Ke Au Okoa, Volume V, Number 34, 9 Kekemapa 1869 — KA MOOLELO HAWAII. NA S. M. KAMAKAU. [ARTICLE]

KA MOOLELO HAWAII.

NA S. M. KAMAKAU.

HEUJ 9. Aloila, lioonohonoho iku pohaku o kn homi» nie ka niiikahn, nlnila, 1» nkn i lu> ili, n pelo o hanu ai rm makaha a pan, \u\ knp\i ka hole ana o na wahino mnlnnn o ke kuapn, o ae ia ko knnpa o na wahine lianmia, a i ka liala ana o nn nialaina elina a oono pnhn, alaila, e ike in no ka ia o ka loko knnpn, nin a liiki i na Ole km' nni, alailn, o ike akn ka poe kaVn nmlnnia loko i ka in, ho hnnoli mo kft makemnke, me ho nain knikoo la e pnnoi ana ? ke knnv>a ka ?n, n o nn mnknhn nn n? ha pono i ka in, inn he iwilei kn liohnim o ke kni a ni nkn, n he annnn ka Innln o kn maknlia, n Vie nnnnn me ka hnritY kn noa o ke knnnn. ua n'hn nn koln wnhi .! kn ia me ka nni wnle ilio o ka ia mnlmm n ko kalii in, n mnlm ilnnn. a iim o knn ihn i Vn pnliakn nnlo p linnlo ilnlo, n n nn in knmnn'-

nn mau i nn lr>kn. o ke »ws. n kn imi> n kp awnann, o ke kn-kn. o ko hholehole n len onpo, o kn opne n ka pnhi. 3 mo kpknhi mnn ia kiimani.ni e ihn i im loko. A no kn pnnn O na O'hnnn honnln in n Vp.knhnnn. 111 Immn mni mnn in 1" knmnninn. 010 miimnn. n , kn nlun, o ke knhnln. o kn oio, o V» pnln'ni O ke kn-m". o Va nhn. o Vn mnnini o Vn pnwfil'i, n me keknhi mnn ?a i knmnniiin nlo un pihn. iho la kn lnko ki)npa i I;pīn mnn is, a o mnu in kn mea nnnn e hnk'knikoo ke knnpa nie hi nnln ln, n oin kn me° e hnn. oli ai ka o knhu kin? Inko , a "nie nn'K! nona kn loko, ( Alnila. e olelo kn pne knhu kini loko i nn'lii nnn# ka loko. na oln ka ni- ■ nn. a he men olioli i ka mnnno o nn'lii o kp oln o ka ain.n. a he mnnipnhi in i Vn mnnno n nn'lii o,kn wn knhiko. 0 Ve oln o ka pop kahu kiai'loko, o ke nholphole. o ke'nwnnnn. 0 ke ka-kn, o ka oopnhne, o ka oonn, 'o kn opne., na kn pookini loko -kein. mnh' fn. he man in ai hoikh in, hkn. he ni mnln no kn poe kini loko i na in i lionipn'ln in nn Ve nlii, 1 nn po kai nni, e moe mmr nnn keln kini mnk*ha, keia kini mnkaha mn -ko Ink'iii mnn mi ; .kahn iho, n he men mnn i nn kini loko n paii? ke kukuliO ma kel .1 maknha m» k'eia ma- ■ kaha i mnn hnle kini i ka in, o pan i kn aihiie in, n 0 p»u i ka punfi a me ka ilio, aia n. ku ke.koi, nlnila koekoe k» pii nnR o ke kni, -alaila, hoi Ka ia iwnena o ka loko, aole e lo- : aa i ka aihne. I na oo kai niiii hooholo ihp ka ~wnwne o ke kiai lokn iloko o ke jtai o ka mnknhn. n e ikaika ana ke komo nna o, ke kni me he wnikahe la, a na w'ela iioi ke kni, alniln, e mnnao ae ke kini loko, e pihn nnn kn mnkpha i ka ia, i kn honi ana mni o ka ia i ke kni hon a pa makemake nni paha Inkon ia mea, o kn ia a'n i ike ai he mea hihiu, a i keknhi mnIkaha e lilo ann ka ia i pnafl hanni n huhn i ka honi ana mai o ka in i ke kai hnn,. o kn pii mni la no ia o ka in me ka hnlnku i kn makeha, a peln 'nn piaknha'a pnn, # 0 ka poe kiai mnkalia, hahn ihp la ko lakon mnn limn i kn ia a ko lnkou mnkem.'ike, nlniln, Inwe nn 1a i ka ia, i ko a.wa paha, i ka nnne pnhn, i kn oio pahn, e like. no kona makemnke, o ke ' oliv no ia'ō kini loko. I kft wn mehnna o kn In i keknhi mnu mnlnmn, n i lonn i k'i mnknni Konn, n 0 kt>knhi man mnkani i knmnainn iiv miui loko, nlniln, oia kn wn e piha noi ni nn mnkaha i ka in, a, oin kn wa e ka nj kn ia,'no ka inen, inn pola 0 wniho ni kn in, e pnu nna i kn make, n kū ka pilau, oia ka wn 0 lnwo ni ka ia na ua'lii, a e knai aku ni, he ir,en hoohune loa ka in i kn mnkani heu. 0 hl: puuone, a mo na loko in knlo, ua pili nn puinne n me na loko ia lealo, 1 nn mnknninnna, a'ua pili no hoi i na haku a roe na konohiki, nia i na pimone haku koelq, na pili in pnuone i na haku aina, a pela no hoi nn loko loi kalo. 0 na loko kni punone keknhi man loko i mnkemake ia e ka poe mnhiai, a p ka ia 0 na punone, he ia no ia i hooholo ia 0 ko kunaka mnhiai, 0 kft pnuone, he mau loko ia 0 kokoke ana ma ,ka loko kunpa, a ma kuhakai, a e pili nna ma ka nnkn 0 nn mnliwai, hana mua ke knnakn, mnhiai i kn mokae, 1 ke okajvkai, i krt nnholehele, a e kulnpn i kn f eka n hohonu, a, nlnikai kn loko, alailo, liele i ko ka nwa, a i ka punia, a peln e hftha' aj a piha ka lpko i ka in, a elii» a ekolu pohue, ualike ia mo na innknhiki elua, n okoli' pnha, alaila, ua liiki ka in 0 ko poliuo mua i ka hailima, a i kn nnla, he hnnn nuipnkna 110 kein, & i 010 0 hann numnkna, 0 holo ana lfn moo a me kn lohelohe iloko, no* lo 0 iko ka mnh'iai i kn ia, n i 010 in, q lilo ka ia i k«oiv a i opukeko a me ka jnnke walo iho, a o ka mon e hooio» a honno i ka mana o kown nleiia, 6 ka in oin i ka punknln, e like. ) mo Auwno, i Iponno n i kona mnna iho. I ko lui mnhinl iko ann, na nui kn ia, a ua lonaiko kai o kn loko, alaila, pii ko knnhka mnhiai i ka Innn ho lilma, a ho oluhe n ku kn pna, n pun hon nku a nni, 0 ke lo ko knuln, liiki i kni, ulnlla hnku kn Innu mo kiv kn hnki(tiiki i ko 1«, u .ho iwiloi lea pnlnhnlahn, a oinku, n inn elun n

i'kolu puhn punoiiA iv ck«Ui iui nuikulm, u hiki i i\a ln kiii nni. 'ilnila, inilii n|ii, i\ pnu pnlu nhi nn«. nlailn kii lto kiuiuku i> wnlii i ko kmnano o kn unwni kni, e kuknlu imm k:» mti!;;ihiv o paii, ki»np;»lopalo i ka oka u pna, ii'i lioln mni ko ltt»i a bni»lo ilnna o ke nknlikuli, kn ili(ibi» mo kn liiniihinn, a paa ka maknlin, lilnila, wnwnlii ko knnmno o kn miikal<ni, nlniln, komo ke kai ilokoō kn loko pnuono, n i ko komo nnu o ko kni, o ka lioni mni ln no ia o kn in i ko kni lioii, o k« pii mni ln no ia o ko nwn. nn piha h>i» ka maknha i ka io, o oni nna 111 ilnna ilion koknhi, a « kapa?ili nn« malnnn o kok,.!ii a nialoo i ka la, »li<>li kn nnan n kn mnhini, ( hnpnhopn iho la kn liina o ka mahini o milimili rii i kn in. a e hi-u mnkn ai, o ka ia knnpnn o kanpnhn ai. a o kn ia o mnlomnko ni o ni, honn iho no n ka m.'ikomnlu'. A nola iho la kn malfimn ānn o k.. poo mahini knhiko i nn loko in pnnono, lilo kfl?nhi mmi r>mior»o i mmi loko ia nni n hii(i i kn iwi'ioi a oi nkn. n i»n ho nnnono hoo ia i kn wai n mo ko kni 1" koknhi maīinwn. ho mnii mon in o hikiwnwo ai ka ia i ko nni, n p lilo di ka in i monmnn, n na piha olokn iko knnnhna. N~o kn loko ia loi knlo

TT« niM mnn mn nn nin» lelen in loī Vn'n, o liL-n me Wo o O ihi) .1 melin Kmmi, a hr> lrn■ kaiknhi mn nn moWnpiini o Ho ia hnnholo Vf>Vnlii. n lio in pn no.Tv-plcnlii m:i Vn mnlmlm. lio nwn l*n in. lio nnno. ]ip oopn, ho nholeliolo n lio opno oohn:i. Ho pnonno ko knnn nnn o Uo lfnlo mn na loVo in, n lio hnokanwnio in koknln wnln knnwnlo, i nleon knhi o holo 111 Kn īn m.ilokn o lo< loko in lv<ilo. a mn leo kown 0 len pnopno kō knnwnhi o holo ni kn ia, a mnlniln p ni ni kn in i ka hnpaln n ho moa i» 0 hikiwnwo ni kn in i ko ni;i. O kn in o nn lr ko l;nlo, lio hoolai'ia no ko knno mo kn wnhino n mo rin Voiki. n mo ka ohnnn. i kn wn poninnin, nn knnnho nkn kn wnhino i knbi onpn. i knhi op'no, i knhi nho'oholo mo knli' lnnn. nlano kn ohann n. i hiki ia e nn rpalihini, nlniln, nn mnknnl<nn nn l;a poho nnn. he mnlīhini īiH-i pooloplo pnh:v, a he hnknnina pnhn, o ko kii koke nkn la uo ia i na moomnhi, na liole n paknpnka ka nnahi, ua kon ka Ine, o knmnn o ka poi, o ko poi o ke nw», o kn nnne, feti nnn imnn o ka mnlihini a o n(« haknainn, a-o na honnloha. pahn, pela nn ka nolio ann o ka p. e knhiko, a o ke knmn no ia i alolin ai na keiki r pnpn' 0 na aina loko kalo ia, a puuone no hoi. O ka ipu kai kapi ia, o ke kiapu o ka lau kalo nui, a o ka ipukai kapi ia no ia, a i ke ala ana o ke kakahiaka a makaukau ka ai, alaila kii kau la i na kiapu ia, a wehe ae la, ua mae iho la ka lau kalo, a o ka ia oloko o ka puolo lau kalo ua niho palaoa ae la ka ia e like me ka niho puaa, a luna o ke pa,a o ka ai no ia a maonana, a aloha no na keiki papa o na aina loko wai, i ka mahikihiki a ka opae, o ka oweoweo a ka limukala, o ka ulaula o ka hua o ka oopu me ka luau, ua pulu pele iho la no ia noho ana o ka poe kahiko. He nui no na mea e mahiai ai ka poe kahiko. O ka uhi kekalii, 0 ka pin keknhi, 0 ka niu keknhi, o ka i)ln k.oknhi, 0 kn oliin »i kekuhi, a me kekahi mnu mea ai n kn poe .kahiko. Eia keknlp mnn mea i kann nui ia 0 k» poe kahiko. 0 kn ipn awnawa, O ka ipu nwaiiwii keknhi m'on i manno nui ; !v 0 ka poe knhiko, a he knmn wiūwni knpo--110 110 in no ka poe knhiko, lio nui liekahi a li!' liilii keknhi, 11 o keknhi ipn nwnnwa, he 18 knpnni ke nnnpnni, a he nkolu knpnai ke kiekie, n oi nku keknhi, n emi mai keknhi, n hiki i ka liilii lon, n he nneune ho inih* kn mnnoanoii-n emi nini keknhi. He lnmohnne un nmoke pnlme ipu nwnnwa, a un kup«no 110 nn umeko poi. 0 ka ipti nwnnwn, he komulnn hoolnko in no kn poekahiko, 0 kn potera no ia, a me ke 'knniann kupa nnnn e Inko ai i nn heninhema n pnn o keknnnkn, nmloko o kn mnln mnhiai n ke knnnka katiu ipn hwaawn, un'lako kona linle, kona ohann mnu mnkamnk» a, me na honUloha, a me hai wale mai, penei ka lako' ann, i ka wa e 00 ni kn mnla ipn nwaawa, eono malamn, o na mnlnmn kupono i ka Makalii, a ua knpono i ka wa melinnn, mniloko mai nue o na malnmn ua o ka hooilo !;o kanū ana, a hua ka ipu iloko o ka 1111, a paa ka iwi o k« ipu, a pnka i lea Mnknlii, ua lona i na mnlama mehnna, ua emi inai ka nln nhewa o ka ipn, a lena mai kn Inn 0 ka ipu awaawa, alnila, ua 00 kn ipu, ua palo knna, alniln, hoomnknukau kp, koi 0 ke knlni 0 ka, ipu, no ka mea, 0 he knnnka kanu ipn, un honnohonolio mua oia i ka lemu 0 kn i.pu, i 010 pw»nwa a olplo, a nohokee, i kn la 0 knlni ni kn ipu. 0 kn wnhino, a> keiki, kalni kela men keia mea i kA umeke, n e like me kn umeke 5 mnleemnke nni ni, no ka nui pnha, no ke kakn pnhn. no ka mnnonnoa pnlin, un knpa iho In ko knlai ipu, i k« inoa o kona ninii kiiDuna; ho men in e lilo ole ni i kokahi nlii n man makamnkn i ke k«ili wnln in, n lyio wnlo in pnhn, i keia knlni nmoke nna,-ua Inko i ka umeke nui, un Inko i kn nmeke uiiku ihf>, i ka nonnnn, i kn pakn, i kn lalia, i ko lioloi, i ko knku, i ko kiln, n pnln ko 11110 o na ipukni lenpi ia, ho nmu ipukai nni, n ipukai lnlii iho 0 koln 11.110 0 koin nuo, n ino

j na luilil.ui, a iiu> tui pui c pili uua i kola ipn j i k(M;i ipu. I) nu ipu o Hola ano o k'em umi, | lie n)ui) i-iu wiiilionik ni, n wiuhonn i;i, he iniui jpa polioe >,ui liiUi U>o, iv »ni wnk», a ho j m.ui ipn pnliolo ia a puholo mon, a o kola uno a o keiu ano, o na ipo waihona knpa, j o ))t. ipu a mc na poi hoohu) o kela ano hoouin amo k«ia miio hoolmi. ona ipu ka|>a]a, 0 n:i ipu hokoo o ua alio l iwnia, a iiki na hokoo kapa holo moun», a me na ano hokeo ho nui. ona hm;wai e inu, lio -,>ui ke ano, a mailoko mai o ka ipu awauwa, ua kokna ia ka liomahema a pau o ko knnuka, a mo na lako o ka halo a me na hemahema man'aho o ko kanak», o ke k-a wan, a me ko ku kuku ana wahine. oka laau kou. okc kon kekahi moa i kuni) mii ia o ka poe kahiko, i mea nmoke a i mea ipnkai, a ho umeke n me ka ipnkai a pnhiau hauheo kein a ka mahini n ka poo kaliiko, hookahi liewa nui i kakaikalii ai ko kanū ana i ke kou, o ka pakah'a walo ia, n lawe walo ia e na'lii, a iiolnila, aole 1 kauu nui ia, aole i hooilina mai i na moof>una. J¥o k>- lealni ana i ka waa. lle uui no na laan i kalai ia i ka waa i ka wa kalnko, o ka w«a a ka poe kahiko o kalai ai, he kalai apanapana, a nui ka npana, olaila kapilipili, a lilo i waa, a he nui ka hana. a, he uui ka hili ana i ka aha, d nui ka laau a nui ke kaula aha, a ho hapa no hoi ka p'uM nī.u, a uanui ka heiaahemaa.mo-ka luhi 6 ka ha,na ana i ka waa, a pela i loaa ai ma na moolelo o ka poe kahiko a pen'ei kekahi : K,ua,io ka ulu k» ali.mea, Kiv nlolaan kn nahele, Ku Ua ha ku Un ohia, Ku ka leliua ko īamakea, Da ka oloheo ka olapa, Kua ia ke o!olani ; "

0 keia mau laan, oin Jkn pnpa o J«a :/aa.o kn poe kaliiko i kapili ia i kaliiko, l ke f iu o Wakea rna, a mnmua aku a mahope pai, o, na' waa o Wnkea, o Knmneli ka inoa, ua kapilipili npooa ia, s p(?la . o , Kaloloamaile. na wa o KLuhailinia, a i ke an iji Jjakji u)a, ua kulai ia ke koa i waa, a hookahi no la#u koa nui', hooknhi waa, ua hoooau ia ka luh: a me ke kaumaha uui, a ua lioopokole iq, mi/i ka hana.. 0 ku oilian» kalai -,7aa i ka wa kahikb,Jie oihana uui, a he i ap , mua a makaukau, a ailolo,- nlaila h ki ke hana, a hiki ke pii i kuahiwi i ke kalai waa. - I ke au ig Laka ma, ua hoolilo ia ka laati hookahi i waa, a i ka wa o Hakalanileo ma, a o Nihau mu, a o Kana ma, aka, o ka waa o feu poe o Kahiki raa i h«lo mai ai i Hawaii n«i. he waa npana kapilipili ko lakou ( pela ko Leimakani ma, o ka pue o lakou o ke komohann, a o o Laamaikahiki ma. a o Paao ma, a o Pilikaaioa, a me Makunkaumana, no na aina mokupuni o ka ao»i> hema. I ka manao ana o ke hahuna e pit i kuahiwi i ke kua waa, penei oia e haua'i: 0 ka puaa, o ka ia ula, o ka'pupu kohekohe, a hiki i kumu o kr kna e oki ia aua i waa, nana ke kahuna kalai w»a a kupor»o i kii makemake, alaila, kuhoahoa i na aumakuu kalai ia Kupulupulu, ia Kuinokuhalii, iiv Kuolonowao, ia Kuh'ioholopali, la Kupaikeo, ia Kukuohialaka, ia Lnka i ke kahuna waa, ia Lea wahiue, a i na aumakua a pau o ke kuahiwi, o pan ke kahoahoa ann, o ka īa nla o ka aahn knnu ma kn kumu o ka lanu me ku pupu kohekohn, a o ka puoa kalua i ka imu, alaila, o oki ka.wan, inu he nui' knhuna im liina ka waa, mam'ua o ka moa anao ka plj na, a moa ka pimn, a pau ka pulo aua i ke akuo, a mo ke kanpahon airi i na aumakna kalai wan, ka poe i hnna kahiko ma ka oihar na kalai waa, a pau ka ni nna, alaila, o oki ke enlu a m<! ka lnla kamahelo, alaila, hnhne ka mamala o ka waa mai muii a liopo, hoo' plo oniua a mo hope, ulaila, palepnlelia n pan, alaila kikoni koi niawnho mni ka ihu a kamomo», alailn, kai kn niao kanpale mai mna a hope, alaila kupa oloko, ui> lele ka ihu ma ka waha, he waa iho ole i piiU lua, he kalai pnniaia, ho aa ia, he kalai pahoi;, he kaloi kuhoho a kulepe, a pau na mamala o ka uhao omua a me liope, a o na aina j ka,i« na liu, i na kninu pepeiao, a pau kn lai,na o ke kaelo mai mua a hope, alnila, o ke kauo i kni koe, hoi ke kahuna i kai. Ina ho wna nui, eooo a ehiku, a ewalu nnana ka loa, a elima kikoo mp ka aoao, he waa nuj ia, n kane o ka wnhine.ke pii i ke kano waa, a he mi»u piiaa uui no ke kauo nna, a o ke kauo nn.a o ka waa nui, he la kaulanu ia, a he la hoohiwaliiwa no lioi, ua liookd(i,wule ia ka pu o ka wna .i ka pne aknmai i ke palo i na eneu)i o kue n.ai ana, he pohaku, he laae, he naele, he pali lele, ho* he piiku momole, i-ka nui o na poino a roe na pilikia, o ike i'a aku ni ka poe pale waa i ke akamai e like me na mnnu e lele ona i ka lewa, ina ; o mokumoku kaula liolo ka waa i ka pali me ka manao ia e nuhaha liilii ka waa, o iko ia ka poe pale i ko akamai, i ka holn ikaika nka i k» pali, ain )te palo waa i ka pu o ka wna kuhi i kiikiki ai tne he manu i,' ke ano. A i kn ike ana o fce pale waa e kokoko aku ruii i ka pali kuhoho, n pali 1010 koio. n no

kap'lo ao 1,1 ko pnlo a paa i ke kuli, a kalolo ao la a paa i ka auwao, i\ i ko kaa ana bo a i ka nminmi, oia ua palu waa i ailolo, a o ka puno kokahi a ke kahuna i kahoahoa mua ai i ko akua a tue tia aumakua, a o ku wna i hana 010 ia pola ho poino kona hope, a i loaa ole kona poino ma ka ainn, e *poino akn ana oia ma ka moana, a ho mau poiuo ulia walo. Ika hiki ana oka waa i kahi pa»a hoonohonoho ka hnakai kauo waa, ua hoonoh > papa ia ma kola aoao ma koia aoio o ko kmla, mvi ka pū o ka waa a lviki i ka welau, alaila, ilaila e hoiko ai ka poe akumai i ko kaukau, a me keoliolie hooh.iuoli an\ i ka naau kauinaha i hoihoi ka manao i ka hipai ana i ka hana kaumaha, a e lokahi like ai ka hapai ana i ka hana me he kauaka liook<>lji la, hookahi umauma a hiki i kai ka waii, a komo i ka halou, hookahi i koe oke kalai hooki ame ke kapili. Ile hana nui no koe, a he nui no ka uku līlo, lie nui ka pnaa, ka ilio, ke kapa, ka upenaa rno na waiwai e he nui loa no ko kalai ana o ke kaele, ame ke kapili ana, a makankau ka waiwai, alaiU, kapili ke kahnna I ka hoomaUaukm ana o ke kah'ina e kalai hou i ke kaeie, he nui ni koi p»ih »ri ), na koi oui na koi liilii, e lyjpono ana i ke koi hooki owaho a oie loko, o ke kahela, o ka holn,. o ka hooma, o ka lipi, o ke koi papale, o ke koi wili, ke kiln, o ka wili, a he akamai ke kahuna kalai waa i kana oil\ana, a pau oloko a me waha i ke ki'pa o ka waa, kalai, hooki, kahi anai, paelp a maikai, aluila, hoopilipili na

kupe ihu a pua, na kupe hope, na rooo t ajaila, pao ka pulea o na laau, alaila, houliou ua pukn.o ka w.m, o ka holo no-ia o ka aha> no ka m<ia, na pau i ke ka nliia mai ka uma 0 ka ihu a hiki i ka «ma hopo o ka laau hopo, a pela na puniu<o na iihuu o ka waa, a paa i ka lioloia i ke kaula aha i hilo oio ia a miomio, a paa na wae, hou na puka uui o'na kuaiako, e pili ana i ka pepeiao kuaiako mua a me kuaiako ho ; >e, o na iaau moo o ka waa me na kupo ihu a kupe iho, he ahakeu-ka lnan maikai kupono i ka wna, a ua, kapili ia no ka laau kawau, aole nae paha he kupono loae like.me ke ahake?, a pua ka ihu , o ka waa i ke kuapoi. nq-,h?maliema o ka waa, oke ama ame na iako koe; 0 ka wiliwili ke ama, ua kalai kapio ia, a kiekie ka lupe me ke kauaka ohope, a o ke kino o ke ama ua.kalai ano pololei a ano pinana ae amoa a me hope, a e .like me ka imi o ka waa a pela, no ke kupuno o ke ama, ina uuku ka waa, liilii no hoi ke ama. I ka makankau ana o ke amn o ka inko, i ke ahiahi 1010 ka waa, he puaa a he ilio. ka 1010 o ka waa, a he uala a he kalo ka ai, o ka puaa oia ka (jiea, nana e ekn i.ka mpana. a o ka iljo, ua like ka. waa me ka ilio 6 hae aku ana i na nle.o ka moana. A pan ka'wanana a ke kahuna i kalai a i k,apili, ka waa, a me na loina a pau o ka wua, alailo, haawi aku ke kahima ka'ai waa i ka hoailoui», ina i ike ke kaaana i ka inaikai o ka Iplo ana o ka .waa l , alaila, kauoha ke kaliuna i ka mea nona ka waa, o ka wna ia e ,holo ai, aole.e loaa ka poino, ma ke kai kea, ms ,ke kai uli, aole powa o moaua e poiiio ai, aole e poino i ke. kai, nole e poino i ka mnknnl, aole e poin» j e holo mai Hawaii a Kauai, aole e lona i ka poino; akn, i 1010 ke kahuiia, a ike i kn, hewa, alaila, olelo mai ke kahuna i ka ir,oa nona ka waa, e kuai aku iu hai i ka wnn, i ko kaka hiaka o knknhi ln, alaila, hoolana ka waahou,i kai, n liolo aku lu ikn moann, a lialawai iiie ko auwna lawaia, a lona mai laka ia hon mni kela nuwan mai, aluiln, hoi hou a • pne i uka, alaila, kuhukuhu i kela io no ka waa hou, a kii nku a kā linahln, a ,lawe nkn,ii ke a hooloi i \?e koa. 0 kapau ia (f ka linnu nna ika wta. Ein koe oke koi knlni a ka poe kahiko o knlni ai i ka waa a me ka laan, he poliuku, iie ala lek'kepue, he ulapia makalii/lu, he pohaku pla haumeku olokele, aia ma kahi e loaa ai keia mau pohaku, mal aila ka poe akamui i ke ka ala, e nana pono ai i ku makaia a me ka wili aua 0 ka nao o ka pohaku, a e ike ai i .n» pohaku koi .maikai a paa loa, aia ma ka Lueokalaau 1 Molokai kahi e ka ai ka poe ka ala, ka koi, aja ma kekahi, he hookel« kp laila pohanu ka koi, a o ka makaia ho mahikihiki ia, o keknhi hoi he pupu makaloa, o ka io paa akau o ka pepu mi', ka hua m» ka waha o ka pupu, e.k.o, ia e ka poe ka pupu aDlilo i koi, a o ko koi hole laau i* e knpili ai i k« waa. oka walahpe kahi koi, hp laau oo in, ua hnolilo ia i fcpi, a penei i olelo mai ni kn pno kahiko.,O ka pupu hoi makni, o ka walahee koi mauka." 0 na koi kahiko loa i ka wa ia Wakea, a o na koi ia nann i knlni i na waa o Wakea ma, o Kumueli me Kulolia..;aiele, he mau koi'meki, (he hao paha ia) o Haumeku a m»-Olnpu, oia k« inoa o nn koi o ko Hawaii oei mamna i kn wa kahiko loa, a o Makilihoahoaniknlani ke kila nui epmiaai ka WRa, he ao no hoi i«. A keia pule ae e wniho aku ana wau imua o ōukou i'ka heluhelu ana no meu lawaia, a me ke ano o ka lawain nna (Jlole i pau.)