Ke Au Okoa, Volume VI, Number 20, 1 Kepakemapa 1870 — Untitled [ARTICLE]

Ma ka. nopepa P. C. i3.dxertiser o ke kakahioka noi o ka Poaono iho nei, oa halawai mai makou mawaena o sa kolamo oia nnpepa, ko ninau ana, "Eliloaneika Pae Aina Hawaii i hale oioina no ka poe hookauwa kuapaa o Amenka Hema V a o ke komn nae 0 ka pnka ana mai oia ninau a ia pepa pela, penei no ia: I ka Poakolu e keia pnle iho nei, kn mai la ka moku San Salavft<ior Dolort& Ugartt, he kanahiko kumaiwa na la mai Maeao mai o Kina, me na pake i hiki ako ko lakon' hoina 1 ka 587. No ka loihi loa paba o ke alahelo mai Kina mai a hiki akn i ka paha hopu oia mokn ; nolaila, na haawi ia na olelo kaūoha, e kipa mai ia tei i knmn e loaa ai na lako ai a me ka wai, i knpono ai ka hoohiki ana akn i kahi i.manaoia ai. Ua hoike mai ke Kapenal ka Agena o knla nei i hoonna ia mai ai o ūa aeka !s, maluna o ns moka la, he komakolo poe i loohia i ka' mai, a i komu e loaa nnl mai ai ia lakon a pan loa o ke ola 010010 kapono. e hoolele ia mai lak«n ma knla nei; me ka boike pu mai no hoi 0 n» kepen» nei, nana no e oko na lilo a pan noko l»kon noho anft ma kula nei, a pela no hoi mena lilo ao ko lakou lapaao ia ana. No ia mea, oa lawe ia mai ua poe' mai nei 1 kola nei, a n» hoonoho ia ma na wahi olnolu knpono i hookaokoa ia no lakoo ; • Oa hoomakaakan ia oo hoi na lako oi me ka

wai e hoouna ia aku i ka moku no na pumaikai oka poe i koe aku maluna olaila. Aole i liuliu wale ko na poe ooai nei pae ana mai i knla nei na okomo ia aku la iloko o lukon na manao, aohe be kanawai a man kanawai o keia aupuni e nohn nei, e keakea aku ai i ko lakou pae ana n...i : a auhe no hoi he kanawai e hiki ai ke kono ia lakou e hoi hoo iluna o ka moku, ke makemake ole lakon e hana pela. Malnna paha o keia man okomokomo a i kokna ia paha me na hookokono ana akn, ua hoole lakon i ka hoi hon ana i ka mokn, oa haalele i na wahi i hookaawale ia no lakou, a puehu aku la mawaena o ko lakou mau hoa o ka aina hookahi e noho pu ai. Ua noi ia imua o ka Aha Kiekie, he paīapala kuu kino, a ua hoopii ia ke kapena o ka moku, e hoike mai i ke kino o kekahi Pake (oia hoi ko kuke o ka moku); a o ka manao o ka hoopuka ana i kela palapala, oia no hoi ka hoopan ana i ka huakai a kela moku, a e lioopae ia mai na pake i kula nei ma keia awa e noho ai. Aka nae, mamua ae o ka hooko ia ana o na palapala nei, na hoi aku la ke kapena maluna o kona mokn a holo aku la i ka moana mawaho aku o na palena hookolokolo o keia aupuni, u na loaa ole iho la ia ia ka hoolako ana i kona mokn me na lako ai a me ka wai, e kupono ai no ka pakele a me ke ola oka poe Pake maluna ; a ua manaoia, ua holo aku oia i Tahiti, kahi e lawa ai o kona mau nele, i hoohoka ia maonei. Ma ka Poakahi iho nei, ku mai la ua moku hon, ka Louiaa Camaro, he 56 la mai Maeao mai no, me na pake paahana, i oi ae mamna o ehiku haneri paha. 0 keia poe pake, e laweia ana lakou i ke anpuni o Pero, i poe lima paahana no ka hoomoe ana i na aluliao e kukulu ia la malaila. Ua hai mai ka poe i kau aku malona o na moko la, ua maikai ka moku, aua oluolu kopono ke ola o ka poe maluna o oa mokn la ; a o kekahi poe pake no ka o ua moko nei, na hiki mua no i Peru e hana'i malalo ona olelo ae like i ano like pu me na olelo ae like hana mua, i kakauia ma ka olelo Kina a me ko Peru, a i kakau inoa ia no e lakou. 0 ka poe o ka moko mua i hala aku'la, he poe paahana lakon i manaoia no na mahina ko. Ma ke kipa ana mai o keia man moku i ko kakou nei awa, i hoopnkaia ai e kekahi mau nupepa haole o keia knlanakauhale, he hana hookanwa kuapaa ino ka keia moku e hana nei ; a puka mai ai ka ninao, " E lilo anei ka Pae Aina Hawaii i hale oioina no ka poe hookanwa kuapaa o Amerika Hema?" Ke poana ae nei makou, " Aole ia e lilo i hale oioina no ka poe hookauwa knapaa o Amerika Hema a me kāu man wahi e ae paba o keia honna akea." 0 ko kakou kulana ma keia moana akea, na maopopo no ia kakou leholeho Hawaii, eole he pou hoomaha e hoonana akn ai ika poe hookauwa kuapaa a me ka poe o kekahi mau hanaiuo e ae e kue ana i ke ano maikai mawaena o ke kanakaa mekekanaka. Aka, ma ke ano nui o ko kakoo mau knlana, he oioina kahon no na hoolako ana aku i na nele a me na hone o ka poe o ke kai e imi mai ana noka maha ma na ano a pau, i ko kakou nei mau makalae. Ua lehulehn wale na moku a kakou i hookipa mai ai, a na haawi lokomaikai ako kakou ia lakou me na hoolnoln knpono ana e hiki ai iak&kon. Ma ka holo kalepa moana ana o keia moana, ua manaoia e hiki no ke holo akea ma kela wabi keia wahi, me ka hoopilikia ole ia ma ke ano pomaikai lanna kalepa ana.

Ua oleloia nae e kekahi nnpepa haole, ina be mea poao e hoopae mai i ka poe Pake o ka moko nina i kula nei, o e hookou loa ia lakoa ; a ma ko makon manao ana, he ano kela e hookomo akn ai ia kakou ma ke ano hoopiipii kai me ka maoa nooa na moko la. No ka mea, aole i maopopo lea loa ia kakon, o kela poe Pake, be poe lakou i kaihi kolohe ia mai ; a ina paha kakou i awiwi i ka hoopaeana mai, me ka ninaainau pono ole i na kumn, a lioole aku kakou i ka hooknu ann aka ia lakoo, e hoi hou malana o ko lakou moku i laweia mai ai, heaha ka kakou mea e hana ai ? Mahoa ka mana e biki ai ia kakou ke ae aku i ka poe ona aina e mai, e lele mai i kola nei, a hoopaa iho kakou me ke kaohi ana īalakou, ao!e e hoi hou i ka moku nana lakoo i lawe mai, ke ole he mao komo kupono malalo o na kanawai o ka aina ? Ina pela kekoo e hana ai, o ka iookau meamea ana mai i kula nei i knmn e hoopaaia ai mē kakou. i ko makon manao, o kakou kai hewa, no ka pakaha ana mai i na kanaka paahana i manaoia no ke anpani oia mokn. E'pili ana no keia mau moa, oa ninaninau no roakt)u, i ke ano o ka laweio ana mai o oa poe Pake nei ; a ua lono mai makoo, ua lawe ia'enai na poe Pake la i poe paahana ma na mahina ko a rae ka hoomoe ana i na alnhao o Peru, malalo o naolelo aelike i haoaiama Kina, oaa ka olelo Pake a me ka olelo Pnkiki; 8 na loaa mai, mai na Lnna Aupuni Pukiki mai ma Maeao, ko lak,on mau palapala hookuu.