Ke Au Okoa, Volume V, Number 38, 6 Ianuali 1870 — He mau manao i ka Ahaolelo o 1870 a me ka nupepa "Ke Au Okoa." [ARTICLE]

He mau manao i ka Ahaolelo o 1870 a me ka nupepa "Ke Au Okoa."

E kupoiio aaa ka makahiki hou o ka nupepa " Ke Ao Okoa," i na la mua o ke Kau Ahaolelo, nolaila, mai haalelo ka pne i lawe ipua, a he Hiea pono no hoi e paipui aku i ka poe lawe ole, e lawe lakou i ka nupepa oia uiau la, no ks meo, ua oi ka pono oiu mamua o ka puni wale i na olelo ke hiki i ua wa koho bulota hou aku, No ku mea, ma keia tnea 110 e ik<>ia ai ka Lnoanwkaaiiinua e hooko uiiii i ko kakou inukemuke a me ka ole. Aole paha e loaa ana ia kakou ke koho a ko Muni, Hikina boe makauinana a me ko Mn.kawao, r,o k'!r mea, i kekahi mau mau makahiki, hoouna mai ko Maui Ilikina, ia Mr. Kuhananui, a i kekuhi Kau Ahm.ielo mai, ua koho mai kolaikpoe makaainana iu Kakani, a i keiu Kau Ahaolel» iho uei, ua koho mai lakou ia Mr. Asa īlopu ; a pela no hoi uii makaainana o Maknwuo, mamua, iiH koho lakou ia Mr. Knpihe, ko'n hoa'loha, w ia Kau mai, ua kolio lukou ia Mr. Keohokaua, a i ke Kan i halu iho nei, ua koho mui kaleou ia Mr. Nakila.

H« muikni keia mau koho anu, he mea hoi o hoao ai i ko lakou iiooko ana i ka inakomake o na mnkniinana, a inu hoi pelu ko kakon Apana, e muhaloiu no, u na niunao maopopo ia, un puka na manoo muikai i ka poe kolio ma iu Apnna. No ka mea, ua ike uu poe Ia naua i koho muu, i ka liana a ka poe i hele inua i hele i ua Kan i hala, noluila, e aho no e koho i kekalii mea e ae, e bono i konu kupau nuimuli o ka makemuke o ka poe nana i kolio aku ia ia

Eia hoi kek.ahi, he uioa maikai loa ke koho i mea a man mea knpono i nolio akupaa komnaina iwaenn 0 ka Apana, kahi e bobo>!» ai, no ka mea, o ke koho ana i ka mea o kahi 0 mai, he me.i pono ole ia i ba manao ana, no ka mea, oia ka mea i hiolo ai ke koho ana a ko Kona Heinn, Hawaii, i ke Kau Ahaolelo iho nei, a he mea hewa io no ia, no ka mea. ina i kohoia kekahi mea o Honolnlu, i Lnnnmokanimma no Waimea, Kauai, alaila, aolo do e hele mai ana ua Linin la iwaena o na mukaainana nana i koho aku, e uinan ai 1 na pilikia, i mHopopo, nolniln wan e wehewehe aku nei, ua oi no ka pono ke koho i na keiki kamaaina i kupono no ka makaukau ko liele i ka Aliaolelo, e hoao e wohe ae i kekahi mnu kaumahu a knkou e uwe nei me na leo, " Pilikia ! Pilikia ! ! "

He nni knu aleha i ka Apnna, kahi a'u e noho nei, no ka mauaolnna, o ka Apana no keia i oi oku na pilikia, mamua paha o kekahi mau Apnna e ae, ke ole e weheweheia mai. No !<a mea. ma keia Apana, ua kue loa ia kekahi kumu pomaikai o na makaaineu», ma ka af ole ana mai 0 Mr. Kauuka a me na haole 1; Niihau, ka poe nana i kuai iho nei o Makaweli, e hooholo i na bipi o na kanaka makemuke- hanai holoholona oia ano m» bo lakou mau knla. Ua kue lon no lakou, aole hookahi bipi e holo ma ko lakou mau aina, a aole o lakou ae i ka hoolimalimn anu aku a na kaiintirēTTōobiiu i bo lakou mau bipi, nolaila, na kuai aku l;tkou a ua pau loa i ua poe haole nei, me ke kumukuai hawhaa !oa, aole 110 hoi e hiki ke waiho aku no ke kali ana, malia o hiki mai kekahi mea kuai makepoiio loa.

Eia wale no na kanaka o keia Apana i ka waenakonu o na pilikia, a i ahoua iki wale no i ke awaawa o Waimea.aka, ke olelo nei nue ui« poe haole nei, e hoolimalima aua, ke pau ka wa hoolimalin a m ia. K? k. lio bipi uei na kanaka o Maki weli a me ko Kekaha, amo ko Pokii, na keia poe liaole. A ina hoi e lilo io ana ke nwaawa o -Waimeu nei, alaiIn, o ka nmliele like no ia iloko o ua pilikia, no ka wa e hiki mai ana. Ua nui ka makemakeo nn makunmea keiki o keia Apana i ka haawi nna i ka lakou man keiki i ke kula olelo Beritania, a ke kn m-i elna halu kula, i hooiimalimaia ke knmu he $20 a emi mai, „o ;<a makahiki hookahi. A iua e lilo io keia aina a pau loa ia Kamika ma, ina keia hope aku, ulaila, e lilo ana nn inakua i ka hele i ka liaua ■> keia poe haole i kela la keia. Auhea la uauei ka me- nana e huli ko dnla e ioaa ai uo ka uku aua i na kumu a me na auhau, no ka mea,. ke liuli ikaika nei na kane a me na wahine, o keia Apana, ūia ka mahi ra.iki ana me ka Inhi nui, a rne ka iuea no. He noi na pilikia ponoi maloko 0 keia Apana. Uu manao au, he mea makehewa i ka poe Lunamukaainana hoopaakiki kupono ole a tne ka hooikaika ole i ka pono o ka poe nana 1 0 na -Kae Ahaolelo i hala, ke manao e hele hou. Heaha la ko lakou manao, he pu» ni oihaua paha, he puni hanohano p,iha ? No ka mea, o ke knlaua o ka Lunamakaaiuana, ht oiaio, he kulana hanohe oo no, ke hooikaika nae i ka pono o na makaainana nana i koho aku. E na makamaka, ke nonoi oluolu akn nei an ia oukou, mai lawe oukou i na dula kipe a ka poe Luua e huua aku ana ia 'oukou.ma nno i no ka mea, ke hai aku nei au, o kou lawe ana i ke dala kipe, o k<>n pepehi anu no ia oe iho, aka, inai pono loa paha, inn o oe wule ke poino ma ia haua, aka, i kou lawe ana i ke d<ila kipe, a ina pana e lilo io ua kaniiku la i Luna nu kukou, a hele oia i ku Ahaolelo, a hana wule i .\a pomaikai no ko waho mai poe, a aole hoi o ka. pomaikai o ka poo nana oi,a i koho uku ; ko manao nei ao, oia ku hopena ino o loua rnai aiia no ka iawo ana i ke dula kipe. Noluila, e maluma pono i keia leo uwalo a ko oukou mokamaka, u e k..h<i ■.<> i p..- ; houoia no ka mukuuleuu, a pili t>l f - i «>; M noi Aolo hoowahawn hn na m-i|ri ,-,i. r „ ! ... Liiiiii kupiia « koa hoi I.»mh, o ka * iui.l i1,,, (.0 ka pomuikai o k<- Aiipuui a mm> I, t L-hm.