Ke Au Okoa, Volume VII, Number 47, 7 Malaki 1872 — Make i Walohia. [ARTICLE]
Make i Walohia.
0 ka make me kona maa ano ana ole i ka lawe ana aka i dr keiki a kanaka mai keia hoooa aka, ke pa'ohana nei no oia □e kana mau elele i ka lawe ana aku me ka menemene ole ; aohe ka'uka'nloa a hakalia mai o kana man haua. I ka auina la o ka Poakahi iho nei, komo akn la ua anela nei a ka make iloko o ka m&lu hale o ka ohana o Rōbata G. DatiB, a la\\re akn la i ke poo o uaohana la, mahope iho o ke kaa m-.i aua oo kalii mau malama loihi. 0 Robata O. Davia, aa kamaaina nooia ia kakon Haw&ii nei a pau loa ; oa hanauia oo oia ma ko kakoa p«a aina olnolu nei. Aka, iloko o na 1« opiopio, na hoounaia oia i Amerika Huipnia e hoooaaaaoia ai, a malaila i loaa ai ka naauao kiekie ta ia, i hapa wale hoi ka loaa aoa i kahi poe akamai e ooho nei ma keia Au puni. I ka paa ana o kona imi naauao ana oaa Amerika Haipuia. aa hele aku i kn makiukai ma Eumpn. a malaila i
loaa ai ia ia ka makaukan kapaianaha ma na oleio Farani me ko Sepaoia, a ma ia manawa pn no' hoi i loaa mai ai ia ia k<t ike ika olalo &ereinanj&. Mahope iho o kona kaab&]& ana ia Eni'opa, ua boi mai oia i Hawaii oei, a komo ma ka oihana kalepa me ka holopono no o kaoa maa hana ; a hiki wale mai i ka makahiki 1852, aa hoomaka oia i ke ao ana i ka imi kanawai. Me ke ano maa o kona noean, ua mahele a maopopo wale no ia iā na mea a pau loa e pili ana i ka oihana kanawal, ua moakaka lea ia ia na wehewehe a me na kuhikuhi ana o ia oihana hanohano a maikai. Aole no i loihi loa kona heluhelu aua a me ka hoomaopopo ana i na buke kanawai, aia hoi, ua 3ilo oia i loio akamai, me he mea la,ua loihi loa kona noho ana ma ka oihaua kanawai.
I ka makahiki 1856, ua hookohuia oia k» nnho'na Lunakanawai Hoomalu no keia kulanakauhale, a ma kona hoopiha ana ia kulana no na makahiki ewalu, ua mahaloia no la e kona mau mua a me ka lehulehu, no ke kaana*ku i ka like o kana mau hana ma ka oihana. Ma ka la 16 o Feberuari o ka makahiki 1864, ua hookohuia oia i&okua Alua no ka Aha Kiekie, a i kona mau makahiki ma ia oihana, na hoike mai oia i kona man makaukau ma na oihana o ia kulana, a i ka la 7 o lulai o ka 1868, ua pau kona noho ana ma ia kulana. Ia ia e noho ana ma ia Keena Kokua Lnnakanawai Kiekie. ua hoomakaukau oia i ka Buke II o na olelo hoohoio oka Aha Kiekie. I ka 1868 a me 1869, ua hookohuia oia kekahl o na Komiaina eliia no ka hooponopono hou ana i ke Kanawai Hoopai Kar»ima o keia aupuni, a o kona lawelawe ana ma keia oihana, ua ume mai ia i na manao mahaio nui o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
Ma ke kakahiakii Poalua mai/i ka wa i noho ai ka Aha Kiekie, ua halawai ae ka Papa Loio, a ua hoopaneeia ka noho ana o ka Aha Kiekie, a kakahiaka mai onehinei, mahope o ke noi aua mai a ka Loio Kuiiina. U» hoopuka mai ka Lnnakanawai Kiekie i kona mao maoao mahalo no ka mea i make, a pela no me ka Loio Kahina, a me kakahi mau hoa e ae o ka Papa Loio. Ika auina la mai o ka ua hōolewaia aku kona kino kupapau i uka o Maemae. Ua haalele iho oia mahope nei he wahine, he mau keiki a he poe hoaaloha, uo lakou na hoomanao maikai ana, aole loa e hoopoina i ka hoomanao ana ia ia, a me. na luana oluolu ana me ia. Oka nui onala o kona ola ana ma keia honua, he 52 makahiki, 9 malama a me 23 la.