Ke Au Okoa, Volume VI, Number 41, 26 Ianuali 1871 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

Kōkua No ke kikokikona ma kēia Kolamu

KA HAKU MONETE KARISO.

mokuna lxv.

"Ko onkon hakq," wahi a Danglars, " Owai ia ? E bii ako ia ia a e lawe mai i o'u nei, he makemake au e ike maka ia ia " Aole no i liuliu, biki mai ia o Luigi Vampa imua ona, me ka i aiu ..iai, "Ua hoouna ae nei oe e kii ae ia'o, a eia wau la." " Ninau aku la o Danglars, " 0 oe anei ke poo o keia poe ? " " Ae, e ka mea hanohano ; a heaha ibo la ke kumu o kou makamake ana e ike ia'u ?" " He makemake au," wahi a D«nglars, " E bai pololei mai oe i ko'u uku e hemo aku ai mai keia wahi aku." A pane mai la o Luigi Vampa, " Ina o kau ninau mai na ia'a, e hai pololei aku no au, ua makemakeia oa 5,000,000 francs iloko o kou pakeke, e haawi maī a pan loa." No koir. mea, me hē mea la, na hoa ia mai he pua oi i kona puuwai, a i mai la oia, " Aka, o ke koena iho la no keia i waihoia mai me a'u niai loko mai o kekahi wuiwai nui loa i loaa nui mai ia'u ma ka hooikaika ana. Ina oukou e lawe io aku ana i kfia mnu dala, alaila, he' mea pono loa ka pepehi ana mai ia'u inamua ae o ka lawe ana aku ia man mea." " Aka," wahi a Laigi Vampa, "Ua papaia mai inakoo, aole e hookahe i na koko." " A nawai i papa mai ia oukou ?" wahi a D<ingl?.r9, a pane mai la ua o Luigi Vampa, he alakai no a he poo oia no ko poe powa, ak», aia nae kekahi mea maluna ae ona, a nana i kanoha mai iaia e hana i nu mea a pau loa aoa e hooko ana ma o kona m<iu kauwa !a; a he mea kupooo loa iaia ke hooko ia mau olelo kauoha a pau loa e koiia aku ana no ke kumukuai o na mea ai a peu loa e kaki ia ana. I mai la no hoi ua o Danglars, ina e pau ana kana dala, peheala aneie loaa mai ai iaia ka ai. "Ina pela," wahi a Laigi V«mpa, "alaila e hoomanawanui no oe i ka pololi." Me keia mau huaolelo a ua alii powa nei, ke ku ae la no ia o ua mea Malama bsneko nei iluna, me na aoo helehelena makaia, a i aka la imua oke alakai ona powa, " Aoo, e keia poe kanaka powa ino launa ole, ke*aa aku nei au imua -o oukou msu kuko ino loa. E aho iki kuu make koke ana i keia manawa—e hiki no ia oukou ke hoomainoino, ke hanaino a ke pepehi mai paha au, e like me ko oukou mokemake, aka, aole nae au e hookuu hou akaana i kuu inoa me oukou. la manawa no i haalele mai ai ke alii o na powa, mahope o ka i ana mai, " E like no me ka mea au e oluolu ai e ka mea hanohano. pelano oe e hana ai,"a puka aku la ua alii powa nei mailoko akn oka rumi pouli. Haule iho la no hoi ua o Danglarsma!una o kona wahi moe, a komo mai la na hakn kai manao o kela ano keia Bno iloko ona no na mea e hiki mai ana e hookoe a e hoopoino mai ana i ko> a ola. Hookahi nae manao nui i korrto mai iloko ona ia manawa, a oia no hoi ke kau ana iku i na mauao no ka make e hiki uai ana paha maluna ona. O Danglara ia manawa, ua lilo oia i mea nuku loa imua o ka nanaina oka romi pouli; ua ane hehena kona rnsu manao i ka auwana ana ma kela mea keia mea, a huli ae la kooa mau manao e pono paha ia e mahoka mai ka rumi pouli aku. Aka, aohe wahi e bemo ai, no ka mea, na paa loa oia malalo o ka hooua, aohe wahi e hemo ai i loaa ai ia ia ka pakele ana. He elua la kona hooko ana i kana olelo hoohiki, aka, i ke kolu o ka la ua pololi loa ia oia, a haawi mai la oia be hookahi miliona no ka mea i haawi ia mai ai, a ai iho la me ka hele ioo. Mni ia manawa mai, hooholo iho Ia na paahao nei be mea kupouo iaia ke ola a ke hoolohe wale akfi no kana i na mea a pan loa e oleloia mai ana. Mahope iho oka lele ana aku o na la he umikumamoluo, a ua ai ae nn hoi ua o Ditnglars a pau ka paioa awakea bope loa, hoomuka ibo la oia i ka hnooohouoho ana i koon mau i lilo, a ua koe mai iaia he 50.000 friir>cs wale 00. Oiai, ua haawi mun oio i ka 5 000,000 no ka hookuu ana a haopakelnia mai kona ola; aka, ia maniwa iho la ua mnminn loa iho la oia i ke 50.000 aole e haawi. Komo hou msi la no hoi he manao hou ilokoona; ua ulu mai noia mii kona hilinai ana, mnlia he loaa mai no koe o keia mau keena huna powa i ka imiia mni e ka poe luna aupuni ona mokuaina Pope; a me ia manao i pule aku ai oia i ke Akua t haawi mai ina kokua aoa a pau loa. He ekolu mau la hou i hala ae, a ua pinepine loa ka pii una o kanp mau pule i ke Akua e ike mai iaia iloko o kona mau hora pilikia hope loa; a ua ane mokumokuahaa ia mau pule ana. Oka mea nui no nae ma kona nooooo nna, o kona make ma ka hoopololi a me kn hookiiia unn nka i k> ai.

I ka elia mai o ka 1«, ua anp like pu loa 0 u:t D.ingl>T3 me be kino kupapau nla la. Uu hnniu ne oia i na hunuliuna koena o ea paina muo ana, a ua hoomaka aku i ka ai ana i ka moena 0 uhi ana i ka papahele 0 kona rumi

poali. Alailu, noi msi la oia ia* Pepino me ka haahaa nni e haawi akn i wahi oolopu beima, a e haawi mai oia i 1,000 francs no ia mea. £ia aae, aohe ona pane mai i kana mnu uwalo aku, manao mai la hoi e nana eku.

I ka elima o ka la, nee mai la oia i ka ipuka oka rumi pouii, a nioau mai la. He Ka> ristiaoo no aoei oe ? Ua inanao anei oe e pepehi i kekahi kanaka a ka lani i maoaoaui ai he hoahaoau ? O I E kuu meu hoaa!oiid o na wa i hala, auhea la oukou I" a haule aku Ia oia iluna o ka papahele; a mahope, ala hou mai la me ke kahea ana i kt-'lii o ua poe powa nei, a hoea mai ia o Luigi Vampa, me ka i ana mai, " Eia no wan. Heaha koo makemake ?" A pane mai la na o Danglars me l<e ano haawi ia ia iho, " E lawe aku i kuu mau dala hope loa, eia mai no ia ke haawi aku nei au a paa loa ia. E hookuu mai ia'u maaoei au e ola ai a make koke iho ; a 0 ko'a lua kupapau no keia." " Ina pela," wahi a Vampa, •' ua nui ka paha kou hoomanawanui ana i na hoopaa ia ana maloko o keia rumi ?" "Ae.Ae," wahi a Danglars, "Oa nni kuptonoole kou mau hanaino ia ana. No ke aha la ke kamu o keia "A! Aohe ka ou hoomanao i kekahi mea au i pepehi ai, he kanaka elemakule mahope no ia o kau maū hana ana ?" wahi a kekahi leo mahope mai o ke kua o Luigi Vampa, no kekahi kanaka ua hoaahuia me ke koloka m«i luna a laln." Pai ae la _ua o Ddnglars i kona lae, a noonoo ibo ia oia i ka elemakule ana i ike ai e kimo ana ke poo ma o a maanei no ka make 1 ka pololi ai ole, a hoopuka aku la be mau huaolelo ane ku ika mihi; aka, nioau mai la no nae ua o Danglars, " Heaha la nei ka'u mea e mihi ai ?" "O ka hewa aa i hanaai," wabi a na leo nei i puana hou mai ai. "O ! Ae, Ae, Ke mihi io aku nei au imua ponoi ou," wahi a DaDglars a pai iho' la oia i kona omauma. "Alaila, ke kala aku nei au ia oe i keia manawa," wahi a ua leo nei i hoopuka mai ai, a kiola iho la ua kanakp nei i kona koloka, a bele mai ia imua o ka oiaīamalama o ke kukui. " A ! ka Haku Monete Kanao,'' wahi a ua o Dinglare me ka haikea o kono mau helehelena i ka pololi paba. Aka, pane mai la nae ua Haku Monete KHriso nei iaia, " Aole owau ka Haku Monete Kariso ponoi. U<i kuhihewa oe." " Alaila, owai oe ?" wahi a ka ninau ana mai o ua Dangiars nei. la manawa uo hoi i pane mai ai ke connt, " Owau no kamea au i kuai aku ai a hoopio ia—'owau no ka mea au i hoomoekolohe ai i ka'u wahine hoopalau e mare ai—owau no ka mea au i keehi ai i kahonua i kuinu nou

e ula roai ai a warwai nui—owau no ia iia mea nona ka makuakaoe au i hookii ai i ka ai a make iloko o ka pololi—nwau do hoi ka mea au i kiola ai iloko o ka rumi pooli e make i ka pololi wi ai ole, eia oae ua ola mai oia i hiki ke kala aku ia oe, oo ka mea, ua mnnaolana oia, oia pu oo kekahi ekalaiamai ao® —owau ponoi oo o £demooa Danatese !" I ka lobe sna aku no i ka puana ana ona i kona inoa ponoi kona kunewa aku la no ia e hina hope; me he mea la, ua hookaiia mai oia e kooa Innaikehala. Aka, lalau iho la ke coont i ka lima o oa o Daoglt»rs, a bapai n>ai la iaia e ku iluna, me ka i ana iho, " E ku mai ! Ua pakele kou ola. Aole i haule mai ka poino nui roaluna 00, e like me ka loaa'ana i kou mau hoahui; o kekahi ua make, a o kekahi ua hehena pupule. E malam nou iho ka 50,000 franc3 "e h«awi aku nei au ia mea nau. O ke 5,000,000 au i powa ai mai oa puu dals halemai mai, ua poniia aku no ia e hekahi lima malihioi i ike ole ia. A ano e ai, e ai a e inu; e honkipa oluolu aku no ao ia oe i keia po. E Vampa !i ka manawa maona a e pan ai ka paina ana a keia kanaka e hookuo laelae loa aku iaia."

Ia maoawa, oa hookokalo loa iho la ka noho ana a Danglara, a oili malo aka Ia aa' Count nei, e like 110 me ke ano o kona komo ana mai, a koloa like mai la nae ka poe popowa ia ia me ka hoomnikai ana i koaa poka ana akn. E like me na olelo 'leAooha abe Coui)t, na haawi ia maifa e Yairtpa na wuina a loe na mea ai maikai loa o ltalis, a na lawelawe kino ia mai no hoi e Lnigi Yamps, ke 'lii a oie ke alakai o na powa. Mahepe iho o kana paina ana, ua hoihoi ia aku la oia iluna 0 ka hooua, me ke kohikohi ia aka i kona kaa, a haalele aku la o Vampa ia ia e pili sku nna iko koma laao. Malailu no kona wahi i ku ai ia po a ao, me ka ike ole i kona wahi eka ana. Ika hoea ana mai o kaiao, ike iho la ia e ka ana ra« kae o kaa wahi kahawai, na makewai oia, a is ia i kuloa iho ai 0 inn, & hoomaopopo iho la ia oa hina.

MOKUNA LXVI. Ua hiki ae na maaamana 0 ka manawa i ka bora eono, a o hoomaka iho ana na kalu

kehau mna o ka po e hanai i ka puowai momi o na pua ; a ia manawa i ike ia akn ai kau wahi kuna nani & maikai, e au ana me he manu nene la malnna o na ale o ka moana wai oui oke Kaiwaenahonna. Ua mai* kai ka holo ana o ua wahi moku nei malnaa o na moana wai nui la, a hiki wale i ka manawa i haalele mai ai i na ale komohana. Ma ka ihn o ka mokn, e ku ana be kanaka loihi, e nana akn aua i ka hookokoke ana'ka ikaaina. Ina kanaka nei ma ka ibu eka ana, na ninau aka la oia i ke kapena, ka mea nana ka hookele ana i ka moko, " O ka Mokupuni anei kela o Monete Kariso V A i mai la ke kapena, " Ae, oia, na aneane kakou e kn ; no ka mea, ma kela wahi e nlinli mai la malalo ibo ka nuku o ke awa." He mau minute mahope iho, olapa mai la he ano maamaama ; a mahope, lohe ia'ku la ke kani ana mai o ka pu mai uka mai o ka aina. A i mai la ke' kapena i ua kanaka opiopio nei, "E Ka mea hanohano, he hoailona kela no ka aina mai; he mea pono paha nan ponoi no e pane akn i kela pu i kanī mai nei." Knhikuhi aku la no hoi ke kapena i kabic ka pu i kani mai ai, a ialau aku la no hoi oa kanaka opiopio nei ikapu a ki aku la. He umi minote mahd£e ibo, paa ae la na pea i ka pn-a ia a hoolei pu iho la no hoi me ka heleuma. Ua hookuu ia ibo la no boi ka waapa iloko o ke kai, na kanaka boe eba a me ke pailuta ; a iho mai Ia ke kanaka hookele mai luna mai o ka mokn ; a aohe no hoi oia i noho iho malona o na pale übi maikai i halii ia nona ; aka, kn iho la no oia me ka pea o kona man lima. Kakali iho la na hoe a na kanaka no ka noho iho, alaila, komo iho ka lakou inau hoe i ke kai. Aka, kahea mai la no oia e holo aku, a haole iho la na hoe me ka paki wai ole mai maluna o lakou. Aole i emo, pili ana lakou nei i kahi e aneane loa aku ana i kahanua. Oielo mai la ke pailata i aa kanaka opio•pio nei, "E oluoln paha oe e kao ae malnna 0 na poohiwi o na kanaka elua, a na lana e hapai maikai loa akn a kau ako oe i ke one muloo loa ?" 0 keia olelo ana ana.mai ake pailata, aole i nana ia aku e na kanaka opiopiola; aka, kona lele iho la no ia ilalo, a poi koke niai la ka nalu ia manawa a hiki i kona hope me ka polu ioa. Mamioa iho la ke pailata ia ia, a i ako la, "A ! eka mea hanohano, o keia hana ana an, aole i kupono loa, no ka mea, mamuli huhn ia mai makou eko makou hako i nohoako ai. £ hewa ana makoo ma keia hana hou." Aole no nae i maaao ae no ia mea, aka, ua Miomanawanni loa no oia a hiki wale aku 1 kola, lu-lu iho la i ka wai ; a ia ia i hoomaka ae ai e hnli a e nana ako i ka poe loina na lakoo i alo mai ia ia,—kaomi ana keia lima ma koea poohiwi,—" A ! Aloha ahiahi oe e Maximilliana. Ke heomaikai aka nei au ia oe, do kon makaala i ka hiki ana mai ika wa kapono."—'' A!Ōoenoka ia e be CouDt." wahi a Maximilliana me kona manao hauoli i ka ike ana i kona hoa'loha. " Ae," wahi ake count, Ua like pn no hoi ka hala ole ia'u oka manawa e like-me oe. Aka, ke kuknla nei na wai o bou lole ; e pono e komo oe i lole hoo nim. E hele ae kaua, ua hoomakauknu mo» au i wahi nou, • hikiaiiaoe ke hoopoina i ka lubi a me ke anoanu." Ia manawa, ike mai la ke count, i ka huli hon aaa ae o ut kanaka opiopio ōei; a ua kahnha oo hoi o Morela i ka ike ana, oa hala koke aka ha poe luioa aioka, na lakon oia i alo mai i kula ; aua lohe ia aku la no hoi ka owe ana o ka lakou mau boe, e hoi ana iluno o ks moku. " O ! Ae," wahi a ke eoani, " Ua ike aa i kau mea e nana nei ; e oana aoa oo oo ka poe luina."—r" Ae," wahi a Morela, •« Aole ho i oku iki aku nei, eia aae, ua ba!a e aka aku nei*lakoo mamua ae o lu nunawa e halei ai ia'u ke uka aka ia. lakou."—'• Mai manao nui oe no ia mea, e Maxtmilliana," w«hi a ke count, "Ua hana au he oleln ae like me ke' anmoko o ka hulo aoa mai i ko'u Mokopani, aohe uko. Ua hana mua au he olelo ae like." (JSoUtptMi.)