Ke Au Okoa, Volume V, Number 36, 23 Kekemapa 1869 — KA MOOLELO HAWAII. NA S. M. KAMAKAU. [ARTICLE]

KA MOOLELO HAWAII.

NA S. M. KAMAKAU.

HELU 10. 0 kn lftwi\ia nhii, nu\i ka hora ehiku o kc kuk)\\iiiika, !i hiki ike ahiniii. I ka w.\ o holo ni ko k;\i\n;\ o ka nhu, n mo ka hei i kp i upcn;\ nolo o kan:\ mi\i kn olioli ;\ mc k;\ ma- | Uemako, ika helo mai o k;\ ulm a pnnohn \ >viai illuia oka wna, mai mna n liiki i hopo * ,r> ka \vaa, o kiuihupanO|, } oka uliujiln, oka i >nhuna, o iia ulmhalahala. • I ka hoi i nau. f hiki i kunlmle, pae ka wnm I K, ; > !lW n, -,m piha na io, na nakolo oloko o kn , i;,|i(iii ka waliino, olioli na koiki, oiioii awi k;\ ia, no ka ohana, no na maleamnka, tn ka hapai waa, alnilo, hoi ka Uwaia a ka hale, onau ka wai, puali ka ni.ilo, aahu ke knpa, alnila, kalalui ka ia a ko Akna, a pan ke kalahu ana, n me ke ani ana, plaila, okioki k» ; a o ko niuo, oiu ka ia a na kane, okioki ka ia o ka hulo, oia ko ka wahino me na keiki liilii i hoolaa oln īb i ke akna, o na kane ine na keiki.mii, na hoonoho ia lnkon irr"ja no ka hoolau ana i na keikikane i ke akua, a ua pau kB nolio ana mo k:i maknahine ma ka ainoa ma ka luilo o na wahine. I Ika makaukaii nna oka ahaaina mka In- . waia, oka poi awaawa, o ki\ mann pani o ' kft oala, oka poke oka uhu i lomi pu ia me ke ake nhu momona i hnipnia me ke kalo liran lipaakai, a o ka ipukai nhu pnholo, ua hele a likoliko ke kai i ka momona o ke ako, j ao ka uhu kalua, i okomokomo in i ke nke, i ao ka apu awa ae, oka hoonuu no ia mo na manapani o ka ia puholo me ka ia kalua, o ka hoonnn no ia a nape, o ka hoonuu no ia a napu. Pela ke akumai o ka poe lawaia kahiko i ka lawaia, a me na uno o kela lawaia keia lawaia upena e kii ai i ka ia. . oke ano oka npena ohu. He wahi npena nukp npena kaka uhn, he umikuman)ali?ntf*nc) na puu, a e i aku no hoi a hiki i ka iwakaloa puu, be upena nui loa ia, he nui ke aho, a na hilo ia a poki, a i ke ka ana i ,ka upeua u'nu, he malewa ka maka, a he mabae no hoi, e ka laulua a he anana a oi aku, alaila pepelu a nwia inai i oluolu, alaila, ua paa ka houua o ka upeua, alaila, hookomo ka alihi anapnui, a o na Uuku o keia wnhi npena, he'laau walaheo, ua hoopio ia, he iwilei palia ka loihi a oi aku, a ehn laan waluliue e like pela ke ano, a o na kumu o tia laou walahee elua, ua hauhoa ia i ke kaula a paa, a pela no hoi kela mau laau, a he mau pohaku liilii nia na welau eha o ua laau wnlahee, ua hauhoa ia a paa, a o ka alihi o ua wahi npena nei, ma ka welnu o na mqu laau walaheo nei i pea ia ae-IA,-alailafirtßrtfco«>paa ai, o i ka paa ana o na, welan, ua pl6 maikai ae la na kumn o i' haohoa' ia j\i iluna me jJio a oia ka la, a,n ka bo oka ka aI. : W mawuho,e pna nna i welat? Wrohf<;,' aaW auo iho la ia o jkuhi upona uhu;iwiilw me na h«vnahalike, i na pulapai wolo no «4t ka .pn o na kumu Ina lauu,wlilahee, dfa, ko kuula o ki'hanui a paa ika upoaa, a ; p»u i kn kumu |mi pea o na laaw, a m'tf ka liihai e pna ai kB aho. Oia iho la k« ano oku upena uhnG» ■ • JVy k(4 laiMiia lu hi'.e a me ka hialeu. Ho nui i|o ka imi ana a ku poe kahiko i roau lenmu o loaa mai ai ka ia, «ole o lta upena wah no ko kumu e loaa mai ai ka ia, aho mau i lea e ao no kekuhi inau knmu e loaa mai a 1 kaia. oka luwoia liiln heo, a mo ko lowi ia pa hiakn, ho man liiwuia hanohano no ke ia, a he mau Inwuia hnahoo, a o |te ano nui o keia man lawnia, aole kn lavaia iloko o ke kai, aolo no i ka moana, eia no ka ia i uka| nei. oka lavaia leho, Oka poo akamai ika lawaia lelui, ua hiki ia ia ke olelo e mamun i uka, ho iw ikalna hee o keia leho, a he knnaha hee o k >la leho, a elua kannha hee o keia lelio a f »la nku. oko ahi oia kekuhi lekupa, oia kekahi lelio, a ho mau leho oialki i loa koia, o ko ulii na liko ia ino ka welowe o 10. ka ula, o ua maikai kona mau waa Uaulu e uhi ana ka ula ina wawae, a o komo ar ,ka ula ona wawae i ka pu. E liko mo kt mnkomake a mo ka iini j ka wuliine maik i. A e like me ka wahino i muka leho nui i'i o lioohai ia ana o ka lehulohu, pela no ka l< io maikai o knliu aua e ka makemake o kt\ heo, a e palnn a e pnkolu ka ou ana «. ku h'io,i ko kakolo, a no ka paa loa o ka 10119 ane ka amono. oke kupu, ua like kona nani ne ka ohio peemnlu, ua uliuH ,lipolipo, o o oo la ko ula iloko, a na koliko ko kino o ka I >ho mo ko na wawoe mai lea pu a no kauloa, alailp, ua kuona o ka lnwnio i nka noi, 0 mli ana nu i ka heo i koia la, lio mau la leoi , no ko nn iluna, na kupono/koia leho, uo" men oko alii, ho loho in no ko kaluihiaka o I k» mohiina ann rio, <> kr> leho Olu |)«lalu a o kn piiuhn, a i ko awnkoa, o ko kiip" <> ia poomnlu, a o ka mna ua puiijinilii ahi ii

0 ka pohiik'i koknhi mea kilnono i k:i h,liil nii'n k,,l;u.i hnah.-o i k.. k.-\ loho wahino mmkai, a nohonohoa haiiohauo o kona ann () ka |>..h:iki) maikai, ho kano ia no ka loho, a o ka loho ho wahino hoao ia t.a ka poluikn, a i k<> lana lniipu ;ina mo ka nnni, a i ko Inna aihaa nna i ka linla ma ka monno, na heU' mai ka hoo i ka maknikai i ka hula lonloa o kn leho mi 1 kn pohakn, a o ka poo i mukomako o lioni mo ka lolio. 1010 mai la lakon o npo a o houi nio ka loho no ka makomnko i ka hnla, a i k.> kn Inwaia iko ana i ka man o puliki ilio ana ka hoe i ka loho, hoonohonoho pono nkn ln ka lawnia me ka nmaamnn i ka lulu ana, a noho paa iho la ka hoe i ka loho, alaila, huki ikaikn ae la ka iima «kaii, a laku akn la ka lima hema i ke aho a koe ikaika ae la i kikepa o ka -woa, n )Uikaika o kn hnki'ana,' u« holo ae la na kak.iln, d iki kn paa loaa i ka hoo, a i kit huki ono a wneno o ke kai, hnli iho oe e nana e looleo ana ka pu, a ē loha ana kn awoawe 0 like ino ka lann wilou na ku i ke kokalaUa hoohaliko i:. ka liula alaa papa me ke kannka lawnia luli. hoo, aia a len ka hula alaa papa, nlailn, o hele nni ūnanei ka makaikai n pan e honihoni, me ka ike ole he knkala malnlo o ka linla o ku ai i ke kakalo. Aolo i makomake ka hre i ka l»ho a me ka p.in.iku i mea ai nann, he papni me ka ohik a me koknhi mau mea liilii nno papai wale no knna ".lan moa ai, aka, na hoowalewale ia o ke knuaka lawaia ka hee nia ko ano hula, a ua puni ka hee. īīe nui na ano pohaku o ka lawnin e imi ai, nin no nne o na pohaku a ka poo kahiko 1 lawaia kahiko ai a man, ho :omnna, he punkuua, he maili, he polipoli, ho pupnkea, lie kalapaiki, he iole, he knuanla, he oio, a me na pohnku he lehulehu loa a ka poe kahiko i hoopilipili ai o knpono i ka wa kuhiko. a oia ike kn ka poe hou e malnma nei - ; aku i ka nalowale ka nui Penei ka hana ana o ka makau o ka hee. he wahi laan amatia he hapa kapuai paha ka ioa, aia mawaena akn o na wahi laau nei, ua am"wia aku la elike me ke kowa o na mnnamanalima i ua lehe ae ka welau o ka mannmnna, a ekolu paha. inihn ka loa o oa amana a oi iki aku, a mahope o ka amana, ua kulai paUhalaha i« okolu paha inihn, a mahope lon, ua kalai puali ia i paa i ke kanla liilii, a ma ka welau o | na amana, na kalai palaha ia iho oluna, n . kulai puali ia ae olalo, a malnna iho o kahi i kalai pulaha ia o ka welau o l;a amana, malaila e hoopili iho ni ke kakala, o ke kakala oia ka makiwi, o ka iwi o ka ilio, n e; ke kanaka, un holo ia a oi, a lioi iho ka maka ilalo o ka amana, alaila, hoa i ke aho m:ikahi'a paa i bu wolau o ka amana, a hoopili' ae i la-i, a o ka unahi paha o ka uhti pui, malalo ao ia o ka welau o ka amana, mali a paa, a pela no hoi kela kaknliUm'a kela amana, n o ka pohakn na kalai il n like ka nui me ko ka loho nui, ua kalan|lial)jliiha ia ke alo o ka pohuku, a o ko kua kalai ohu ia a he inowao ololi mai mna a,hope. mn kahi palalul:a e hoopili ai kn laou amiina, a hnuhoa mm; ku laau ino ka piihaku a pan, ulaila, hoopili iho ku loho mo Ka'poiiaiui ma kahi i hoopili iu ai ka lniiu, alaila, ua lilo ka i iho mownono o ila pohaku me ka leh(|, a o lee kn-a e paa u| ■ka loho, ua hou pnka ia ka lelio uia ka puon pnka i hnpo o ka loho, a ma ka puo'puo, ua hoopili ia ka iwi kanaka, a i ole iu ko okaho kn moniia, n o ka iwi kukui paho, a malailn o hauhoo ai ke kaa a pan, oluila, hoomoo mai ke kaa muloko 6 ka waha o kn leho, ua hou pulea hou ia malaila, alaila, awaiaulu hon malailu a pna oio ke kuo, a ma ka puapua a ma ka awaiunlu, malaila e hauhoa ai i ko «lio liilii me ka pohukn a ,ne ka laau amana a pao. O ka lawaia wule aku no koe. A hiki i na la au maikai, e pii mnikni nna iluno, oia ka hikinu, a pau ka pii maikai nna a ke ou i kn hikina, a me ka haumalu nawenuwe ana o ke an ilolo e like me na la o Ku a me nn 010 au hnumolu, alaila, na noho po> no mai ka makaikoi a ka hee 1 ka hula, alaila, elua leho'nka lao-aia hee e hooknu ai ilalo, ma ka wawae kekalii uho o lulu ai, n mn ka lima okau keknhi aho e lulu ai, a o ka lima homa i ko hoe e koali ai me ka hoopoa i ka ihn o ka woa i ka makani, a paa ka heo i ka wovvae, o ke aho i len lima, hoilioi i ka w!Ywuo, a o ke oho i pi.a i ka ; hoo oia ko liuki, a koknko o hiki i ka woa ka lieo, e koali aku iwnho o pnliki i ka woo, o ka poe- ■ poo no ia, a ku i ke kao, alaila, lolio ilio la ka heo, a hoolei akiHa mamna o ka waa, n kuu aku lo keiu lelio, a uo noho uiai lo no ka liee i kela leho, a hawele oku la no keln oho i ka wawae, o o ko leho i noho ia e ka lieo lte liuki nei Uo, o pela no o huki ai, a nono aku oe i ka liee, e liko mo ka ulo o ka l«ho, pola uo ka ula o ka heo, o o ka ila <> ka heo e holo ann i o a ia nei o k« heo, ho ln Ikio nni loa koia, 0010 o hoopnu nnaka innkei) kn hee i ko loln», o e kpmo ka wna, liuukahi moo e hoopon nl ku lnwala hoo ana, o ka'»niin\niii)a o ka lawaia i ka lowaio I ka

, lehn, a hoopan i ka luwaio nna, a pela ohoopau ni l< i Inwiia ana oia la, knukai akn ano ' oia la lawniu i mau ka mnkamaka o ko leho. ! I oka lolm maikni, na kapaia i ka i noa oj n« knpuna, i ka maknakane a me ka mnknahino, ni kn wnhino, a poln no nn'lii. OMillali ka lohn kanlnna a ka poe kaīilko, a o Hunlnlohn koknhi. a ho man moolelo loihi lon ko koia man loho kaulana no ka hoike- : wnlo no nn o koia mnn loho ma kikepa o jkn wnn, a na pii wnlo niai no ka hee a komo ,ka waa. | Okn hoo o kilo. 0 ka lawnia hee o kilo 1 koknhi Inwain hoe 0 ka-maka no ka leho nln, na knpono kn o kilo heo i na kni pnpan mti kn aono annnn kn hnhonn a hiki i k« nmi nnnna a kr>n. \ikī !• ka poe o kilo ma nn kni';io>,iV>nli. am mn na kn! menknka, na kuoono. O .ka.o k'lo hee ,V,f> i'awnia no ia i no ia i <o;t nno o kn hee, aia a pan ke ano 0 ka lioo i ki< *n iti. nloila īke, a aknmai no hoi ika o kilo hee. Aole o ka hee ma kn wniho kne knnnnhi mni o ka Ina, a waiho nennha mni. ho h"o nnha in i iljo ia e ka manknnka, a holona ona hpo nno e a pnn, nolo īke ia o ka nholn, o ka nmkaili, na hnnn ka heo i koin mnn mea, a nn pnni ka liee 1 ka lua a pna, a o ka nwenwe loihi. oin ka i wnho, o kn heo wnhn pnhi, o ka heo poo pnhi. o kn hee niho. e len hoe.wann, o ka liee knihnnkni. n o kn nee mn ka honowa, a lie nni nkn no ke nno o kn hee mn ka ike a ke knnnl-n lnwn'n o kiln hen. O ke knkni no l-e nninni hoonni iko, i pa haneri fa kn ike o ke knnnkn lnwm'n o k'lo hee, koali an la Ve knnnka o kilo hoo i ka hoe, a hoolepe ae ln ! i kn hnnnnn kni o ko nnlnnlnu o ka hoe, a hnni ln kn mnnnnn n ke kai, a mnlino iho k»hi n ka Inwnia oki'o hee e kilo iho ai in lnlo o ko kni, n pnhi nkn la i ke knkni. a ike nku la i ka hoe, a hopn ne la ka Inwnia o kilo i kn pohakn, h" whi nno pohnkn inoino no ina he pohakn Vnhn imn, a na hoor>ili in Vn lann nmnna me ke knknla, a na hnnhoa ia i k" kanla a nan, n ho man . na nn nnkinnki ia ma ka nmflnn, nlniln, hooknn iho nn. po}iaku nei. a he iw"oi pnhn ke kaawnle mni Vn Inn heo mni, a ike kn hee i nn pohnkn nei. o Uo kn'o mai la no in o ka awoaWe, a pnkn rvn ke kino iwaho, o kn nee no ia a noho il'ini o ka pohakn. a ike ka lnwnia i ka noho Hnnn o ka nohnkn. o ka hnki no in o ka Inwiin i ke nho. n kn kn hee i ke knkaln, a pplsi man akn ke k»nnkn o k : lo hee e o kilo he--I<> n' mn ka wnn a ikn>'ka ka mnknni. okn nnn no ia okn lnwoin o kilo n hoi i nkn. T '•n la holo o ka lnwnia o kilo hee komo no O len her lenhnln a me lea hee papa. Tkn wa k'ihiko he ia knnlnna ko hee ma nn ninnj*nhnln n mn na papa koa, n he ia nni loa no hoi, kn ka p'lnn ona aina hēe, a he ia kapn no hni, noln pahn i kul'ke na hookann ana ma na wahi a nan, he okoa ko kekahi wnhi, nka, mn leo kn ana o ka lala hau, mn o Knolo a ma o Kanlna keknhi, he aha,

n plimn n "onn mnlnm» ka honlenpn nna Vc,l pmi mai i hopp, a na knmn 1 nn mntunin. n ka hnniln nlailu n ka hoo, mn ka n nnn, mn kn wnn ltpknhi n hoo, mn kn liin knknhi, n o koknhi mn kn ho'p kn keknhi. īnn mnlnmr. n kn fti kft lnln hf»n. nn knp» kn wan hnlo, tm knpu ka wnliino hplo knhnknl, ua kapu kn nppna lnwain, o ko krtnohiki a n nn lnnn kinj, o lnkon ka pno nmnlo mn knhnkni, a linla nn mnlnmn pknlu n ohn, helo kn lunn kini o nnnn I kn hoe, nn pno kn lioo i knhnono, 1 kn wn kni nni, o kni onn kn hoo mn kn nn ono o liko mo na knmn nnno, peln no kn annnn o kn heo o kni n hnnkni ai, nn pio no ln ka nwonwo i knlii hnnkahi, n n ka wnlia o kn pn o kn hoo, nn pelolou no In in oia kn mnhamnhn; a o kn pnkn pnhi, nnna o panmn ke kai r»e he man mekini '-i mokiiaīīNa e omn nnn ilnko, a e pphi nna ilnko, » oia ka men o holo ni ka hee ipe he ia mnnli In. A I ka wn kai malop, hele kn luna kini e nnna, tia lilo kn papa kohola e like me kahi i okn ia o kn puaa, 'ua hole a nwnawna, ua holo ka lnn n mokaki ma kela wnhi mn keia wahi, nnnn aku i ka hee pnlaha, mo lie pmi lepo nli la, ke oi mni, a ike i ke kunaka, pnpnhi mni ln i ke kai, he holo kn pnliolo, inn e kokoke kn wna e pnliki ia kn waa. (E nann i ka moolelp Knpnpn ma Knhalui), inni Kualoa a Knliukn, mui ka lno o Kuknilaimnin n, Kahnhee). I ke kakahinku e o ni kn heo, kuahana nn kane, na wnhino, ma ka, auwaa kokuhi, ma ka helo wawao kokahi,. nana aku i na kaiia- | ka, lonalona, he anana ko kao, a elna anana ko kao, o ka walnhpp, o ka ul«i, o ka oalii, o ka uhinhi, a mo nn laau oolem ua kalai ia: Ka maka o ka laau o oioi. o ke mam'a, ke holo kiki wnle la e hnpukp, i ka pnhola, a pilia ka mauai kaula, wailio aku ana i ka papa kohola maloo, ehaift«litna mnI nai a.ke kanuka liookulii, alaila, o aku la i I ka hon o kn lun, a kn akn la i V". laau, mrton mni la ka «woiiwo i ke kuo a henu» niai la iwalio, n niiniiliii ih" la ma ka hoku*; a inako i»o ana, a ho pnhu ao no hoi i ko kno ina ka niho, pola o o ui i ka.hou a hiki i ka

P'i anu mn ' 0 ke kai, ilaila, hoi no hoi ka o hee, konio ka waa, a umi, a kanaha a<■ like me ka nui o ka auwaa, a o ka oi ka helo* wnwae, a akoakoa i kahi hoo.kahi, akiln, ohi ka hee, he haneri i,t e o ka mea hookahi, he kanalim», a pela e piinnaue like ai ka hee me ke konohiki aina na hnku a mo na'lii a mo ka o heo, a ina he ino ka ohi ana o ka hee, ua pnn ka ia i ka h.;na ia, aia iloko o ke kai, a ka wa e pau ai ka ohi, oia ka wa e olnka ni ka auwaa, a ua pau akn la i ka ohi ia.

I ka wa e olii ai ka hee, aole no hoi o kanamai o ka hee o kn ohi, a hikii kanaha, kanalima waa e konio i ka hee, ku ka'pilan, kapi, konlo', h , lka a nmi hakai pjhs [ ko halo, he hapa haneii ka he« „ wo , i ko ka t, :t kahiko. Oka wa 0 maloo ai ka

oiii ku sv, * wili^ : li maa ri i, a kino. V ],A 'hiina f)'ilfio, oka li<>« nt kn ne ko Knena hee ia, be iwi nui ko ka pn, a i loaa oa manao hee, «!«!]», wailio a kekahi la nku, nlaila, lomi mo ka np«upa ann, a pneeko mni ka hee, ala.la kapi i ka paakai, nlaila. waiho a makolekole, alaila, kaka i ka wni a pau ka paakai, alaila, kahnkaha ka pu me ka hokua, alaila kaulai. alailo, ua pal.ipalu kela hee, aole no hoi e keokeo i ka p B »kai, a he loihi ka waiho ann me ka maikai, a ina hoi he hee ai koko iho, e huipu me ka lepo nli, a upaupa mo kahi wai uuku loa, a upanpa a e wili rnai ana k« welowelo e poepoe, uu ia wale a pau, upanpa hou me ka iknika hou, a wili poepoe pneeke ka aweawe, a manunu ae ln ka haalualu o ka pn me ka hokui* me na wabi a pau loa, me he mea la ua haukeke i ke aim, ka puku o ka alualu, a uhai oe i ka aweawe, e haihai wale aaa no ka aweawe, a iniki ae i ka maiuu, e mokmnoku wale ana no, alaila, haliu ae i ka niho iluūa, b hao ae i ka paakai a nui, kapi iho ma ka niho, hoohaliu iho ilalo,~!i hopu iho i ka pu, a malaila e palukuluku ai, a komo ka paakai iloko o ka pu a tne ka hee, tne ia wale uo a me ka paakai, a waiho i ka hulilau, he mea ia e makolekole ai, aka, ina he hee ai koke, alaila, e uu koke ka wale me ka paakai, alaila, ua hele ka hee a palupalu paapaa. ioa, poke a ka ipukai palapaa, lomi iho ke ake, me ke kale 6 ka lipaakai, oia ka mea e ala ai ka ipukai hee. Fela ka hana a ka pue imi haku o ka wa kahiko. No ka lawaia hiaku ana. 0 ka luwaia hiaku kekahi 1 makemake nui ia e ka poe kahiko, mai ua'lii a na uiakaainana, i ka wa kahiko a hiki ia Kaenehameha 1 a i ke au o Kainehameha II a i kekuhi mau makahiki o ke au ia Kamehameha 111, ua emi mai a ualowal.e loa ma ua wahi i ike nui ia e ka poe kahiko a he mau wuhi kuulana nui, no ka ūui o ke aku, kumo kaulua, komo ka moku, aolo e hiki ke helu, kini lehu a nalowalo, a hiki ole i ka helu, a popo no ka uui oke aku. 0 Kaunolu, a ine Haleohiu, a o Kekaha o Iluwaii ruai Kawaihae a ka lue o Makaula, a i ko au o Kamehameha 111 ua uulowale ke aku a nie ko ahi. oke uno o ka lawaia hiuku, he lawain haaheo, ha lawaia hookano, o ka lei o ka hala o ka ilima, o ka lehna, a ohu ke poo ka ai, o ka nmlo moelua uiaikui, hamoula wuiliilii, ka peke puakai, puipai kukui, oia ka pucfli o ka hope, o ko kaha o ka aoao, o ka pio o ka obe i ke kikiwi u ko aku, me he anuenue kulua la, a me he pio la o.ku muhiua i o lioaka la, ke koha o ka aouo me ka pipio o ka makoi, a kuuukn lawaia hiaku. 0 ke uno o ka lawaia ana; he molau, be w;aa ke, ano o ka hi.na ana, he alua auana ka loa kekuhi, u, ekulu anana ka loa kekalii, u oi aku, a eu i mai, a he pani omua a nio hppe, ho papa waa, ua houhou pukapukn ia oa aoao, a he kuamoo kaele waa olalo, a ua houhou pukapoka ia na aoao, a mamua a niahope na pani ua holo aha ia na kumu o na poni a paa me ke kaele o lalo i paa, a he ma^?vfe au k°'° ,na aoao ama keia aoao 0 niī ka niao maluna, he man mea la e malouloo ai, alaila, hiimu ia ka ahu ma kela ooao mn keia aoao o na kaele la a wili ninluna o ua man laen holo la, a humu iu a paa, ua lilo iho la i woa malau, a o-ka waiwai o keia waa, malaila e hooholo ai na iomo, oia ka iao, he pua amnama liilii, a he mea'maikai lo& ia e ola ai kn iao aole e mnke, no ko kotno mai'o ko kai hou mnloko o ka ahn, a he pnuo no hoi ke huli e ka iomo i kekahi I», a hoohoio iloko o ka wna malau a 1 kekahi lo ae lawaia, a i kii ka iomo i kahi loihl, nlaila lawe mai, pono no; a ina he panipiini, iloko no o ko waa ka iao, oiu ka nnwaa kaukuhi, ekolu a eha kanaka o ka waa, .ft.p|ima.ipaha, .o'.o ka anwaa kaulna, o ka mnlan ka pouo, eono a ehīku niokoi o ke kanlnn, a o ka panipani, hookahi a elua no mokoi o ka woa pnnipani, a pola ka waa kapili. Ikawa e holo ai ka waa kaulna ika iiiakn, nlaila, hookomo ka mtilan mawaena o na waa kanlna malalp iho ka pola, ua hoa ia i iih kliniako a pan, n i ka holo ana a liiki i ka,<noaua, aia kiihi d ko aku ma kahi a ka •muuu noio e haiamo ona ka mnnn t»n kahi e nj'ilia auft o ke uku t a ua wnlea ka noio i ka llelo pu ina knlii a ke akn o hplo ai, no ka r«j.iiiapo o ke nku 1 ku piha i k» nehu pala a rri<» rin ta liilii o k« mo'ina, ii'iio ke apn o fco aku i kela man in liilii a mahikiliiki na ia |lulii Uuna o ka ilikai i ke apn a ke uku / {Jlolc i pan )