Ke Au Okoa, Volume V, Number 31, 18 Nowemapa 1869 — KA MOOLELO HAWAII. NA S. M. KAMAKAU. [ARTICLE]

KA MOOLELO HAWAII.

NA S. M. KAMAKAU.

HELU G. Elua no ano nin o ka mahiui viala i ki\ \va kalnko, hc mahiai nuilouka, n.lio mnhini haaheo ka uala, o ka mnhini nala o ka pnlawai ka Imaheo, aolo no ka wa un ka mahini palawai, no kn wa pnpala ia oko Ka». Ponei ke ano o ka mnliini ana o ka palawai, i kekalii la pupuhi nku la i ke ahi kn aina e mahiai ana, he ninn huuei'i eka paha, krt nnij hala kekuhi pule, alaila, hoali hou akw kokahi, alaila, un pan loa ke oknmuknmn niaim, a laalaau, u ua ueoneō maikai ka aina, a hala kn malama o ka t waiho nna, ua pii no la ka ma-u o ka lepo mai ka honna ae, a he hapa inihn pahaka pii ann o ka mati o ka lepo niailalo ae o,ka hpnua, a kokoko e pnka kn ma-u oka lepo ma ka ili oka aina. Alaila, ■ hoomaka ke kii ana ika lau, ina he lan nnla no kahi loihi, a penei e hona'i . I ka ako ana i ka lan uala, e hoomnemae i ka )a a mnemae, alaila, paipai i ka lnu, « lau o ka nino.ae e koe, oloila hann apnno, be kannwain paha apnnn, a ho hanen', alnila, hnna a paa loa ike knnln, me ka Inui , a me kokahi mea e ae e mau ai, he lau uala hoo- ' moe kein hookahi pnle a ehia paha, alnila /kanu. I ka la c kanu ni, he la hanheo loa ia ia C la e kahiko ai i ka malo maikai, pnali a knu ka iwa, ke kihei maikni, ka papahi lei ilima ' ike poo, ina he umi o he iw»knlua paha a oi aku palia ka uui o na kane ua kahiko like iu lakou, a pola. ka wahkie. Penei ka hnna ana : 0 na kane, i& lakon pakahi na ooku, o ke ano o ka ookn.'he kanila, he oj», he koaie, he home, a me na lanu maikai e ae, 1 na kalai ia eka poe kahiko a mnikai, na nnni ia a ohi ka io, o ka loihi o keia ookn, he gkolu, a he eha anana ka loa aoi aku, a 'o ke annpuni mawaena he ewahi j n ihi a oi nku a emi mai, a he hnmo ka welau a poheheo, a 0 ke kumu, ua nui palahaloha e like me ka , nuku oka manu koloa, ua lahilahi kekahi aoao, a ua lahilahi ohu ke kua, a lie hapa kapuai, n oi aku ka pnlahalaha, o ka maka o ka oo e mio ae ana'kn maka o kahi c komo ■ aku ai iloko o ka lepo, a oka loilii o kahi i hoolilo ia i maka, elua a me hapa kapuai, he . oo keia e pili ana ike kumu lau uala oka palawai. I ka hoomnka ana e kanu i ka lau uala, o ka ahnku.ka lalani e kanu mua, he lalani" pololei loa, ua mla ia me ke aho lawaia, a roe ke kaula, o ke koawale o kekahi pue a mo kekahi poe ma ka lalani, ekolu a elia anana ke kaawale, eole e pono ke hookokoke o huikau no ka ulu loa, a mōe ka ahaku, alaila, kuleulu like na ooku ma kela aoao mn keia aoao o ka ahaku, alailn, hoomaka ka pahu ana ma ka niki oka lalani. E ku lalani na kamaka nia ka lanla o ka iJi aina, alaila, huli kua ma ku loa o ka aina, alailu, pahu like aku la i ka ooku ma ke alo me ka peahi like o na liina, me ke ku pnpalnni iluna, ,i,Xfj pnhu ana i ka 00, akahi pahu ann, alua, i ke kolu, ua komo aku la ka mnka o ka oo iloko o ka lepo, alaila, hoohina mni la 1 ka 00, uu alua pu ue kn lopo olalo, ua pulu i ka wai, keohi ao la keknlii wawno i ka pnpaa lapo pu ao, ho mea ia o aeao ai ka

lepo, (iliu'ln, !iuc |(j» au In ka ao, u o ku wuhino iu ia lui ltni;'*l|oo!ci mi lu oiu elun lim uulu i. hu mnkuluu, n o kukalil wnliim», lio Imwolo ilio leunu i len lau nulu i ku mnknlnn, n hohi'ilio lu i kokuiii wnw'ie i ke kiumi o kn lnu uulu. Ikn iinnu nku, lio muliiui hniilioo koiu, i ko kniliko o mi ooku ilium, u i kn ilio liko unn o nu ookn ilalo, li mekn moinoo liko unii o nu oo i liopo, u tno ku houlu lileo unn o im limn iluim, noo ho moa lu o penhi mui unn lu, Aolo o mnkau ko koin inaliiui i ku pnpnnln, o ku ua ku i makun iu, nolo lie lioo-] mann m» ko lnili* muhini nnu, a peln ku nnj oku ninn. Hookahi nhinhi o lumn ui i ku lnu unln, im pna.ko ma]a i Icb knnu, bo man eku elima a oi nku, nlnila, wuiho a owaka liko ka ulu o'ka lau unla, olailu ulaa, a pau ku alnn nn'n, a wniho aku a hohola ka luuuala i ka makaluu, ulaila, holmni mo ka oo ao i ka pue, a hihi kulina o ka lau, ina okoIu anana a elm pnha, q hoipu ana no n lii'ni a hihi naai, o k,a puo kekahi hnnn uui, o ,ko apo no a leiekio fluna ola kckn])t ; mea o hooemi mo,i ai i kn.ulu nhewahowa o ka ualo, a i ka wuiho ana a emi mai ku, ulu nnn, tihvila,iO ike hutt,,aolo o kana, iua| o ko nui, hookuhi no pno kanmnha, ho wawali! ka nioa o lia uula. _Mlookuhi howu nni mn ia ainu, i kn liooilo lolu, aolo ho un, ua puku niiiikiii lui ui nna i kn ai, nolo lioi p poino, uka,, ika J -a o ho* 010010 mni nna ka lown i īm no un, a e hoohou inai aim ka makiuii, ho liina |rokoa, alaila; o hoomuknuknu mun len h'ilia o lea ai, a lio nmi Imki'. a knn u lto kaiinka hooka|ii, (Hi n\fi lea lunu a mo kn anho ho ko, i ku wa un, ua hnlunn ka, ainu i kn wai, a un holo ka Wau maoli, o kji hohl no ia o kn- unln> hooili lluiiu o Itu hnleu, a o ka nui o kn ni, im liiki i kolu mon i koia nioa ko kii w«lo mo ka liuliu 010

nku, lie ni poho ia. oka poe i kanu mu ka npaa, oa pakele ka lnkou ui, a.ile n hiki kn wni malaila. oka wauke kekahi e poino ' ka wai, koe ke ko me ka maia, aka, ua poi' no no ka hoohina ia ilalo, a nio ka lilo i ka Hc aina keia i knulana i ka momona i ka wa kahiko, he ulu wnle ke ko a lilo i Inau nni, a o ka wauke, he oa, n he pou hale, ine ka lnhi 010 i ka hooknheknhe i ka wni. o ka aina keia i kuulana i ka. ualn nuio Ilinauone ua lilo ka uala hooka-hM hnle, « un noho nn kanakn eha iloko mo ka ho-a o ka umu iloko, Un hono ke Kiaaina o Hawaii e iko i ka nui o ka iiala, a mo Kitian, a ua ike pono lonn, a ua pnepne ia kn nala malalo o ku Imia man moku o Puahulali a me Wailele e nui io la. Ua like paha ia aina mo Aipupitn, i ka wa e hn ni ka wai o ka muliwai o Nilo, a halana ka ninn i ka wai, alniln, lilo ka aina i momona, a i ka wa e maloo ai ka ainn, ua uln na mea a pan, alniln,heohi wale no i na mea a pan, oia hoi o na hnn momonn. Ma kekahi mau ainn ua oknakekanu anan me ka mnnnwn e knnu ai i ka uala, no kn pnpnnla loa o ka nina, aia ma ka ua hooilo ka manawn kupono, n oin na aina o Kanepunn ka mahiai nna, a ua knpnia nn 'knnnka oia mau aina, he mahiai uala mal'o eka, a ihn pka, a popeiao hohoiio, no ka ane.e ilnlo 0 ka lepo o kn maliiai ana, a no ka pnpn i ko ahi a nni, a o ka maln o ka nahi, oia ker kahi ao e mnlmnaln ai ke kihapai mahiai, a na he ao i nhi iho i ke kihnpai. alnila, olioli "a, n pela iho la nn aina knla pnpaala, a iolaila, ua pilikia na keiki a me na mnkna . iine o nn aina kula, a he. ola na lea laulele, 1 nolaila, hoomona ko laila poe mahiai i ke Kanopnaa, a ia Knkeaolewa, a i ka poe nnmakua mahiai, a pola ke kalai 'an» i ka 00, i lilo ia i poe ko;kua i ka mahiai ana. Aole pela na aina haaheo, o na aina haaieo i ka mahiai, i ka heenalu, i ka lawaia, i ;u lenlea, j ka ike ana ua nui ka uala, o ka iahai no ia o ka 00. • Penei ka mahiai ana o ka poe knhiko ma 1« mau nina papaala, Kalal ryua ke kanaka ika 00. Eia na la-au e kalai mua ai i 00, O na laau paakiki, o ka mamane, o ka ulei, oke nalii, oka uhiuhi, o ka .waliihee, o ke oa, o ke kauila o ke koaie, a me kekahi man 'aau paa e ae. Ike kp ana a moku ka laau i manao ia ,i laan 00, alaila, kahea akn la i na. akua anmak.ua o ka mauna i m'nnao ■a na lakon na lnau. Penei ke kahea ana : E.Kumoknhalii, p Kupulupnlu, e Kuolonowao, e Kupnikee, e Kuhooholopali, ke kua 'iei au i ke kumu o ka laau, i ka eulu, i lea ala, e ike mai ia'u.i kalai 00, he kauila ka io mnhiai au iikaai'na kula, ho uala ka ai, le kalomaloo ka ai, he uhi ka ai, he maia ka »i. he wa»ku ka ai, he ko ka ai, e. ike,,mai a'u ika mahiai nni, ia'u hoi ika pulapula i ke no, amoma ua noa. Ekolu no ano o ka mnhini ma ka aina kua, o na pue uala poola, o na pue uala o ka ia iki, o na pue uala o ka ua kele, oia na jue uala mahiai hope. Ua olelo nui loa ia ia pue uala poola, oia na pue uala a ke kauika mahiai e mailnni loa ai, mo ka holo •nnu o ka oo o ohou ai i ko kahon me ka olao . ka nahelelielo, a i kn hnnle nlin o ke kiiaua mtni, o ka loiia no in o ke kumn )ou, n o ku lniM'iiewne, a mo ko knlina kuhiko n ko'knniiku muhini, ua liana walo i ko pahulu n 'naikni, i ko loan una i ke kuaiia mua o ka (Inuaiki, o ka hua uo ia o iut puo poolu, a o (a hawnnwae, kakiwi aku la kona ka, ,a o \u pnlinlu knhilio, uiv heo hou kona hua kn'iiko, a ma ko kuleiwi, ua lina la ko niaalaa. Ika liiki ann uiai oku un leolo o Ikuwn, n Welehu, puka io Makalii, liilii na maka i ka |K>l(;lei o ka poo mnlnina ole i le'a manuwa, o ake nna a loua i ke kuuua hopo o ka ua kele.

I'eiiei kn mnliiai btki ma ko kanwahi, lio welu ko kiuiwnhi o mnlnai ni, n ho pnhuln kokalii, o ka pahnlu lio wahi ia i mnhiai kaia mamun, a ua pnn ka unU kahiko, a. ua mili mnn ia i kn 00, ua bani wnlo a nmikai, oa lolii a koo opnla 010, 0010 c hehi walo i ko knpuai, o moo ia e ka poelua, a mo' ka moeone, (folo e lielu i« e k ; a mon, i ko liaulo mtta ana o ke kimua mu«, uo ulu . ūela paha ke kumu popolo, a mo kekahi men o ae, a e kihao ole ima ka lan, a pnla ka lan 0 ka hnup(uipu, lio mnu liuai|opa keia, anle enemi nnna e konkea ko kann ano, n pela. no hoi ka mnkaw<ilō, ai ko ka mnhiai lumn nna, ua liolii pono, nluilii, o kn hOomnkn no ia e helo i ka nko Inu, hp nui ke ftiio o ka lau uala o ako ni ka mnliiai, nia o na lau uala hoolu wij oin lin lau hikiwnwo o ka luin, i loa no i ka lnifa hohola i'ka jpno o ka Ima no ia, a pola ko ailo o ko Kanepnaa, ohn, a olima no pnlo. mui ko kniin nnn, uu hna ka uula 1 ka puo, na pilia ka pno i ka uala, a o kn Inu loihi o ka hua ana, ho uala pnakiki, aole o loliloli, a p nnonnn maknhiki. 0 na Uui hikiwnwo, o kn huulani, o k« heloloi, o kft huanlon, o ka neeiiOo rnni, o ko kooo, n^ 1 nio koknhi mnu lau o nlui, o nn Inn t»«la pna liiki a loihl ku waiho ana, « kalikolehua, o ku upo, o ko kuko, o ko kihi, o ko kawelo, a

| me kekahi mau iuu ualn paakiki a.' nui aku, a ako a 11 ni hano opana a paa, a pn-a i ke. Uaulo, a waiho a kekahi la aku, alaila,. hele e kanu i kn mkawela, alaila, hoomaka i ka, eli i ka niakaiua mo ka oo e anee hele ai, i, ka hoowaa_i ka n>al • lna, i ka hnwele i ka lau, a puni ka m«la, alaila, waiho a li liu, a ikaika ka mohala o ko lau i ka makalua, a kolo aku kekahi, alaila, hoomaka ka alaa ana, he mau la paha, nlaila pau i ka alaa, nlaila wniho akn ,l i hauleole mai ke kn.'-u.», alaila, imi ke ' la o ka mahlai i ke akua, o ke kahoa i k : akna i ka nn, a he poe pulapula i kupoi o no ia aoao, ua haule koko ka ua. Ponei he kahea nna: "E molia o alunaiaoe e Kukeaolo», e Kukeaopoko, e Knkoaolioomihamilia i ka lani, i kela ao nni eleele i ka inaka o ka opua la, e hanle mai o ka na nauln, e ka na knlolenlokn, e ka ua lewalewa, e mokupawu ai ka ua mahinaai, e pulu mai kela iwi a keia iwi, mai kela ka ika, a keia ka ikn, i pulu ka lepo, i momona >o kakon kihapai, i ulu ka kakou 'mnn meī" kann, i ai oukon i ka ai a'u me ko'u ohana, i ai oukou i ka maia, i ai au me ko'u olia-na, i aaliu onkon i ke kapa, i aahu an me ko'u ohana, amama ua noa." Eia ktkahi kaliea ana ; " E molia e alana ako ana ia oe e ko Akua; ou mau kino e Louo i ka lani, lie ao loa, he ao poko, he ao kiei, he ao h'alo, he ao hoopua i ka lani, mai ul-nnni, mai nlinli, mai melemele, mai hakalauai. e kela ao opua nui e ku mai lai kuku,lu o Kahiki la emaln. e hoomalumalu oe i ko kakou kihapni, mai kela ka ika, a keia ka ika, mai kela.iwi a keia iwi, mai kela kihi a keia kihi, e malu oe i ko kakou waena nei, e malu oe i ka pue, e malu oe i ke ka, e malu oe i ka lau, i ulu, i hua, i piha ka pue i ka nala. E ke ao opua nni e kau mai la i ka lan.i la e malu oe i ko kakou waena, mai uka a kai, mai nae a lalo, o malu; amama, ua noa." I ka pau ana o ka ua, a mama ka lepo, alaila pne ka uala, me ke apo o ba pue mai o a o, mai kela kihi a keia kihi, alaila Kanepuaa. I kahea ia ke Kanepnaa i nui ka hua 0 ka piha ka pue i ka hua, 'liua i ka puo, hua i ke kano, hua -i ka wa, hna i ke kiwi, hua i ke aakolo, hua i kalau. Penei ke kahea ana. " He molia he mohai, he makana, he alana io oe e ke Akua. O na kino puaa ou e Kaoe i ka lani, i ka lewa, i ka honua, e ka puaa hiwo, olomea, kioki, hahaikea, lawakea, kakalawela, pukoa, makamahakea, hulūiwi, opulepule i kikokiko, o ka puaa hiwapnni i manea keokeo, ka puaa haole maka alohilohi o Kahiki, e Kanepnaa e man—e e hnli, e Kanepuaa eeeku, e kulapa, e hoowali, e mehelu i ka lepo i ilenelii i aeae, e ekii i uko, e eku i kni, e eku i nae, *e eku ilalo, e e.ku i waena o ko kakou kihapai Uala' uei la e Kanepuaa, e eku oe inai kela kihi a keia kihi, e eku oe k mai kela ka jka a keia ka ika, ihai kela iwi a keia iwi, i hua i ka mole, i hua i ke kano, i hua i ke aakolo, i liua i ke kakiwi, i hua i ka wa, i hua i kō lala, i hua i ka lau, mai eku oe i ko hai wo-. ena, o nou ia oe i ka pohaku, o hou ia oe i ka oo t a ku ,oe i ka 00, a pa oe i ka pohaku, a eha 00, a.miiinoino oe i ko hai waena. E Kunepiina o hoi maUlio oo a ko kakon waoona, iloila no oo e eku ai, o maUima i ko kana wnena. i kupn/ i iil.n, i hua, i ola no. ohana, i ola na inalihini kipa i ko kakou hale/ he hooulu ai, ho hooulu ia na Kanepuaa, amaI lta pan nn/i o ke Kanepnaa ana, un knpu loa ko kilmpni, aolo o nou i kn poliakn, nolo o hoii i lea oo a nie ka laan, aolo kanaka helo i ka waona, « hala ka malama a elua paha malnina. Alnila, hoomaka oo 1 ka helo i kou waeiin, a iko aku oo o ka lopo au i apo ni i ka pue, na huo ia mni 0 ka naln, a o kului mai ana leo amokii r, ke au o ,ka nnla, a o ka wa o ka puo, o knapuii mni ana ka lepō ua like me ka eku aua a ka puaa ka moknpawa o ka aina e bua mai ka mole; a ke kano, a ke kakiwi, a ko aaktilo, a kn lau, a e waiho wale tnui ana ke 1 nn a mo ka uala i ka la> pa iho i .ka mnnawa o ka mahiai; holn knlrt e nape nna i ke akemama ka olioli, i ki nana akn i ko kaha o kn ahiil maia e liilala mni ona mo ka lolon, i lelh nana nku 1 ka puko ō panio mai nna kn puna, ua pua oe i ko kaula a paa o hina i ka knaluini, i kn natia akn i ka mala wauke, ua like mo ko oliiohi o ko kukni, alaila, pa Hio i ka mahiai, lelele i ki'. olioli me ko kuleia o ka po mo he ipo ahi la i ka olioli mo ka niakomnke, mo ka huikoni o na lima o ko kanaka mnhiai; o ake tio ka llma i ka 00, moe no ka po, knni no ka limn i ka mahiai, puka no ki\ hnknloa, o ke koolo o ka oo ka ko'u popeiao o hoolohe aku i ke koelo mt>i o ka of> a ko kanaka mnhiui i na kipoho maknili, i na hnpufin lepo kuuouo, i na hanonunimn makalua, . Hooknhi hana i koe n ko knnaka niahlal ualn, o ka irou kuhi, a iko ko kanaka mnhini i ka huu o ka unln, a ine ka olioli nui, ulaila, kii aku la i iin hoahanau a me na hoa-' ulohn. e hoomakiuikau I ka umu o ka uala,

ho poe kanaka i ka eli uala, he.poe kanaka i kn wahie, hnna ka imu * nni, na imu o ka puaa, o ka ilio o ka nioa, o ka ia, hookahi wahi iinu unku, ho wahi puaa momoua, he moa, ho mau kauna-uala, he iunq hoomaalili, oia ka imu ai a ka muhiai, he imu o kahea aku ai ike akua. Ika moa ana.o ka uala,o ka puaa, o ka ilio o ka moa, a me ka i«, a pau ka okkiki nnp, a hoonohonoho ke anaina 0 k» nhnaina, alaila, ku ilnna ke kanaka mahiai, ina be wahiai alii, aiaila, he kahuna hoouiuulu ai ke ku iluna o pule mo ka oloa, a ina he mahiai makaainona, o ke knnaka mahiai no ke knhunapule. Alāila, penei oia e hnna ni, ku oia iluna.iie poo puaa ma kekahi lima, n he uala ma keknhi lima, alaila pule nku la oia ike Akun, ponei : "E ko akua, e kukulia, e kukenoloa, ekukeaoj)oko, e Knkenolewa, e knkeaohoomihaniihaaikalani, e Kupulupuln, e Kumokohnlii, e kukaohialaka, ou mau kino e kamaikalani, e Kanepuaa, eia ka ai, eia ka tb, ei.i kn ai eke akua e kahela e ka wahine e moe «na iluna ke alo, moe a o milikoo, a kalealiulu, « pahukini, ō pah'ulau, o kulana aka p(t hu, a ole kah'ua, o ka papaialaka, o kapaepaenuialeimoku e, e ala, e ala e ka ua, e ka la, e ka po, ohu'kolo mai i uka, ohu kolo mai i kai, kai kane', kai wahine, kai ulala, kai hehena, kai piliaiku—e, ua puni na moku ike kai, o huahua nui kai, a ka ale iki, a ka a!a moe, a ka ale hakoikoi i knlana a Kahiki-e, e ola, e oln i .ka%oi, e ola i na'lii, e ola i ka hu i ka makaairtana, e ola ia'u i ka mahiai nui, e ola 1 ko'u ohana, e ola i e ola i ko'u ohua, e ola i ka aiai a'u a ka mahiai nui, eli eli io la honua, amama ua noa lele wale aku la; e oi, u ai;" O keia ahaaina imu kahi, he ahaaina mnkaluhi hooulu ai, i ka manawa nui,o ka wi o ka aina, no ka nui o ka la, ua papaala ka aina, a ua hahana ka wi, no ka hnule ole mai o ka ua, mai ke kuaua mun o Kaaona :a liiki i ka ua kele o ka Hilina o ka Ikuw.a, o ka Welehu, ua puka iwaho o ka Makalii, he ua oaulu ka ua e loaa i ka Maknlii, he ua kuhewa io, aia ma koqo wahi e haule ajf, ua ulu ka laulele ka popolo, a ua ola ia wuhi ika lau nahelehele. A nolaila i ao ai kekuhi poe.i ka hooōlu ai, a me ke Kanepuaa, a o ka nui a mtf ka lehulehu o na ka.naka, he pono kanu wale akji, jne ka hooulu ai ole, a mf) ke Kanepuaa ole, o ka poe ia i kapaia o ka poe mahi.ai poola. &o ha mahiai ana ma na aina. ' O ke kalo ka ai e mahi.ni ai ,ma ka aina wai a ma ka aina maloo, ma na aina i haule mau ia e ka ua, ua kanu mau ia ke kalo maloo, a ua hiki ke kanu ia ke kalo maloo moi ka puka oka hale a ke kukaepuaa, a ke amau, a kn pililaau, a'hiki aku i ke'kuahiwi, a 'iia ka ainu bapa o ka ua, aia ke kalo maloo maloko o ka auki, o ka ainau, a maloko ona lae laau, a elun no ano nui o he kanu malop ona o ke kalo, o ke pohi ana i ke ahi 1 ka mnlo, i ke kihapai i mānao in e knnU, a o ko ka'! i ke pulu kekahi kanu ana, mi keliahi mau ainn, he knnu hnaheo ke kanu ana oke kalo maloo, a kekahi mau aino, he inalo eka, o like no me na aina kula uala papaaln, kn anee o kb kanu anu, a he kuahuluhulu i kn hoohikihiki ljiupoi halii, a kipulu i 1 nn liuli weo niun knu.

Ma kekahi mnu aino, ho hnoheo ao kc kanu nna, n hp on loihi, ho nlua nuuna ka lon n oi aku ; ponei : ko kanu ano, uu hnna mua i ko pulu kukoo puuu u maikai ka oinn e kanu ui, n i na he makuwola oia no, un Uko mua nn puuhuii, i ko uln onn i ko kakaliinka nui, uin i kui i kn lawoio, n hoi mni In rnni ka iawuia, pulohu iu,■ ni-a-mopjifl, nlailn, hoomaknuknu ko hulo i ko knno huli, un hoonlnkouknu kn wnhinn i kn apnhu bnln, i ko )(i,n loi 'limn, uu pn|>nhi i kn loi-n pnn ko poo, lilailn, helo i ko knnu liuli, i kn liiki nnn i kn wnona kihnpni ni mo tiu pu« huli, nfio ka o-o lolhl, nloila, o kn Hoomnkn no in o ko knnu, o ko ku pololpi o ko kino ilunn mo kn pan o kokahi limo mo kn o-o, o keknhi lima me Ka huli, nlniln, knkoi ne la ka limn aknu i kn o-o ilunn a hou nku iloko o ka lepo, hoolni od lr. ka lim.i henia i ka huli i ka maknlua, o huli ana i ke nlo ma kela aoao ma keia aoao me ka emi kun nna, ua like me ka kuln paiea e aihua ona i o a ia nei, a he hnnohnno i ka nana nku, i ka hoolei wnle i ka hali i ka m.akalua, a paa ke kihhpai i ke knnu, alaila, * waiho aku, n woli Im huluhulu, a hoomnkn mni ka ulu. nhiln, kii aku la e poi i ka mnknlna o kn huli, me ke poi i kn mauu n pna, a ike ka mohini i kn ulu mnikai o ka liuli, moi kela iwi a keia kununa o ka woenn, okolu paha n ehn » e limn ha o ka huli, alaila, pupuhi i ko kihnpo'i mo ka minnmina ole i kelauliuli o ka ni, n pnu i ke nhi, alailn, hoomaka ka ulu mailoko ae o ka lepo, i keia ulu kapnipni ka ulu, nnlownlo'kannka iloko o ka at, me ka pao no nne i ke poi hou, pela ke kanu ana o ke knlo maloo ma kekuhi mnu aioa. Ma ke knuwahi aku, he hana kaumnha a he hnna mokaeleele loa, me ka hoolimalima i ke kumukuni, no RC kn ana i ke pulu, no ke k«»hi ana i kn mnkHlua, no ke kipulu a rne ke poi ®na, a ho innlama kohi kumu hoolimnlim i, a ni ooa i ku ai oo koe kokahi i kumu h"ijlini»limn. (ylofe ipau.)