Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 20, 29 ʻAukake 1872 — HE MOOLELO NO IVANAHO! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO IVANAHO!

BUKE n. MOKL NA XXI " E kuo kaikuiualiioi-, ' «ahi a "e haiilele auei kaua ia ia, ki uiea i hele mai i» 0»i ujh kooi iknika. kana ihe, a o»o kooa pa 1« kaun, om- ka mauao ole i kona ola iho, —i boopakele a» oia i kon nolio pio ana—a oo*> boi. be kaikamahioe oe o ka lahni i kaawale mai koDB labui uiai—e pooo e ike hoomaikai ako ia ia no kana hana nana i hoopakele i keo ole." •• Ae—ae mt ku inahalo nni,— me na ike hoomaikai oi aku,"—wabi a Rflwka "e papalua a pakoln ia iio ko'o oiau hoomaikai rtoua,—4ka, aote i keia wa 1 " '• Aole pela," wahi a laaaka me ka hookina leo, " mamoli kapaia mai kana he man mea aloha ole, e oi aku ana i ka ilio ! ' " E kuo makeakane aloha. e uana aku oe, eia ka Moi Kikeke ua biki mai, aao ia aiea e hele kana." •'He oiaio," wahi a fsaaka, " e, kuu R«>l>«ka ooouoo a naauao ! —Eu haele kana mai iw#i aku—« ltele k»oa ! —l r a ililiiine oia i ke <Ula, uo ka n>ea, «kahl no ia a hoi aiai, uiai Faleaetina, a mai ka halepaahao mai ē like reeka lakoe oWo*rw,—a aaa ka aua aku ina ua nele io oia i ke dala ole, e kikoo mai oia ia'B« no ka me», /a kokua lioopakapoka dals ako au me Keoui kona kaikaina E wiki. e wiki a help ae kaaa !"

Awiwi at* la oia \ ke kaikamahine a alakai, aku ia ia ia iwaho o ke kahoa hakaka, a eaa &K aoamo manele ena i boo«aka«kau ai, malaila i lawe ia aku ai kaua kaikamahine a biki ma ka hale o ka Kabi Natana.

A i ua wa nei 110 bo> ua oalowale ano e ako la o K' beka ka aea a aa poe a pau : kaooui ai, aiai ka maka aku o ua kanaka, im ka mea, aa holi ae la ko lakou īnau uaiiaina i'ka Nait» o ke kapa kila eleele me ka maiwo ole ia ia, Suro ae ia lakou nie ka hnn|iilii ana i ka lewa me na wawalo leo, " E m»u ke ola o Rikeke, ka Pouwai Liona, a e p o oa Temepela klpi." " Akabi «O a lohe ia ba pnaiia ana mai o na lehelehe aloha alii," wahi a Ivanabo i ka Earl o Eaeka ; "a kupooo no hoi ko ka Moi uoonoo maiau aaa, ooe kana i iawe mai me ia e ka Kar! haaohaoo, a me kou mao hoa paul ehia" Akaaka iho la ka Earl me ka loliloli ana i kona poo. " E Ivauaho wiwo ole," waln' a ku E«rl o Eaeka, "aole aaei oe i ike ua maopopo loa i ko katou Hako kana mea e haua ai, a qb kakali oia ui« ka noonoo i kona inanawa e hooko ai t E hoomakaukau aua aa e bolo ako ' 1 loke, 00 kiin lohe ana mai e hoomakaukau ana ke ajii Keoni o poni ia ia iho i Moi, a ia'u i holo mai ni i īoka halawai pu mai la ao me ka Moi Rikēke, e like me kona aoo oaita hele mehami-ha amu. E holo uqi mai at» oi» ia nei me ke «ke fioi e liakaka rae kr Temepela, i hoopakole ai oia i ke kaikamahioe ludaio me kona lima hookahi. Ua olioli noi au i kona aeana mai ia'u me ko'u pea/i e holo po mai me ia. , ' " E ka Eari wwo ete," ir«bi a Ivanaho, "heaha ka mea boo raai loka mai, aele aaei e keakea mai na poe kipi ia kakoo malaila ?" " Aohe kipi i koe," wahi a ka Earl ; "na like lakoo me be bao la Dekemaba i liooheeia e ka la o loNai. On pohee, ua kaa l|i!ii i lakou, o Keoni ponoi ka mea naoa i layre mai ka 1000 e hooiaha ia makon." "O ke kipi," wahi a Tvaoaho *, "o ke kipi ioo i hoowahawahaia I Aole aoei o Rifceke i kauoha e hoopaahao ja ia ? " " O ! oa loaa ia ia oa oko kopoeo f wabi » ka Earl, "e like me ke aohee aoa o ke pio i i ka pee hahai; Da kamailk) aka ka Moi ia ia ke mai ia'u a me ka paaH koa : £ ke kaikaioa, ke ike nei oe eia me a'u na kanaka i nkioki noi ia oe—o kou poao wale ao ka holo aks i kabi o ko kakou raakoahine, malaila oe e noho ai n hiki i ka maalili ana o ka manao o na kaoaka ; e lawe po ako oe i ko'o āloha makoa oooa " Nioau hoo . aku la o Ivao»ho. " 0 keia wale iho la no aoei kana olelo ? aole aoei i oleloia kekahi mea no ke komo ana o oa Alii Keooi le i kekahi poe e kipi i kooa aapooi ?" " Pela oe," wahi a ka Earl ; " aka oae, oa like oo ia me be kaoaka Ui ma ke kie o k« lua me he mea la oa |»a« i ka eha knkoeakooo hfkf ©le ke hoolaia aphope iho o ka hakaka ikaika ana." "Ke hooieaiku aku nei ao i kau mauolelo aaa e ka Ha«u BeH," a Ivanaho ; • 'aka e hoomaaao «e. aa hakoko au ao ko'a «la poooi. a o &tkefce ae kooa aapaoi " " No ia Mk," " o ka poe i maoao aoi o>e i ko lakou poeaaikai ihe, aole oo lakAU e maoeo ooi i ke hai. Aka, e wiki kiwaa a hikl i ka hala kekela, o kipaka e raai o Kikeke i kekahi poe haahaa o na kipi, oiai, oa kala akn ia i ke komo noi o ke kipi." ' Hpko o k»ia aaoawa owiiope iha» aa hookolokoh) ia «91 ihoi kipi a» ahope t> $eot»i, I • tta hoakaka i« l;eia ma ka B«ike l»eak*ka 0

a* Wado». > maiioko b>«i »)sila i ihe ia ai; s« m«h«litt « M#or»c«3 de Br«ejr kekebi « aa koo ikaika o he kf)>i, i Forani, a ua Ne'e ako »i« e Dnbo aiklalo o Pihpi k* Moi o Far»ni, ua liia o Ptlipi de M«lavoina ■ ae kooa kai k»iua ine Altb«te )•- kon>U*o o īemepelolowe, a» kinaku i&o yi o Waladema Fitzure. ke poo ikaika o ke kipi, a o ►<• 'lii Keoni. ka iAe» aaea i h<wue« ke kipi, aole om i h«nhew»i» » kona kaihoaaoa a<ion«i O niftfe« ioi o n» fe©afcani>o «lua, We io« h» mea lv»"t««hi i aloiia no laui. oiai t»i ha-

law»t mni ia mafee me ka hopena kupoun, r.a ka oiea. oa ho"|iil»kia nai laua ikn lahui, me na hann honmainoino a me ka apuhi Mahop»» iho <> keia hookolokoloia ana o ks poi> kipī, u* kaaohaia tee Safcron Cederica e bp|* niai i ke ale alii o Rikekc mn loke. no ka li.iiia ena i kuikahi • «nalu si a e noh« li ke ai na mokiihina i hoopilikia la e kooa kaikaioa hookiekie Ua kanalua o Cedi nea i ka hele ana, me ka olelo aua he lapuwale,— ak«, aole nae i huole i ka hele uns O ka pokole, i ka hoi ana itibi u Rikeke, akahi no h lenn ae ka munao <> ka e hoih<'i li niia mai aon •• Enelani m»lalo u na noIki alii ana a na poe Moi Sakona, ao ka meu, ina he Moi e ae kekahi maiuūa o lakou, alaila e puka m»i auaoei lie idhu kana kivila ana mai na Āakona mai. Aka nne, he mea maopopo lea, aole ao e ala raai kek&hi rnau kaun kuloko i ka wae nohoaiii aoa o Rikeke, "i8i uh mahal ) oui ua kanaka iaia no kona lakomaikai, a ine ke kaulaoa o kona boa, bka o&e, o kaoa mau boopon<>pono aupini ana aole ■ ku i ka hoopooopono maikai anu, i kekalii vra, be wale, a i kekahi w» i^oule* A 'l<- oo i poinu i ko Ce<ierica mnu nooooi» o ka iiopeii.i keia o konu mau miiiau nui e liuuliui i 0« 'lii Sakoaa. ma ka tnare ana o Ko»foa me Aīelane.

Me i» oiaii uianao ana, e eoe oa nooooo aou o Oderica uo ka ooho kuokoa o ke aupuni S#k<'ii» e like me kooa wa mamua, pela oi<* i houhauoh mau ai la ia ilio Ona hoobi)i la (iim o kaua banai aie ke 'lii Alelane, «ote oia i aioeuhaiie iki e ikKihoka ia ana ia rauo maoau ooa, oiai ua balawai aku uo ia me na ake aoa o na makaaioaoa Snkona po--0"t. Aka, iole one pela ka io ; Ua hoopuka m#u 110 oEoweon i kooa makeaake ole e mare ia me ke 'lā Atelane. a o Atelane hōi U9 hnopuka ukaka iea no oia i kona olelo aule n a «? hoohali aku i kaiia mau noi aoa i ka Lt«i«s Kuwena Ua ane haale poho iho la iih m»n o laoH aqa o C(.derica, aka boi ma kona aoo kntio hanai oo Kowenu, ub manao no ia he inea hiki oo ke hoohuli mai ia ia

Me ke kuīhe ole oka manao, pela oia i holo aku ai i kabi o Atelaoe e koi ikaika no ka mare ana, a i kona hiki ana aku, aia hoi, he mau hoouka, hakaka ana ka Atelane me ka poe Kahuna Moneka

E hoakaka pokole akaoo makou 1 aa haoa a Aielano i keia wa. OAahope ibo o kooa ala hou ana mai ka make ooa i hoopiu maule ia ai, oa paa ka manao o Atelane e hoopai aku i ka iuo aaluna o ka Abota o 84. Etemona, aka, mamuli o na naooi «loha a ka makaahine Edita, aole i lawe ia ke oia o ka AboN, aka, ua hahao ia nae oia iloko o ka lua pouli me ka hookiiia ika ai 00 oa la ekolu, e like ine kona hookii ana ia Atelaoe.—

U» pīUa ioa o Atelane i na maaao o keiei aoo, aole he keena kaawaie oo ka Cedericj mau "lel» Aka, oiai e inu kiaha aaa o AteUne me Gederida, a i ka wa i paana ai i ka iooa o R.)weua, inu'ae la o Ateline ene ka puana Boa ae e liio koke oia be wahine n»are i >.ia kooa hoahanaa, Wi(ifered <. Nolaila ma ! h«ia wahi i pio ai ka moolelo no AUiane, a e Hke hoi me ka Waraaba i puaoi i« ii, «a: ka mua mai o no Sakoaa a biki ia kakoa, be moa kaoe oia i hiki ofe ke hakaka. I keia wa 6 Atelane » paeoa «e ai i ka iooa o Wijiferida ua ane maaie ibo ia ka manao o Oderica iloko ona, a maeie pa oie na kau nui ana oua e boiboi mai la Eoelani malalo 0 ka noho «na a na («lani Moi Sakooa, Ua hoopan koke iho 1« oia i kooa naao iini moa ana, oiai, oka milimiii ame ka hanai hoi aoa i hiipoi ai loe ka moamea nui, aole loa ola e hoopoina i na a(oba oo kana keiki, oiai oa kanlaua mau kona iboa iwaeea ona mea a pau no ke koa. Aka, aole oia i i»uialeiaie kohe no ka hoohni aaa i kone laioa me ko Alatereda Ua kue nui o CedeHca i ka noh.-> aHi ana o oa Moi aka, pefaea la auanei e hookoia ai kona maaao Ua hooknnena kona noonoo no 01 kamu elua, o ka mua, he mea kupooo ole ia ie ke hookokooo i Moi hon no EaetatM, malia aole 1 kolike ia rae ka maaae o oa kaaaka, a o ka lua i kona lauae pu ana me ka Moi Kikeke ma kona aloalii, oa wsjpabe w«le ha i ala maa hookipa aoa mii ia ia, oiai mamua ae 0 ka hala aoa o na li ohika o kooa noho ana malihini ma ke alo aln, ua baa«ri e aho 1a ta 1 kooa ae, e hoohoi mareia leaoa banai Rowena me kana keiki kamakahi ponoi, Wilifereda o Waaaho. P»;a iho ke ano i apoooia ai aa lurabei mare 'ia ana oko kakou koa e kooa eiakoakane, a iloko o aa loakioi naai o ke Kahuoapole o loka, i mare ia ai «a ka baoobeooaui. O ka Moi ka i ukali pu i ka o»ars aea aft« ka haoohano o kona alo alii a pao ; a oiaik«m omu kol aoa et»oohuita Ivaoabo|Beßpw«Ba, a «ne ka hoopau «a aaa o kekalii ma»bana mailoko mai olaila j hooma!:•*!*• i* ai oa manao bwe ona Sakoaa Ua h««wHa na peleai hēomaikei aaa a pnu o ka BMHWi« no keia mare ana, a me ka nnni a paa a |Loma e kiki ai ke heawi ao ka h >obai ia aoa o kekabi o kaaa mau keiki