Ke Au Okoa, Volume VI, Number 40, 19 January 1871 — Untitled [ARTICLE]

Ke Pii a ke hoolaha aku uei makon, ma ka poloai ia ana mai, i ke Kunawai i hooholoia e ka Abaoielo o ka 1864—65, e hoololi ai i ka Pauku 240 o ke Kanawai Kivi!a, c pili ann i ka hoopaa ana ma ka pa aupuni i na lioloholona auwana a hele wale roa tia alanui o Honolulg uei. Me he mea la, ua ! lehulehu kekahi poe i ike ole he kaoawai kekahi e pili ana ao ia mea, a ke hoolaha hou ia aku nei keia i kumu e hoomaopopo loa ia ai e kela mea e keia mea, tie kanawai io no, ua hana ia no oa mea e pili ana i ka hoopaa aoa i na holoholona e hele wale nei ma na alanui oke kaona e poukiuki nei. O ka haoaia ana o keia kanawai, ua ku maoli no ia i ka pakele a me ka pomaikai o ka lehulehu, ke noonoo ia ke ano kulana puukiuki o ka hale ana ma na alanui. Ina paha e holo hooluolū ana kekahi ohana maluna o ke kaa, a eia nae, ua inumuluia ke kowa kupono o ke alanui e holo aku ai ; a elike me ke ano niau o na holoholona hele wale ma na alauni, ua puiwa paha lakou, a holo pukaka mao a maanei e loaa aka ai ka hoopoiuo aoa i ke ala o ka lehulehu e hele ana ma na alanui o ke kulanakauhale nei. He mea pouo loa ia e malamaia kona hookoia ana. Penei ka heluhelu ana o ~ua kanawai la mai ka mua a ka hope Pauku 1. £ hoololiia, ama keia ua hoololiia no ka Pauku 240 o ke Kauawai Kivila ma ka pakui hou iho i keia mau hua olelo, jpeaei : " Ua kauohaia ke Kiaaina o Oahu e hoopaa iloko o ka Pa Aopuoi i na lio, bipi, raiola, iakake, a me na puaa a pau i hoaia, a i hookuuia paha e hele wale ma na alanui o ke kulanakauhale o Honolulua me na wahi mauka a hiki i Kanoniakapueo, a e hooukoia ka mea nona ia mau holoholona mamua o ka loaa hoo ana ia ia, i hookahi hapalaa dala no kela a me keia hololioloua i hoopaa ia pela ; a ina aole e uku mai ka mea nona ia holoholona aea, me ka uku pu i na koina o ka Pa Aupuhi, alaila, e hiki no i ka Luna Pa Aupuni ke kuai kudula aku ia mau holoholo- | na, mamnli nae o na rula i huiia ma ka Pauku 237 o ke Kanawai Kivila."

Ma ke Kau Akaolelo o ka i h>.la iho nei, a mamua aku ua lflo i kamailio nui ia a ua kukuluia he mauj-i--lawai e kue ana i ka pomaikai o ka b.opae ana mai i mau Lima 'Hana ma kotakou one o Hawaii nei. Ua nui ka hoohuka ana o na manao ma na nupepa, naiaina halawai, na kauhale a me na pipa j]anui, me ka manao o kekahi poe hopi&opualulu he mea kue i ka pomaikai o lahui ka lawe ana mai i na paahana na lima hana mai na aina e mai; a-iie mea kaihi aku i na pomaikai hana maiha lima ponoi aku o kakou. Ua uwa leo jui kekahi poe me ka hoopuka ana i na vanana hoalaala manao kue i na hana ani; o na Luna Hooko o ko kakou Aupuā. Ua kapa inoa aku kekahi poe i kekehi maloko ona anaina hakwai; aua lilo no hoi ia mea i ninau nui ma ka Ahaolelo iaa ka hookahuli ana ae i ke Kanawai e piH ana i ka noho ana o ke Kauwa metca Haku. | Ma ka hoomaopopo nui maoli ana i k kulana io o ko kakon mau pomaikai.e loia mai ai, aohe paha kahua nui e hilinai IL, e like me na hoohulihuli ana a ka Oihaj& Mahiai. E like me ka waiho nalo ana|o na lua waiwai a pau o keia honua, loaa ka mana imi a me ka mana hana, a!aila, na ia mau mea e hue mai i na lako, na pomaikai, a me na waiwai oloko o na mau lua huna la. Ua hoopomaikai ia mai kakou me na lua huna waiwai, ma o ka loaa ana ia kakou he mau kula momī»na me na awaawa uliuli maikai i na kau<a pau e hoohna mai ai lakou. Aka, ina bpi ua loaa ia kakon keia mau mea, heal|a hoi ka mea i koe ia kakou e imi aKu ai ? T

0 ka mea nui i koe, oia no boi ka lo3a ana mai ona lima hana. Ua oleloia hoi e kekahi poe, e loaa nui no na licte paahana ma Hawaii nei, a nui wale e li® me na makemake o na mahina ko a na oihana mahiai e ae o Hawaii nei. keia mea. ua kanalaa ko makou mau mifnao ma ka piha pono io ana o ia mau mah me na paahana ponoi o Hawaii nei:—A ina uo e haawiia me na uku—hana kiekifc aole no e lawa ana e like me ko lak<* mau makemake. No ka mea, ua ikemS kaia no ke kakaikahi o ia poe e paahaiar ai; ina e manaoia akn ka pomaikai o u|i poe paahana nei e mahiai maluna o fe|> lakou mau aina ponoi maoli iho. īna m hoi o pau loa ana ko kakou poe ponoi n®' i ka lilo ana ma na mahina ko, nawai S auanei e hoomaopopo hoi i ko lakou mā»kula ponoi a me na wahi loi o ke A nnwai boi e mahi ka ai a na

hele ana ma na hana o oa mahina ko ? He mea oiaio no, o ko kakou poe ponoi nei kai makemake nui ia,. a o ka poe kupono no hoi no ia hana. Aka, he lehulehu kupono no aūei lakou e lawa ai ?

Ua oleloia no hoi, o ka emi loa o na uku hana, ka mea e loaa ole ai ma o kakou nei na paahana ponoi. Ma keia mea, he mea kupono no hoi ia makou ke hoopuka, ma ko lakou makou lohe ponoi ana mai kekahi mau mahina ko mai; ua makemake nui lakou i na paahana Hawaii, ua haawi aku i na uku hana a hiki wale i ka umikumamalima a umikumamaono o ka mahina, aohe nae he loaa iki o na mea a lakou i makemake ai. Ano ia mea no hoi lakou i imi ai i na paahana mai na aina e mai. He mea kupono no hoi e noonoo pu ia e kakou Hawaii, o ka poe no lakou na mahi ko he nui a he manomano na lilo a me kela mea keia mea a lakou e auamo ai i holopono ko lakou mau hana ; a e pono no hoi e noonoo pu ia me ko lakou mau lilo. Ua kiola lakou i ko lakou mau puu dala nui, i mea e loaa ai ka pomaikai i ka aina, ka lehulehu a me ko lakou mau puka pu hoi kekahi.

I keia mau la, ua hilinai nui loa ko kakou pomaikai e ke kipaia mai e ke kalepa owaho o na aina e, maluna hoi o ka Oihana Mahiai, a o ka Oihana Mahiai hoi ka pane poo oia mau mea. E kul£i kakou i ka Oihana Mahiko a me ka Oihana Mahiai e~ae, a € ]ike anei kakou me aha? ke ku kouhale wale iho no i ka puuone, " aohe kanaka aia i Mana." Aphe e mahuahua nui mai ana ke kipa ana mai o ko waho mai kalepa i o kakou uei, no ka mea, ua hoohina kakou i ke kumu laau hua, a ua pani iho hoi kakou i na lua liuna waiwai ponoi o kakou. E hoi hou anei kakou i hope ? E hilinai aku anei kakou na ka ahai wale mai a ka makani e hoopomaikai mai ia kakou ? He kalaiaina pomaikai anei ia a kakou e hilinai ai ? E ku homa wale iho no anei kakou, ao kekahi man wahi e ae o ka honua nei ke nee imua iloko o keia au holomua o ka honua nei ?

0 na kokua o na paahana a me na pnu dala, ua makemake nui ia uiawaena o ko kakou nei poai; e. kokua kekahi i kekahi. Heaha ka pomaikai o na puu dala nui, ke ole na paahana ? No ka lawa makaukau ole o na paahana maloko ponoi o kakou nei, nolailu, aa kukuluia i kanawai e hoonoho ai i Papa, ia lakou ka mana e hoopae mai ai i na lima hana. Ua hoaoia ma na Mokupuni Hema ke kiiia ana o na

paaliana ; aka, aole nae i lawa ma ia mau pae moku na paahana i makemake ia ; a ua ike ia no hoi ko lakou hemahema a me ko lakou makaukau ole ma na mea e pili ana i ka oihana mahiai, a o kekahi kumu no paha o m mea, no ko lakou maa nui ole ma ka mahiai; oiai, ua hilinai ko lakou ola ana ma na hua ai ahiu o na laau. Nolaila, ua hoouna ia aku na paahana ma Kina a me lapana, no ka mea, ua nui loa ke koi aua mai a ka oihana mahiai no na paahana e hiki ai na hana i manao ia. Ina aole i loaa mai na paahana, me he mea la o ka haule ana no ia o ia oihana waiwai pomaikai, a kakou e pono ai ka hilinai uui ana. Ka Manawa.