Ke Au Okoa, Volume VII, Number 49, 21 March 1872 — HE MOOLELO NO IVANAHO! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO IVANAHO!

BUKE n. MOKUNA XVII. I aka la ka " Ē Sir Naita, he hui no a& mea. e hiki i kcfa Akam&i aieio. Ha ka mee, b« kanwa hikiwawe au i ka ike aku i ka aoao makapo o ka boa, a be ike i ke ano e hoomalu av ia'o i|>o roa ka aoao lulu i ka wa e pnhi kiekie ai kona mau manao ikaika. Aka, oke koa e like roe oe e hiki no ia ia ke wawahi iho ia mau mea a pau. E hookele aku no ia imua o ka makani a me ke au ikaika, me ka ike ole i ka mea keakea ma koua alanai ; a nolaila. e Sir Naita maikai, i ko'n wa e hoomalielie aku ai i knu hakn, ke manao nei an o oe kekahi e keakea ke okalakala mai oia." " E Sir Naita o ka Laka-kupee," wahi a Ivanaho ; "ke hopohopo nei āt i kon koho. ana i keia Hepa poni kamailio a me ka hoopilik'a, he alakai nou ; aka, he nani no ia, ni kou mal'emake no. Ua maopopo nae ia i« na aiaus ; a rae na wahi inoino o ka ololaan, e like me tekahi o ka poe hahat holoholona i kamaaina mau ia mao wahi. A o keia kauwa au e ike hapa nei i kona ano, ua

iike koua paolele me he kila la " " Aole o'u kue i kana mau me» a pau e hana »i e like ine kon» makemake." wahi a ka Naita ; "oko'u pomaikai wale no'o ke knhikulii mai ona ike alaaui. Aloha oe e kaa Wt\)fereda ahonoi Ke kauoha aiu aei au ia o« mai hele ae oe i keia la, i kakahiaka o ka la apopo p hele ae ai oe " la i» e olelo «o« pela haawi aka la oia i kona lima i» Ivanaho, a honi iho la o Ivanaho (oe kona mau lehelehe, a pela i haalele iho «i ka naita o ka Laka-kupee i ua wahi la. Kau »e I» ia ma kona lio a hele aku la, i uka* li pu-ia akn e Wamaba kona hoa hele. Nana afcu la o Ivanaho oaahope o laua & hiki i ka laua nalo ana aku iloko o ka maiu o na ululaau, alaila hoi ae la :a iloko o ka hale. Aka mahope «okeiho oka pau ana oka himeoi kakahiaka, kauoha ako la ia i ke Kahunapule • hele mai. Awiwi koke mai la ka •lemakule e <ke ia ia me ka ninaei mai i ke ano o kona ola kino. I I aku 1» o Iv&naho. "Uaoiae ka maikai j o ko'u ola kino mamua o na hoopilikia ana o

kun manaolana. O kuu wahi eha oa haiki, aole i kaho nui ke koko; mamuli o na boola kupanaha ia e ka laao aila hoola hikiWawe. I ko'u manao ua mnkaukan kopono au e komo i knn kapa kila ; o k« oi aka ia o ka 2n»ikai. No ka mea, iia hooaluhaaia kuu mau manao no ka makemak« ole i ka oohn loiHi maanei me ka hana ole." " Ua kauoha ia mai au e na haipule," wahi a ke kahnoa ; " aole e haalele ke keiki a ke Sakona Oederica i ko makon hale manaua ae oke ola ana o kooa man eha I He mea pono ole i ka makou oihana ke hookau aku ia e hele." | Pane sku la o " Aole ao i ake nui e haalele i kou hale lokomaikai ek» ma kua, ina na iie aa aote i kupono ia'o ke hele i

aku,.a me ka hiki ke Uwe i oa hana a paa." " No ke aba heia koi hikiwawe ou i ka bele ?" wahi a ke kehuoa. " E ka makoa hemolele," wahi'a ka oaika, " aole 09 i ike aia he ioo ke hookokoke mai la, a o tt« īdo la e hīki mai aoa »ole e hiki ia oe ke anai iho ?—Aole anei ooe kekahi i hoopololuhi ia kou madao i koha wa e noho aoa ta oei ? oa li<e oae he aina iaelae la i uhiia > ka oaulo ?—Aole ka oe e hoonaaoao, o ko makoa alii, oia ka ko makou maa kipo e ■iliau ai rae na manao koa a pao, i ole ai e poino i ka enemi ?" " Aole aa e- hooie ia," wabi a ke kahona, nae k« kahikehi ae i ka hoailoaa o ke kea. " Pela io bo na mea pono e haaaia oona, a pela hoi ko ka lani ; aka, o heia mao kokua aaa, aele e hiki i-ka mea oawaliwali. Ua j •ha oe, beaha la kau e koi oei e hahai ak« mahope o keoa mao kapuai, a ina e hoopuni io ia mai aea oia e ka eoemi, heaha kau e | kokaa ai ?" j " E ke Kahuoapule," wahi a lvanaho ; I " ua kuhihewa oe. Ua ikaika kupooo au i keia wa, * hiki ai ke hakaka me ka mea e a-a mai aoa e hakaka me a'u. A ioa e hiki 010 ia'u ke kokua aka ia ia mi ka hakaka aoa, • hiki oo ia'o ke hoopekele ma kekahi aooe ae. Se mea i kamaaioa mau ia kakou he heekae loa oa Sakooa i ka poe Noreaaaoa, aole i maopopo »a kaea ka mea e hana M ma« aoa. Ina paha oia e wa-hi aku ana ! iwaei» o lakoa, oiai, ko Ukou puawai e 000-1 walohw io aoa e ka aake e At<?laoe, a e hoo- i wela ia ao» ke iakoo poo • aa haaa o keia kaaa i eake ai o Atelane, ao'j aaei lakou e ■ kae oal ia ia f Da hooaaepopo aa, ke ma-! nawa piiikia fea kei» e kooa komo ana iwa- [ eat« |ik«g. Ua paa kua maoae e pale aku ( i Im p««M • bifci owi a«a, a i ole ia e mahele j pa i k» Mks Ou wale no ka akea ku- ( po«e ii'« k« haaa. oonoi ao ia j O» g ku«i «a« i kekahi lio oo'u, he lio ak«- | baS • ka kolo ua aamoa o kuo li« kuua." | " H* eiaāo," waki a ke kakaoapele j e kaovi ako «o aa ia ee i koa wahi lio hele peki' mafkai, aa kopoeo loa ia io ee, e hke om ka |

hiki ika Abota o Sao| Alab-<na ke kau O kei» ka'u e olelo ae ai no MaUkina. no ba raea, o fca inoa ia o ua wahi lio la a'a i hapa> i>i la ia. " Ke noooi aku nei au iaoee ka makua," wahi a Ivatiaho. " E hoomanauhau Wahe ia o Malakina i keia w.x. -. kauoha aku la Guruta e lawe m»i i kuu *apa kila." "Alia," wahi a ke kahunapule, " ke nonoi «ku nei ao e boomanao iho oe o kuu wahi 110 MalaKini ua like no koha hawawa ike kaua me kona kaliu nei, nolaila. aole i kupono ia ia ke auamo i ke kaunnaha piha o kou mau mea kaua. He wāhi-lio maikai nae o Malakina, a ua hiki no paha ia ia ke hookanaouha ina e kaumaha loa kana ukana. £ pono e hels ae nu e noi i ka tio o ke kahunapute o S««« y#}amftYi, o'ih ka Vto kagaao aaa." '* E ka makua hemolele," wabi a Ivanhho, " e manaoio rnai ia'u ; aole au e hoouka kaumaha loa ia ia ; a ina e koe mai oia ia'u, alaila. aohe no i pau kona ahiu. Ia ia e pane ana i heia mau huaolelo, aia 0 Gorota e hauhoa ana i aa kepa holali ma kona mau kuekue Ika paa ana ona kepa, hoomaka ae la o Ivanaho e hele, a i ka wa i paa pono loa ai kon > kapa kila, ia i hoomaka iho ai ke kahuna e mihi no kooa haawi ana aku ika lio ia ia. Olelo aku la ia ; " Alia oe e hele i keia wa. Ke hoomanao hoa oei «u «oJe i hou iki ia c Maiakina me na kui,—E pono oe e kali iki iho & boi mai kekahi lio o makou." " Ke hoomaikai aku nei au no kou lokomaikai alua e ka ihakua kahuoa, aka, o kou iokomaikai mua ka'u e Uwe ai. Ke ike nei au ua makaukau o Maltkini a ke alakai ia ae 1« Ika puka pa, Na Guruta e lawo ka- hapa nui o ko'u oiau mea kaua, a o ka mea i koe me a't), aole ia he akona kaumaha na Malakina e Uwe-.ai. • Aloha or !" Ma ia wa iho aku la o Ivnnaho ilalo o ke alapii me ka awiwī o ka bele ana ; n ma ka oa-

| n« ahu ua ikaika )on kana he)e a»is mamaa o ka hiki in ia he hwmaoawanni ibo ao ka eha. Aka, he uie hiki no ke maoaoia ake, o ke kumu wale do o ia heie awiwi »db. dia he ma* j na.> ikaika kupīlikii iloko o kona puuwai no | ka mea ani i 'oakamae nui ai, ā no ka inoa a me ke ola i hoommao luniele ole ia e no pmi wai aloha atii a pau. Iko hele aaa ana aku ukali aku la ke kahuoapule mahope ona, me ke kamailio ana aku, "He wahi lio wahine pono ole keia i na kaikamahioe, — us enp kahiko no noe kokoke e umikumamalima makahiki,'* a akaaka ihola ua wahi ka huun oei. 0 keia mao kamailio ana aku a ke kahuna aole i h'iolohe mai o Ivanaho ia aiau mea, aole oo hoi i ahili mai ia ia. Awiwi aku la ia, a kau ae la iluna o ka lio, me ke kauoha ae i kana kauwa la Guruti, e hookokoke aku mahope o kona aoao, a o ko Ivanaho holo aku la 110 ia ma ke alnnui e komo aku ai i ka ululaau, kahi a ka Naita Eleele i hele ai. Ma ia wa, ku iho la ke knhunapule ma ka pnha pa o ka hale moneka e nana aku ana mnhope <> Ivanaho, me ka puaoa ana ee. "G Sana Mere! nani kn piena hikiwawe o keia in*u kanaka kaua ! No keaha la wau i haawi i aku nei ia Mniakina malalo o kana molama ana. He elemakule au a nawaliwali no ka hele ana, o Malakina wale n > ko'u mea e podo ei no ka hele ans i kahi loihi " 1 ua kahunapule nei o Saoa Botelepa e ka mailio ana pela, huli hou ae la ia e hoi aku i ka hale, a komo aku ia iloko o ke keena aina kahi e hoomakaukauia ana ka paioa kakahiaka, ia ia i nohoiho ai ma ka papa aina, he nui na hoaolelo ana i hoopuka ae ai imoa o kona mau hoahanau. I kekahi wa he mau olelo e pili ana i kona mau manao lia wale, e loaa mai aoa kekahi pomaikai ia iakou, no oa hana lokomaikai a lakou i haawi aku ai ia Ivanaho a uie ka Nait» Eleele ; a i kekahi wa hoi he mau olelo hoahewa no ke kokua ana

aku ia laua. Aka, o ka mahu o na mea ai, a me ke ala ikaika o ka ela, ua oi ae ka ikaika o na hoopnpau ana o na hoahanauia mau <nea mamaa o ke a|a o na huaolelo a ua kahun« nei. He aoe paha ua hora ka loihi o ka m»na- »« o keia kamailio ana mai ka wa mai i haalele iho ai ka Naita Eleele i ua pa moneka nei, a e pono ia kakou e aai ae e nana aku ia<ia, malia, o ike lihi ia aku no ia e hele ana ilokō o ka mala hekaawa o na mau aina lae f laau nei. , | Ae, ma keia we, e holo peki malie ana kaī : Naila o ko kapa- kila eleele me kona alakai, iwaena o oa melumalu ahiu o kaolulaau. O ua naila nei hoi, e hoolealea an* oia iaia iho ma ke mele aoa i keWahi mau mele " hoinninau isea ipoana ka nahele a ikekahi wa e hoohauoli ana iaia iho ma ka hoohuahualau ninan aua aku i kona wahi alakai, a paoe mai la ua wahi hepa nei e like me kona ano mau, a hu ae la ka laua neī aka I kekahi wa he mau kuka* kike olelo ana ka laua', • i kekahi wa, be mau kukai kike himeai ana ma na mea lealea, a ua hoikau pn kn lau< papa leo ana ma ke kamailio maoli a me k* m «■(<>. boakaaka ana, aole nae q hiki ia aakou ke hoike aku i ko makou poo he(t»ht>lu i kekahi o ka j laua mao kamalio lealea ana. ! Ee hoamaoao aei no p«ha oukou i ke ann ' o keia Naiia, e like me ka makou i hoike j inua aku ai i kooa aoo ; he kino ikaika kona { he loihi, a laula kona mau kipoohiwi, a he i nuoui hoi oa iwi. He lio eleele nui ikaika | keoa e kau aoa, a i h i nana aku, me he mea (a ua kupono loa Ke kaoa»»b* o ka mea hoo-1 holo n*na e lawe, no ka im>a na awiwi'• me ; ke ao<> niha ole kaoa holo p< ki aaa. Ua we-! he ae la ua nait% nei i ka hapt luna « koaa | papale kila i oaea o hoai la«>Ue aku ai oia i, oa oa hwi. ua hoopaa ia n > oae ka «oao ma- j

Ulo, oolaila, aole oo he hiki ke hoomaopop» akn i kona mao helehelena. Aka, o kona mau papalina nononoufa, ua hiki oo fce ike niaopopo ia ako, a roe hona mau «saba uliuli alohilohi oopui, e leha taai aoa malalo.iho o ka nnaln o ka papale kila ; a o oa onina a me na helehelena a pau, taa hoike mai oo ia i ke ano koa, me ka manao ole i ka poino, a me na hilinai aoa hoi oka makau ole.—A he manr > hoi i honmakaukau mna ole ia e pale no ka poino e hiki mai ana, a i makaukau mau e aa aku iloko o k> «a o ka pilikia oi o ka hahana e hiki mai ana—AUa nae, ua ka--maaina maa na manao o ka poino ia ia, ka mea i maa mau iloko o na kaua, a me ka hele mehaaieha^ana. *- 0 k»hi Hepa, na maa mau no oia i ka )b--e J>fe« n»e feona rula mau o ka hoohepS~, aka, i ka p.a i loohia ai ia l&kon ka poino ma ka powa ia ana, ua hoo)ol( ae oia i kana pahikaeia laau, i pahikaua kila ma kooa wahi, me ka palekaua maoli ma kahi o ka palekaua ili, a me ka hoomaopnpo ole ia o kona ao ana i ke kakapahi, ua hoike mai nae oia ia la iho ma ke kaua ana ma Torekoilatooa he mea i hele a paulehia ia hana. , I keia wa eo hoi a laua e hele nei. na hookupīlikn ia ko Wftmab<> mau onina kino e ka maloeloe no ka noho ir.au loa i kabi hookahi, oiaī, o na poe hepa oia aoo e hewa ana lanou i ka ooho malie ma kahi hookahī, aia no ka pono a walaau n onioni ke kino. Ke nana

aku i koqa ooho aoa liuna o ka lio aia imua ke kiuo, aia i hope, aia i na pepeiao o ka lio na wawae, a i ka huelo, a i kahi wa e helo ai e noho aoao ana, me'ke kuhi o oa lima he mau tausani mokio ana ma kela a me keia aoao, Pela wale no oia i heoa ai a hiki i ka wa i puiwa ae ai ka lio, a konohia ia mai la oia e haule iho ma ka manu-no k«ia baule ana, an akaaka loa ae la ka N»ita i ka lealea, a o keia iho la ke kumu i konohia si kona hoa holo Ho e nubo maiie loa ma ii'hope mai I ka hiki aoa o Uua j kahi iu>oa na bana noi.a makon e hoike aku ai manana ae oei, ia w«hi i hoomaka »i lana i Ka himeni ana i.kekahi mau himeni kike pokopoko kahiko a ka poe liooipoipo, a ilaila i kuupau mai ai ka Wamaha i kona puukaui. A ike iho la ka Naita o ka Laka-kupee he wahi Hepa akamai lorf" no ka hoi i« ika himeoi. A penei ko laaa kike himeni ana :— Ka Naita Kleele. E Ane Mnrie, lie ane aloh* »na i ka la hiki, E Ane Marie, he ane nloha ana i ka pBWa, Kihe-a e ka noe, a oli mai na manu, | E aU ae, e ke aloha, e Aue Marie. |

E Aoe Marīe t aloha e, e aU uh ao, Ke kapalili (iiai 1« ka leo o ka hone— Ke ikuwa mai lii i kumupali i ka laau, E Loala aku aoa ia oe e kealoha Atie Marie. WilMj|BA E Tubala aloha, e Tubala mai hoal» oe ia'u, Mai kuu moe noiunolu, oiai au e oanea hihio aoa, Henha la na mea bauoli o ke ala aoa ae ? E like la me keia mau hihio, « Tubala kuu aloha ?" E oli na inanu i ke ehn kakahiaka, E hookani ke kiamaau i ka hone ma ka puu, la'u nae e moe ana, he mau leo nahenahe no ka'u i lohe, Mai manao oe, na moeuhaue au nou e Tubala kuu aloha. " He wahi mele maikai keia a kau#," wahi a VVamabj, mahopa iho o ka pau ana o ka

lau.i mele ana, "a ke puana ae nei au ma o kuo hulu la, he raete p.ili maoli no keia i ka i-i! —Ua maa mau ao i ka himeni ana i keia mele «fte Guruta, kuu w»hi ln>a paani i hoolilo ia ano, he kanaka kuoko», ma o ka Jokomaikai la o ke Akua a me kona haku. I ke kahi wa ua uhau ia mau* i ka laau, no ka lilo loa i ka nanea i ke olioli i ua waiii mele nei, a ua naoe loih' a hala na hora elna mahnpe iho o ka puk» sna ae o ka la. Nolaila, ua hui kuu m*u iwi i ka hoomanao ana i na wahi mele nei mai ia manawa mai. A«a hoi no kou lealea wale no ke kumu o ko'u boolnmeni pu ana aku nei me oe." Hoomaka hou ae la o Wamaha e oli i kekahi mele hou, a o ka Naita pu kekehi i huipu mai la i ke mele ana »- penei : '•'aita a. me WaM46a Ekolu kanaka mai ka akau hema komohana mai, „ E hele oli hoohie ana i ke me'e lealea, i anoi mai ai ka wahine » Wikomeke. A oo keaha i nielo eaai ai oia ia lakou. aole ? O ka mua, he &»ita mai Tinedale mai, Hele no oia me ke mele aaa ; [ 0 a loa, A o kona mau makua he mau kanaka kaulaNo keaha I» i hoole mai ai ua wahine la iaia? O kona niakuahine he hako, a he koa kekahi makaa, Ua hooio aa nsita nei ma ke oli n»»le aoa, ' Kauoka «ai aa wahine la ia ia • boi kou «ku oia, No ka mea aole i ae mai u« wahine la ia ia. WiMili. O ka laa i hele mai, rae ka hoohiki ana e lilo ia ia, Mele ae no ia »e ka haueli, [Wale, Eia su he Keoaimana, a he laUni pololei no A no keaha i hoole mai ai u« wahine la ? O Sir Davida ap Morgana »p Girifit« ap Ha, Ap ap Ri«e aia kakaki i mele aa, P«n« aka ua wahine aei, hookahi wale na ia a ke aui wale onkou, A kauoka «ka la i ka Wale • liei. O k« koka i kiki «aai ke kaa, be koa no Re> net«, Mela ao ia aa« ka hauoli aaa, faka, A olalo aka i ua wahioe la bo ke ola a me ka No keaha la i hoole ole ai «a «ahiae la ia iaf

*• * La.ua. Eliia. Nolaila i haalele ia ai ka naita a me ke koa ; kakie lepe, Malai]a laua e oli ai i ka laoa mele ! No ka taea o ke koa o Kooete me kona uku makahiki, Aole loa i hoole mai ka wahine ia ia. " E Wamaha." wahi aka Naita, ,4 ke manao nei au, ua lohe mai la ko kaua haku o ke kamu laau houlunlo i keia mau oaele m»balo a kaua ia lahou ; a i ole ia, o kooa kahuoapule lealea paha ka Feria." " Aole pela ko'u maoao," wahi a Waa>aba. " ina o ka po au e lei la me koo aoao ke hookani ia, alaila, e lohe oo lakoo." "Ae," wah{ «ka N»ita, —" o Iw» Wai'ooa o Lokele no'u, aohe o'o makemake e nele au ia mea. Ina ekolu mau huaoleio e puana >a ma keia obe, ke manaoio aei au e hoopuni koke ia no kaua eua poe kauaka hoopono la—Ke pnhiia nae iioko o ko kaoa wu e nele ai i na kokua " '* Ke olelo ako neiau ia oe," wahi a ka Hepa ; "ina no aole keia «nakana' o ke aln ha e haawi ia mai ia oe, mso na lani la, e hooknu mai no iakou ia kaua e hele me ka maluhia." " Heaha ke ano o kau e olelo nei," wahi a ka Naita manao anei oe, e hoopoino mai ana lakou ia kaua no keia mokaoa o kealoha i haawia mai." "Aole," wahi a Wamaba ; " aoie a'u ano olelo pela, E hiki no i oa laau a me na pa pohaku ke hoole mai, oo ka mea, be mau pepeiuo no ko lakou. E Sir Naita, ika wa hsa la e oi aku ka maikai o ke eke moui olohaka mamua o ke eke .noni piha, a pela hoi ka pika waina ole, mamua o ka pika waina piha ? "

"Aole au i hoomanao ikt," wahi a ka Nait«: "Aole k# paha e hiki ia o« ke pane mai no keia wahi ninau lapuwale I" wahi aka Hepa. "Aole anei oe i haooli no ka piha ana o kou waihooa «aiwai, s pela m« ka hue waiua ?. Nnlaila i koa haawi aoa i kou hue wiiiua i ke Sakona, he oi akp ka inaikai e niniai mua i k« waioa a pau oloko a haawi aku o ka kue wale «o, a pela hoi i kou wa e hele ai iloko o ko lakou mau Ululaau ahiu, e waiho i kou moo dala a pau i ka hale "

*"A !" wahi aka Naita ua maopopo no ia'u kau mea e m&nao nei. Ke kipa oei oe i ko kaua maa bca aloha he poe porra." " Aoie ue i lohe māi e olelo maopopo ana au pela," wahi a Wam»ba. • Iku ke kan*ka hele ana i ka buakai loihi, he mea pono i«ie ke wehe i kana mau kapa kila imama kona lio. a he mea no hoie oluoiu ai ke kino o ke kauaka, aka oae, ai« no ilaila kekahi he-' wa, aole a'u mea e olelo ui ni> ka poe e hoopaa ana i ko lakou mau-kapa kila. Akanae, lie makemake wale no ko'u, ina no'u nei ; e waiho no au i ko'u kapa kila i ka hale. a me ku'u eke dala ma ko'u keena ; he mea ia e hoopokoie ia mai ai na hoopilikia apa mr.i i k» wa e halaWHi aku ai me ua poe maikai la. "E kuu hoa'loha," wahi a ka Naiia, " he mea kupono ia kaua e pule no lakou, me ka mnnao oJe i na uiea au e kumailio mai ne»."' "Ae," wahi a Wamaha, " e pnle no an no lakon me a pau, i ka wa ma kē kauLaie, aole iloko nei o ha o like auane» me ka Ab«ta o Saua Nalomeli, i ka m<itama i nn anaioa pule no na kumu laau olohaka kahiko.'' "E Wam»ba," wabi a ka Naile, '* aole anei i hsnrt maikai keia poe kanaua iaCederioa kou haku, i ka wa o ke kaua aua ma To rekuilatone." ' Ae he oio ia," wahi a Wnmaba - " i ha- | na lakou pela no ko lakau rulamau o ke kalepa ana me kā lani."

" E Wamabß I eeaha ke ano o ia mea e kalepu ana lakou ree ka lani ?"

I aku la o Wamaha, penei : '■ Aole anei la«ou i hoohalike i ka lakou mau haoa me ke ano o ka na kahunapole, ma ka hoahu ana i kekahi hapa o ka waiwai uo ka lani, e like me k»( ke aiii powa hana ana ma ka hookaawale ana i hookahi hapaumi no ko ka ekalesia waihona waiwai. A pela i ka īudaio, ua honpaa ia oia me na uku kiekie aoa. e hiku aku ana mamua o , ka hapaumi mau i hookaawale i i ao ka ekales^a, , '

" E Wamahii," wahi a ka Naita ; " e hoakaka hou mai oe ia'a, aole i maepopo iki ia'a ke ano o kau olelo."

I mai la o Waavaba, "oani no ka kou pohihihi e ke koa. Ahea la ka oe e hoomaopopo iho aj i ke ano o ka'u olelo. Aole aoei oe i ike ua haawi ia aka hanen dala, i ka Fer;a makilo, mailoko mai o ka uku o k* Abota o lovaula. O keia haawi aaa pela, ua oi paumi aka ra mamua o ka haawiaamaa. oiai ; hookahi wala no hapaumi o la e haawi ia ina i ko kekou mau kaht*nap«l« «^i," II E hoike «.ai la'u," wahi a ka NaiU. " o ka ha«a Hea a lakoii ka i kewa, a b*aba ka liana pono ?" " He ainau a uiai ka oe waki a Wiaaba " He pobo loa i maa hoa ike m le «o kou e heJo ai. Aoke au ma« olelo ukai e Sir Naita i k«ia w« ; ke «M«ao a«i »a aol« t)o i pau ko« «oeaoe o ka wa a ol«« e ina ana me ka H««aita i ka pal« ahiahi — e hoakaka aku no au. O keia poe kawki poai Ualea o ka alulaau o«i, ao)« lakou e ««« hi i k« ahi i a« hale liiln, a>a i aa hal« kakela nunui—aole hoi « hoopiluia wale i «« p«« «ka«a baip«l«, aia oa* ka halapula i&aoii «• bao wala ai lakou. E hook«u wale «« Ukou I m ka«aka paahao ilib«»«>, e « pep?bi hei i makaikaaheo, Ua aaeane no ia e kīgmo ka hoopakele aaa o lakou i ke S«k««a £ire«iek*!iae, a ?»ki ola i ke elii b«rv>a» No{•laaaa maleke o koaa kal« kakela O ka «ae, ke pe« kaaaka aih«« ol«c4a, a

he poe powa bana maikai; o Jta wa oi nae 0 ka lak» toa be haiawai pa tae lakou, oia ka wa i pilikia ai lakeo." " Pehea ia on e Wamaba," wahi a ka Naita. " Pehea, eia i keia wa ua aneane e hiki i mai kekahi huopai ino maluna n iakou, a he I mea maupopo ua hoomau lakou i na pule ana me oa lani. Aika wa e ahai iho ai lakoai ke kaomalia kaulihe o ka eoeoai, be mea ma* opopo ua kokua ia mai lakou e oa lani. *He oiaio hoi, o ka mea e kehua aku ana ia laiioa iioko o keia wa pilikia oia auaoei ka wa e haawi mai ai lakou i oa kokua aoa o kē aloha iaia Hoomaha ibi iho la ia, a mahope | poana hoo ae )a »a, •• Oaa poe maiihini j auanei « batawarmj>» &oa a>e mahop» | iho o ka lakou mau haoa maikai aoa ma To- | rekuiiatona, be poe enemi 'wo Soa lakoo IA ia wa hookoknke loa enai la o Watnaba i ka aoao oka Naita, me ka i aoa mai. " Auhea oe, he mau hoa e oe oo kekahi i oi aku ka weliweli ia e na malihiai mamua o kela poe powa." " Owai ia poe e ae," wahi a ka Naita, " aole he bea a me na ilio hoe maanei. Paßeaku la o Wamaba, "Aole oia poe, eae mai na'u e hoomaopopo aku ia oe,—e halawai pu mai no kaua 4ne na koa o Malovoina ma keia mau wahī. Iloko oka «i kaua ki- [ vila o ka ainā, e hiki oo i oa koa he umi o I keia poe ke hoopuehu i ua pee puali la o ka ! ululaau i kahi I keia wa auanei aia la--kou e befe mai aoa e hooea i ko lakou inaina maluna o na powa. ūa hui pu mai lakou me oa koa o Torekuilatonb i pakele aku ai lakou Nolaila, ina kaua e halawai pn aku aname u pee, o kauk : m kekahi e konohia uku pau me lakou ma ka hakaka ana. Ano ke noi akn nei au ia oe e Sir Naita, heaha kau e haoa ai ina e halawai aku ana kaua me na koa elua o ls poe ?" "E Wamaha," wahi « Tca Naiti ; e omaa no au ia mau kanaka ino i ka me kuo ihe. ina laua e kue mai aaa ia kaua. ;> "A pehea hoi, ina eha lakou ?" wahi a Watnsba. " E iun like lakou i ke kiaha hookahi," wnhi a ka N;tita * " Pehea ina eouo," wahi a Wsmaba, '* a elua w»le uo kaua,—«ole anei oe e hoomanao 1 k« pu pohi a Lokele ?" " Heaha 1" w«hi a ka NaUa, "e puhi anei ia mea i hiki mai ai na kokua ? Ona koa ho iwakalua o poe ino, hookahi wale no Naita <naikal oana lakou e hoopuehn aku, e like me ko ka makaoi hoopuehu ana i na laa maloo." * I mai la o Wamaha. "Ke nonoi an īa oe, e homai ka pu puhi ia'u, i naoa pono iho ai au i ke ano o ka nui o ka makani e kani ai oia." No keia mea, wehe ae la ka Naita i ka lou i paa ai ba ole ma konn'apo, a haawi ae la i kona hoahele. Lalau koke iho la ia a iei ae 1a i kona a-i, a hoomaka ae la e hnokaoi hokiokio, me ka puana ae, "poina iho la wau i kuu wahi leo maikai."

I aka la ka Naite, " E hoihoi hou m»i oe i ha x>le ia'u, maeuuli hookani oe, a lohe mni

napowa." E hoolaalea Ihp oe e Sir Naila ia oe eia ka o-le raa kahi maiuhia lo» c malama ia nei. Iko ke Koa manawa e hele pn ai :me ka Hepa, oa no e lawe ka pu, no ka mea, oia ka oiea hiki ke hookani maik&i loa i ka pu."

" Aole oe e hookani i ka po," wahi a ka Nrtitn Eleele me ke ano hohu. "Ke hoomaka mai nei oe e hana apiki. E makaala oe ia oe iho o hiki ole ia'u ke hoomaoawahui i ko'u maoao huhu."

" Mai kamailio mai oe i na hua okalakala I pela e Sir Na4t«," wahi aka Hepa—a ia wa | no hoi ua ku aku la oia mi kahi mamao iki I n>ai ka naita aku. "Ina pela kau hana, ala- | i|a, e hoike auanei ka Hepa i kona maa kuekue wawae maemae, a haalele ia oe nau ne e imi aku kou alanui iwaena o ka uluiaaa, e like me ka hiki la oe." " Aole pela, ua eha an ia f»e aalaiŪi" wahi aka Naita. "Ina oe e mālama maikai i ka pu me ka puhi ole. »ole aa e koi aka e hoihoi mai ia'u, Hele mai oo." " M*i hoeha eai hoi ha oe ia'u !" wahi a Wamaha. " Ke (im aka mi ao ia 00, aoie !" A ia Wamaha i hookokokaiki nai *i, i hoa eku la ia, " K haawi eaai oo i ka naita oiaio.** " Ua kaj aka nei »e ta oe i kaM olalo oiaio, aolo ao e hoeha aka ia oe, E holo aai o« me kou ma« iiaaa apīki.* "Alia ee * awiwi »h.» or*ki a Wamaba ; "k« naai ia «« hai aloka WM ik« Eoa m« k* Hep* * 1 Hoemaka loa mai la ta e oeeoee a MoU ika N«ita, ee ka i aka. "H« oiaio, o aa i k«i ai i ka Fma, a kakaa ai ua kakanapale la ilaaa o ka maoa me b« «1« la «o aa piae eiwa, aole oa I p«» j£ee ko'u koomaloka ia o« ileila. Em ka wa • pau ai ke'u heoeaaloka ia ee' a«o *' Ame k» »«« aake«ahe ka«Milt« kaakaa mai •' •'*« " S ka NaiU koa, «i«i ka H«pa * lei na ika e k«Mt«« «e eko Koa i« ee iko, e k«ek« ae « koa h«)« a-i a ka Li«a« o Alakmoa. No ka aaea, iaa>aete e« e kakike•a. alaila, ke po« io no iloko o k«la laa laao e hakilo «Mi ana la kaua." -No keaka ko« m«« i maaao ai pela ?» waki a ka NaKa.