Ke Au Okoa, Volume VII, Number 20, 31 August 1871 — HE KAAO NO MORIONA, KA ELEU O ITALIA. [ARTICLE]

HE KAAO NO MORIONA,

KA ELEU O ITALIA.

HEL.U 8«. Iloko hoi o keia mao manawa a ka maknakaoe o Moriona e kamailio pa nei me kana Lunona alii, meka hoomaa no nae o laua ma ke kamailio aua no pa mea e pili ana i kana mau keiki, a h&la aa hqra elua. A o ka wahine boi nana i hana i ke karaima oloha ole, aohe ana man hoaoielo ia nianawa, mo he mea la uu like oia me ke kii leo ole, a 0 ka hana a kona noonoo ia manawa, ua ku 1 ke kanmaha kuliohonn, oiai, ke aueane aku la i ua hoi-a e hoike kino mai ai ka laaa maa keiki ioina o lana. Ia wa, ua ane kapiiikii mai la ko laua manao me ke kaomaha nui, a kahe makawaiu mai la na kula waimaka, a pane bou aku la oia imua o ka iede alii, me ka i aku ia iS, " Aia iloko o ko kakou manawa e kamailio oei no na hora elna, me he

mea la, o kuu keiki ponoi kai bele mua ae, a halawai pu me a'o, a me he mea la n<> boi, o ke fe»a »»»» ī kii ae nei tv lnwo mai ia maua ia nei, 110 knu keiki qo paha, no ka tnea, ma ke aao nai o ka kaaa kamailio aaa, ua pili wale no i na hana poao ole a maaa i hana ai, oiai, ke hoomaopopo nei au i ka nui o kan mau olelo a pau mai ka maa a ka hope, no ia mea au i lioomanao ate la, no knu keiki io ke kaa i kii ae nei ia manH.'* Pane aku lao Semeiie!a, " E ka makua, oa poloiei loa kou manao ana pela, a ke oielo aku nei au imua o olua, uakokoke mai ko olua manawa e ike ai i ka maka o ka ōlua mau keiki mekapiha o ko lana man puuwai i ke aloha makun. a o ka ledo e kamailio pu nei me olaa, aa hoohui ia me kau keiki iloko o ke kaula gola o ka mare hemolele ana."

Ma ia manawa koke no, hooho ae la ua makuakane nei me kona leo nui, Auwe ! Pehea la auanei e hiki ai ia'u ke ike aku i 6du mau keiki, a heaha la auanei ka'u mea e hana aku ai imua o iaua ? No ka mea, ua hoopuka au i ka'u mau olelo pan, me kuu hoohiki »ua, aol#'oia e knpa hou ia be keiki oa'u ma keia hope aku, a i keia wa, ke mihi nei au no ka'u mau haoa aloha ole i liooili aku ai maluna o knu keiki, mamuli o na oleio hakuepa a kun wahine roāre hon, a ke boomauao nei au no k&'n wahioe mare mua, ka mea e moela i ka moe kau, moe hooilo, me be mea la o kona uhane kekahi i hoahewa i ka'u man hana pono ole imna o ka maua oaaa keiki, a ke mihi nei au imua o ke Aauaikeia ®a. a ke noi aku nei au ia ia hookahi, ina he mea kupono i kona ahonui paloua ole, « hookuu mai ia'u e make, a e ola paha, no ka wa e hiki mai ana, auo keia wa paha." 1 ka pau ad& o keia mau oleio a ka makuakane, ia wa koke no, puka mai la'-o Moriona me Alawe, me na maka i luluu i na wainaaka a ke aloha makua, heie mai la laua a hiki imua o ka makuakane, a haule iho la ko laua mau kuli ilalo, a haawi ae la o Moriona i ba hoomaikai aoa imua o ke Akua, i mea e 11 ani ai ka inoa Akua, ka mea nana i malama mai iko lakou ola. Ika pau ana oka Moriona hoomaikai ana i ka inoa o ke Akua, ia wa, apo aku la ko l&ua man linia i ka makua, a puili mai la no hoi ka makna i kaua mao keiki, a hana iho )a ke aloha iloko o lakon, a i ka pau aua o ka haluku ana a ua waimaka, hooknene pono ae la lakon maluna o na noho pnkahi, me ka nawe malie ana a ke aloha iloko o ka punwai o lakoa pakahi a

Ma keia wahi o ko kakoa Kaao, ke noi afea nei au i ko ookon lokomaikai e ka poe heluhelu, e kapae iki ae kakon i ka olelo aoa oo ka maknakaae a rae oa keiki, oiai, oa ike na maka o lakou a ae hnli ae ko kakea mau maka a n&na akn i ka Alobeke aana i hana ino i ka malahia o ka aoho aoa o ha poai o ka ohana, i ike ai kakoo i ke aooo kaoa maa haoa hope loa. Ia Morioo« oaa i paka mai ai e ike i ko laua makaakaoe, ike e aku la oia i oa h«Jebelena o ua kaiki a kana kaoe, ka mea ana i lia makeho«ra ai i ke kuko, ua hiki ole ia ia ke ooho hoomanawaoui iho, a kuoewa ako la oia me ka wahiho a make aoa iluna o ka papahele otoko o ka rami hookipn. he kuoewa boom«amea paha, he nakae h»naa o paha, no ka mea, ke waiho 1« oia eee ke aoo make, aka, o kona hauu » aa« Aaa do ka maikai o ka paea aua o koaa liaa, ia mauawa, olelo aku U « Moiiona i ko la«a makuakane ponoi, " B lalaa oe i kau wahino, a o huala mai ia ia iluaa i keia wa, me kou olelo aku ia ia e hoopaa loa i tia naaao makau, a e nana poeo eaai i ka olaa eaaa keiki, me na puuwai i piha i ke aloha Mki, e like me maua nei." Mamoli o koia «au olelo a Moriitaa, lak* iho U koaa maa lina i kana wahme, a hoala &» la <ba« ue h»> lehelena haikea, i (Nha i ka makau a me ka haalulu nui, me b« i»oa la, »a haaUle i Fhb« na b«lv*k», t»o kaaa ma kaniM ino i haaa ai. la w« i pane iho ai kaaa kaoe la ia »« ua oldo hoolaaa ku i ke aloha, t w hp m la na hoi nai la koea au aooaoo aaaikai ana, a eau pono ako la koaa bm aaaka m ke aao aloha imua o na ketki, « haawi aiai la o Monona a m Alawe i ko laoa aloha pr»oaeikana imaa o ko laua makuahine ho«, me ka haawi pn mai i na hooaaaikai aaa ia ia ao

i meap hewa laaa oa ae b»®H aka ko laua i kem rae koaa oīeio ako ī{bb» o *" Aoleke hewa noi e ae a'a i fesaa «I U&m '<&£ e keiki, a imaa bbi o ke Akua. . Ait« ! mmm wale ao fe a qjea nana ī ©ai la' oloa, nolaila, ooi au iiaoa o olea, e aho i afee^ n fei'fl «n W pono <>le, o iai, «a boolako nma noao i kekahi mea e poiao ai ko'a ela a me ksa kiaQ bolo, okoa. a heaha iVaolmei ka*a e kaaa aks ai imoa o oh)a f keia maeawa, 01'ai hoi, aole o'b mau maoaolaoa rio keia ola ana, a be mea pono e kaoia mai aa liolpai 0 fe a make ma- ; ĪDoinu (naluna o kau kioo, i oaloaku meka'u l mau hana pono ole a paa." I A pau kaaa olelo ana i kona mao^ mai ka mi].a a ka bi»pe, pane aku Ja o BCwrt

ona, " E heopaa. loa oe i kon mau manao pono ole a pan, a e haliu ako oe i ka iani oae ka hoolilo ana ia oe ibo i wahine no ke kea hemolele 0 ko kakoa Hoola, ka mea i make no ko kakou man hewa, a he mea pooo ia oe ke kulou iho me ka mihi niuie i koo hewa imoa o ke Akua, a e noi akn ma kao puie © hoohanan hoa mai i ka maaao o k«Q naao, a e loaa no ia oe na haawina poonaikai ma keia ola ana a me keia ota ana t ->omaikai ma ka iani, ka waiwai laakamaa i of aka mamna o aa raea a pan." Maanei i hooki iho ai 0 MorK*B& I kuitt ulik( aan )tuas |> ko makoahine hoo, me kooa haawi po ako i kona mao hoomninai aaa a pa®r muiaoa <j lro J aßtt maa mākoa, me kona kaooha po akn i kana man kanwa, e lioomakaukaa me ka elea nai i ka hawa aoa i na mea'ai o na aao paa, oiai, ke aneane akn la e hiki i ka hora kopono o ka aina awakea o ia ia, a i ka makaakan ana 0 na mea ai a pau 'malana o ka papa aina, maiaila lakon a paa i paina pa ai rae ka ola' maikai 0 aa hoopnka maaao ana mawaena 0 lakoa a pau. A o keia ih6 la" ke aao nāi o ka moōlelo o ko lakoa halawai bon ana* oiai hoi, na oni na makahiki i halß, mai ka iaanawa mai o k? kaiehaia aoa mai o ka mea nona keia Kaao, mai ba home mai o koaa man makna, nolaila, ke ike nei kakoo i kana mau hana aloha makoa. AoWoiai haea aka e like me ka mea i haoaia mai ia ia, aka,.ke lawe mai nei oia i ka mea oana i hoiao mai 1 mea maikai, me ka hooko ana i ka olelo o lka Buke Nui e olelo ana : " E hana maikai aka kakou i ka poe i baoa ioo mai ia kakoa, ae." Ak« ike pa aela nol,oi kakon ia ia, ua haua aku oia imuao kooa maa makua ma ke ano aloha a hoopono hoi, no ka mea, ke hoohaaoli nei ke keik» imu — i kona man makna. A e hoomapopo hoi kakoa no na olek> hoohiki paa>a kona makaahaaa, oa hoolik ako la o Monoaa i keia mu oleio > mea oie, a ke ike n«i ka makaa i ke keiki, a o ke keiki hoi i ka makua, me he mea la, e like aae ka wa mamaa, nolaila, o ka mea aoi hookahi wale no i kos a ke keiki e haaa ako ai malena o na makoa, 0 ka haawi aka i ks pomaikai nai mainna o kona maa «akaa, ka haawina o ka pomaikai noi a ke keiki i imi ai rae ka hoopoao o kana maa haaa a pan, be ai wale 00 ka hana « ka makaa i ka waiwai a ke keiki, e like me ka malama maikai o ka makoa i ka wa pahpalo o ke kino o ke keiki, pela o o Moriona e malama pooo ai i kona mau pakna, oiai ko lao% oaan la palopalu ma keia aoao oke ola ana. He kakaikahi loa paha ka poe e hana e Hke me ka Moriona mao hana, oiai nae lakou e noho pu ana iloko 0 kekahi rumi, oa hoomaka aku o Monona e wehewehe pono aka i ke aao 0 koewa wale ana iloko o na nlalaaa, eono o kona ola, o ka hoa o ua iaao—ka loaa aaa ia ia o kekehi elemaku'e kaonooao—koaa lile ana i keiki hookama nana—kaaa maa ia akamai ma ke pahi ana i ka ohe—kooa ao ana i na ano leo Mbio o oa ma&a—kooa halawai moa ana me ke EwkiAlii aka Moi o Italia nei—kana maa haaa kaalaaa maa ka hoomaka aoa o ko«a pii ake «m keaeaa o ka ooho aoa haßobaae—kona b«law«i aaa me kooa kaikaahia»—koaa hflopaīarwa ana me ke Kaikamahioe Alii aka Mnf trūtra holo makaikai aaa i na aapaoi e—koaa -aareia ana—ke knlaaa ana e aobe aaa ia manawa. : A aa kew w*hi i hooki ibo ai 0 Muioaa i kooa wefaewebe«aa i oa mea a paa e p|H ana oon», a hoololi ae la oia i ke Itatt«u(io aaa ma oa mea e ae, me ke kaka pa aoa me )aaa no ka poeo a me ka 010010 maikai 0 ko lakoe aeho aaa ma keia'maa aka, m • *e aaaa e booMe i ka haali aukaa īloka o laea, a e hooaalowale loa i ka koomaaao aaa 00 aa mea okawa i hala. A • imi p« tako« me ka maaao lokahi ao ka pooo kaalik* o ko lakoa aoho aaa, oa hoapoao aui la koaa naa makaa i keia maaao maikai o Mwieaa, leaaa olelo iho la iakoa ae ka miihi o aa hoopaka maaao aaa mawaeaa o lakoe a paa, aa mohala maikai mai la aa heleheleaa o m makaa me ka aaaa ohaola aka e ke hu »ūttt maka imaa 0 aa keiki. p*ia hoi a» ke«ki | M makea, aa heomaeia ko lakoa ta«aa aaa a hiki wale ī ka lktra eha o ka T"hīi lae ia aWeki, aa hookaaia ko Ukoa Kmm kai aaa, a hooloel* «ka la lakaa i ka kīae | ma ka hi4obolo aaa ilako o ka a»aia paa • I hoopaai ana ia lokn u ka pa aai «kea 0 ka ! ' lose kaoaa peaoi o Monoaa, oāi, b« aaī M | «ao paa maikai o aa aao a paa e eta | maikai aaa, ahe aoi ae hai aa waī pipii « ! ka aaa, i mea aaaa e heama a maa i aa m 1 kaaa, aa olaoia ka «Mka k* aaaa aka, aole j hoi oia wak 00, he aai aa kaawa lawelawe e aoho aaa me ka makaala ma« j maa haaa poaoi V )