Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 10, 20 Iune 1872 — NO KA AHAOLELO. [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

NO KA AHAOLELO.

LA FAS4 31, Poai UA. lUWE 4, 1872 Hi»UvKai k* H«l.« ui« k# lior.i 10, kik, J{n»ohxno P Nnli ioinlu* ma ka N"ho, Puie ke K ''nim.ulē ; He| ih.-lma k,* nioolelo o k» l» m»i >«» « Hurirc a ke K<iM!Tg Kw kac.' Hoike inii *>■ K>m I P i, u t |(ij» i ke oai i* H« btl i e ii<i..)..|i »>i i ke k irii.w.<i no hootioihoi «n i e kukulo r mi» hal»? hana puiupulo « hiiinhipa. Ai'HO'.in, ]foi«* whi k« Ko i>ifi* K0.% i ka lakou olelo h'iiko o i o t I I o «n Oihnna Kim 1 KA Mea MaHALHIA P Nahaoi.elua, Ftrmi'iena o ka Ha/e AhanUlo Ke Kom t« o<> kn ohm i K<n, i lioawiia e n ioii .n ki puu dala he |>BŌ,U<JO iloko o ka Hil'i Hmw o< iMi k»» oli o n,i koa, *e hoike aku nei makou <ne k i hnihn ~ e)<» )hok» b"ike nn kr» ano i iriiios'>ni e li"<ihl<i ai m puu dnla. 90 Koa laina, $5 ka maliina, 1 makahiki, ~ , .. $ 5,400 1 Hookani pahu, $10 mah,, 1 mak,. t 2O 2 Puhi ohe, 10 " " .. 240 8 Kapol ila, 6 " " .. 576 4 Kakiana, 7 " " .', 336 22 Puhi .phe, 5 " " —1,320 Lole komo, 127 kanaka, $40 no ka makāhiki hookahi 5,080 Ai me ia, 127 kan., 20 ken. nokala. 0,144 1 Kakinna Mekia, mah. 1 inak. 240 2 Lukenela, <50 " " . 1,200 1 Kapena, 60 " " , 1 Mekia, »0 " " . l,ow> I Kauka lapaau 600 1 Luna Puhi ohe, ao 1 makahiki... 1,000 1 Ak.ikana Kerx-rala I,"u0 2 i hoeiniia ka nku $25 no i ka mahina no na niukahiki elna,. eoo ; No ria makahiki e-lna . $58,712 j Na me.a kukt, in hat, hanahou ana i na lako kau*,i, ia mea aku, Jmakahiki ~4,000 Pauda i)o na makahiki elua... .3,000 Ko ka hana i koe ma ka hale koa, a no ke kuai ana i ke kahua e pili pu aua 9,000 Ko na koa pualu. 5,000 Huina pau no na makahiki elua. -$21,000 $79,712 | Ke nonoi akn nei ke Komite i keia Ilale ; Hanohano, e kapaeia ka haawina he $80,000 i ma ka Bila Haawina, a e hookomo rna la ' u ahi i $79,500, no ka |X»no o na koa, no na makahiki elua e pau aua ma ka la 31 o Ma- ; raki, 1874. C(IASLES H. Jvdd, J. W. NAIHE, J. N. pAiKiili, J. Komoikbhoehg. Komiie o ka Oihana Koa. lune 4, 1872. N <) mai o Mi Kipi e paiia ka hoike a ke Komite Koa. Aimnoia lin.* k Olelo Hoouolo, HooTsh» mai o Mi Koih<«iani e lnwe m»i ana or> he bita keo.wai <■ ln»wt m i muo» i 04 Kouiiauii* Aina Moi h kuai »bo. He'lulielo m«i o Mi KiukMU h* olelo ho ,- holo e kaunh» 'nku kn Kuhina, » i ole i», o kek*m Liinnkamwai Ktfkie p*ha. i ku Luo«kariHwni 110 innlii o Lihuiim, e hele «ku i KaanipHli e hookolokolo ai i kek«bi mannw, oiai he «paiia loihi. N'H mai o Mi Kaai e h ohoi 'j iuia ka ulelo hoohoio. Hmke mai ka Loio K»bir», aole he mnni l ka Loio Kuhina e kmiohi aku a o kekalii p-iha o ru Lnoiikm»wiii Kiekie w* *et» »n", a iw' e k»u 'h >ia ma ke ano e «e paha, shil» ua hiki, no k/i m,, ke hiKinw.ii o ka h»le j hookulokolo wale no niu L*hainu koni» Wahi i j ae it. j

Hi'luhelu mni ka Loio Kuhina no ka mn nawī iiuia i k* biU aiM i hooUha mai ni he b'U e h't<i|i|o niia iku A.H Ap .na o V\ T-.i(la-ku i Aha Hoomalu H-»aw u i ke Ko.niie Pai. Hoolnh.i mai o M. Kūuakee, e lnwe mai Boa oi« be bi'•* e h.iololi ai ik« Paoku 54 o ka Mokuoa 55 o ke Kaoawai K«raima. NA H4K4 O KA LA ka nonooo ana i ka bila e hoololi ai i ka Pauku 509 o ke Kannwni Kivila mn kona heluhe(u .-kolu «na. M» ke noi ua hooholo loa ia ka bi'a. Hapniia kn nooooo ani i ka bila e hoololi ai i fca Pauku 915 o ke Kaonwai Kivi(a «ik kona heluhelo ekolu aoa. Ma ke i)• ►» a Mi Kiukoh;», ua honholo loa ia ka bil» ma koua heiuhela ekolu ana Hap»iia kn no -noo »n-< ik» bil e hoololi ai i ki Pauku 246 o ko Ktua.wn Kmla ma kon* heluheiu ekolo Bna. Ma ke nm, m hooholo loa ia ka bila ma kona heluhelu ekolu:aDa, H ipaiia ka nnnnoo ana i ka hila e hoololi ai.i ka P«uku 6 o ka Mokuna 39 <> ke kmiawai i hof»holoia i ka makahiki 1870, imoa o ke ko<nite o ka hale, ma koua heluhelu alua ana. Koh 'ia o Mi Kaukaha i Luna Hoomalu no ke k..inite. Noi mai o Mi H kikoke e hana bou i ka Piuk i 1 (i b b U m« ke kapae ana i ka umi keneta no ka met«U ilio N..i m ti o Mi Aholo e waihoia ma ka papa a noonoo pu ia me ka bil» a kn Luoh o Koolauloa i waiho mii ai, oia hoi ka bila e hoololi ei i k» Panku 5. a p hoopau loa i nr Pauku 6, 7, 8 o ka Mokuna 39 o ke Auhau Holohoiona, Noi a»ar o Mi Hīkikoke, e hoopanee oia ka pspa a noonooia kn bila a ka Luna o KooUu loa ma kona heluhelu aloaia aoa, alaila noonoo pu. Aponoia e like me ke noi a Mi Hikikoke. Ko.ipauia ke komHe. Hoike m*i ka Lona Hoomalu o kn kom le, ua hoopanee ja ke komite. a aponoia. Hoomaha ka hale ma ka hora 12 Halawai hou ka Hale ma ka hora I, P. M. Hapaiia ka noonou aua i k« biU e h iololi ai i 4ca Pauku 2u ka Mukuna 56 o ke Kanawai ma kona helohelu alui ana, Noi iiiii'o Mi Kipi «i wailu ia ka bila a ooodoo pu ia me ka bila a ka Loio Kuhioa e la-

•' insii tim «o k» hooleli anii i k«ia niohnna hnr.k«hi - Ap<.n'llt.

Htip»ii;i kit r><>i,niif> «na i k» b'la «» hoop"nopnno ho» ai j ke kaiiHwai e pili ana i k» P.i(>» Ol» np/moia m» ka 1« 23 o lii, M. II 18#S8, m < ha h olonno hō» aoa i fji;io hux/ilel'i h'iu, » o hoo'/>li »na r »)» hi>ui>lii'<n Kj)i> i>]c, a rr>f »» nU-io hoik? a V:.< >ih(ih nui n ine kn h»iin uuku o ke K'khHm Wnf no W« fiō(!nt)o moh 1 mii b ; l* rei M k» ik" ii hehīhiiuw nn o)i)o hmke »k* kntnit .

Nin mxi " Mi K»i)f K iiUh e h<ipxf) loa i« k« nnoiian hii.i i kn bila, no ka h<> pMkui liiiu iin» keoi Iri . lunn o k$ kannwHi kahikn, H«ie i khkioi inho( oiii) i» ma kp »nn ljoōl<

Koi iii»i <t Mi KauUahn © L,i bil» B me !■* iileUi i (,)•■#• el"B ■ ke Kom ii' Wae i k*» bonnje Un liale, M» ka rin.»iioi an», u» hi" h iU*ia (? like mr kp noi n Mi Knukaha. Kohoia u Hon VV. P, K makau i Lima Hooinalu no ki- komiti- ;> ka hnle, imho ke konnte I» k* hnlp no k« no-.n I. -na • ka bila no ne nor> 3 Ika hooi.auia ana oko kom tr>, hoii'e inii h» Lmi» Hoomnlu i ka mea i liooholoio e he ienmiie o.ha hale, ua hooholoia ka P«okw I ro<' ka hoololi, a a« kfl(txe lo.« ih "* P-' ku 2 3, 4, 5, a o ka PHiik» 6 ua hoohoioia nw k« huokomo nnn i tia hoololi hou a Mi Al>*b'>tī o'k.a (\aoku 2 ia. oka bila, oba Pnuku 7 nn h »'h' 'o a f hoopHnee ka noonoo a.n» i» f<aok« a i k? Ponh» o keia pule »ku Aponoia, Mh kf noi h Hon. D. Kalakaaa, na hoohnloiM e ho<,jifinf.p ka fi i«e a hilawai ljoo ma ku hyra 10 kaknhiak» o ka la Hpopo. La Hana 3*2, I'oakolk Jupce 5. 187Si. U'lhw») kn Ahanlelo ma Hnnololu i ka •i.'.h 10 knkahiakn e like me ia i hoopnneeia. Pilein eke KnhuiiMpule a pau. H»-lulieluia ka monlelo o I» mehinpi a aoonoin. Na Bii.a a me na Oleu> Hooiiolo, I-U'luWlo mm o >J( Kuihi-lnni no' Nh manawh tnuH , he b:li e ha.iwi at i ka mana i' ns K<;rn sioa Aina JLei Ai«ī e k'uai aku i kekahi 0 u<- inau aina nei, oia hoī ka aina o BalauU ma W>iiluku Maui, Haawiia i ke Komile Pai no ke paiia. Heluhelu m»i o Mi Pniknli no k« monawn inua he b11« kHMiiwai e hoop«u ai ika P«tiku 5 0 ka Mokiinn 13 o ke Kannwui Karaima, e pili ana i ka haalele ana o keknhi o na me« 1 ra»r» ia, a me ka noho munuahi ana o kekahi poe.

N«i mai o Mī K»ls Kauka e lioopanee loa la ka wl« un ki> Une i k» riili, no ka me«, k« poo <> kn b>l >, e bo >pau »n» i ka Pauku 5 o ka Mokuu i 13 <> ke Kanawai' Karannt, «kH,-lie bil» kumwni ano hou nae.

M» ke noi n Mi Kupakee ua hoihoi hou ia ka b|i» i k» inea nauii l lawe inai.

Heluhelu mai o Mt Mikalemi he olelo hoo» holo, e kaoohi» ana, no ka hoike ole 'nai o k« Koiioto Mnlam» Oln ī ka lakou hoike no ka noonoo ann i ka biin kan. w«i e hoopau «i i ke kani'wai iiook«makūrii«, nol ila, e kauoha aku k» Perisi(if-na o ka Hole ia l»kou e hoi k« iiihī -

H- iko <jmi !<» Lin«hfi'ifn;ilii o kfi KomitP Oii» ui mii <»11 ni. IjiKku e nminnn no u j btl t, nku, i 'i •'«..lik w,.lw 1,0 m> (<a hoike n ke KUli((i • K.l H.IUN k < t'<*r»-Hnleiu o k« P*n« Ol.«. M 1 iioi 11« kMpneia kH uielo 'ionh..l'i.

iiiii o M> H 'leinUno oo U<» id.v- -> mun he b lx e h ».l -li i,i i k* P-»'jhu 8 o i" M'ili rtna 41 ■ ke K"i >w>i Knr.iiins ( e pHi Uf.< i ke liiihi i/ II nn-i HtjH ujh k i '*» n|c

ih nke kni .w ii, ii:ixwiiu iRe K«in l* 1 P«-. (Iflnrii4n m »i <> Mi Kankhhīi ne oiHu h o holo, e hookomn i<t m« k« bil< haiiWin* i 100 m» ka hooluko »nn i i,b oiihi» h t>>Uiumi l<« h 'le hr>'ikolok>> m>j Homlei Kauai. Mn ke »"i t(» ao» «ii w;»i|i j ; >» ma ka j>ap« a iiom'ioo pu i» ma ka b>la haawina.

k«.iiiioiioo an« i na hiini 'o ka U oiB b >i k;i iioui)(j(> nna i ka bil<t h awioa oo ka Oihinn Ki' <iai/ia. Kohoin o M< Komnikehuehu i Luoshoom»lu oo ke K'imite. H 1 p;iit;i kn noon«o aria i ka uku o K» k*oo>elo iMui f. ke Kohina K |u«in<t $4000 Hooholoiii. Uku o ko Elu., 3 000 Uko o ke Ki i'.irm o (.) Ini $3 600. N,.i m-»i o Mi N«,he i H (»0« N.ii.iiaioMi *'nli e h.iemi i $3 000, no ka uiea, he mau oko* e ae n<> knhi »na, he K«kati(il» lo na ka Moi, a he AkukariM KenilH no m koa, me ka loaa oia mau uku oiliana la Ī4 Konui m*i o Wi AlapaWi i ke noi i $4 000. I mea e lona ole «i i k« Ki«*ina o Oahu kek»hi mu» oku ao «ek .hi mau oih-ina © ae, Lilo ke Kouiitc i kn hoopaapaa an». M» k» ii'oiuia una, uu huoholoia e like me kn biln 3,000 Uku c ke Kiaaina o $3.600. Hoololi m»i kn Hon. D KaUk»ua i f,4.(H)0. Mi< kn niiiHuia ana ua hooholoia e ike me ka hila 3,600. Uku u ke KiiHioa o Kaaai $,2,400. 1100-101011. 10I011. Noi mai o M> Hikikoke e honpHU i ke Komilf, a ua hoopania. Honmah* ka liale a noho hou mi ka hora I P. M. Halawai hou kn H*.le h hapana ka oooaoo bou i b« bi<'i li-i>wina. Kuhuia o Ui Mikaleoii i Luoahoomalu do ke Komiīe. Uku o ke Kiamna Wahioe o R. waii $5000, Noi mai ke M«d Kiekie W. C. Luoa,ilo e honpao lo» i kein h»Hwin«. Noi inm o Mi Kup«kee e niuau akn i kekahi o oa Knhma i ke kumu > bo»kiekie >a ae ai kona uku. Noi mai o Mi Kaukaha i 2,000 i ka makahiki. Hnike mai k« Kuhioa Waiwai o be kumu i ia ae ai, ua ike uo ktt Hale oii ko ka >loi hapn-kaik'iahiiie, a o kekahi, o ka mokapum o H .waii, oia no ka monupuui nui o n« mokupuni e ae a pan o keio aopiini Ua io'aa i ke Kiaaina o Kaoai $ - i 400, a i oa Kiaaioa o Maui a me Oiliu £l*,(j00, atti, o H iwaii nae ka mokupuui i «o aku ka nui. O ka-lua o ke kumu, «o ka hoomau an* i ki j hanohano o ka Ohana Moi. Nolaila, he me-t pono no ke liaawi la i olu kupono oo ko- ; n<t noho ana. Kue iHnika mai ke'iii Lunalilo me ke noi 1 oni e h > >u»o lo i i ka b<iwiun oo heiik K*- t aio<i W .hiue. Lilo ke Kuuiito i ka hoopa«* i paa aaa. '

N«i nini o Mi Lonoaea e hoeeni i 3 0011 Nni m»i o Mi Keo Knaka e lioemn.i ? 'K)0. Me ke koku» Hiia ' ke noi e haowiia keKahi b*»wina hoomm no kekahi o ua pili koko ponoi o ka Moi Nui mHĪ 11 Mi Kuihelani e hoemiia i 3 600. K» mai ke Kuhina o i/o na Amn e, a hoike mai u* nmino•> nj »» Kob>na nn k» )j»»wi ann i uku hīioinnu i k' KUHina W«hin« n Hnwni, Hk» ua kue one Nekahi m»u Kuhio» ii'ilniln. un hiMWi t4 k«ia huAuia* i koino pu iiinlnko n li»eiii nihnna h«n* KiuHina Ku mn ke Kiihna K«lHiBina u hnike mai ua riot>(ioo nui ia keiu hnawina e na Kuhina, a un hooholo ih p»"!», a u;i m«nao no hoi au aole e kuf nui mai ann na Lu.i»Tißk»ain»D9 ike a hanwina No laweLwe l«ihi »na ron in oib<in» br 15 a lie 16 rn»o mnkHhiMi. u me kooa ano pili no |iaī i ka Moi on kumu i hoomahunhua i« ae ai kona uku. Mai manao kekabi o ka hoomahuahua ana ae i kona uku i keia manawa e hoonoho ib ae ana i Ki»ains h iu malaila, aole peli, ina no e p«a kona palapal'i huokoho i keia manawa e hoonoho ia aku no la malaila. N-i'u no i hoom«huatiua i kona uku, no k« mauno ana aok kopono e haawiia i uku hoomau aooa me ka hana ole. Ma. ka omauia aoa ua hooholoia e kakau na ae m? n'a hoole no ka 3 600, he 17 ma ka ae a h« 20 m.' kii hoole, ua hoolei». Napoema k u "e—H»n. P, Nihnolelun, P Kuoa, L)<.mio'9, K..o»int, K- mukiu, Kaeo, H»ir»ki, K'.mika, Hutchieon, Phtinpß, Kam, Halem"nii, Aholn, Koihelani. Kihannnui, KonioiK. liuenu, K«|e Kanka,—l7. JVo pue ina ka. h ,oU —W. 0 LunHiilo, l). j K iliikHiii», ke, Kipi, Nawahi, M«tina, Kiip ikei", N«'h« f Nui, Ki>iue, Alap»ki, Keo K.akn, Mikalemi, P.ili, Pnkuli, Keko», Kauknhi, R'ce, Kapuoiai—2o Ninauia uo k« $3 000, a hooholoia he 20 < ma ka he 17 in» ka honle ; Uku o ka H"P« Kianio» o o»waii, $ 2,Ō1)0. Noi m»i o Mi K»ai i 2 250. j Ma ka moauia aoa ua hooholoia e like me ka bila i 2,000. Uku o ke Kakaaolelo a ke Kiaaina o Oihii poo. Noi mni ka Hon D. K«l«kaoa i 1000. M» ka ninau ia aiia ua haohuHia e like me ka bila 800. Ukn n ke Kakauolelo o ke Kiaaina o Maui 1000 Noi mai o llon. D. Kalakaua i 1,200. Mh k'n (linauia ana ua hooholoiae li<e m« ko ka bila 1 000 Uku o ke Kakauolelo a ke Kiaami o K«tuai 1000 W« ka ninnuia ana ua hooholoia e like me ka bih i I 000 Ma ke n i ua hoopauia ke Komiie, a hoike mei ka Luiiahoomalu o ke Komile i ka olelo hoike a ke Koo>ite, a ep noia. Noi «nn o Ali Miknlomie hoopnnee kn hale « noho hou mn ka bori» 10 o ka la opopo kakahiīika, Hooholoia o hoopniee ka hale La Hana 33 Poaha, lune 0, 1872 HnlnwAi k» Aimolelo ma Hooolulu i ka

hnru 10 kak M«(t llnnuli-ino Peres d«na P, N ihanleliKi in» Hh noho. ! Pulei;t e k« Khh'ioapiile miio Hiiluhelu ia ka inoolelo-o t> 11» loelnnei, » Hpouoin. Hoi*e a kk K«imitb Kumau. ({oike tii«i U» 1 . K<i'«utf Piii, tit» p*a i ke p;>i i ■ Wn olelo hniUe » Me Kom>te K<>*, a me u» b= i-i k>tpi!twii i h«:iwiin k» Poalua. Hn'k»* trni .1 Mi P..|i kekuhi hapa o ke Kom t<> Wi<e no k-i noon o »na i k > bih k-<-i' pili kuh i ka MaKeke o Honolulu u« apono uin i kH biU hou i h«naia me ka hunk'imom\n i kekahi mnn hoolnli. Hel>ilvfciu ut»i •> Mt A(»:bati i k* olelo hoike a k« tnp«t>ui o ke komiie iio k» noonoo aot i «8 b>l« nei. a. m» ko Uui noonoo ana, aole i h..iponn i ka biU kanawai ho'i i hwnaia, ua oi «k» b« m.iikni o ke kanawai k iliiko mimUH o ke Kanawni h» u, ti-.:o nu pilikia e pili ana i ka oKo o na rum> me ke knai kudil« nna, u» olelo m:ii ke Kullin» Kwliiiaioa no ka pioloke maolī o > ia o qa kanak a, m i ke nke nui >4oa f koho o lilo ae la h*i s nele Ihkou, nka, e piu ana pah* knii pio n an*. oiai e hoakea hou aku anhi ke Kuhiua Knlai mn» i'ka hxoa an» i mau keen» mokeke hou M» ke noī, ua hoopaneiMa ka noonoo aon i na olelo hoike a ua mau lnla nei o ke koniile a hiki i k« w» e noonooia ai ka bila kanawm ma ke»a P.oaono ae. Apon«>ia. Heluhelu mti o Mi AUb;tti oo ka manaws inaa he b>la Uanawai e hiiopoonpono ai no ka hoouuka ana i na palapala sil«t nui. Haawiia i ke K'>mitft Pai. H->olHha m .i ka Loio Kohina, e lawe msi an» o>» he biit kimiwai e boolo!i ei i ka Mokunt C o ke K»nawß> Kar>ima. Heluhelu nii»i o Mi Mikalemi, he olelo j hoohulo oo k& tke ole ih o Ua m iona i ka mea 1 ai haole ma ka aim awakea, nalaila, e kauohaia k» M»kai o ka h»(e, e hoolako mai i p >i kekahi a me na mea ai Hawaii. Hoihoi houin. H"olaha mai o Mi Huikoke, e lawe m*i aoa "h he bi)a kanawai e hoololi ni i ka Pau. ku 1284 o ke Khohw«ī K|ivils, a he bila e bonloli ai i ka Pauko 876 o ke K«oawai Ki?ila. Heluhelu mai o Mi Aholo he olelo hooholo, a hooiaa WHieia i $3,00() no k( kokuiu nna j I Hale Mokeke <na Lih»i«i Ma ke noi ua aponoia. e waiho ka papa a uoonoo pu ia me ka B la H*#wtna. Heluhelo mai o Mi Kupakee no ka manawa nt<ia, he bila k»nS*»f e hoololi »i i ka Pauku 54 o k» Mokuna 65 o ke Kaoawai K«ranna Haawiia i ke Kotnite Pai. Heluhelu mai ka Mea Kiekīe L'ioililo he olelo hooholo. JHooholoia—Ma ka h"omaba ana o ka ha'e i ka nora 12 o ke awakea o kel-i la ken U, e kauohaia k« MaKai o ka halo, e hooHiakaukao i mea ai ma ka hale aini» o Kfal.iKai.ji o,n* I■ Io e ukuia no ia mai loko ae o n» h>o o ka Ahaolelo. Noi inn ke Kuhina Kalainina e hoopau l<>a ia na olelo hooholo o kei4 ano, no ka inen, be mea hilnhili keia imo olelo hooholo, a ap pau nui tta m>uawa no ka hoopaapaa anaji keia mau «nea liilii. Kapaeia ka 01010 hoohi*, s hipana . NA HANA ■> KA LA. ? H inana ka noi.uoo nna < k.< b la kanawai u pili Ktia i ka Pupa Oi t H»*i.t<v imuī o k>> Romite o ka hai. . kohoia o Mi Nui i Lu««

Hoomalu iio ke komile Heluheluia ka Poukii 7 o k» bils kanawai. Liln k« Komite i k» boop<iapna ana a hiki i ka hora 12 o ke awaßea, a boo'i>aha ka hale, » hoopnneeia ke komite a noho hoa ma ka hon» 1. P M līoomaka boo»a ka nnho ana o ke" komite no Ua noiMioo aoa i h» Puohu 7 o kit biJa no k« b«niiwi imflM a <n« k« aoi a Me Kuhiii l ! Wmwni ua hnoholoi i e hoopinee k» konnlm no k>a aoonoo aa» i kein biU aa na |iule elua. Hapa-iia' ka noonoo ana i kn bila kanawai e ht«>aii «i i kek«hi mtu koina o n» Ah'i "Kiekie. » i Ah» Kaapuni a me na Aha Hooko Kuuoha ma k -n* li«*iubelu alua in, N"i m»i o Mi Atab ti e knkau poepoe ia h» bil,t rna kona hePuhelu aknln ana, no ki mea. ua heluhelu aiuaia ka biln mamua akii nei, a hoopaapia la, a m& ke noi ua hooholo ia e hoopaoeē i ka h'iohuh> loa ana i ka bila ma kona heluhelo ōlua ana, a hoi mai ka Loio Knhina. Ku mai ke Kuhiaa o ko na Aina e, a kue mai i ka bila ma ka hooinli an ) i kekahi s>au mea i oleioi» maloko o ka Pauku 2. Ku m<ki ka Loio Kuhina a kamailiu mai, he manao no kona e hoemi i na koina o ka Aha Kiekie, aka, aole n»e be pono ke hoeo^i ia i pau loa M>i kekahi mau aina, oba uka 0 kekihi pie ma na koinā~~no~iß o ka~ aha, a maikai la i inea e hoemiia ai na lilo oka Wnihma Auouni. Nonoi mai oia e waihnia keia bila i kekahi Komiie Wae na lakou o noonoo a wniho mai imaa o ka Hale M» ka ninauia ana ua aponnia, a kohoia o Mi Al biti, S. H. Phi'lipa, Mi Anolo, Mi R nlii u m? Mi M«tina. M» ke t)oi a ke Kabina o ko na Aiua e, ua kohoia 6 Mi Hik'koke kekahi o na homite. Noi m»i ke 'Līi Lunalilo e hoopanee ka ba<e Hoo'eia. Hapaiia ka noonoo aoa i ka hila, e hoopau ai i ke kanawai e pili aoa i he aponoia ana o na bila aie ma'.ka waiwai o ka poe i inake, ma kona belubelu alua ia. Noi m»i o Alapaki e kakaa poepoe ia ka bila. Kne mai o Mi Kahanauui i ke uoi ana e knpae loa. • Kamnlio mai ka Loio Kuhina no ke kupono ole ke honholo hikiwawe ia ka bil», a nonoi mai e hoopanee la ka nooooo ana i keia bila. Wehewehe loihi mai o Mi Alapaki Kauka 1 ke kumo o ka iaweia ana mai o ka bilii. Noi uiai ke Kuhina r> ko na Aina e e h iopanee ka hale a halawai ma ka hoiM 10 kakahiaka oka la apopo, Aponoia.

La Hana 34, Poalima, ,Tune 7, 1872. Hnlnwoi ka Ahaolelo i ha hor» ui»u Perētyden-> P. N»»bnolelua ika riobo Puleo Rov. K«p*li. Helulieluia ha moolelo o ka la inehnipi, a Apnnoiii. 01.K1.n lIOIKE A KE KoiIIĪE KU-MAD. Hoike m«i ke Kormte P«i ua paa i;k* paiia oa b>U e hooponopouo ana i ka hoopuka nnn i k« p.lnpil» hiU mii n <ne k« bil« o hool"'i "• 1 •<» l'auku 54 o ka Mokuna 55 o fe e K.ai>awii Ki>raima. Hei<iK.-lu mai o Mi Abo!o ka L»maboo»n»lu o M-e Komite ona Hoopii Haikni i ka lakou o'elo l)uike n» n» hoopii mai Hilo mai e noi ana .. ka mua i 6000 no ka uwnpo o Hr. noln, 600 o<i Uu uwapp >na Kmee, a i 1000 no ka u«vapo ma Waikomalo ; o ka lua ; e h.iolianiia n* panhno ma na alnnui aupuni ; o ke kolu; e'hoopau i ke kanawai no na kahun». lapnau Hawaii, a e ao ia laknu e lapaau ī.ale ; o ka ha, e hoiipoo-ipono ia ka nko qo na mßk»i O ka hoopii miia oa waihoia a noonoo pu me kn bils haawma, o ka lua ua waihoU mvka papa, o ke «e'u. ui wnihoii h oooaon pu nie k» bih. no ka F'.oa OU Hiwaii. o ka ha ua kapae loa ia. ke noi aa apnnoia ka 01010 hoike. Heluhei'u- mai ka Loio Kuhina he olelo hooholo, o na haawina i manaoia no na ma-k-ai, na olelo hooholo, a m« na hoopii no ia loau mea e h»awiia i kekahi Komiie wae Aponoia, a knhuia na homite, S H Phillipa. J O D )iniiiis. L. AhoJ.», Kīpī, Raiki. — Heluhelu mni ka Loio Kuhion do ka mamu;i h* bila e hoololi m i ka Mokuna 9 oke kinnwai Hoopai Karaima. Haawna i ke Kum'ee Pai. Heluholu ho« mai ka Loio Kuhioa no ka manawa mna be bila kanawai e haawi aoa i ka mana i nn Lunaknniwni Kiekie e hoopuka 1 mau palap.iia nīnaninau mahope iho o ka waiho ana mai » kekahi hoopii oki m9re. Haawiii» i ke Komile Pai. Helu>ielu mii o Mi Hikikoke no iea minnwa mua be bila e hoololi ai i ka Pauku 1*384 0 ke Kanawai Kivila e pili jsna i ka m«re ana. Haawiia ike Komiiel^ai. Heluhelu mai o Mi Haiki oo ka moiwi mua he bila kaoawai e hoop mopono ai i ka mnUma a»« ik e kau honkolokol» elua ma ka Apana Hookolokolo 4 o ko H"awaii pae aina. Haairiia ike Komtt«> Pdi. Helulielu mai o M. he olelo hooholo e huokaawaieia i 300 d.U q» b« b.U ba»wi* na no ka hnoa ana i uwapo hoopili waapa ma Niwihwili Kauai Ma k* noi a L Aholo, ua hooholoīa e waiho ma ka papa a noonoo pu ia me ka bila liaawina. HHohelu m«i o Mi Mikilemi be olelo hooholo, e hoole ia ke noi dala ana o na Apana," 1 nie» e hookaa la ai ka aie aupuni, koe nafe na Apaoa pilikia io. Noi mai o M< Raiki e ka,.n- loa ia ka ooo^ noo ana ika olelo hoohnlo. Apo ioia Heluhelu mai o Mi Kaiae he olt'o hooholo o oa bila kanawai a pau i «aihoia mai imna 0 ka Hale, a e waihoia mai aoa ma keia hope aku, nw ka papa o ko Kakauolelo, • wao ka hale la onau mea, a o na bita hoopaap«a ole ia oia ke hana mua la, a o aa b.la hoopaaoaa oia ke waiho mahōpe. Koi mai o Mi K*ai, e kapae loa i? ka ol«lo hooholo, no ka mea, he inea maooopo 1 ke Kakauolelo ke ano o ka bik hoopaapaa a me ka bila hoopaap<>a ole, oiai ua hoopaap»a ia no mai na mea nui a na oea liilii, • ua hoopaapaa ia no hoi mai ka 100 dala a hik> i ka S,IKX) M<rk« noi a L"»o Kuhma ua hoihoi hoo 1« ka oielo hooholu ī ka mea uaua i hu<jpaka tnai.

| N'O mai ke Kuliina ona ain& e e Impain* na hana oka L*. Aponoia, kohoia o Mi Ka»k«ha i Lunahoomala np ke komite o ka hale. a tilo bs hile i ke koraite ana no ka ooonoo ana i fca hila^haawina. Hapaiia k<i nooano aoa I ka oftu no be Kakauoleio o ke KiaAini o Hawuii i 2 000. No< mat o Mi Loo<i#ea o hoemi i 1,500. Ma e liiie mn ka b'la 2 000. Uku o kn Luai Ha(epathno <i Oabu 3,000. Noi mai o Mi Paikoli i 2 000 4 ' " Kaukau i 2,600. Ma kn nininia ana oa hooholoia e like me ka bil» 3 000. Uku o tt« L'ina Wai nm Kakauolelo o lea Makeke o Ronntntu 3000. Noi m«i o Mi Paiknl» e hoemi i 3 000. Liln ke komile i ka hoopaapaa ana. Ma ke noi oa hoopunee ke Kooiile ua ka hora 12, «o k« hoomaha aon i hookahi hora. Halawai hau ka hile ma ka bora I p eu., a hapai hnu ia ka aoonoo aoa i k« oko o ka Luna Wai a me ke Kakaaolelo o fca makeke. Kw mai ke Kuhma n k« na Aina e, a f»ribe mai, mo ka Puuku 193 o be Ean«vai Kiv»ia ua haawi ia ka nrxDa i ke Kuhina Kalaiama e uku aku i ka Luaa Wai e like me ka oai o oh dah ana i ohi mai ai no ua uku wai, he 7 h>»pa haneri. ~ Ma Vā" ninan ia-»ua Aia hooholo ia e like me ka bi]n 3,SDO , Hap>4>ia kn ooono» ana i ka uko o ka Laoa Leta Nui, ō;0OO. Ho'iholoia, KnUs»iialelo Mua o ka Hale Leta, Honolulu. 2,400 H'yaboioin Ka>«auolelo A<ua 83*2 N»i mii o Mi AUpaki Kauka e hoooii ae i 1,218 no ka mea, he hana luhi loa keīa, <»i--ni. o ke keiki <nua i onho n nai ia hana. ua noho no ofa ma la hana a make, a o ko mea e noho nei i kein minawu, he m*i pilikia kon«. Ua ts.amH.ilio nwi ao hoi ka Luna L«t& Nui ia'u no ka nui o kana hani», m«» na noanawa eku mai ai na moku«hi. I kekahi mao p > ua ala ia a aneane e ao, do ka ho»oohonohn a me ka hookaawale aoa i oa Leta. Lilo ke komile i ka huopaapaa ana uo ka hapalua hora. Ma ka ninauia ana ua loia e )ike me ka bila 83*2. Noi mai o Mi Alapaki Kauka e hapai hnu i» kn iiooooo ana i ka uku o ke Kakauoleio Mna oka Luna Leti nui. Hooleia. Uka o na Luna Leta o Hawau 800. Niuau mai o Mi Hikikohe no keaha ia i hoemi ia ai ka uku o oa Lnna Lela o Hnwaii ka mokupum nui, a o M >ui hoi he mokuponi nuKu iho. na pii ae 1 000 Hoike m\i ke Kuhina Kalaiaina, no ka mea o ka uku mau no ia i hooholoia i na ma kainki i hnla ae, a ua holop'iio na haoa, no* laiU, i hoomauia ai ka haawina pela. I Nin:tu mai oMI Halemanu nona Luua Lejta o Hilo, Puna. Kaa, Kona, Kohala a me j Hamikua. no lakou anei keia uku 800, a no | ka Luna Leta hea la ka uku, I Paoe mai ke Kuhina Kalaiaina e kakau j paUpala aku no oia i ka Luna Leta Nui i j akaka pono ai. Noi ia m»i e hoopanee ka nonnoo ana ia haawina a hiki i ka Poakalii. Hooleia. P Nmauia a 'hooholoU e (ike roe ka bila, Uku o na Luna Leta ma Maui 1000. Noi m»i o M| Hikikoko, e hoenai i 800. Hooloii mm n Mi Kaiue e hookomo ia ka uku no na Luna Let* o Miui, Molok«i a me Lanai i 1,000. Apmoia ktt hoololi Uku o . ka Luna Leta o Kauai, 400. Ho>holoia. Uku o na Lawe leia 6,466 M» ke noi a Mi (iuki, ua hooholnia e hoopnuee ka noonoo ana i keia haawioa a niki i ka Pookahi, i hoikeia m<ti ai ka nai o na iilo oo na lawe leta o kela a me keia mokupuni. Kela m« keia lilo o ka oihaoa leta 4,234. Noi mai o Mi Matina e hoopanee la ka noonoo ana i keia haawina a hiki i ka Poakahi. Hooholoia. Uku o oa Luna Alanui 9,000. Noi mai o Mi Kale Kaaka e hoopanee ka nooooo an» i keia haawina a ka Poakahi. Hooleia, Noi mai o Mi Hikikoke e hookiekie ae ko lakou uku i 10 000. Hoopaapaa ke komite no ka hora okoa me ka hapa. Noi naii o Mi Mikalemi e hoopau i ke komte a noho h«u ikn Poakāhi Aponoia, boike ka olelo hoikn a ke komite a aponoia. Ma kn noi a Mi Mikale>ni ua boaholoia e ho >paoee ka b*le a noho hou ma ka bora 10 kak.o ka la apopo.

LA hana 35, Po4owo, lONBB. 1872. HaUwai ka Ahaolelo eoa Houolulu i k& hora miio Mea Hanohano Pereeidēn* P. Nahaolelua ma ka noho. Puleia e k« Kahupule. Helnheiuia ka aioolelo o ka !a ioehiuei a apooo«a Hoike isni ke Komit« Pai, oa paa i ke paiia n* bil» k»naw»t © hi>opoot>pono ai i ke Kau : j.iir«» ma ««a'apina 4, be biU • hoololi aī i ka Paukn 12tH o ke Kanawai Kivila, ka btU e hoololi ai i ka Mokuna }« k« Kanawai Kamiioa, ka bila e pili ana i oa olelo kauoha o ka Aha, oia| 9 houlohe ana i aa bila oki m»re, apoooia. Ni Bil4 a m» na Olblo Hoobolo. Heluheln mai o Mi Alapaki Kauka ao ka manawa mua he bila kaoawai ao ka hoomalu ana i na ululaau. Haawiia i ke Komite Pai. Helahela mai o Mi Halemana ao ka manawa moa, he bila e hoemi ai i ka ooho huikau aaa o na kane me na wahiae oaa keia aupuni ma ke aoo maoaahi. Haawiia i kt Komite Pa». Heluhelo wai o Mi Kipi be olelo hooholo. HooMiwa.—E hoike mai ke Euhina KalaiaiuK i ka nui o na d*la i oku ta »k« i na Laua AUnui ma keU a ma keia mokupuni, m ka Poakahi e hiki ma» a&a. Ma ke qoj ua «pouuia. Hooiaha mai o Mi Mikalemi a lawe iaai ana oia he hila e hoololi b->u ai i Mk Pauka 516 o ka Haawina 15 o ke Kaaa«Āi Kivila. Na Hana o ii La. Hapaiia ka ooonoo «aa i ka bila e hoololi ai i ka Panku I9S o ktf Kaaawai KīviU a iik- W4 ol«»! > |, ,-ho p'n j ke Kv»nite W»e e plli aoa i ka bila ma koai heluhela aioa ia.

Ma ke noi d» hooeaaee» Ica iMooe» «aa gm .., ka hopeoa o oa hlaa e ka la. „ Hapaiia ka noonoo ona i ka bUa e hooloii ai i ka Paokn 1284 ok« Kaoawai Kivila %.■'■ ka Looa o Kau i hoi>pafft mai af ata kona helohela aioa «a. Noi ir»v o Mi AboJ» e hapail» ka aoono» an» i kekahi mao bila aae olaa e wniho ao| ijo ka hooloh aoa ia Paoko boekabi, apoaoia,' Ku mai ka Hoa. D. Kalakaaa malaki oaa rulao ka ha-le. he mea bski olepaiia ke heio--belu ia a nooooo ia oa Ula ekola i ka ioati(W ( . wa hookahi, oiai, oa ae ia ma ko kakoo rai»' hookuhi bila wale no e nooooo ia ai ma ka inanawa. Noi naij» Mi Alapaki e pooo e ba«wi ia . k a ooonoo'aoa i aa bila i kekahi Sooaite W»e, no ka mea. o ka hila hookahi ao Paoku. he aoo okoa naeoapoo^^ Rula raai ka noho e heiniAo alaa ia kela bila keia bila, aiaila, haawi aka i kekah! Koniiie Wae. Helahelo ia ka bila & ka Luoa o Hama* kaa. Kue mai o Mi Malina no ka helahehi e ana i ka. bila a ba Ilīiaa o Hamakaa, oiai* I» ka bila imua 0 ka Hale, oia ka bila. a ka Luna oKau. Nui moi ka Loio Eohina e pooo e waiho ?h i ke Komite Wae, ka hila f heiohehH», 4 eiiaawiia aKo o<rkakahi miilā e iiio i 0» ELoa»ite nei, mahopa iho o ko laoa Uelohelo ana. ■ Hoopololei mai i> Mi ELaoltaha v e ' mna ia ka biia a ka Lona o Kau oia fctrtia helahelo alaa ia aaa, alaila, e haawi ia aa • bila. ■:■■. ■ Ninania ka pono e haawi i kekahi Komite Wae, a aponoia, kohoia o Mi Maiina, Halemano, Phillipa, Alapakl a me Ahnlo na Ko« rnite m> ka aoonoo ana i ka bila. H«*loliclu alua ia ka bila a ka Lona 0 Kaq, e hooloi» ana > ka Paokn 1284. Ma ke noi a ka Loio Kuhioa oa" haawiia ka noonoo ana i ka bila i ke Knmite Wae. Noi mai o Mi Alapaki e kapaeia ua rola, a e heluhelnia mai ka bila a Mi Hikikoke, e hoololi ana ia Paokn hookahi o ke Kaaawai Kivila. Aponoia. • Helohelo aina ia ka bifa. Ma ke noi a ka Loio Kohiaa na baawi;a ■ka bila i na Knmite Wae nei. Hapaiia ka noonoo ana i ka bila e hoololi ai i ka Pankn 503 o ke Kanawai Kivila, ma kona heloheln alaa ia aoa, e piii ana i km ohi anhau aoa a na Lana Aahau. Heloheluia ka bila. BE KANAWAI. E Hoololi 41 Ki Paoktj 503 o ke Kanawai Kiviua. E hooholoia e ka Moi a ■me ka Ahaolelo 0 ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko e ka , Ahaolelo Kaukanawai o ke Aopnoi : i Pauku 1. E hookiliia ama keia oa hoo- | loliia qo ka Pauku 503 o ke Kanawai Kivila a 1 > penei e heluheluia ai ya Pauko 'la (ae ka hoololi : 1 " Paokū l. E hela aku ka Loaaaahaa i ka hale ooho, a ka hale hana paha, o kela kanakā keia kaaaka ko i ka anhao ; a i ole ia, e kahea aku i ka poe i aahaoia, ehalawai me ia, ma kahi hopono, ileko o m A|»a* na, 1 ka malama o Sepatemabs, Okatoba o* Novemaba, e koi ako i oa aohaa i Muw'i, e like me ka olelo malona, a it»a i hookaa ola kekahi i kona aahau, i ka wa i koiia ai, a?nla, e hiki no i ka Lnnaaahaa ke Uweikai> wahi o ka waiwai o oa kanaka oei) aoa 1 taanao ai ua kupooo e hookaa i kooa aohao, a mi? kn koina no ka ohi ana, a e koai aku ia waiwii ma ke kauoha a ka Lunakaaawai Hoomalo, a Apana paba, raahf>peo ba hooia* ha aoa nta ke akea, a hala oa m el«ai«.. Pauko a E Ulo ke*a i Kanawai mai ka la aku o ka hooholoia'na, ao oa kanawai a iae na hapa kanawai e kae ana i keia, oa hoopau ia. Noi mai o Mi Kopakee e haawiia ka hila i ke Kom«te o ka fi»le. ~ Noi mai o Mi Aholo e kakao poepoeia ka bila no ka helohelo akoln aoa. Noi mai ke Kohioa Waiwai « hnopanoo loa ia ka bila. { Ma ka ninaoia ana aa hooleia ka haawi ana i ke Ko<nite o ka Haie, * oeoaoo la leh, biU imna o ka Hale. Ku mai ke Kuhioa Waiwai a kamailio mai no ke kopono ke kapae ioa ia lni»ii)i l < i M ka mea, ina keia bila ho«, oa kapae ia hapa hupe o ka Pauko moa, oia hoi kahi, haawi ia ai ka maoai ka Looaaahau e hoō* pii i kekahi kaoaka kloo ikaika i hiki ofe fa ia ke hookaa i kona man aahao, a e ia «i» e haaa ma na hana aiaeai a pala « hoo. kaa ia ai ko lakoa na&u aahaa, aka, ma keia hiia, *<>le i haawi ia ka maoa i oa Loaaaa> hao e k«>i aka >ka poe i hookaa oie i kolakou raau anhao. Na ka mea, ok& hap« 0 na kaoaka, be poe waiwai o»->, a aole hoi he »»# wahi e hiki ai ko hUina. iaohiii a«» ke hookaa mai ma ka waiwai lea a * waiwai paa paha. Ma keia kan&wai, oa haawi ia no ka mana oo ka hoopaa aea < m walwu a ina h« kanaka waiwai oie, aahwa. 1%. hti e» iaa keia ka»»w*i e~b&t*i*»li»*p*» i ke kino oka mea i hookaa ule. Nalaiia, he mea pooo ke kapae loa ia keia \aaaarai, <a ke noi nei aa e hoopanee loa I ka oo«m»a ut. Ko aai Mi Keo Kwaka » kwailie oa lika no keia kanaw*i me ke kaaawaio ka tnofceaina o Miaiaipi. Ma keia kaāawai oa haawua 00 ka mana maloko o ke )raan. kanawai • boop«a l«.nMlii w»>w » M» me ku hiki ke hoQf**, oe loa « like me ia t hoakafcafc» sm ke kaaawai. Helahela mai ke Kohiaa eko n Aiaa e 1 kekahi hapa o ka Paakti 14 a ka liokao» 16 o ka kanawai oKa t*feku*iaeo H»»»ka»r ia, e OWO aaa, iaa a hookaa ole -I ka> naka i kooa aahao aahopa iho o ia U 1Ā 14 e hoopaahaOia 00 ra. Noi »ai fca tv»hiaa Kaiaāaioa e'bop«m k® kaaoaUio aaa aa aa kaaawai o a» oi&ae. Kamaiho hoa mai o )fi K4O Kaaka ao maoawa loihi ma ka wahewehe aaa i aa mi e pili aaa i ka bila a (M m «aea i la, a hiki i ka hora 19 awwkaa. Hooeaaha ka hala ma I» hon U awaleaa, 00 ka hora hookahi. Mahope iho o ka hoom«ba aaa, aa haf%hoa ka hala a kō «aai o tfi Kee e kamailio hoa, Ma ko'u manan paas<

Imm aorM» fc*M*ai i k« Ksiabk«M«*i. Ui «Wah mti a*l koi. eole i ka like kei* me Iw k«Mwai o M«MkMete, «M.ko'a mm m» m Bk» Im 60. Aiu i hooh»l«bftl» i» qo ka haol* aaa o ka Ul»oi hope o U Piaku aM, bo bm poEK» ao ke hookomo »ka i kek»hi boo)oH. Aiu a» lo«« k«k»hi mao ka»Mi e kM mo i ke Kamokaaawii, aUila. e poao ao ke boop»a ios īb ii kinmi.

Es mai o Mi Eaakaha a kamailio m»i, aia oU m M a«M koe i ka b«U, oo ka mea ea ,oi aka no ka maikai oka Paoku kabiko Ua oleloia mai oei e ka Loaa o Hoaololo oa kae ka Paoka 603 oke Kaaawai K.ivila i ke kumakMawai, be oiaia aa kue io oo keia Pauko i ka Paako I o ke kaaokanawai, aka, ina kakoe o aaaa mai ma na Pauku 13, a me 14 o ka kamokaaawai, alaila, e ike ia oo he maM i ke aopnni e kot aka i kekahi bapa o ka wai»ai eko kaaaka. Eia ka eioau, oaa kolohe o keia maaawa, e hoemi ia aaa anei ia ke heoholoia keia kanawai • Ka aMĪ ka Loio Kuhiaa a kamailio mai, Miawa eo o ke kaaailie aaa ao ka biia, e ae mai ia'u e kamailio aku no kekahi mau mea e ae. Aole aa iae e Uweia mai kekahi mau kaaawai o aMkioa e i mea e kamailio la ai imoa o koia ba!e, aka, ioa e lawe ia mai, alaila, be mea pono no ke laweia mai a paoAole ao e loaa aa kaaawai kaomaha ma ka o»>koaii>a o Maseku*eta. Ma ko*a aaoa aaa i keia bila, aole ao i apoao loa, ao k« moa, o oa waiwai a me ke kiao ikaika o ke kaoaka oia iho la aa uku no ka hookaa aaa ika aahaa. Ina be kino ikaika ko kekahi kaaaka, o hiki oo ia ia ke haM i mea e hookaa ia ai kooa aobao. No ka oaea, o ka waiwai aoi, aole ia i oi aka ia'u maoMa oka loaa ao» ia'o oke kioo ikaika e hiki ai ke heoa. Ma kekahi mau aina ua kauia kekahi kaoawai malaua o oa kaoaka kino ikaika a pao, »ia boi, he kaoawai koa e kooo aoa e heU lakooia oihaaa, a pel« boi ma kekahi mau kulaMkauhale ua kauia he kaoawai kinai abi maluaa o na poe kioo ikaika. M» ko'u maoao aaa, aole e pooo e lawe ia mai keia hoololi nui loa. He oiaio no psba, eole i kolike loa ke kau aoa i na kaeawai o kakou, aka, aohe pono ke hoopao loa ia. Nolaila, aoie au i apono i keiahiU, aka, ioa « lawaia mai kekahi mau hooloii hou, alaiia, e maikai oo paha ka bila. Ka mai oMi Malina a kamailio mai, aia oia om ka aoao kokoa i ka bila. hiU be mea ia e hoopeu ia ai ke kalohe o oa kanaka, a pela hoi me na loaa aapuni, ea iuaa belu, a me oa luoa auhao. Ea mai o Mi Alapaki a kamailio mai ma ka aoao kue ika bil«. loa eia i ike aoie be e o ko kaoawai e kokoa aoa i ka poe ilihuoe, alaila, e kokoa ne oia i ka bila, aka, oa hoakakaia ka maoa e hiki ai i ka Looa Helo ke hookoo ako i ka poe ilihoae ime ka poe mai, oolaila, e kapae ia ka bila, Eu m«< o Mi Koooikehaeho ma ka aoao kae i k« biU, «ole i kupono koia bila i keia maaawa. Noi mai o Mi Keo Kaaka e ooonoo pu ia ka bila me ka hoololi, peoei. " Ina aole īoM kekahi waiwai e hiki ai ka hoomala aku, 0 bopu ia ae kekani k- ti»aa a maa kanaka paha, aa heopaa ia 00, a e oiaanioao ia, a 1 aele i ka waiwai ole o hookuu ia oo ua kaoaka U." Ka mai o Mi Kaai, ma ka aoao kue i ka biU, wahi aoa, ina o hooholoia keia kanawai alaila, e ala mai aoaoei oa kolohe ho nui. Ma ke ooi a ka Hon D. Kalakaoa u* hooholoia a hoopanee ka bale a ka hora 10 o ke kakahiaka Poakahi. Olelo Holke a ke Komite Malama OLA BTO BTA PALAPALA HOOPIĪ, A ME KA BILA E HOOPAO AI I KB " KANAWAI E HO-

EKI AI I NA TSfO A KE JTA MAI, 4C."

Mta Haaokem P. JVakaolelua, Pereisidma o ha Ahaolelo. O ke Komite Malama Ola i waihoia m«i ai b* palap«la hoopii Hooololu • tse Ma> k«««o mai, e ooi aaa, e hoopaaia ke " Ran«*»i e boeai ai i oa ino • me oa mai i laha m* ka hookanakama aoa," a me ka bila i hoopakaia mai e Mi Mikalemi e hoopau ai i oe kaaawai la ke koike aku nei. Ua oooooe •kahele iho ke Eonite i aa mau palap&la (Kwpi nei, » etoa halawal loilii haoa aoi aaa 0 ke Konke, a iloko o la s»u hilaeai aoa, oa hooiohe ia e iakoa ua hoike loihi aoa a ss Keaka i mahalo ooi ia, • <ae na olelo hoike • ae «rebise laikioi be iwakalaa a kea i hoopeai» nalaio o kei» kaaewai. 0 Dr Ed. Hoff.oatt, ke keaka o k» Hale Km a me ka Hale Paahao o Oaho, ua hoike mei i keae ike aoa, " No oa makahiki elaa 1 b»l» »e oei, o» ula mahuahua mai o» mai bo k» book«makama aoa, * • *. Uo h»i omī ia'o a» kaoka McGrew a me St»o-, |Mnldi ma ko i&ua ho«e p»k» aoa oa like bo ko l»o» mm me ko'o, * * * • •ole i hoopak» m»i kei» k»oawai i ka maikai i maoaeia, » m» ko'u 000000 ao» o ke kumu o ta, aole i hoomalo poeoia a» wahioe. O k« ke Dr. F. W, Hutofateoo olelo, ka Pereeideoa o k« Papa Ola, " U» hoike mai ie'a o or. Bertc i make aka nei, q ka hapa aoi o o» i koio »ka i iliai mai Honelola »ko, 8« lom so i ea mai, he »do mai J«y|»fai SM. Ue hoike eeai ao hoi o Dr. fiaui)der» • Howeii pet». U» oioanioao pakahi aka aa i i» inak» iapaau «alaio o k« P»p« OU, • o oa olek» boike wele ao i hoike ia AMi i»'o, ke auhaaho» B»i oei ka oni. Aoie ao i aMaao ua lo»a ma keia kaoawai ka mm inkenkoi». O ka oiaio » ko'o aaiMMiie «ao, ke poi a»i oei m ioo m»l«le o

kei* kiMwn e 01 ikn fta» oacnut o kt mmkai i loai mkUlo o«e liaaawai pei. Aus aunao aa he «et keil e hoouai ai i ka teookunakaiaa ®oa." O Lh R McKibb.o ke kaoka a ke /Hai* mai Muiwahine, a I < >aka I hoopau i« ibo aet ao ka hale Uau ■ (/ ssu (o oa wahine laikioi) i hoeoiaoa ia oaalalo o ke " Kiniwii e heemi ai i aa iao, &c." ua hoike raai ia, " Owaa oo ke kiuka no ka HaU-Uau īapaau ao db eakkOiki he I3*malal& o keia kanawai. Aole o'o aiaoao e aoonoo i ka ano maoli oke ka&awai, * * • No db makahiki elua i haU be 48 aa wuhioē i ioaa ika m&i. Aole i like keia heluua me ko ka hapaha mna o ka mnkahik. 1860, ka wa i hookoia ai ke kanawai, he 111 ka oui o oa wahioe i loaa i ka mai. M.i ka U6 o Okat>ba, 1860, a hiki i laouan 1, 1862, «lua inakahiki, 212 ka oui o na wahine mm, No o« makuhiki alua i hala ae, ui oi nui aku na mai a'u i hooko.no ai mamua ooi laakahiki mua, a ua mauao uo, o ke kumu o <a, aule i hooko pono la ke kaoawai e oa makai e like me oa makahiki mua, ■* * * *, Malalo o 1« kanawoi, be maoa ko'u e hoouoa ai i na wahiue laikiai i ka llamuku, naoa e hoopaa aka ia lakou i ka halepauhao no ka mauawa aole e oi aku mamua o na la he 60. ~Ua haoa au peU oo oa kumu he uui waie i oa makehiki he unn i ha|a ae. Ika hapaLa mua oka .VI H. 1860, he 49 rDBO poe wahine mai kaokao i Upaaa la ma ka Haiemai Moiwahine; i ka hapaha mua o ka M. H.1866, be 22 mau mai i iapaao ia; a i ka hupaha inua o ka M H. IB7fj, i»e 53 mau mai * * * O ko'u maaaoio maoii, o ka mahukhua aua o oa 100 a tne na maī i luha ma ka hooUumakama aoa, e hoemi ia ao ke hooko puno ia keie kuoawai, a ke hooko pu ia ma na mokopuni e ae, * " •. 0 Honolulu nei ke kiko w*ena, a iaa aoie e hoomaiu ia ka mai maaue' he m«-a

maopopo e laha no ma na mokapaoi e ae.'

Ua Uw« ae la ka olele huike a oa kauko. O ka olelo hoike kaumaha oa ka Ahaolelo la e 000000 iho, aka, ua makeinake no ko oukou Komile e wniho aku i ka hoike ana mai a Dr. H<>Shiao, hookahi kumu i hooko ole ia ai ka hopeaa o ke kanawai, aole i hoomnlu poooia oa wahine; a ua ike no hoi makou, e ke kaoka o ua haie laaa Upaaa nei, iie hiki iaia ke hoouna aku i oa wahine i ka halepaahao e hoopaaia ai no akahi. a elua m<.iuma paha no oa kumu he aui wale, me ka pomaikai hookolokolo oU a ninaninauia hoi imua o kekahi Ahahookolokolo, n o heia mau bopu ia ana a me na hoopaahaoia, he koe no ia i aa pono Kumukanawai o ko ka Moi mau makaainaoa, a aole i hiki i ko oukou kora te ke hoomoakaka lea, pehea U i hiki ai ka hoakea ioa ana aku i oa kaohi ana.

0 oa oielo ia mai e na wahine, oa maoao ko oukou Komite e huoa-maloko o keia hoike aoa, a e hoike wale no ma na mea kopono i ke kanawai malalo o ka ninaniaau aoa, Aka hoi, e bai aku no ko oukou Komite, mahope iho ooa hoolohe ana aku i na olelo e kela a me keia, ua ikea be ano o na mea i hanaia malalo o ke kanawai, a he me* no hoi e maneoe ai kekahi anaina Karifltiano, aoa jpki loa la makou ke hoopuka ae o na hookoia ana o ke kaaawai he ano ino, eole i oa wahine wale 00, aka,'o ka poe kekahi nana e kaohi a me ka mea nana Ukou e oaoa.

Wabi aH. K——■ !" Ua hopuia au n Uweia i ka Halewai, u «o ia tnai ia au oo kuu hele ma na alaoui i ka po.

I kekahi kakahiaka ae, ua hopu hou ia ao, oiai au e hele ana i ko'u wahi haoa, a koi ia mai la au e lawe i ka laikioi, me ka hooweliweli o hoopaahao ia'o. I kekahi mau manawa, ua makemake au e hoihoi aku i kuu palapala laikioi, a e ooho maikai, aole oae i ao ia mai."

Wahi a K ; " Oiui au e helo ana no ka hooaaa a kuu oiakaīikaao, ua hopuia au e ka makai a laweia i ka Halewai, ilaila au i koii* aiai ai e l»w« i ka laikiai, a i ole au e lawe e hoopaahao ia 00. I kekahi manawa, uu makemake ao e bolo i Kaoai e ike i ko'u mau pilikana, aole nae i aeia mai e holo." Eia ka J olelo - " Ua hopoia au e ka makai, a huii» mai la e lawe i ka Imkniī, roe ka hooweliwelii» e hoopaahao ta'u. U* olelo mai ka makai, e lawe au i ka laikioi i ole ai e hopu ia. Aole tio hoi au i hopuia ao ka hana aaa i ka mee i konoia. I kekahi maoawa, ua mekemake au e hailele 'i ka laikioi me ka maoao e mare, a ua maaao oo hoi ao be mea hiki oo ke hoihoi aku ma kekahi maoawa, aka, aole au i aeia mai. Ua boouaaia ao ika haiepaahao oo oa malama elua, oo ka hele ole e boike la'u ibo e like aae ke kaoewai." L,—" Ua hopu ia au e ka makai i ke ao maloko oo o ko'u b»le, me ka p. Upala hopn ole, me ka olelo mai, e hele ao i ka Halewai e lawe ai i ka laikioi. Ua īk« no ka mak'ai i ke aao oko'a ooho hewa aaa, aka, aole i hopa ia'o no ko'u hewa. Ua hooooa ia au e ke Kauka i ka Halepaahao, qo na aaoawa ekolo, be 60 la no kekahi maoawa, a he 3T la pakahi oo kekahi mau manawa e ae." Wahi aK—" Da hopu ia au f a koi ia mi.i e lawe i ka laikioi. Ua haimai ka makai ia'u, o ka laikioi ko'u mea e kopa ole ia ai ke hele ao" Wabi a P. " Ua kono ia aa e lawe i ka laikiai ao ka hooweliweli ia mai e »»• Elua o'u maoawa i hoouna ia ai e ke Kaaka i ka Halepaahao Ua makemake au e haalele i kou laikial aa hoole ia mai." Ua la«re mai ke Eomite i ka olelo a ke 1 - • me keia wahioe, a o ka nui ma aa hoike aaa a aa wahioe ūe 25, ua hookikina ia lekoa • lawe i ka laikioi ao aa kumu h» ooi I

* ui tt ii ako l»fcoe, o k» luan aaa o ki Uikiai k« oaea i luMmia li ii lakou i ki bopoi« aaa. Mabope o ka kaaaa like ana. aa maoao ko oukoo K« mito o k» hooko ia »oa o 4te Kan»wai, ua h»oo«l« ia i k« h<>ecni m« i kokahi o nu ioo a me nt m*i i laha ma ka hookamakam* aoa, a aoho o makou kanaloa iki, ke hooiaahuahua la nei ga ino he n«i, a nolaila i manaoin ai makou e pono e hoop*u ike ka kanawai, a e hoomaka hou kakou e bana a e hooholo i keia wa i ke kaoawai i waiho ia mai ia makou. fJ. O Cartkh, I P Kanoa, Eomite. V D Kaukaha, I W Hanaibs, (J. W. Kupakei Honolulu, luoe 10, 1872.