Ke Au Okoa, Volume VII, Number 24, 28 September 1871 — HE KAAO NO MORIONA, KA ELEU O ITALIA. [ARTICLE]

HE KAAO NO MORIONA,

KA ELEU O ITALIA.

HELU 89. Ma kcta walii o ko kakou Kaao, ke noi aku nei au i ko oukon a)ionui e ka poe heluhelu, i mcti e mnikai ai ko kakon kakahele aua i m kā helū-heln ana me ka naoakaka pono o ka moekalii una o ka moolelo me ka laawili ole, a 110 u meu, he kuma uoi ao ia nanao alako aku 1 ko kakon man punwai me ka hiaai nui aria o n» manao, no ke kolana a me na hana » ba mea noun keia Kaao a me na mea e ae he iim wale. Oiai hoi, ua ike noau ao kakou maloko o na Kaao a mi: Da Moolelo, aole no ka mea nona wale no ka Moolelo ka olelu ana mai ka mua a ka bope, :aka, he maa mana e ae kekuhi, a na ia urea i hoololi ae i ke kamailio aua uo kekahi tr,mniwa, a pela maa aka e haua ai, e like mo ka makemeke o ka mea noDa ka Moolelo a Kaao paha, ma ia ano i hana si ka inea nana e kakau nei i keiu Kaau, oiai, ua kokoke kakou i na la e hoohuiia ai ke Keiki Aln o Itaha n»e Alawe, iloko o ka berita paa oka roare ana e hke me ka makeinake o ka mea nana i hana \ ke konaka niakaiuua. *' Aole e pono oia ke noho oia wale, aka, e hana uo wau i kokooiua ekn hi i.'i," 0 keia iho !a ke kahua n ka oiivan;v mnre, i iiookumuia mai kinohi mai o ke ao nei, a ia kakou uae ka (Lahui Hawaii) he mea liilii ka oihaua mare, a rue he m«a la, o keia m> paha kekahi kumu liui o ka emi ana oko kakou lahai. A m;vatiei la, e hoii ae kakou a nana ako no k» muli po.kii kaikuahine ii ka mea uoua keia Kaao. Ka iMARE AK4 O Miss ALAWE MF, KB KEIKI Alm Yixela 6om£h o Italia. Akahi tio kakou n hiki ma> i ka manawa e hooko poooia ai ka olelo hoopalau inawaeua o Aiawe a me ke Keiki Alii pouoi a k'a Moi o Italia, ka mea hoi uana i lioopalao mua i koua Kaikuahine Alii.me ka mea' nona keia

K;v»o,;» i kamaaiua mua hoi ia kakou m» na Helu mua o kei» Kao. Mahope iho oka pao aua o kn aiiin kakahiaka o kekahi la, hooinanaō ae I» o AUwe i k:i laua olelo hoopalau ine ke Keiki Alii. nolaila, hai aku la oiu i» Moi-iona, 110 ko kokoke ana mai o na la e ! hookoia ai ka olelo houpelau mawaena o !a--1 ua. a u:i. ikeia ko l&ua noho ann me ka maluhia iloko o na niakahiki loihi o 'ko laua noho | ana, uole uo ho: i loheia ko laua mau inoa ua iioko oka hewa. Nolaila, he mea

pnno ke hoomaopapoia na inea e pili aua no laua, ma ke kuka ana o Morioua me kana lede alii a me kona mau makna, a ua hooholo iho lakon, lie pono.e hookoia ka m!ire ana o Alawe me ke Keiki Alii, a ua haiia aku no hoi ka lono i oa Keiki Alii nei ik roe ka Moi, aole i liuliu inao:)w;» i oleloia no keia moa, na lokalii ko lakou raau inanao, Ua hoolaha kokeia Jc.;ia olelo uialoko o ka nnpepa aupuni 0 Ualia, a ua hiki aku no hoi keia lohe ma na Aiipuni a pau o Enropa, a ua hooholo iho ka Ahakukamalu o ka ifoi, elua mahina no ka hoolako ana i ua mea a pau e pono ai ka mare ana, oiai, he nni na mea i uianaoia no na la uni nei e hiki mai ana, e like me na mea 1 hauaia ma ka la i mereia ai o MorioDa roe kana Aliiwahine. A e like no hoi me ka loihi o ka manawa i oleloia, pela no hoi i noouoo loea malie ia ai oa mea a pao e poao ai uo ka mare ana. I ka pau ana o ka mahina mna a rae ka hapa, he mea maopopo, na makaukau na mea a pau e pili ana i ke Keiki Alii a me Aluwe, a na niakaukau pu uo hoi aie t\a mea e pono

ai ka ahaaiua m»re, ua nui ka hoo.-naknnkan an» o oa mi-a .ii rna ka aoao o ko Keiki Alii, oiai, ua hooholo ka Ahakokamalu, he pnu d»la nni kaī hookawaleia mai ka waihona dala o fep Aupnni, a ma ka aoao hoi o Alawe, o Mon'ona a me Dominesela, na mea oana i hoahu i na me* aī maikai o na ano a pan, mai na mea a pau e ulu aua ma ko laua mahinaai nui e waiho kahela «ua ma ka hoaie ooho (iiauna o Dominesela. 0» kokuloM» ka laoai ahaaīna nui oialoko o ka Pa nui a Domineaela i kuai ai i home noho kaoua noōa, na knkuluia keia nalalo o ko Monooa mau uoonoo maikai *na, oia no ka Pnuku nul o ka la nni e hiki mai ana, a o kaua led« alii hoi, «a «w mai oia i na kaikaniahine kaukau alii a pao o lulia, roc k» hoolako mua ana ia lakou ne na «ahu maikai. He m«0 pule heln wale no i koe, oa hiki mai la na Keiki Alii a me na Eaikamahine Alii u na Aupnni o £itiv>pa, a ua ho<\\ipaia ak takon ««loko o kekahi man hotel« n«n bteo> hano o Ualia. Aole hoi o ua Reiki Alii ««- 1« no, o na keiki kankao alii hekahi a me b» keiki a na poe lalawai, a he nai na keouimana a me na led« o na Aepuni a pau r> Enr.v pa i hiki mai n* lakou hoi i hoolmkaeaka iho i k* al«*lii o It*lia, o»e ka manao IHo o ka'poe kaWpa, aa h»n» mai ka wa e iaki ai k» Ukoo r»au «ea kuai o na ano • pa«, oia b|Ai na inea at«, aa Holoholona, a me kekahi «an «K v a ai e a«; aka, oa lilo e no nae ia, Woeiona ka malaoia aaa ia Jakou a pae, oiai, W mau haneri eka aiua i hoouloia ma kona («ahinaai nui akea, i ua mea ai o kela tno a tqe keia ano, a me he mea la, o kana Mbi> i okai no paha ka oi o ka hoohaa iu om) o ka !

lepo © k» boQna i ka baa obaha o k» mea i ka wahiai, no ka mea, tta hanaia tae i>ooko pt>W »ao 11ie kaooba maa Akaa, a o fee pookela boi i& o t>» » p»a { loaa i kp kaoaka.

Ma feo Monona aoo Alihikana oal malaoa 0 na poali kaaa aiaa o Italia, ua hoaoo e bou ia ae aa kahiko koa, mai sa 'lii a na koa a pan, a na nai ke dala i hooiiloia oo keia oihaaa, na ko Moriona"dala ponoi no i oko no na liln o keia oihaoa, i ooea e oi ae ai ka L»nohaao o ka poe e noho aoa oia ia oihaaa o ke Aoponi, a i mea hoi e 01 ae ai ka hanoha»o o ka la noi kaaiana o kona kaikoahioe. Ma ka oana ana i ke ano noi o na mea a pao 1 hanaia, oa lilo ia Moriona ka hooponopono ana ooa mea a pau. Ika hiki ana mai oka laemareiaai ke Keiki Alii me Alawe, ua maikai ba hoea ana mai o na knkona o ka ta, oiai, oa nhiia na paie lani e na ao molulea, a na ia mea i pale akn i na knknoa wela baoa o ka la, a o ka makani maa oo o ba aina, na ia mao mea i Loolaolu i ka maki ana o Ba mea a pan maioko ona pipa alanoi. Ika bora ewalu ponoi o ke kakahiaka, oa polelo ae ls ba hae kalauoo o Italia maluoa o kooa kahoa iloko ka pa o ka Halealii, a pela hoi me na paba bae e ae, a oialana o oa moko e ko ana iloko o ke awa, oa nluwehiwehi i oa hae o kela aao keia auo. I ka iiora uoai, ua ku makaukaa mai oa pnali koa a pao maloko o ka pa o ka Halealii, meka makaokaa e hooko i ke kaaoha e haawiia aku ai, oa laioa ia ua koa a pau o kelaa me keia puaK malalo o ko lakoo aliikoa. Ika hiki aoa ika hapaiua o ka bora 11, kani mai la ka bele nni o kā halepale, a hfx»maka akn la ka hoakai Alii e bele ako, ia wa do boi, haawi mai la oa pn aloha o na papu a me ko na aumoka maloko o ke awa, na, m&opopo A ka lehulehn, oa haaiele »<iu I» na mea e hoohoiia ana ika Halealii a me ka huakai aiii holookoa a pao, a ke hele mai la iloko o ka hanohano, malalo o ke alakai maikai aou a ka Alih)k(fua uui

I ka biki &oa i ka (nakioi, (ia laioa ia na koa nin na uoao o ke alauui, a koino akn la ka huakai nlii iJuklV o ka luakim, ua piha loa ka hiakmi i Da mahliiui a me ua knm&aioa, ī kekeinoaiia akuo ka huakai alii iloko, ku ae ia ke auaina kuuaiea aui iluna, a i kahiki 4»a o na mea e niarei« ana ma kaiii i hoomakaukauia uo ka oihaua mare, noho iho laua ma ko laoa uiau noho, a nohu iho ke aoaīoa kanak» niii īlalo, i ka meha ana iho o k« auaiua, haawi n»ai la ka Ogana mu i kekahi leo mele i hakuiē:e Moriona, malalo uo o ke alakai ana a I)oniifiesela, i ka pau ana o keii leo mele, ku mai ia ke Kahon ipule & pule, a pau.ka pnie, kaheia ka inoa o oh raea e raare a ku ae la lawa iluoa, o MnrtoDa a me na Keiki Alii a pau na hoa ku ma ka aoao ke ka»e mare, a o Seoieriela a me na kaikamahine alii na hoa ku ma ka aoao o k» wahioe mare. Heluhelu mai la ke Kahuna i ka olelo ao imua o na mea e hojhi.ua ani iloko o ka mure homolele ana, a pao ia, p* nau ke Kahuna i ka iiiki ia laoa ke hooko i keia oihana nui a lana -i mauao ai e Uwe, uk ae like mai laua, ao aku ke Kahuna ia laual, e malama laua kekahi i kekahi, iloko o ka w» maikai » ma ka wa poino, i ke kau_ *i a me ke kau wi, na ae like imu laua. Ui hou uiai la ke K.ihuua imua o laua, " nawai e mahae ae ia olua mai loko ae o ka berita paa o ka mare ? " Paue like niai la laiii», " oa ka anela oka niaiee." Hoakaka mai la ke Kahuna imua oka lehuiehu, " I b e īa la, ke hoohuī nei au i keia mau mea iloko o ka mare htmoiele ana, a ua ke ahonui o ke Afe«a e hooiual.'i a malama ia laua, oiai laua e b< jko pooo ana i k» lana olelo hoohiki iinua o keia &«aina kauaka nui, u iinua oke Ākua." Ma ia mauawa i hauie iho ai oa kali o a» mea i mareia ilalo iniua o ke kuahu, a haawi mai la ke Kaiiuna he oian hua pule, * puana like ae la ua mea i mareia. pela ihoomaoiaai ka pnle me ka moaKaka maikai o ka pnana ana o na mea i ra»reia, a hiki i ka huaoMo ' Amene,' ka se la laua « noho iluna o oa noho.

Ia W:i i haawi hoo mai ai ka Ogana nui i kekahī leo ir»ele maikai, malalo o ke alakai ana a a i ka hiki ana aku i ka hopena o ua leo mele nei, haawi ae la ke Sahnna i ka pu!e hoomaikai hope loa, a i ka pau aua o ka pule, ua hookouia ke anaiu» kanaka nui e hoi i ko lakoo m&u bome« ma muaae o ka hoi ana o ka lehaleho, hoopuka mai o Morioua i kona mamo, nai ki bora I) o ka la apopo, e hele mai ua mea & pao loa e mahele pu iloko o ka hauoli o ka ahaaina mare o ea mea nona keia !a a kakou i Wlel mai aei, oa ao lokahi mai k« aoaioa kaaaka noi i keia reao olelo a Moriona. H«i akn la ka hnakai alii rae ka malohia, i hoohanohaeo ia e na p«ali koa, na paali pu kaa a mt> ka poe pohi ohe. inalalooke alakai aeaa ka Alihikaua nui, ua oaaikai aa haaa a paa i har naia oaa ia la, no ka nea. aa kauaia ka oihaua mare me ka maluhia, a pe'a i pau ai ua hana o ia la w*e ka maikni. I ka uhi aaa mai o »* ekeo o ka po, m hoomakaokaaia he wahi paina mare liiln maloko o ka Halealii, o oa Keiki Alii a me na Kaikamahiae Alii o na Auponi o £uropa ua hoa ai i pohkaiia, ea ai oa koa o na kelana kiekie ae ka maikai, a iloko o ko lakou laaaa maikal aoa, aa a«tt na haaa hoo«a««a «aaikai i haoaia maloka o ka H«l«Nkltt i« po, oki, «a kaaa mai o Do«iwe«*la i kooa akamai «a ka h«okaai a»a i kekahi «tao leo «tele malkai maloko o ke kau» aaa o bila ooi. Ca lttana ibo la» koa m» ka maika< oo kekahi man hora. a ma ke noi a o« eie«takate kaulana aei, oiai, he hana nni ko ka la aiv»po, nolaila, aohe knpo-! oo e hooloihi aku i ko lakou hauoli maikai a°a ia po, ao ka mea, ma ka po,o ka laapo.

:■-!■■■ ■ ■ ■~ . !JL. ■ pp, »fcaeio tiao »e».l»|se6 5,^11 m&ikai a&a fee noL I7a hanpaaa o lta)ta ī fceia maa'aiaoao B&affcaSo Iki&knm- - aele, aaa autikai k«ia <aea i lea saattat» ote • abaina maka haoohano i akoakoa « a& ' bookonia oa haaa hoohaaoli psawti maikai O la po ( a hoi *k« la sa malihiot maka haoehaao ma na bo*ele a lionoaa I hoolako ai me ka oluola oaikai, i home bo lakoo ehooloola ai, oiai lakoo ma ke aioaUi o ke Aapani ō ltalja ia maa la.

I ta b©ea aaa aai o ke kakahiaka o kekahi 1a ac, aa noi fca hooaiakaokaa aoa i oa mea e naoi ai ka lanai mī i hoomakaakaaia ao oa baaa o ia la, bd mikauiamalaa ka nni o na nai i hoomoeia maialo o oa laaai noi n6i, a aa kopooo boi no na kanaka eha taas«ai ke ai i ka maoawa hookahi, a aa piha pono ka laaai hoaha mea ai o oa ano a pa« ma ko ke Keiki Alii aoao, malalo o ka boopoQopoao maiao ana a na poe akamai i ka hana palaoa» hana mea ono. na holoholona i hoomikomikoia me aa mea al», a he nni no boi na mea ai o kela a me keia aao i hanftia, malalu o ka hoolimalima a koai aoa a be dala o ka waihoaa aopuai i hookaawaie ai no ia bana. Ma ka aoao hoi o fca wahine a»are, o Moriona a me Oomioeaela na una, &a nni hewahewa aa me* ai o aa aoo a p«a, oiai, aole ma ke kolaaakaohale kahi i mo-a ia ai aa mea ai o oa ano a pao o ia aoao, aka. iaka ika waokele, i kahi aa i 0 ka wahie, a ua kokoke hoi i kahi o na mea ai uln o oa ano a pan,. o ka hoomo-a kai oka, a o ka okioki a me ka ai ana kai kai. Da nni na dia opiopio o ka elolaa j hoomake ia e ko Moriona poe nhai holohu(qt)a, a o pa holoholona hanai no hoi kekahi, aa haoaia me ka maikai, e kapoao aaa no ka ai ana, i ka naua ako aohe e loaa koaa mea like ma ke kolanak&nhaie, oo ka mea, oa hanaia me ,ka nni ole oka lilo, Akam&i ka imi'aaa ka noonoo, noean ka hana a ka aa i ka waokeie, puhipuhi ahi no hoi (a hooko aoa i ke kimo' ha a na hako.

Oiai ka la e nane malie ana ma kooa ala hele e hiki ae ai i ka hora omi o kakahiaka, na aoeaoe e pau' loa roaī na mea ai ma ka aoao o DoDiineseta i ka hoahn ia maloko o kekahi laoai naii hookaawaieīa do ia hana, a ua akoakoa paa loa mai la poe paahaua a pan oaaa i haoa i keia mao mea ai, a o lakoo no ka poe nana i okioki me ka maikai, oiai, ke kokoke aka la i ka manawa, a ke booraakankao mai la oa mea nona ka la ahaaina mare e hele mai, i nkaliia mai e na aialihini maka ha:>ohauo a me i<a mea a paa i kono īa e hele kino mai. I ka hiki ana mai o ka Moi » nie ka hoakai alii, a me na mea a pau loa, na hooponopoiūoia ka noho wa oa papa aina i hookaawaleia, mai ka poe o ke kalaua kiekie a na 'liī o na ano a pan, mai ia kolana akn hele ilalo, i ka piha pono an» o na papa aioa a paa i na hoa ai, a mamua ae o ka ai ana, olelo mai la o Moriona, " O ka poe aole i aī i keia papaaina e hookaawaleia lakoa ma kekahi aoao, a pau ka ai ana a keia poe, komo mai be poe hou, a pela ehoomaoia ai a pau ka poe i akoakoa mai ».aanei." Ma ia w» na aiakankan na me- «i o pa ano a pao malona o na papa aina a pau, ia wa ka raai ke F.ahunapnle hoomaikai i ka inoaoke Akna a pan ia, o ka hoomaka no ia o ka ai ana, a pau ka ai ana a keia poe, na inoia he ina aloha no na mea i mareia. Pao keia poe, komo mai aua he poe hoo, a pela mao oo ka hana ana a hiki wale i ka pao ana o oa mea a pao i akoakoa mai, ma ka hapalua o ka hora eha, aa hookuuia ke anaioa kaoaka nui e hoi i ko lakoa mau home, no ka mea, ua paa ka hana i kauohaia aku ai e hele mai e lawe pn i ka olioli o k& ahaaina mare a ke keikia ko lakou Moi aioha makaaioaoa.

Oke koeoa ou& n >ea »i, ua h&awi wale ia *kn iaa Di(ktsiusot, a ibo !& i pio &i oa haua o ka ahaaiua mare, abe nui m b»na lealea e h&awiia aua oaa ia po, ka iae&, oia k® panina loa ooa baaa o i$ la, Ika aneaoe aua akn e oapoo ka la, hoomaka e mai la na ahi kao-lele o d« moka tsanava « me ko ka aina, a»a ka bora ebiko o kapo. oa iionmakaia ka halahoU hao)« malōko o ka hotele hooikaika kioo o oa poe ke&i Ulawai o ke kulaoakaahale o lulia, ilaila i b*a»ia ai na bara W>alea o na aoo a pao, oo ka rnra. aa noh(% kioo mai k* Moi, a me na nea aooa ka haooli hope loa e hanaia aaa. o ){orioßa a me kana )rde t o oa malihiai alii a pa«, na*i)i o na moku minuira a paa, o na keooinao* a me oa Wf. aa piha pono aa botele oei, o ke K<>iki Alii Pelekaoe ka mea oana i aiakai ka holahola baole a pan ia, o aa haoa hoalkaika kino, «a kekabi o aa keiki la)a«rai o ltalia, » b« no? oa aao ba&a lealea i haaaia «* cu po nei. raboontaoia «a haaa Wka aaik&i a hik» w»le i aa bora makalii o ka po, aa kookaoia aa haaa o aa po nei me ka malahia maikai, oiai hoi, o oa iealea i haaaia, «a kn oo i ka nahaloia, aohe «aea a ka «aoao o ke kaaaka e hooKalahai* ai, «a lava na maka i ka ike, «a piha ka m%« i ka Waaoli He maa paioa Hilii kekahi i baa«ri<a «a kekaki |p*ea ona botol* aei, ai ka paa * M o u kaaa WaWa o «a po »ei, «a h<>ok«« «aaikaiia ka W>haVfc» e h..i i ko lakoo «m« b««M, a Hoi ako la ka Moi a m* ko»ia oKaaa i ka HaWUi, a o na p«* alii eialihini Hoi i kahi J k«iefcaa< «aleia tK> lakoa; * o Monoaa bot a ne kaaa led<» alii a me Doaieeeela, a «e aa «alna p.»a<»i o Moriona. i lo lakoe mao bo«e, a o keka>it poe boi, aa boomaa «o i kalakoe.«*« baoa kU a hiki wale i «a bora o k« *«. naao, kaii b<M aka la i ko !ako« «a« ko«M>, a o ka mea kilo k>a aae, aoV he »a« haaaaele i ikeia mawaeoa o ka leholeka, »a «aikai aa baaa a p«a i haaaia.