Ke Au Okoa, Volume VII, Number 40, 18 January 1872 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]
MA KE KAUOHA.
Mik kei», be hoikeia aku eei, o ka Hale Kola ma Honokap, Hamakue, Mokuponi o Hawaii, na h'ookaawale ia i Lqa uo. na wahi e hookomo ai i na balota no ka Luna Makaainana mai ia Apaua mai, no ± Ahaolelo e iiiki mai aaa. Ferd. 'W. Hctohison, Kuhina Kolaiaina. Keena Oihana Kalaiaina, lan. 15, 1812, ī keia ia, aa hook ohaia o Jam.es Woom Eeq., i Kom'iein* Pa Aia& po ka Apna» p Kobala Akao, ma kalii o H. Ohristiaasen i hoopauia. Felid. W. Hctchi6o», Kuhiua Kalaīaina, Keena Oihana Kalaiaina, lan. 15, 1872. Kb hoike ia aku nei i na mea a pau i pili : Ma heia, o ke J Lii Imipiriela Wilhelm I, £aie|>era o 6€reraania, ua hookohu ae ia *tpEODORB Christopher Hevck Esq, i Kanikela »o oa £mepire la ma keia Aupuni ; noiaila, ma keia, mi ke kauoha » ke 'Lii ka Moi, e ike ia aku no o Theodore Christopher Heuek ma ke ano he Kanikela no ka Emev ||ire o Geremania ma keia Aupuni a o ks*na in&o hana pili aupnoi s pau e like iue na mea i kauohaia, e paulele aui iti a e hilinai ia hoi e na luna o ko ka Moi Aupuni. Chas. C. Haruis, Koliina o ko na Aiua e. Kkena Oihana o ko ha Aixa e, Honolulu, » keia ia 1 o lanuan, 18T2. Uā waiho ia mai ka'palapala i ko ka Moi ■ Aupuni, ua hoomana kohu kupono ia o Jo» ' ua ■if Caß[, Pklugeb Esqniie, e lawel'nwei ka oihana Kanikela o ka Emepirt! Geremania ma keia Aupuni, i ka wa i hele *i o Theodore C Henek, Esquire, he kanikela i J hookohn pono ia no ua Emepire u» : Nolaila, } ano, ke hoike ia aku nei, o na oihaua a pau , a me na hana ana a Johann Garl Pfhiger, j Esqu)re, a ma i* ano, e manao ia no ia | oa kupono e like me ka «nea i hanaia e ke j Kanikela nona ria oihaua ann i hana ai. Chas. 0 H*.ERtS, Kuhina o ko na Aiua e. Kekna Oih,asa o ko na Ais*a e, Honolulu, lanti.ri 1; 4872.
K* hoolaha ia aku oei, i kulike ai me ka ōlelo o ba Fiuka 782 o ke K&nawai Kirila, a ma keia, ke hoolilo nei «u, e pakui sku nia kahi msu, no ka hookomo ana o ka poe koho j i na balota no na Limamiikaainaiia i ka Aha- I olelo no ka Apaua o Honoluhi, Mokupuni o I Oaho ; i mea e ike ia ai, o ka puka komo ma j ke aio oka Hale Hookolokolo oia kahi ©| hookomo ia ai na helola, a o ka lua ma ka poka komo ma ke kua o ua H#lehookolokolo la. , ' Pela do hoi no ka Apana o Hanalei, Mokupoui o Kaaai, ua hookaawaleia ka Halekola ma Anahola, oia k» lua o na wahi e hookomo ia ai na ba!ota no ka Lunamakaainana mai ia Apaoa mai.
Fbbd. W. Hotcbisok, K.ubiaa Kalaiaiua. Keini Oiha.Ka, Hoaolulu, Jao. 6, 1874 , Oa hookob«» o Mr. 'William O. Smith, e ka Pap» Hoonuuo, i L.uua KuU no ua &p»na o Koolaa » iue Haaalei ma ka Moku m * Kao&i. ke fcaooha a ka Papa Hoonaauao. « - W. Jas. Smith, Kakauoielo. ! • ♦ Hooolula, Jau 9, 1812. j Ki PoA!u.ai Mpa o FeberuarL e hiki | —«ai ana, « k jboia ai na Lunamakaaiuana uo ] k(FAhaolek> e hfki mai ana, ma ua Apana ; ® Kobo a pau o ke Aupoai. Eia malalo iho nei aa wahi i hookaokoa ia uo ke koho ana .* <»* HAWAU Apana o Hilo—Hale Hookolokolo o Hilo. Apana o Hainakua —Hale Hookolokolo o i Waipio. j Apana o Kohala—Hale Hookolokoio o • Waionea a me fca Hale Hookolokolo i Koha- { laAkaa j W Apaoa 0 Kona Akau —Halekula Kaiiua. f Apaoa o Koua Hema—*-Halekula Honau-' 'nan. j Apana o Kau—Hale Hookolokolo Waiohinn. Ap»&a o Puua—Halekola Halepuaa.
MAOI. Apaaa o Lsb»ioa—Hale Hookolokolo Lahaioa. Apana e Kaao*pali—Ualekola Honoloa. Apaaa o Wailaka—U«le Hookolokolo Wailoka, a oa« ka Halekola UlnpaUkaa. Apan« 0 Makawao—Hale Hookolokole Makāwao. ipiNO Ha«a—Hate Hookolokolo Hana; Halekala Keaoae; Haleknla Mokiilau, Kaupo. Apana o Molokaī a m« Lanai- —H»!e Hookek)ko<o Hoo, Pukoo, Mdokai ; Halekula, Eaohai, Laaai, oAHr. Apaoa o Kona—H»le Hookolokolo, Ilonolnla. Apaaa o Ewa a me Waianae—Halekula Waiaw» ; Halekal» Waianae. Ap«B» o Waialna—H»lekuia Waialna, Apaoa o Koolaeloa—H»le*nla Hauula. Apaaa o K.oolaop >ko—Hate Hookolokola E»oeobe, : Ap«M o' STaia)e*--Halekul», Waimea ; Halek?'», i Nukae^ Mpaoa o Pnna—Halekula, Liuuo; Ha'.eko-; la, Koloa. o Haaalei, Hale Hoo' olokale, Hanāei.. ' * . | ♦ Firp W. Hdtch»sov, j , » Kohina Kalaiaina. Keena Kalaiaina, Dec 30, 1871.
Ma Ni lono iloaa mai la makou mai kela a mai keia pea uaai o ko kakon nei mau mokupnai, na mahuahna a lehulehu na moho a me na kamaleihiwa, e pnali nei i ijū malo i ka hope me ka hoopahinu ana i na maka ihe } n meki, i hooraakaakau kupono ai no kn i .oouka pahukala oke koho balota ana. Ua makaukau pono kela a rae keia koa me ko lakou uiau lako hoouka olelo ; aka, aole nae makou i lohe pono mai i na kumu o kela a me keia poe o helte nei i ke kau malia aia uo me lakou kahi i hoopiiai a uniki aku imua; o ka lehulehu. Ma ka nauaina i ke ku papalani a na inoa o ka poe o manao ana e holo, me he mea la, ua hoopuipui ia me na lioa o kela a me keia ano oihana o ka aiua, ke hele nei na kahunapule me ko lakoa makaukau. aa. loio aie ko lakou noeau, na lauakaaawM me na kakauoleio me ko lakou akamai, kela poe keia poe o kela a me keia ano oihana, a o na kamukūla ka panina me ko lakou mau liuiiu,—a o keia poe a pau, na loea iho la no ia o ka aina, a i ka nanaina ma ka lainaia ana o keia mau inoa, me he la, e hoopihaia ana ka aha nui o ka aina me na hoike akamai o ke Aupnni. 0 ka hoouna ana i ko kakou mau luna a waha olelo ma ka Ahaolelo Kau Kanawai o ko kakou nei Aupuni, aole ia he oihaua paaui nuku. a he mau hana hooulumahiehie wale.no ka huikau lulaua ana o ka la koho balotf«. a me ka huina puulu aliika ana o na la haioīelo a hoalaala ana o na Luna balota e manao ana e holo. Aole ma ke koho ana i kahi Luna, e hele ana oia e kamailio kuka no ka pono o ka mea ame ka poe kaokoa hookahi. Aole o ko kakou koho aua ia ano Luna, ua like ia me ke koho ana i kahi uiail ano Lunae hoounaia ana e kuka ma kekahi ano Ahahui no ka pomaikai o kahi hui kaokoa,, hooholo oihana a imi waiwai ana paha, Aole lakou he poe i liqounaia e lioohanohano wale no ia lakou iho ma na hilinai muku wale ana iloko o ka Ahaolelo. Aole loa o kahi o keia mau mea na kumu o ko kakou k®ho aua aku a me ko lakou hoo- j unaia iua wahi la. Aka, oko kakou mau i balota a pau he mau waiwai makamae ia j e> pili ponoi ana i ko kakou iwihilo, ka | ohana, ko kakou mau pono a me na po-1 maikai. He mea uuku a" waiwai ole loā j ka ba!ota ma kona ano, aka, ma ke kumu nui i hoōkahnia ai oka balota f aia iloko ohula he mau mea nui.
Oiai, aohe mea uuku, aka, he mea nui i ko lakou koho mm 1 ka poe lana. a kakou I e hoouna ai i fca Ahaoleīo. Ua lioakakaia ina ko kakou Kumukanawai ka poe e kohoīa ai i mau Luna, a aohe no hoi paha kakou e hoouna aku ana ia Aha i na kanaka hehena a naaupo. Aka, he inea kupono ia kakou ka nana a me ka hoomaopopo ana i ka mukaukau a me ke kupono o na Luna o kakou e hoouua aku ai, ke uouuooia a ke hoomaopopoia hoi e kakou ka hiiinai ana o ko kakou mau pono a u.e ka pomaikai. maluna o ia hoounaia ana i na Luna. M» ko makou an noonoo ana, ua ala mai iloko o makou kekahi mea e hoopuka akea aku ai iio na Luna kupono a kakou e hoounaia. Ua ikea iloko o keia manawa, ke hele nei kela a me keia poe makemake e kohoia mao o maanei me na ano niulei wale ; a o ko lakou mau ake nui me ka hooikaika ana no ke komo. Oke komo ko laleou inau inakemake, a o kahopena o ko lakou mau komo ana aku i ka Ahaoleio, ua like ia īne na laau kauu hou, aoie i ikea ko lakou hua ana mai, Ma ko makou paipai ana i ka inanao o ka lehulehu no na Luna a kakou e koho ai, aoie o makou makemake e hoikeike aku ia poe ma k_a lawe ano i ko lakou mau inoa. Aka. e hoakaka no makou ma ke ano nui. He mea kupono ia kakou kekoho i iia kanaka kuonoono i mau waha olelo no kakou. "Ma ka halawai ana o ua makaainana o keia kulauakauhale, ua lioopukaia e kahi poe, aohe kupono o ke koho ana i na kanaka kuoiioono, no ka mea, ua kuonoono kaiiiko no lakou. Aote pela ko makou manao, aka, he kupono loa ke koho
ana ia poo. No ku iuea f me ke koho ana ! i» ano'poe, ua paulele aku kakou i ko ka- | kou mau pouiaikai ma ka lawelawe ana o ' lakou ; a oia auo poe lie hiki ke hilinaiia. | Kekalii kumu a makou i manao ai i ko la- ' kou kupono. no ka moa, ua hoike uiai ko ! lakou maa kuouoouo, ma ka mnhuua, ka ' imi, ka aipakiko kupouo, hoomakuulu. a ; ino ka hookuouoouo ana, n.t kuiuu nui i [ loaa uiai ai o ko iakou mau poiuaikai a me j ko lukou māu noho kuonoono anft. Ina io ; mo koi.i muu nioa ko lnkou malnnw lioo- j | makaulii aua ī loa» mai ai ia lakou ka ī kuonoono, aole anei ia lie kuuiu ku- i pono e hik» ai ia kakou ke hiliuai aku i ko kakon uiau pouo a tr.e na ma ko i lakou oialama ana? 0 kā poe ike i ka j mnlama ana i na mea uuku.a me lakou ponoi iho. he mo * hiki no ia Kakou ke ; hoonmopopo, e inal,»ma ana L.ieou i na po- ; maikai o ka*lohnlohu ; oiai. ua ikea ko lā- : kou lualama pouo aua i na mea ponoi no I lakou ilio. Pehoa la o hiki ai ;a k Aon ka paulole i na k&oaka kuoiKHuio •. (• a niulei \va-
le iho no oko iakou eoho ana? He hiki no paha i kela a me keia mea ke hoomaopopo aka i ke kamu i noho kuonoooo ole. ai o kahi kanaka ; aole no ka nele ana i ka waiwai a me ka ]oaa kino ole, aka, no ka ike ole paha kalii i ka malama pono i na mea nona iho a me ko kona ohana. Ina, aole e ike ke kanaka i ka hookuonoono anti i na mea nona iho, pehea hoi oia e hiki ai ke hele i ka Ahaolelo e malama a e hoomakaulii me ka pono kaulike i ka pomaikai o ka lehulohu ? He hiki no anei ia kakou ke hilinai i ko kakoū man pomaikai i ka poe \vaiwai ole, kuonoono ole, aohe noho ana, aohe mau heao ana e hookulana paa ia lakou iho ? Pehea la e hiki ai ia kakou ke hoomaopopo aku i na kukahekahe ana mai o kahi mea kuonoono ole ? ¥o ka mea, aohe knlelina a kaheaka hoi a iioaoi mat aaa o kakoa e hiki ai ke hilinai ak« ; aobe knmn e hiki ai ke alakai ia akn mn ia mnnao. Oka hooikaika o ke kanaka knonoono ole ekomo i ka Ahaolelo no ka JElūd Haneri me Kanalima. Aka, o ke kanaka i hookuonoono iaia iho. e like rae ka malama ana i ka pomaikai nona iho, peia 110 oia e malanīa aku ai i kb ka leliulehu ; no ka mea, ua komo iloko ona ka mamina i ka mohai wale ana akn i na pono a me na pomaikai no ua kumu kupono ole. He menemene no hoi oia i ke kau ana i na kanawai ano kanmaha, oiai, e like me konā ano kuonoono a me ka mahuahuao kona waiwai ; pela e hoomahuahua ia.ai ka hookaumaha ana mi*luna ona, ke hana oia i na kanawai kaumaha a pono kaulike ole.