Ke Au Okoa, Volume VII, Number 25, 5 ʻOkakopa 1871 — Ka Wi nui ma Peresia [ARTICLE]

Ka Wi nui ma Peresia

He hapalue ona kanaka i pau i ka make a me ia ai ana o na makva i na keiki a lakou.

Ua loaa wale it> ai no i o kakou oei kehahi mau 1000 tulegaruma no na mea e pili ana i ka wi nui ma ke au|>uni o Percsia, a be mau unaln wale no o ua lono ka kakou i lobe ai uo ia poino haumaha ; aka, eia iho nae oa ka palapala onalalo nei i ka nupepa Elele o Nu loka, mai Ladana mai, e ike ia ai kekahi nao mea aoo nui maoli, penei:— O na lono e hiki mai nei ia nei he weliwe li iauoa ole na mea e pili nna i ka wi nui ma Peresia. Oka maloo, aa oi ae ka pahola ana mamua ae ona mea i lono mna la mai ai ;uh laulaha loa mn ka aina a pnni. He weliweli ka nui oka poe i nakt>. Ua «leloia o kn hapnlua o> na kanaka o Peresia nei ka i pau ika make. He mau tauB«ni ona kanaka i onawaliwali, ua nee < ku lakou i Toreke Arabia a ine C«bula; a o ka poe i koe iho i hiki ole ka nee ana i ke i aohiia e ka lima ikaika o ke aupuni, ke pa>i nei lakou i ka make pa t»ussni i kela la i keia ia. Aole e

hiki i kekahi kanaka Pc resia ke haalele i kona aina, a hēle nku ma na wahi ana e makemeke ai, me ks ae ole o na luoa aupuni. No ba makao maoli i ka make a ka wi, oa hoao nui na kanaka e holo malu mai ka ike ana ako ana maka oke eupnni Me he mea la, o ke knmu nui me oli o keia wi ana no ka maloo lauoa ole i ka makahiki i hala iho nei; a ma ia mea i hoopilikia ia ai na oo ai aoa. - Aia kekahi kaei o ka aia» ma Peresia, ua kupono no ka mahi ana, a no ke kiekie o ke kumukuni o ka pulopulu i na makahiki eooo i h?la ae nei, ka mea ia nana i kono i na kaoaka e kanu nui i ka pulupulu ama ia mea kekahi kumi i poino noi ai. I ka loaa ana o fte daia n a ka pulupulu, ua kuai aku la i ka ai ma na okana hema, na wahi kupono no ka mahi ioa i ka huita a me ka raiki. Oka hapa wi fna hoi i ka ihakahiki i hala iko nei, kekah kumu i pau ai na mea i hoahuia Aka, ua honmanawanui na kanaka ma ka hooilo no ka pai ia e oa ma naolana e maikai ana la hoi ke oo ai ana ma ke kau e hiki mai ana. ]£ia nae, ua hoone* leia mai ia mau manaolana I ka hoomnka ana mai no hoi o ka maknhiki, ua hoopii mai he aupuni i oa aohau me ke ano aloha ole i ka pilikia hone amo ka iri hapa o na kanaka. O keia iho la ka mea i honpilikia nui loa ia ai o kanaka; o na wahi dala i koe iho oie lakoo, ua haoia aku, a ua kenaia na k«naka e makilo hele i keia makahiki e hooma-

ka nei o kooa raau poino. O ka" poioo mua i loaa mai i na kanaka ma keia hoomahuahaaia aoa auhau oia oo ka kipakaia ana o lakou māi ko lakou mau home ma kuaaina a i ke kulanakauhdl nui, no na kumu e pili ao* i na kanawai ano e, oiai, aa oi aku ke.kaumaha o na auhao « hookaa ia ana maluna o ka pne mahiai namua ae o ka |ioe e noh<> ana maloko o ke kulanakauhal*. Ile oie») no ma na kulanakauhal* nui, ua pakele k i hapa nai i ka hookauia ana o na aahau waiwhi, a o na auhaa pili kino wale ao ka mea • uku ai. Mamua ae o ka paa ai a e ka hooilo, oa laulaha loa ak« ka wi ma aa apaaa i hilinai ia aku ai o ka ai no ka h<>oleko aaa mai. hookeke aa kalaaakaahala o hpahan, Ye(, Kt>rmaa, * me Shiru me aa kaaaka i make i ka ai. O Teheraaa ke cap«ula |ahi ahoea iki, aka, ua aui ao aae m poieo i ikaa nalo* ko olaila. Ua pu iao loa ka kutta ma Ker> mao, h* papaiwa ka oi ae mamua oke knm»> huai mau Oheoo ai hou «• haale pa uo m«- ke oo kupono ole l a hono aa kanaka • oU ri ka ai aaa i ka maau a m* k« aioai laaa ; aka, o k«ia »•»•• h aoluola mai aae i ka pololi, •• aao nele mai ia i k«ia m««awa. Ma Korasaaa « pali aaa ma Oaeela, aa kaai aka ī ka hookaawa ia ua naakna i ka lakoa ma« k«iki i kamo • pak«l« mai ka mak« aaa a ka ai

Ha lapahaa, «a paa kiikaM po* i ka hopa* ia o« ka hm» aaa i na kiio make i m«h • loaa ai ka ai ana t m i k« «a aaa O *»• o ktia wi nwi ana, u* pj<«» •"• ho' !>.>♦ I«n« a ui« a« lio m«ika« l«a o PerM<* i ka

pepefiiia i luaa ai ka ai. loa aa kaoaka e kaa eku mao o ka biki ke kokua U aku. Ina « laweia ii«<ii aas k« ai m&i loia mai, aohe poe holoholooa oa lakou e lawe aku iwaenakoiH» «iaa; • j a a ao he holohōloaa be iiuokahi mahioa e lawe ai a htki aku i īsapahan, a he eono pule i Koneana.

O keia maioo oai ana, oia paha ka o1 toa nia ka «aoolelo oka honua nei. He elue makahiki i >*co oai, be elua miliooa oa.kanaka o lara i m > k- ; ka poloii, a ioa aole e ae ana ke aupuni o Peresia i ka hoouna aaa i kona mau kaoaka ma na wahi e aku, e loaa ana he nui loa o ka poe poino o ita ola mailoko ae o konn mau kanaka be 8 000 000.