Ke Au Okoa, Volume VII, Number 42, 1 February 1872 — NA MEA HOU KULOKO. [ARTICLE]
NA MEA HOU KULOKO.
1 ke kOai kodalu la una iho nei o kabi 10» kona Keoni Jjna ika o kela pule akn aei i hala, ua lilo ae ia Mr. Charles Long no na dala eiwa li»neri. Ma kft Poaono ibo nei i haaiele niai ai ka moko miMiUwa'Ameīika Narraganselt ia nei no na mokuponi ma ka Moana Pakipika Hema. Ua hoopao ia ka huakai i manaoia no Hilo. Ma. ka Poaha iho nei o kela pule i ku mai ai ka moku L P. Foster me na poe Keaka Lio o Kiugslcy & Tboiuson, ma lalo o kahoo ponopouo ana a Mr. Wilsoo ; kekahi haple Keaka Lio i kamaaiua mna ia Honolulu nei. E hoomanaoia, ma keta Poaono ae e hiki mai ana, oia ka la nni kulaia honkahakaha o na Poe Keiki Kaawai Kinaiahi o Honolulu nei. E ikeia aaanei na pua hoomahie luna a ia poe ma ia la. ——— Ma keia Poakahi ae e hiki mai aoa, oia ka la koho balota o na Limamakaainaaa rna oa Apana Koho a pau; aole auaoei e nele ko ka lehnlehu hiaai nui ana e ike ma ia la, i ka Lunamakaainana e oi o kona mau balota
Ma ka hora 12 o ke awakea o keia Poaono ae e hiki mai ana, e kuaī kudala ia ai ka moku kiakahi Fourth of July, e ka Luna Kudala K. P Adamu. " ; ~~ Ma ka la Sabati ae nei e bīki mai aoa e fau mai ai paha ka mokuahi KUauea mai kana huakai holo kaapuni aku nei ia Hawaii, a ma ka P.ialua g keia pale ae e hiki mai ana e holo ai oia no Kona, a i kela pule aku no Kaoai. I keia ro, hora 7. Ke kono ia aku nei, me ka makemake nui loa la o ka poe opinpio o keia kulanakauhale. E hele ae a pau ma ke keeaa halawai m'alalo o Kawaiahao, no ka hoomaamaa ana e kamailio ma na hs(18 Karistiaao. Nolaila, e hele nui ae ka poe opiopio kane, J. S,.Kekdkahjko. Komite. Ua lono ia mai, e hiki mai ann ia nei k* moku manii»r« Far#ni La Flore ma\ Papeete, Tahiti mai, iloko o keia malama, a i ole ia i ka hapa mua o Maraki ae oei, e hiki mai ana. O ua moku nei oia ka Adimarala de Lapelin ooa aumoku manuwa Farani ma ka Pakipika. 0 keia kekahi ona moku maouwa nui o Parani, e hiki ke lawe i na pu he kanaouo, aka i keia manuwa he i?r,iikuui<wmaoūo wale
no ona pa. —— Oka haole oana i lawe mai ina kanaka F»ji mamua sku nei hoikeike ia ai maloko o fee keeoa "Buffom,» Hiill," ua hoopai ia mai la oia he kanalima daia ma Miso iri, no k& hoikeike waie ana i ua poe F>ji oei imua oke akea ma kekahi kauhale olaīla me k« palapala ae hoikeike ole, Ke hoominao nei makou no fta poe Fiji la i kn wa i hoikeikt; ia ai maanei, .■> ke aao o ka lakou mau hana, □«. enele kaaa a me na kahiko o inkou, ua ku maoli i ke ano ahiu ke oana aku.
Make i walohia.—Ma Kemoiliili i ka Buina la Poahn o kela pole nku nei • kau aku I» ka hanu o Elia Haole i kahl mau. Ua ike aiaa oia i keia honua raa Kona i Hawaii ; a o ka nui o kona aiau la, he 80 makahiki. He Luna Ekaleaia oia a hele wale do. He rankamaka oluolu oia, he hookipa, he heahea, a he kanaka ooeau hoi. U wale ! ka haalele ana mai a ia ho&aloha oloolu. J- W. M. Hoa'loha. Ma ka holo ana aku nei a Kilauea ika Poakolu o kela pule iho nei, oke Kiaaina Juo. O Oaminīa keknhi a me kana alii wahine L L K. D<Mnwia, a me ka Hope Kianin» R A. Lym»n o Hawaii, ine ka Ilamuku W\ C, Psrke. O ka nui o na poe aoa i lawe aka, he kaniha kumawak&hi, me na (>oe ohua oneki ha 177. O ka oi keia o kona mau holo piha pono aua ina poe eepakeke, a me na ohua oneki. Oka hapa nui ona eepakeke i holo aku oo ke ake makaikai ia Kilauea Helu I.'
E na makaainana. Ua lohe iho makou ua ae olnolu ke *tii Gat. Hou. Kalakaua, i koua wahi ina-Honuaknha, e wehe ta no na naakaainana i ka la koho Balota e hiki mai ana a ua k«uoha ia na mea a pau • akoakoa ae ffl*la!la, ua wehe pu ae no hoi kekahi o.na Luoamakaainana o ka Balota hookahi (Ailneoe J. Kahai J. Moanuli Kahano,) »ia o D Kahanu, i koua wahi e ai ai ka poe i pololi E naue nui ae maiaila na makaaiaana aloha alū a pau. Aloha Alii Aloha Lahi-1 Ma ka la Sabati iho nei, ua komo koloheia ka hale noho o Mt. F, Herbet, « ua aihue i* na dala elua hsneri o keu. mailoko mai <> tta paha ili, eiwa dalx gu'a iwakalua, he umikamaīima d*la me kekahi mau hnpaha d»U la, hookahi da)a paa maoili, Farani, a me eha d»in nahaha ue ekoU hapaha. Okv dala paa inaoli he puka maloko. a me fta hoailona i naho niho la, a he mea (moh i na p;>e a p»u i taun» mai n« lakuo ka ike ana i ko ano n keia d»la, e hoike ae la e like mi ano kanaka hoopooo, no ka «ea, oia kekahi hoike nai e maopopo ai ka mea aihue. O ka mea i oaanao ia oia ka mea i lilo ai o ua mau dala nei, he keiki hana no ua haole la o Kaoai kona iooa, oia ka mea t ike maka i kahi i waiho.ai o ua nau da'a la Ma ka Poakahi ih.> nei »» hopa ia oia, aka, aohe he mau hooi* tajx>nf> t > hiki *i kc i» rvi ke <:;> sibj«. oa ke au uo o k,i «i.inawa e h. ike mai, iio ka mea. a ka ir;-a \ nanaiii mi k-» hi nalu," e hoike ia bo ia maa o ke akea "
Ma ka olelo lioolaha a ha mea oaoa i>hōolimalima iho nei ka lliiele hou i pnka ae ma ka oopepa Gazeite o oihioei, t ike iho ai makou e wehe i<v ana ua Hale Holelo la ma ka la umikumamaliioa <> keia malama, oo ka poe ai, a noho mau malaiia.
Ua olelo ia; elua kumn noi oha malama ole aoa o kekahi poe iHa lakou oihana; "0 ka mua, no ka loaa ole o kahi oihana, a o ka loa no ka maoao ole oo e loaa:"—He oai oa poe opiopio e kaniuho mau ana no ka loaa ole o kahi oihana-aka, aote nae he imi e loaa, a o kekahi pue hoi. ua loaa he oihaoa la lakou, aka, aole nae be malama.
Ma keia ahīuhi e haioleio' hou ai o Mr. Paunoefort ma ke keeaa BuiTum's Hall ; 6 kekahi o Haoa m»u mea e hai ana, he oiao mea i wae ia mailoko mai o ka buke ooolelo i kakauia e Chas. Dickens uo Dombey a me ke keiki.
Mai ka palapala a ka Prof, W. D. Alekanedero, ke Aoaaina Nui o ke Aupuni i (sa nupepa Hattaiian QazeUe, i lawe mai ai roakou i kekahi m*»a ano nui e pooo ke hoike ia aku. Ma kona huli ana i ka manawa io e pouli ai ka la ma ka la 5 o lun> ae nei e hiki mai aaa, ua akaka, ma Hooolulu nei maoawa, o ka hora elima a me naminute he 40, me liii sgftona lie 44 uke ulimlii, »ia ka uianawa e hai ai ka la a ne ka mahina. O ka hnpo aui o keia pouli f.na ople e ike pooo ia ma Hawaii nei, no ka moa, e napoo ana ka la ma ka hora eoao me 39 minute a me ka hspa obe ahiahi, He pouii hapa wale ena no o ka la ke ikeia maaaei. o ka poali piha ana e ike ia no ma kahi he 18 degere ma ke komohaaa aku o Hooolula nei.
lUa mni mahou iua 24 iho oei o ī?ou»Ti i make ai kekahi keiki ma K.olo« Kaj uai ina ka ai ana i na mea ono liilii i hana pu ia me ka laau make. Ooa keihi oei e ho!b mai aoa oia malana o ka līo, oia a oae kekahi kanaka a i koaa ike ana i ka mea oūoma ke alanui, kii iho la oia a. a: iho a liaawi aku 1 kekahi hapa oua mea ®no oei i awili puia me ka laau make i kona kokoolua. Mahope iho oko laaa ai aoa hoomaka inai la ke poniuniu ona, a i ka hiki aoa i ka hale a mamua ae ho) o ka bala aoa o na hoi a be omi mahope iho o ka ai ana make aku la ke keiki, a o ke kanaka makua ua pohala roai oia ma ka hoolualuai ia ana. O aa mea ouo i hoomakaukau ia, i mea hoomake uo na iole, ana Luna hoohana o ka' M»hi-ko o Koioa i hoon»ifcaukau i u& mau mea la, no k& hoopo» iao ntii ia o ke ko e ka iole; aka, ma ka haaa hooheinahemaia aua, i loaa ai ka poiao ulia wa(e i keia mea kino uhaoe i amu ia aku la ke ola iloko oka «a aole i piha kooa kiaha. Nolaiia he mea p«no i na poei loaa aa laau make ma ko lakou lima e maiama pono me makaala loa, i ole ai e loohia ia ka poiao ulia wale i kekahi kanaWa. Ma ko makou lo- ' no inai, ekolu poe i komo pu iloko o keia hana aoa, o kekahi, oia ka mea nana i haoa
na laau make nie ka mea ono a haawi aku i ka luoa hoohana o ka Mahi-ko o Koloa, a ma o kana kauoha la i lawe aka ai ke kolu ona kanaka e kiola liilii ina oiea ono iloko ona mala ko. Ma ke kanoha aka Loio Kuhina, ua hopo ia iho uei ka mea nana i hena na laau make, a e hopu pu ia ana hoi me na kanaka elua n»na i hana hoohemahema, ma ke ano, ua ka lakou i ka lawe ola.
Ua hoomaopopoia uui ia makou, ka ulu aua mai o na manao paouioni mawaena o kahi poe, no ka mea, aole e noho hou ama na Luim Nana Koho no ka ninaninau ana i ka pono u ka poe kohu m« ka la noho e hiki mai anß ; oiai, o kahi poe i kupono i ke koho ba lotd 8o», aele lakou i hele m«i i oa wa asa Luea Nana i kahea ai ; a ina ia mea, ua hoo" neleia lakou i ko lakou mau pono koho, a e ake an;i lakou e ooho hou kā Papa Luna Nana. Ina e nana ana ia poe hoohalahala ma ke kanawai, e hiki no ke hoomaopopoia, aohe maoa i haawii» i na Luna Nana e noho hou. Ma ke Kanawai okala 31 o Dekomaba, M. H. 1864, ua hoolakoia e noho boo na Luna Nana i hookahi bora maoaua ae o ka
wa kobo ; aka, aa hoopauia ia Kanawai ma ka la 34 o luoe, M. H. 1868 ; a ua loolakoia ma ia Kanawai i elua mau maoawa e noho ai, a e malamaia i ne minawi, aole e oi aku i oa la he iwakalaa, a aole hoi e emi ihe i na la he umi, mamua ae o ka wa koho bolot». Ua liooko pono ia keia hoolako ana a ke Kae na Luoa Nana, m ka uoho ana no na manaw» elua, ka mua ma ka Poakahi la 39, ao ka lua ma ka Poaha ta 25. Ua hoolaha muk ia ka manawa « nobo ai o n Luna N«nja, no ka hooponopono ana i na moa o ka poo i haule ma ka p«pa inoa «aa ; aoka hoppalaleh» ana o ka poe imi i ko lakou maa pono koho, maluna la owai ia bewa ?
| 1 kiia. )■, ua huihui «ts k« m, • u I ano pu«nuitou no h»i. s>e b« U, '• o m h»u | mo» haikokolo o Kula o likmi pu m e «loka n«t e ohi »i ka >o o k« l«.«u 7 ke »uu " 1 k«t« pul« i h«l« iho aei, oia kekaki o u« la i ik»i« ai k» aau mi k»»i» oaalawa i kaahop*««. M« ka '. oakahi. P»«l«», Poakolu, a Po«h«, a hiki i k« U S«k«tt, u« b*ul« iho ka mea «aa uianawa fe*wawa o k« kawiuao <kger« x ae kanaondku«ani&liai» Ma kr po Poakaki o kela pu»#. t»ouari ti, u« emī lon iho a h»ki i kAr«®iaakuai«u»»ōuo dtgcre, l'a m«nao U no iKii « k* oi is ,» h» I* <nu i ik«ia iloko o keia n «u h« u< .i i h4J« ae iei '
E ixeia ma ho «akou pepa o faeia ".akahi- I r>ba ba palapala b Hoo. J W. Ms(ialena no na met> e piii aoa i ka Halemai Moiw»hine. He hoike maikei kopooo ia ao aa me» e pili 808 i na haoa aloha maikai a >a Hale o kt lehulehu ooaweliwali e hoouoaia oei.
O Ka maku e ku mai ana mai Kepalakiko mai i keia maa la iho, oia oo ka mok« kuoa Scotland Ma kekahi mau 1000 iloheiamai, f kua< ia aoa ka ua moka koaa la i moku holohplo p»li aīna hoa no uei, me ka manaoia i mok« no Hilo,