Ke Au Okoa, Volume VII, Number 48, 14 March 1872 — He Lahui Hou. [ARTICLE]
He Lahui Hou.
Ma ko kakon pepa o keia kakahiaka, aia ma ka aoao eha, e halawai mai ai ko makou poe heluhelu me kekahi mau kuYnu manao i waihoia mai e kakahi kilo hookolo akamai, Saint Vivien de Martin, a i waiho ia aku imua o ka Ahahui Hoikehonna o Parisa, no na mea e pili ana i kana hookolo noiau akamai ana no kahi i loaa mai aī o na kupuna, a me ka lahui makamua, na lakou i hoolehulehu i na Paemokupuni o ka Moana Pakipika nei. Ma ko oukou heluhei uhn& i ua kumuma nao nei, e hoomaopopoia ma ka v»6h&wehe aua o ka mea akamai, aia ma pnemoku e pili ana ia Asia, kahi i ulu mai ai he lahui makamua, i like loa ka ko lakou mau helehelena a me na oiwi me ka poe o Europa, a he keokeo no boi ko lakou ili. Eia kekahi mea ano kapaianaha, aohe o lakou wahi mea ano like me ka poe o Kina, a me na lahui hoi e pili ana i ua mau paemoku nui nei o Asia, e iike me Boroneo, Sumatara, ua mokupuni Pilipine, a pela aku : a ma ka nanaina, me he mea la hoi. o ka lahui noho kokoke mai o Aaia, o lakoa uo paha ka lahui e hiki ai ke hoomaopopoia m» lakou i noho mua ua mau mokupuni nei. Eia nae, aohe wahi helehelena like iki me ka Pake o Kina, a me ka poe o Malaea ; aka, m« ka poe Caucasiao« o Earopa ko lakou hoa iike.
0 ka hookolo ana i kahi i ioaa mai ai na kopuna o kahi lahui hoo. a i hoomaopopo nui ole ia o ko lakou wahi i hele mai ai, he mea paakiki a pohihihi no ia ; oiai, aa opiopiia na inea a j>au iloko o ka nalohia ; a koe wale no nae paha ka hookoio .ba aku me ke akahele ioa ma na
moolelo, na kaao, na like ana o na hiohio-! na, a me ke ano helehelena like loa o na ano bana maa man i ikea mawaeo» o ka--hi lahui ame kekahi. 0 ka imi ana e loaa mai na kiipnna, na lakou i hoopulapala mai i kanoho lehnlehn ana o keia moana mawaena o Asia a me Amerika, he mea pohihihi no. Aka, na olelō nae na kanaka akamai nei o Farani, ua ula mai ka poe Polunesia a me ka poe tn» na mokupnui o Formosa ma, mai loko mai o na lahni keokeo la i noho ai ma na Paepaoku nui la o Asia. No ka mea, w&M ana, elna man mana noi i hoolala aku, —kekahi ma ka akau i na mokupnni o Formosa «a ; a o kekahi hoi, na lula mai i na mokupuni o ka"Polnnesia nei, a hiki loa aku ka hele ana i Nu Zilani ma ka hikina—hema o keia moana mai 'a lakou mai. Ua hoakaka pu mai no hoi ua kanaka la i kona kumu hilinai, mai ia mau ohanu makamua ili keokeo mai ko kakou mau kupunayno ka mea, aia he eluu man au moana nui,— e holo ana i ka akau mai ua mau Paemoku la, a e holo ana hoi kahi i ka hikina i na Paemoku oka Poiuneaia nei. Oia iho 1» kekahi kumu o kona hilinai nui ma ka hookolo ana i na kupuna makamua o kakou nei, Ua hai oia, he poe lahui lakou noloko mai oka poe Malaea i awili pu i«e k» poe* makamua i noho ai ma ua Paemoku nui la o Asia, a me he mea la, aia no ke n<>ho nei mawaena aina akn o ua Paemoku Asia ka lahui makamua keokeo maoii, i kaiehnia aku mai ka noho ana ma na kapakai e na kaua a ka poe ae hewa.
0 ka oiaio maoli o keia mau mea, aole e hiki pono loa ke hoomaopopoia, aka, he mau maawe nae ia e hoohele aku ai i ka poe hoōkolo lahai ke iiooinaheu akn i kahi i loaa mai ai ka lahui na lakou i noho makamua i na Paemoku o ka Polunesia nei. Me he mea la, aohe no paha he mea kanalna, o na kupwna na lakou i noho makamua i na o ka Polimesi(* nei, he poe lakou īia awiliwiliia me kahi lahui o akii, mamua ae o ko āna o ko lakou mau kulana ma na Paemokn o keia moana iini' akea. Aka, ma ko lakou noho loihi ana ho kahi mau manawa loihi, ua kahuli uui ae lakou, ajia lilo i mau lahui maoli, rne he mea la, aohe i awiliwiliia i kinohi me kahi mau lahni okoa e akii. 0 ka wehewehe ana i keia ninau nui, he mea pohihihi nui no ; aka, he mea hiki nae ke hoomaopopoia, ina, aole keia mau pukoa o ka Pnkipika, he aina puni ole i lumaiia e ke kai o keia moana nui, kekahi o kona mau apana nui ; alaila, aole ko kakou mau kupuna no nei ponoi, aka, he wahi okoa ko lakou i hele mai ai, a hoomaha maaoei no kalii waloihi, a hoomahuahua he mau laliui me na olelo i ane like me ka hapanui.
Maluna o kai<v kumu, ke poloai. nei makou i na mea a pau loa, na k;ihuna pule, na loio, na kumu kula, a me kahi poe kakaa moolelo, ua kaawalo kahi man kowa o ko kakou nei pepa no ko oukou kakau ana mai me na wehewehe ana i na mea a pau e pili aua i kahi i hiki mua mai ai o ko kakou mau kupuna makamua a me ka hoomahunhuaia ana o ko kakou mau kupuna, a leliulehu nui wale kakou. Ina, e kakau mai ana kahi poe, e pono no e hoaknka mai me na kumu kupono, a me kekahi nau moolelo kaao hoi e loaa ai kahi mau kumu hoohalike me kahi mau lahui i manaoia ai nolaila mai ko kakou mau kapuna makamna. Ke poloai pu aku nei makou i ka mea kakau moolelo kaulana, e hoike mai, a me ka poe no hoi a pau e manao ana e kakau mai no keia kumu.