Ke Au Okoa, Volume VI, Number 1, 21 April 1870 — ALOHA ALII, ALOHA LAHUI. ka make ana o Kamehameha-Ka loli ana o ke aloha oiaio-Ka loli ana o ka aina a me na mea maluna-Na kumu i emi ai ka Lahui-E ola ka Lahui! [ARTICLE]

ALOHA ALII, ALOHA LAHUI. ka make ana o Kamehameha-Ka loli ana o ke aloha oiaio-Ka loli ana o ka aina a me na mea maluna-Na kumu i emi ai ka Lahui-E ola ka Lahui!

HELU 3. E na faoa makaainana, aloha oukou ; ke waiho nei au i ka'a mau wehewehe loihi ana, no na mea e pili ana i keia mau kino oiwi maikoi. o kau kehakeha mai nei. E like me ko'u manao mua, o ke ake nna e komp pooo aka iloko o oukou, a ke hsbmakaukau nei aa e waiho aku, i ko kakou aina a me ko kakou lahui kanaka, a ke hoohni nei au ia lana i hooknhi, a waiho akn imua o oukoo ma ke ano kinokanaka.i mea e hikf ai ia'u ke hai aku i na niai, me he wahi kahilna lapaau 10. Mai hookaomaha ia ko oukou mao naau, a mamua ee o ka'u man hooikeike ana aku, ke wkiho mua aku nei au i maa mea na oukou e noonoo ai. Akahi O ko ke Akna mao manao paa, a mena kanawai, na rula hoi, a me na huna o kona makemake, ana i manao ai% no keia lahui kanaka, a me keia pae aina mamua aku o ka manērwa aohe aina a aohe he lahni kanaka. O keia mao komu i hoike ia maluna, aol'e »o ia i like me na mea i hoopil ia no kela lahui, keia lahui o ka hanua nei. Alua Mailoko mai o keia mau kumu i hoike ia malunn, aole lon no he mana ma na wahi ai pan, aole hoi ma ka Inui, a aole ho; ma ka po, nole no he manmaawe alanoi, aole hoi i ka malamalama o na ipukukui, aole hoi ma na aina poni ole o ka honua nei, a me na hooio knlakalai o keia auhaa e noho nei. Ke hoole aku nei au, aole loa no, he makaukau i ko lakou mau lima, a me ka 1010 iloko o keia poo i hoike la maluna, ke lapaau

ma ko lakou ano kahuoa lapaau, a ake akamai hoi a ma ka wehewehe ana i aa mea iloko o ke kanaka. Aole loa no o'u manaolana, he man ma» kaukau ia lakou e lapaao i ko kakou aina, e waiho nei me kona kioo i paapu i na mai hehe. a me na mai kaokao, a me .na mai Pake, a me na mai luku, iloko o kona kino e waiho nei, a me na uhane aloha ole, a me kona waha hoi e hamama mau mai nei ia kakou i kela la i keia la, me ka hoonele pa mai hoi ia ka* kou i kona mau momona, a me kana mau ume jkaika hoi, me he mau aa ikaika la o ka lae ino o Kepohoni, e ume mau nei iloko o kona opo, me be mea. Ia no paha, he mau keiki kakou nana, a me he mau hua la no loko mai o kona opu, a pela io no, alse hai pakole nei au ia oukou, no ka hema o kakou, ka poe hoi i kapaiu.he mau keiki na ka aina, a pela ia i hahau mai ai ia kakou i ka make, a pela io no. E oluolu maikai onkou, a me ka nana pu aku hoi, i kekahi oiwi kino maikai e kau kehakeha mai la, i mea na oukon e hoomanao ana. Ua lilo ( ka aina ame na mea malua&v,— 0 ka poe i ae ia nana e lapaau i keia mao mai o kt> kakou aioa, e like me na mai i boike ia maluna, a me ka poe ia iana makankau e okioki ae i na kaulahao, a me na maawe liilii nana e ume mau nei ia kakou, iloko o ka opu o ka honua, ka poe hoi ia ia na makaukau no na hoomaemae ana i oa palapu, a ' me na alina eleele e kau nei maluna o ko kat kou aina, ka poe hoi nana e hookomo iho i uhane hou iloko o-ko kakou aiaa, ka uhane r ' ■ t> aloha, kona uhane mai kahiko mai, mai kona hookumu ana mai, ka poe hoi nana e hoopaa iho i ka waha o ko kakoa aina, ka poe hoi i makaukau no ka hoonani ana aku i kona inoa 1 mea e oluolu mai ka honua, a haawi mai i kona mau wai momona, a me kona man hua momona, a i mea hoi e kaohi mai ai ia kakou i ko kakou mau hoiokik! ana aku, ma kela aoao o ka lua, ka lua hoi kahi a kakou e ku aku ai a nana aku, me ka weliweli, a kiola aka i na waimaka, a me ka haalulu.

O ka'poe ihoike ia malooa, nanae lapaau i keia mau mai, i hoike ia ae nei maluna. O Hawaii ponoi, oia, aia iloko o keia lahui, ka poe i ae ia e like me ko ke akua mau manao paa, mamoa aku o ka wa aole aioa aole lahni kanaka. E ainanmai aoapaha oukou, c owai ia poe,' E haliu mai me ka hooiohe pono, a ke trai ako nei au ia oukoa. o ka poe i hanau ia mai, a mahope - mai, hookaaw&le mai ai ke akua, a kaawale ka hanauna alii, a kaawale ka hanauna makaainana, a hookaawale pu ia maikeia poe, oia hoi, ka poe hoi : ma ka papa Kahuna, ame ka papa kaula, a me ka papa kuhikuhi puuone, a me ka poe kalaiaioa, he poe akamai loa, a he poe hoi na ka'aleaA-poooi i wae ae, mailoko ae o ka f huina kanaka. Hepoe laa loa keia, aole la» kou e like me ka poe o keia an hou. nana neonee honūa e alakai i ka lakou maū hana a hooholo ae i ka «nau olelo hooholo, mawaho ae o ko ke akua pela o Hawaii poooi, na ka uhane aloha no, e alakai i na manao, a me ha hooholo ana, o ka lakou mau aha hui, a pela no ka hoomao aoa mai, o ka -ke akoa . mao kokua, a - alakai ana me kona aloha, i ka lakou maa aha hni, a hiki i ka make anao Kamehameha a pela wau i kaha ae ai i kela oiwi kino e kau kehakeha mai la, ma ke pon o ko'u kukūlu manao ana, nona hoi ka inoa i kaha-ia ma na hua nui, ka make ana o Eamehameha.

Oia poe i hoikeia ae la malnna, oia ka poe nana e hoomaemae i ko kakoa aina a me kakon lab'or kanaka. E jDlelo mai anei paha oukon, "Ka ! Fa pau hoi lakon i ka make." Ae, ke ae aku nei Ho au, aka, ua koe mai no ka lakou- mau keiki, a e olelo hou mai anei' paha onkoo, ua make r.o, ua make no. * Ee ae sku nei no ou, aka, na koe mai no nae na keiki ana keiki, a ke noi aku uei ao, e hoopan i ko ookou mau manao kakahili wale, no ka mea, ke ike nei wau i ka lakou mau mamo, eia ae no ke ola mai nei, ke he!e mai nel no me ka Loolohe o ka hea ia mai o kolakoa mao inoa. - Ka make ana o Kahehameha I. Ma keia wahi ka hoomaka ana o ko kakoa mao pilikia, i kapaia he poo, a he kihi akanhoi o ka hoomaka ana mai o ko kakon mao pilikia, aole nae ao e kapa ana, o ka mai nui ia, aka, o ka hoomnka ana mai ia o ka mai ma ke poo, aole, eia mai ka mai nui iloko o 0 ka opo. He lana nui ko'o manao a me na oila ikaika iloko o ko'u puuwai, no na wehewehe akeakamai ana ma keia wahi, aka, oa kuia mai kuu manao, ma knu ike ana:i ka buke helu, a ma ko'u ,boomaopopo ana i ka huina nni o ko kakon lahui, a hoomaopopo iho Ia ao, oa oi nai kamalii mamna o na kanaka makoa, a ke ike nei no hoi ao, o ka lakou liana man, o ke pahenehene wale mai. a me oa ha* na.like oia ano, aia no lakou mal»lo o na knhihewa pan ole ke lielu ia. Aka, e hoakaka pokole no nae au no fcekahi mao kamo. . Akahi. Oko Kamehameha hoohoi ole anai 1 na Kahonapale, ka pne nana e i ke Akua a me pa Kaula, na Kilo, na Makoi, a me ka poe Kuhiknhi Pouone, a me ka'poe Kalaiaina, i mea e hnikala ia ai ma' ke ano maemae, mawaena o ke Akuaameka lahui knnaka, a me ka aina, me ke akaka po no hoi kekahi ia ia. Ma kona ano nnela, e hoohoiia mai aha na keiki a ke Akua, ka poe aolo no lakoo keia hon'ua, e na ka, ka poe hoi i oleloia ma Kmohi. £ hele lanokila lakon a pan maluna o ka honua, ka poe hoi a Paulo i olelo aku ai, o ko ookoo hooua a mo ko oukoo mau mokn kalepa a mo ko oukoo mao hnle nui hanohano, amo ko ookou maa kahiko, e maalo oe ana imua o ko oukou mnn maka, e like me ka imo ana o ka maka, a luo akn i ka lua pa-o. (Jble i pau.)