Ke Au Okoa, Volume VI, Number 41, 26 Ianuali 1871 — Untitled [ARTICLE]
He itea no i ike maopopo ia mawaena 0 kakou nei, he nni a he mahuahua no na kumu a me na mana, na wahi e loaa pomaikai mai ai ia kakon o kekahi mau loaa e hooknonoono ai—aole wale no nae mawaena o na mea e hoopuipni a e hoo la mai ai i ko ke kanaka ; aka, ma na mea kekahi e hanai a e hoopnipui momona mai ai i ke kino o na holoholona, e like me ka lio e makemake nui ia nei o kona mau kokua ana mai i na pilikia a me na lealea o ke kino kanaka. Aia maloko o ka pohai o keia kulanakanhale, ua lehulehu kupono no o na haole a me na kanaka Hawaii e malama nei i na lio no ka hoounauna, ka lawe ukana a me ka holo lealea ana. Oia mau holoholona e haawi mai ana i na kokua maikai, he mea kupo"no ma ke ano ahonui 1 ka holoholona ke malama maikai ia lakon. Ua maopopo pu no ia kakou, o ka maun ka mea e hanai a e hoomomona knpono ai ia lakon, i hiki ai ke hoounauna* ia, e lawe i ka ukana kaumaha, e huki i na kaa hana a me na kaa lealea, ma na ■wahi a pau a ke kena ana o ke kanaka. Okameae malama ana i kekahi lio maloko o keia kulanakauhnle, he lio kauo kaa a he lio holoholo maoli paha ; ua konoia ua mea la nona ia lio, e hanai i kona lio me na mauu a me na weuweu knpono, ina he manao ahonni kona e malama pono i kona lio i maikai a i puipui kupono ke kino. A i mea e malama ponoia ai ka holoholona, he mea pono i ua kanaka la e knai i ka ota a me ka manu. 0 ka mana, he mea hiki a he mea kapono loa no hoi ia kakon ponoi nei ke hooulu a nui, a oi ākn hoi mamua aku o ka kakon mau mea ponoi e makemake ai no ko kakoi: mau lio. Auo, o ka mauu maloo a me ka ota, aa pinepine i kekahi man manawa ka nele o ka loaa ana mai ; a ua hilinai ia aku ka hiki ana mai o ia mau mea ma na moka mai Kapalakiko mai. Ma ka nana ana, me he mea la, ua hiki no ia kakou a pau loa ke manaoio, o na nele mauu a pan loa o na holoholona, ua hiki holopono maoli no ke hoouluia ma Hawaii nei ; a ma kekahi hoomaopopo ana no hoi, he oi loa akn no ka makepono o na lako mauu ke hooulnia ma o kukou nei me ka hilinai ole akn no ka waho mai mau hoonna ana, oiai, aohe e halawai mai me na kaki ana no na uku moku a ine ka luhi o ka laweia ana mai. Oia kekahi mea nni, ma ke kumukuai o ka mauu e kuai ia aku ai; a o ka oi ae no hoi kekahi o ka maikai o ko kakou mau manu maloo mamna ae o na mea e hoounaia mai ana ma na moku knlepa. 0 na ota e laweia mai nei mai Kaleponi a mai Oregona mai, ua hookauia ke kumu kuai kiekie o elua keneta me ka hapa no ka paona hookahi, a hookahi hoi dala no kanaha paona, a aia no ka iloko o ua mau ota nei e hoounaia mai nei, ua nui no na mea kupono ole i awili pu ia, a ane poino no ka lio ke ai ia mea. 0 ka mnuu maloo hoi e hoounaia mai nei, ma Knleponi aohe he hilinni o na kanaka mahiai ia ano mauu i ko lakou mau lio maikai; eia nae, leo kuai ia nei maanei mai ke kanakolukumamaono a i ke kanakolukumamawalu dala no ke tom. Ua pii ino loa keia ku-
uiukuai, a ua konoia no na poe e malama ana i na lio e kuai i ua mau ota a me ua mau mauu la e kuai no ia mau mea, oiai, aohe he lawa pono loa o na lio i na mauu ame na ota i hoouluia ma o kakou nei; a o ke kumukuai i ]n>'>k:uua e ka poe na lakou i lawe mai, aol>- uo e hiki ke hoemi iho ; no ka mea. ina hoi e haalele aku, e wiwi a e kupono ole anei hoi ka oiwi a me ka nanaina o ka lio. Ua ike maopopo no kakou, he nui wale no ka mauu ke hoouluia ma na palena e pili mai ana i Honolulu nei, e kupono ai i ka malama ana i na ola o na ]io. Aole no hoi he nui iki o ka luhi o ka waele ana i ka mauu, e like me ka hana ana o na aina hanle, olepe ika wa mahope koke iho oke okiia ana. Ka mahiai ana o ko kakou nei manienie, e like me ka lioomauia ana o ke oki ana, pela no e oi ae ai ka maikai a me ka maemae mai ka awili aua me kekahi mau mea ino e ae : a e like no hoi me ka loihi o ka ulu ana o ka manienie, pela no e nanao iho ai ka iho ana o kona mau aa ika honua. Kekahi mea nui no hoi, oia no ka makepono o ke kumukuai, hookahi keneta i ka paona a he iwnkalua dala i ke tona : a e hiki no hoi ke manaoio ia o ke kumu oia emi ana, no ka mea, mai loko ponoi ae nei no ka hoouluia ana. Ua uui wale no na knauna a me na loi, a me na kula waiho wale, e hiki ai ke hoouluia na mauu manienie ; a ina no hookahi ulu ana, hookahi wale no hana a ka mea nona ia wahi mauu, o ke oki a humu i ka eke no iwakalua dala oke tona. Aohe luhi hou ana aku e like me na ano mahiai eae; a ke hoomanao nei no palia kakou i kekahi haole kakauolelo ma Pawaa, hookahi no ona luhi ana 1 kinohi, o ke oki wale no kana e hana nei, a uhao an& i kahi kakai. He hana kupooo loa keia i ua kanaka Hawaii e hoomau aku ai; no ka mea, oka ulu ana o ka mauu manienie, aohe ana wahi wae.
Ma na mea hoi e pili ana i ka hoonlnia ana o ka ota, be man makahiki i kaahope aku nei, ua hoomauia kona kannia ana a me ka huita ma Makawao i Mani. Ua ikeia no malaila no kekahi man makahiki ka ulu pono a me ka hoohua pono ana mai oka huita. Aka, no kekahi mau kumn alaalai kakaikahi, ua hookuemi hope ia na inanao e holopono ai o ka poe e mahi ana ma ka palaoa o Makawao. Aka, he mea hiki no malaila i keia manawa na ai kupono a me ka makepono no na holoholona. Nolaila, ke kau leo aku nei mai ka poe mahiai, e hoihoi ma keia mau mea ; a e lilo no hoi ia i kumu e hoopaa mai ai maloko nei o kakou i na dala a me na pomaikai e ume ia aku nei iwaho ma ka hookomoia ana mai o ko waho mai mau mea.