Ke Au Okoa, Volume V, Number 23, 23 Kepakemapa 1869 — NO FERIDUNA, KA MEA I KAPAIA KA PUUWAI LIONA. HE KAAO-MOOLELO NO PERESIA KAHIKO. Mai ka Weekly Novellelte o Bosetona mai. [ARTICLE]
NO FERIDUNA, KA MEA I KAPAIA KA PUUWAI LIONA. HE KAAO-MOOLELO NO PERESIA KAHIKO.
Mai ka Weekly Novellelte o Bosetona mai.
MOKŪNA 11. E like me ka mea i hai ia ae la ma ka moliona i hala, ua ualohia ka lawo ana a ua o R'J3alema i ka lianui ana a liomo iloko o kqna halealii, ponoi iho. I kekehi kakahiaku oe, lioomuka iho !a ua kinaioa nei / kana hnnn o ka hoomaamoa a mo ke ao una i kniin hanai hihiu i lawe mai ai mai loko mai o ka pahelehele. Ika hoaahu ia ana oua hanui hihiu nei ona, me ke ano kapa maoli a ke kanolia laka e aahu ai, okahi no a ike olui ua kiaaina nei i ole hoi i ka maikai, aka i ke kanaka ui maoli oua honai nei nna. Ua hauoli ' ,jna ole hoi ka inanao o ke kiaina, 11 o J<ona kapa koke aku la no ia i kona inoa o Fcriduna ; a o ke ano hoi oia, Ka pmnoai Liona. Ke kumu oua i haawi aku ai ia inoa, no ka mea, ua ike oia i ke ano koa o ua keiki nei, a me kekahi mau ano e ae no hoi 0 kupono ai ke kapa ia mahope o ka inoa o ka moi o ns holoholona.
Hoolako iho la ua kiaeiea nei ehiku mau kanaka ikaika, nana e malami; i ua hanai nei aoa ; a eluu hoi kumu naauao na lauu e hooonauuao aku ia ia. No kekahi mau mnhinu ho lehulehu wale, ua odo hiki kupono ole i na kannka ikaika ehiku ke hoomalu pono oku i ua keiki nei, oiai, ke hooa mai ka huhu ana onn, ua aue me he poe keiki hou la lakou, imua ona ; aohe mea e ae e malu ai, koe wale no o kona kahu nana i lawe hanai ia ia ; aia wale no a ike ia ia, aluila, noho malie.
Ma kii hoomaka ia ana o ke ao o ua koiki nei, un hoomaka mai no ka ike ia ana aku o ke nno kīinaka a me ka noonoo iloko ona, no ka niea, ina e hoomaka iho kona poe kiai e kamailio, ua hoolono pono loa niai la oia ina mea a pau e kamailio ia aua. Ua ao tnuu ia oia ma ka puanu ana mai i na huaolelo moakaka, a pela aku ana ; a ma ka pau ana o ka makahiki liolookoa, ua hiki pono ia ua keiki nei ke heluhelu i kekahi mau buke. Ua anoakakuu mai n» hoi kona mau manao ahiu, a ua hilii ke hoolohe pono mai i na mea a pau ka e hoakaka ia aku ai.
Pela iho )u noho ana a hala kekahi mau inakahiki eiima, ua akamai maoli iho la ua keiki nei, a niki kupono loa ke kamailio me na mea hohonu a me na mea , pohihihi me na kanaka naauao loa o ke aupuni Peresia. Ia mau makahiki, ua hoainu ia mai la iloko ona na a pau loa o kela ano keia ano, a me he mea )a, aohe hopena o kona makemake ana ika naauao. Ua aka-
. mai pu oia i ka imi a me ka noonoo ans do na mea.a pau e pili ana i ka nqbo ana o na moi a me ka oihana o na makaainaDa, aka, iwaenakonu o ko lakou mau wehewehe ana mai, boi akn )a oia ia lakou ua hewa paha ko lakou noonoo ana ; a wahi ana, " He mea oiaio no, mahope iho o ko oukou haī ana mai ia'u no ke ano kanaka-, ka hoomana, iia noho hui lokahi maikāi ana ma ke ano pili aupuni, aka, aole e hiki ia oukou ke hookomo mai ika m«nao, ho mea hiki ika moi hookahi ke poa i ka mana aupuni, i na aole e makemake ka poe a pau malalo ona i ka malama ia mana. " Aka," wahi a kana poe kumu, " He mea pono i kekahi ke noho alii, e loaa ana no nae i kekahi poe ka manao hewa ana mai." " Aole e loau ia mou 'manao hoahewa," wahi Feridano, "ke kaulike a ke noho pono kona noho «lupuni ona ; a i na boi e hoike mai kona mau mnnao holookoa, a me na mea ana e hana ai no ka pomaikai ponoi ia o kona lahui makaainana ; alnila, aohe moo manao e hoahewa aku ia ia. He oiaio, a°he aupuni kupono e ae, ke ole e ae pono inai ka mea e noho alii ana, aohe no hoi <> holomua ia aupuni me k-i hoike mni i ka mana o ka ikaika inal'uha o ka pono."
Pela iho ,la ke ano o ka hoopau ana o Feriduma i kona hoonaauao ia ana, a ma kela mea kein mea a lakou e hoopaapaa ai*me kana mau kumu, eoi ane no ia mamua o lakou ka akamai.
Aka, aole i pau iho la ka hoonaauao ia ana iho la i lawa. I kekahi po pouii, kahea akn I'a oai kiaaina nei eono o kana mau kauws, m e ka lawe pu ia Foriduna me ia, a holo aku la lakou i ka nahelehelo. I ko lakou hlki'ana aku i kau wahi momona iloko o ka wao ak«a, a malaila oia i hooopau. aku ai i ka ike o kana hanai ma na mea er pili ana i na mea kaua.' Ua ao mua ia aku oia ma' ke kaka pahi uhau, a me ka pahi o. O keia hoi, na hookomo ia oia i ke kapa kila mai luna a ialo, hookau ia aku la oiamalunao kona lio, a h'olo a'e k mao a a maanei ma ke a'no me he hoouka kaua apa la maluna' o ke kahuo kaua me ka poe lehulehu wale.' Aole no' hoi ] aa ak*. mai oia i na hana a pau loa'ana i 'makemake ia ai e hana. ' Ma kōna ikāika kino, ua ane like ia me be nunu la. I kona lawe ia »na mai', ma kona home ahiu mai o kanaholehelo, ua ikaika rio ia, aka, i keia manawa, ua oi loa ae kona ikaika, e ukali aku ana «n&hope o ka liona, Ua hoihoi ia mai la ua keik'i h i ke kulanalūuhale, a ikona māirruinrfiol ma i.a hale-
alii hoi o ke kiaoina ; i ku po, 'ka wu a ku lehulehu e ike ole ai ia ia. Ma ke kaknhiuku o ke komo' ana iiiai o' ke ono o na mnkahiki o kona lawe ia ana moi e hoopukele mai ka ahiu o ka nahelehele, komo aku la. ke kiaaiua oia hooliahi walo noe ike ia iA. Ua hiki aku oia ika iwakalua kumamakahi a korta,mau makahiki. Leha ponu aku la ua kiaeiua i na heleheleim U)bi: nani hoioka mea i hana ai. He h- ui maikai kona, 6 kona lauoho, un. ' liuli maikai, oia no oe o ka poulio ba po pauopano ; a o kona mau ooohi, ua ane liki roe na hoku ahiahi e wena mai ana i ka liula. Ua hauoli iho la ua kiaaina nei, no ka mea, ua loaa iu ia he keiki. He kupono no paha kona hopa aku ia ia he keiki, do ka mea, aole oia i honni wule uo ia ia, aka. ua ao
u.liu ia ia i na mea a pou loa e kupono ai no koih 010 ann—ua lawo mai oiu ia ia mni loko mai o ka-nuhelehele—ua hoopakele mai hoi ia iti mai ka noho ahiu nna me na holoholona. No keia mea, kono aku la ia i kaoa mau kauwa, e hoohiki mai lakou, o huna i ke ano o kahi i loaa mai ai o ua keiki nei, a e kapa aku hoi ia ia, he keiki ponoi maoli uo nana, a e hni aku i ku moolelo o ka loaa ana o ua keiki )a, peoei : Mahopaiho o na uoi aua aku i ke Akua, ua aoia )<> ku makemake kau nui ana o kuu naau. Ma kekuhi mau moeuhaue ana, hiki tuaf la io'u la kekahi o na uhane o 0»musa, me ku hai mui iu'o. e hanau mui uuu kuu wahine o Sarai, he keikika'ue; a e kapa aku au i kona inoa o Feridi)ua, no ka mea, 0 koua puuwai e like ana ia me ko ka Liona, uoluila, ua huna wau ia ia mai ka ike ana mai okanaka, a hiki wale i kona manawa e kanaka makua ai. Hauau mai la ua keiki la, ka make no ia o ka makuahine, a ua ha. nai ia oia me ka wain kao ; a o ke kumu ia ona i ikaika ai me he Liona la. Ano nae, ua kanaka mukua oia, ake hookuuia aku nei oia e hele iiuua o ke ao nei. I ka hoohiki aua akn a pau i keia mau huaolelo, huli mai la oia a ninau i ua kei'.i uei ana, "Ek iu keiki, mahope iho o knu hanai maikai ai,a aku ia oe, a nui oe, a kanaka maikai, ke makemake uei au e uinou uku 'a oe, uo na mea e pili ana i kou hanau ana a me kou muu la opipio," Noonoo iho la na keiki nei i keia niuau, o paue mai la oia, "Ke manao nei au, e lilo ana oe i makua maoli uo : u, aka, aolo nae au 1 ike ia oe mamua ae o ka manawa au i uh{ii ai ia'u ma kn nahelehele. O ka'u mea i hoomanao ai, a inaaole au e loaa ia oe, ina un komo mau no paha ka manao iloko o'u, .o kekahi kao kahiko no ko'u makua. E hoomanao no hoi oe, aole au. i kamaaina me ke ano kauaka, aole au i lauua mua me' kanaka, aka, he mea maopopo nae ia'u i keia wa, aole au maloke o ka papa o ka poe holoholona. " Ke hoomanao pu nei no hoi au i ko'u mau makahiki pokeo wale, ua ike au he ana hohonu iloko o ka pohaku, a malaila kuu wahi i noho ai me kekahi pu-a kao. Ke hoomanao nei au i ke kao nona mai ka waiu i hanai mai ai ia'u. Mai ia manawa, ua uiu ae la a uui rae ka ikaika pu, a na'u ponoi no e malama i ka'u mau koo mai ka poe enemi mai. Ke .hoomanao nei uo hoi au i ko'u pepehi ana i kekahi holoholona nui, a make loa, mo ke ano uiha ole. " Ke hoomanao nei no hoi au i ka panapana o kuu puuwui i kuu manawa i ike mua loa ia ai, a i lohe ai hoi i kou leo ; a oia ke kumu i haliu ai au mahope o kou makemake. Aka, aohe mea hou e hiki ai ia'u ke wehewehe no ko'u ano inaoii, mai ko'u hauau ana mai." Mahope iho o ka wehewehe ana mai o Feriduna i keia man mea a pau, komo mai la ka manao iloko o ke kiaaina, he eloa a ekolū paha makahiki mahope iho o ka hanau ana, nalowale ai o Feriduna ; a o kona makuakane pah», he kanaka kalepa oir, ua powa a ua pepehiia maluna oka waoakua. oko Feriduna lahui, ua maopopo no ia ia he Peresia. " Ano," wahi a Ferjduna, " Mahope aku paha o keia manawa, e belo ai au e ikei kau matt wahine. F huipu o e launa aku au me na kanaka ame na wahinq, Manao anei oe, e makemake mai ana no kahaka ia'u ? " " Pola io no hoi paha, aole e nele ana ko lakou makemake ? " Ninau hou mai la no ua o Feriduna, "A, he manao no anei oe e makemake mai ana ka wahine ia'u ? "■ " Ae," wahi E>uBatema, "E kukuli mai no lakou imua o kou man kapuai, e like me ke kukuli ana a ka jioe hoomana i ka puka ana mai oka la. Mawaena o -ko makou nei .poe a pau lo»j aole f mea e ae e like rae oe la ka ui ?" Ane pu-a mai la ka ula i ko Feriduna mau papalina, a oinau hpu m.ai la, " Aole anei e loaa ia'u maloko nei o na wahine o ke kulanakauhale nei, kekahi o lakou e knpono ai ai ia'u ke mare aku ? " Ninan miii la ke kiaaina, " Pehea la oe i ike ai ia mea, olai, aole oe i ike iki mai mua mai i ke ano a me ka helehelena o ka wahine ? " "Ua ikenoou," wahi a Feriduna, " Aka, aole nae ma ka lakou ano maoli ; maloko o na moeuhane ko'ii halawai ana mai me ko lakou mau kino wailua, a ua ao pu ia mai no hoi au ! i ke ano oke aloha o ka wahine. Maloko no hoi o na kaao a\H heluhelu ai, i ike ai ail i ka lakou mau hantt a me ko lakou aloha, a ke tnakemakeDoi hoi au ehooknmaaina pu ia aku iloko o ke anapuni oko lakou I mau aloha mnkamae. Ma na palapala a p tto | a'u i heluhelu ai, ua hoakakaia ka wahine me he anela la. Pela io anei ? " I (AoU i pau.)