiki ai ke hookaa ia, no ke kokoke uiia mai o ka wa e hookaa ai, oia hoi he $90,000. A he mea kupono olivke papKlua hon iu keua hoohui ana i mea e booi»abushua wale ia aku ui me kuma ole nia lea Muna oka Aus L-.»hui. Ua booknawiile pu la »o hoi ina ka Biia Haawina k;i huiua pau o na ukn paneo e pono ke hookaa i;i, oia hoi hes7o.ooo. 0 keia kant.hika tausat)i n»e, aole no kankn panee wale «10 o .iia A;e Lahui niua iiu komo pn iioko o keia ka uku paoee o ua aie dala hou, e like me ia i. hooholoia ma isa bila kauawai hoaiedaia.

ln« ma ka pao ao» o na maiama hc nmikumamawalu mai ka laalame.ni») o Maraki, oia iho lu ki» wa uo ka hookaa pau ana i na dala 1h! $90 000 o ka Aie Lahui, alaila, penei ko kakou hoomaopopo ana i ke koena Aie Lahui inua : Aio L*»hui i hiki mai ka manawa e h00kaa...... .... $90,000 Uku panee ō ka Aie Lahoi iloko _ o ia wa. $24,026.11 Koeua o ba Aie Lahui mua me ka nku pauee pu a hiki i ka la 31 o Maraki, 1874. $91,629 99

loa hoi aa kulike ka manawa o kan hoonohouoho ana i ka nie holeie rae ka maaawa io i hō.iie ia'i ia man dala ma ke koai a me k'a hoolilo ana mai i na Hotele la no ke Aupnni. »Jailn ua pololei kan i iioike ai he $137,392.50, oia hoi ka huiua pau o ka uka panee .» me ke kumu paā Oka uka paoee ih> ka H >tele wale ao he $21,392.50, he $9,292 50, o keia e uknia aoa mai lokō ae o na dula poka o ka Hot«le. E manaoia no nae ia pnu dala inaauei «a hookaaia, a o na ukn pauee he $12,100 oia ke hookomoia mai. O ka 6ila [ioaie Dala i hooppkaia raa na Bona Aupuni, oie ka oknia i kela a rae keia hapa makahiki, aolo oo paha ia e hoopukaia ana ma ka manawa hookahi o ka aie aua. Aka, ina e hoaie ia aua ma ka la moa 0 lanuar ae nei 1818, ua man daia la a paa ht> $250.000, iī o ko lakou uko paoee iho la ia he $35 625, alaila o ka buina pao o ko ka< ko» uku pauee o na Ale Lahui, he501.383 tQ. O ke koeoa o na uku pauee Aie Lnhoi | J»ookaawaleia ma ka Bila Haawiaa be |45 r 913.39, u ina e lioofc;,a pao ia ana ia ma ka la 31 o Maraki, »814, alaila oa koe iho kekoena o na uku pauee Aie Lahni he $5,40981. Nolaila, o ba hniua pau o keia a>au mea ma k» pau ana o na makahiki elua, he aneane e hi*paln.i nnliona ka Aie lahui, oia h„i he $459,331 10, aole i iiiki aku i ke $990,945 12 e like u.o koU mao hu«belu kamako 1 hoikeia ma ke Kuokoa Aka. rue na ai pakiko noeaū" aoa o ka mea e noho nei nia ke poo o ko kakou Oth*na Waiwai, e hooeiui ia mai no pah<* ko kakou Aie malalo o kola puu huahelo, oiai aia wale uo oa paewa aoa oia ka la a ma ka man .wa o aa hoaia ana, a me ka ukn aoa i ua aio Aupuui a me na nku pauea. Ma ka hoomaopopo aoa i keia oiao mea, o ka paleoa iho la keia o ko kakoo oian aie nui aua, ke holo pooo ua hana hoa e U uei, oia boi ko kuknl» »uu i ka H.lo Aupiioi ame ka Hile A|ii. No ka mea, ma k«j& mao mea i lioomahnHiiua nu'i ia"i ko kakoo Bila Haawiua, i liuokalii li.»ti«;n t*n&ai\i dala manuia o ka mea man. He oiaio, ua pii kiekiw ko kakon Aie La-hui-i koi« mnnawii, aka, o n inā>ko i ka Hooki» pouo i* au-* o u.t li»na e hoolioio mua ai i ko kak.ni Anpnni. K haawi iku k.»kou paulele amo ka iiilinai i na kauwa '«» ko Aupuni nia o ka lakou tnau hooponopouo ana. i loa» ai kekahi man kokua ana i ko t»kōu n«>otioo niaikai. Aole me ka hoonanlnula wile, me ka U' <>tvi > nkea ole u , O. Mai kwu Houolulu, 3*4, 1812.