Ke Au Okoa, Volume VII, Number 46, 29 February 1872 — Untitled [ARTICLE]

Oiai, ua hoopukaia keieahi ma" mea e pili ana i ka uku kokua i ua laina mokumahu mai keia awa aku a i na Panalaau, a ua hoopuka pu ia no hoi kekahi mau mea e pili ana i'ka hooko-ol.e ana o na Kuhina i ka lakou mttu mea i ae aku ai (mē ka hoohiki paa ana ?) ia Weba i kona wa i hiki niai «i ia nei i ka Novemaba o ka makahiki i hala iho nei. E hoomanaoia i ka la 20 o Novemaba, hiki mai la o Weba ia nei ; a ia la no i kuka pu ai oia me na Kuhina no ia uiea, a holo aku no i NuZilani. No ia mea, ke hoolaha nei makou i na palapala īnalalo nei e pili ana no keia kumn ; a na ka iehulehu holookoa no mai o a o e nana i ka pono a me ka pololei no ia mau inea, penei:— Novēmaba 20, 1871. Aloha. oe : Ma ke kuka ana me oe i keia la, uu hooholo ke Aupnni'e be 'Lii, e waiho aku imua o ka Ahakukamalu, e hoomana i ka uku ana aku ia oe i ke kanakoiukomaouo t&us*ni dala, ma ka uku aoa he elua t«us»ni i kela malama keia malama, no na malama he umikumawalu, e hoomaka ana ma faa la moa o Dekemaba e hiki ma: «ua ; ma ke ano he uku kokua i ka hoomauia an& o kou laina mokumahu e holo nei mawaena o keiaawame Nu Zilani a me na Panalaau o Nn Holaoi. Aia a kakau inoaia ka olelo hoohiki mawaeua o kakou, e koi aku ana makou i olelo ae like e ka kou mau moku maanei no ka wa kopono e hoolei a e hoouka ai i ua ukana, a aole lakou e holo mai keia awa aku mamua ae o ka manawa i hoolahaia ai. 0 na aku leia a pau loa maluna o ka m&k«o mao palapala e lilo mai no ia no ka pomaikai o keia Aapaai ■ a aole e kaaoa ia me kek&hi maa Aopuoi e aku kekahi aku aoa malunao ka nku kokua i haiia ae la. JE pono hoi i kou mau moku ke naoa i. na mea e pili ana i ko makoo kanawai la Sabati. Owau no &c., &c , J Mctt Swtb, Knhina Waiwai. Ia Wm H. Wkba, Ebq. ( 1 hooholo ponoia ai ka manao o ka palapala malana ae a ke Kahina Waiwai ia Weba, ua kaheaia ka akoakoa aoa ae o ka Ahakukamala i ka Poaha, la 23 o ia mal&ma no, ma ka Halealii lolani. Ua kaheaia ka aha piha, a ua hiki ae he umikumam&lima o na hoa. Mahope iho o ke kuka loihi ana, ua hoopaneeia ka noohoo &na a kahi halawai hoo ana e kaheaia ai no ka noonoo aoa i keia kuuiu. O ka poe aa ka aoao o ka hoopanee ana i ua halamu makemake lakou e loaa hou mai kahi mau loao e pili ana i na hana a ds anpani e ae e kipaia aka ana e ua laina rei. ma keia mea e ikea ai, aoU loa ka Ah&kakamalu i hoole i ka hoooiaiui ana e hkaia ke (iala kokna ; aka, aa hoopanee wale uo i 'ka noonoo ana ne ka nknia o ia mea, a l>aa mai na lono no na o&a e pili ana i na bana a na Aupuni o na Panalaau Nu Holsd i. 0 Nu Zilani kai lawe mna i ka noonoo ana no ia mea. Ma ka la 12 u Peberuari, ko mai la ka aob Ntbra*ka ma k«ii awa, a hooana

mai la na agena o Mi. Weba maanei i ka palapala malalo nei, penei: Honolplū, Feberoari 18, 1878. Aloha oe : ' Uu ili uiai ia (aakoa kahanoh&oo o ka hai uua akū i ke Aupn;:! " ke 'Lii, oa loaa mai ia makou ii. palap ' iai ia Mi.'W. H. Weba uiai. e hai mai aua, ua bui pn oia me Mi. Vogel, Luna Leta Nui o Nu Zi!aai, a, u& hiki aku oia i Sidane rae kamanao e linlo aku i kahi niau Paoalaaa okoa ako, a noe lakou oia.j loauaoiana ai e hooholo i kekahi mau olelo hooiaki e pili ana i ka oihana leta. Oiai, i keia mau mea e kukaia oua, e hoala hoa uo ūii uiokuahi o keia laiua i ka lakoii oiau holo aoa e like me mamua ae uei ma ke kapakai o Nu Zilaui. Ma ka pane »ua mai uo ka makoa mau o»Vapali» o ka' la 25 o Dekemaba i hala, ia Mi. W. H. Weba raa AukaUua, uu hoike mai oia ia maēou i koua knKaha i ka lono aua, o ba uku kokua i aeia aku ai iaia e ke Aupuni o ] ke 'Lii aole i ukuia inai, a ua hoopanee loa ia e ka Ahakukanaalu keia mea ; a he mea ia e hoouohoia ai oia uia ke kulauu kupoup ole uie na Paiiulaan, ha poe a»a i hoike ako ai i kaua • ae like me kt* Aupnui o ke 'Lii. Jve hoomaoao nei »o pah» Kon Kiekie i ku 'iuopuka ona aku i» oe o ko uiakou Mi. Pflugcr mainua iki iho o ka holo ana aku o kii mokuiniihu o Dekeniaba uo Auseteralia, e ninau aku ana, ina, ii:i makaukau ke Aupuui o ke 'Lii i ka haua āua a me ke kakau inoa aoa i ka olelo koohiki i ne like ia nie Mi. Weba, aua loaa mai kau olelo pai ua hoopaneeia ia mea no na oinlama elua e ka Ahakokamalu. Ua kahaha no oia i beia olelo pane, e likel me ko Mi. Weba kahaha no ia mea i keia wa, ka mea » makou i hai aku ai ia j louo. Ia wa hookahi uo, uu'lioopuka mai [ Kon Kiekie i ka mauao, e ukuia mai ana ia Mi. Weba ka uku kokua i ae like ia, mai ka la 1 aku o Dekemaba. [ Ano, ua loaa mai ia makou ka hanohano o jka hai ana aku i Kou Kiekie, ua kauohaia | mai makou e Mi. Weba e hoopuka aku, ua ; hiliuai oia maluua o ka olelo ae like i hanaia me eke Aupuni oke 'Lii ;ua manao oia ; e okuia aku ana ka uku kokua i atia aku iaia; a i ole ia i kekahi mau hoopouopono aoa tio ka ukuin niimaa ae o kā holo »na aku o ka mokuinahn Nebraska, ai oie keia mau mea e hanain, »ole oi» e lawe ana i na paiapab, inau ope palapala, ;« inau pepa, muliina o koua mau mokumahu, e laweia aku mia mai ka Pae Ania Hawaii aku nei, i lioounaia a i manaoia no ka hoolei aua aku ma kahi awa a wahi ma ka liema a komnhiuia aku o ka Pae Aina H:iwaii nei, a ma kabi awae ae paha. koe o Kapulukiko. Ma ka olelo hoo-] lu'ki me ke Aupnni Nu Zilaui, aole i kouoia nnmokumahu o Mi. Weba e hoolei i kekahi eke let« a kipa mai paha tna ka Pae Aina Hawaii nei : aka, ua hana o Mi. Weba peia uo ka īiianao nui e hooko aua ke o ke 'Lii i ''<»na mau ae nna e uku po ka eke leta i ka laina i kukuluia mawaena o na Paualnau a me ka Pae Aiua Hawaii.

M:t ka uoiiuuo aua n<> kein mea, ua loae iuai ii. Mi. Weba ka ae piha ana o kn Luna \ni o Nn Zilani, e hoolilo ia Pfgo Pago i awa kipa ma na Mokupuni N;ivigator, a oia pono ke manao uei o Mi. Web<» e hoohui pu niaUiko o kahi olelo hoohiki e haua at me na Paualaao AuseteraliB ; a ma ia meā e hiki ai ke houluulu i na kalepa aoa o na Mokupaoi Pakipika ma ke kiko waena hookahi. Ma ka paa aoa, e hookuuia mai makou e hoopuka aku me ka mahalo uui, he mea hiki «o i ko makou Mua ka bni po aua aku me Kou Kiekie e hoakaka aku i na mea a pan au e makemake ai, a me ka paiilele una, aole e honlolohi ia e ke Anpuni o ke 'Lii, ka ukuia Hiia o ka nku kukua ī aeia. 0 Makou Kau mau Kauwi. Haahaa. H. Hackff.u>, & Go., Agena o ka Laina Mokumahu U. S. N. Z. & A. M. I Ka Mea Kiekie, J. Mott Smith, Knhina Waiwai, &c., &c , &c Ma ka Poakolu mai, ua haluwai a ua noho ka Aha Kuhina e noonoo no keia mea j a mahope iho o ke kukaia o keia mau mea, ua hoounaia aku e ke Kuhina Waiwai i na Ageua o Mi. Weba ka palapala malalo nei, i ka la 15 o Feberuari, penei :—

Keeoa Waiwai, ) Honolulu, Feb. 15, 187*2 S E na Keonimana . C» ili uiai ia'u ka hanohano o ka waiho au» aku imua o ke 'Lii ma ka Aha Kuhina, ka oukou palapala o ka la 12 o Feberuurī, a maloko olaiia i hoopuka mai ai oukou, " ma ka pano am> mai no ka makou palapala o ka la 23 o Dekemaba i hala ia Mi. Weba, ua hoike mai oia ia makou i kona kahaha i ka lono ana, o ka uku kokua i ae ia aku ai ia ia e ke aiipum o ke 'Līi ajte i ukuia mai, a u > hoopanee loa ia e ka Ahakukamahi keia mea ; a he m«» ia e hoonohoia ai oia ma ke kulaua kupono ole me na Panalaiu, ka poe ana i hoike aku ai i kana v !elo ae like me ke aupuni o ke 'Lii," Ua noopuka pn mai no hoi oukoo, " ua hilinai oia maluu* o ka olelo ae like i hanaia me ia e ke aupuni o ke 'Lii ; oa manao oia e ukoia aku aoa ka uku k <kua i at ta ako ia ia, a i ole ia i kekahi mau hooponopono -ana no ka uku ia mamna ae o ka holo ana aka o ka mokumaho N<-braska, a i ole keia mau mea e hanaia, aole oia e la i na palapala, tnau ope palapala, a maa pepa maiuna o koaa aau mokumaho, e laweia aku ana mai ka Pae Aina Hawaii aku nei, i hoounai» a i manao ia no ka hoolei ana aku oaa kabi awa a wahi ma ka hema a koiaohana aku o ka Pae Aiua Hawaii nei." Ua hoopnka pu mai no h«i uukou, " aole i koooia oa mokumahu e Mi. Weba e hoolei i kekahi eke leta a kipa m»i paiia «na ka Pae Aioa Hawaii uei, aka, ua hana o Mi. Weha |tela oo ka ōiauau nui « hooko aua ke aupuui o ke 'Lii i kona omw m ana a e uku no ka eke leU i ka laina i kukaluia mawaepi o na Paaalaao a me ka Pae Aioa Hawoii." Ua hoomaopopo pooo ia ak? ūo ia oukou e na Keooimaua, o ka maoa malana o ka haawioa i oleloia ma ka oakeu palapala, i waihoia ma ka hoolilo ana aku o ke anpuni no ke kekua aoa i na mokumahu moaoa aiawaeoa o keia aioa a me na Paoalaau Beritania ma ka hema a me ke komohana, —«ole i hoi>kua loa ia mai ia man:t i na Luna Hooko o kt aopOni o ke 'Lii ; aka, aia malalo o na kukakaka pa ana o ka o ksi aupuni. NoUila, ma ka oukou pniapaia e waiho uei oa aae hookupilikii ia oaai u* hoa o ko ke 'Lii auponi naa ke kulaoa • irt>ih« ai ia l«koo ka waiho Ooa aua aku i» iiiu moa imua o ka Ahakukamala ; oiai, ua > oopuka mai

nei ookou, oa ae ak# ko ke 'Lii aopaoi ia Mi Weba e ukn ako ia ia. He kuhihewa keia, oanaia ma ka'o paiapala oko la 20 o Novemaba, 1871, ia Mi. Weba, ma ke kanoha a na Euhioa, na palapala ako bu, do ia mea, b peoeia so i» ; "Ma ke kuka ana m« oe i b«ia U, ut Kooholo ko ke 'Lii aupnni © wavho ako imoa oka Abakukamalu, e hoomana i fca uko ann ahu iiw>e i ke kanakolu taus«ni dala, ma ka uku ana he elua tauaam i kela malama keia malama, no »a nsa)aroa he omikumamawalu ; e hoomaka ana oia ka la mua o Dekemaba e hiki mai ana.ma ke bdo be oku kohua i ka hoomau la aoa o kou laina tnokan<ahu eholo oei mawaena o keia awa ame Nu Zilani, ame na Panahaa o Auseteralia.' Ma keia oo oukou e ifee &i, ua ae wale aku uo niakou no ka weibc ana aku imua o ka Ahakuke.oalu ka maoao e hooholoia ; a oi r 4 ae ana aku ua mnlama pono ia ka hooikaika anß e hooholoi». Ua waihoia aku e a'n ponoi, a o na Knhina pakahi ma ko lakou wabi, ua hooikaika i na kumu a pau e kokua ai ia mea. Aole no hoi i hoopanee loa ia e ka Ahakukamalu, aka, ua hoopanee ko lakou noonoo ana no ia mea, a hiki wate i Iwmanaw'a e lonoia mai ai nu mea i hanaia ma na Paoaleao Auseteral>a; a me he mea ln, oa ike onkou no keia inea, oiai, ma ka paregarapa ekolu o ka onkou palapala i hoopuka mai ai, ua loaa aku ku'u olelo paoe, " na hoopaneeia ia meano na makma elua.'' He hiki no i« oukou ke ike no oakou iho i ka pohihihi o na mea a uiakou e hena ai, oo k« mea, ua manao makou e waiho ako i ka oukou noi imua o ka Ahakukamalu i k"ia manawa, a ina, «ol i loau mai nei ka oukou pilapala, ioa la, ut> waiho aku makou ia mea i na ia mua o keia pule; aka, »00 la, oa oleloia, ne ae aku na Kuhma 0 ka Moi i na mea aohe he mana is lakoii ka ae anu aku, u aohe >10 hoi ma kao wahi o ka'u palapala moa, e hiki ai ke noonooia e kahi o na Kuhiua o ka Moi, ke heokuuhihiia ua ae aku; a ua houpnka hou ia mai 00 hoi, aole 1 malama na Kuhina oka Mui ia ae aua. I mea e maopopo ai i ha hookikina i ko ke 'Lii Aupuni, ua hoopuka mai oukou, " aohe palapaia, man ope palapalu, a mau pepa e kiloiia aku ma kahi Rwa e nku ma ka hema a me ke komohana o fea Pae Aina Hawau." Aohe maoao o ka mea noua k* inoa malalo nei, e kcrana no ka noeau o keia olelo hooholo; oiai, be pouo uo ko oa men i ka malaiua ana i ko lakou mau oihana pouoi iho, a ua hoopuka inai nukou aole o Mt. Web:» m.Ulo o ka olelo hoohiki e han« peta, a me ke kipa ana mai hoi ina ka Pae Aiaa Hawaii nei. Oka Hui o Mi. Weba, he lua» hooponopono 00 ka Hoi Mokumahu o Kaleponi, Oreg:ona ame Mesi ko, aia ia hui malalo o ka oielo hoohiki e kipa mai la nei; aka, he oiaio no, aole o Mi. Webs malalo » ka olelo hoohiki e l»we aku i ko makou mau pelapula, a pela aku, i ke komohana hema; a ma keia mea hoi, 11» konoia mai au e hoopuka aku, aole no hori keia Aupuni malalo o ka oielo hoohiki e hoolako aku ai i na inea e pono ai ua mokumahu e holo ana i ke komohana hema, a ke ooi pu aku nei no hoi he mana no ko ke A ipum e hoouku eku ai i na uku uwapo, uku wai, a me na imle oapaa, a pel:i aku, 00 ka poao o Nebraska a me kona kokonlao, a pela no hoi i «naluna o na moku lawe Unahu a me na wahi o ko lakou mau honhuia ana. Ua konoia māi au e hoopuka aku i kela mau kumu i bai ia ae I», i mea na oukou e noonoo ai, ina, he me» kupono ia onkou ma ka oukou oihana i ko oul.ou poo « hoopono-1 pono hou ae i.ka oukou paUpala, ma ke ano e hikiai iamnkou ke wuiho aka ia mea imua 0 ka Aliaaukamalu me ka uhi ole ia me na olelo hoahewa mai no ka hooko ole ia a me ua olelo hoomaka'aka'u me he ino la kai hanaia aku O ka oakou hoopuka ana mai, aole e lawe 1 ua palapola i keia uianawa, me he mea !a, e hoakaka mai aoa i na Kuhina o ka Moi, e khu ia mai ana ia koi haokahi mf.luna o lakou e koi aku i ka Ahaolelo e hoomau i haawina hou i ka «a e pau ai keia haawina i waihoia mai raa ka hoolilo ana o ka Ahnkukamalu. Ua hai pinepine ia aku 00 «uknu, he mea aneane hiki ole i ka Ahaolelo ka hoomau aoa ia haawina mai ia oftikahiki aku ia makahikiaku. Nolaila. ina io pela, (me be ane M> p'ela ma ke.ano o ka oukon palapaU) e hoopaaia ka holo aoa o ka laina i ka lele ana o oa mahioa he umikumamawalu ke hooman ole ia ka baatfina, alaila, e hauie aaa ke kuoaa o keia h.iawiua imanaoia ai. No la mea, a oiai, mamua ae o ka loaa ana mai o ka oukou palapala, ua maoao na hoa a pau o ka Aha Kuhioa e hilioai maluaa o ka hoomauia aoe ka holo ana o ka hiioa, i ka w* e paa ai ka Mi Weha olelo hoohiki me oa aupuai PanaiaaO ; aka, na ka nana ana i ka oukou palapala. nie he maa U ha wa kupono keia ia makoa © haua ai ae k« akahele, a e koi akn, OM o m olelo hoohiki a pau a aa>! kuu e baa* ai, e hookoon- pu ia ia kuna ibnloko olaila Ua maopopo ia oukoe jm ka hana <»ua ia ana o ka makou palapala ia Mi Weba. aa b(K>komo pa ia no ia hopana olelo ; aka, aa hookee aka nae makon I ko M» Web* inaa manao e hoopae ia maa m«a. Ila ka booki aoa, e hoopnka aku no an, ina, oakoa e ike he knpono i ka hoopom'pono hoy ana i ka palapala ma k« auo e lawe aku ai i na hoino kumu ole ana u>«i. e waiho aku no makou i ka oiiliou mau kama imua oka Ahaknkamalu, 1 hoopene* w»le ai uo ko lakou aooooo ana ao keia omm, h io-

aa mai k«hi mau loao hoa mamoa ae o na mea i loaa ai ia lakoa ma ka l&kou haiawai hopeloa aoa. Owaa do &c Btc. J. Mott Shith. Eahiba Waiwai. Ia Messi-s H. Hackfeld, ' Agcoa Laiaa U. S. N. & A.. U, [Ma keia wohi, ke hooki nei makoa i ka hoolaha ana i keia mau palapala, a hiki mai i keia pule ae ; no ka mea, ua ktipilikii na kowa o ko kakou pepa o keia kakahiaka. He mau palapala sno nui no koe, a e hoolaha aku ana no makou ia mau mea a pau loa i keia puleae.]