Ke Au Okoa, Volume V, Number 20, 2 September 1869 — Untitled [ARTICLE]
I keia pule iho nei, ua haawi iki aku makou imua o ka khulehu, i kekahi. mau mea a xne ka hoomaka i ke kuku manao ana no ke- papi ia o ke kalepa lanakila ana. mai; ma ka hookomo ana mai na aina e mai o ko la..k'oii niau Sraiwai.-me ka lanakila ; a o'ke ano hoi oia, ua clu'te like ia na waiwai paa i ka hanaia ma ua aina e, a kulike loa me ka wai<wai paa ole i hooiina ia mai na aina e mai. Ma ia mea, ua hooknu aku kakou ia lakou e kalepa lanakila, me ka uhao aku:i na loaa'i ko lakou niau pakeke ; a hoouele mai ia kakou i ka pōm.aikai hāna, a aole.e hiki ia kakou oloko aku nei ko hookuku akn me na īnea o : na aina e i hali ia mai. ! ■ ī; : ko kakou iiiau ia malalo o ka pale pouli 0 ka nuaupo, hookahi wale no a kakou auo auliau i-ike - oia hoi ko kakou auhau ia ana mai e. moa.puaa, e.raea kapa, e mea kaau hu- ' luj a pela aku ; a ua kau.ia mai ia mau auh'iiu o na hoaaina, ila haliuaina a me. na'lii palin no lakou ka inalu a mc ka a|na a kakoha ak.u ai. X keia manawa nae o lrt) kakou pii ana ao rna ko aiio naauao, ua ane liko*paha;iaman auhau ia ana o na la i. hala ihe/na auha;a"ku]a l alamiii kino, .a me no au* hau waiwai o-hookau ia nei maluna o kakou 1 keia mau 'manawa o ko kakou noho'na ano c ana. ae, na nialu liahiko ;• —a ua kapaia keia mau'ano aūhau ana, he auhaii pololei . Aka, elike mo ka pii ana ae o kela lahui a lahiii, kela aupuni keia .-aupnm ny>; ke auo.holoiaua ana ma ka nhauao—he mea hiki ole hoi ke hiliuai ia, no ka holomaa aua o na loaa. d kakpo kupoiio mai ai 1 kekahr.Jahui a AUpuni paha, maka aiihau pololei Wflle.no. Nq ia mea, no. ka hiki ole i kekahi lahui a aupuni, ,ke holo pono imua me kona mau, auhau kuloko wale iho no'j ua| niaaao ia, he mea kupono ke hookau ia i mau auhau ,kupololqi ole, maluna o na waiWai.pu'ka a komo moi paha. 0 ke ano ma,oli. oja auhau, .oia no hoi na dute maluna o |fvye ia aku i na aina e, a hookomo ia mai hoi iloko 9 kakou nei. U». maopopo olt! paha i kekahi poe o ko kakou uei .lehulehu, o ka hapauui o keia auhaū kgpo)olei ole e uku ia nei/ mailoko ponoi.akh .nei no ia 9 ko kakou mau hipuu daka hanli i komo maiiloko 0 makou E hōaiai paha makou i ke ano 0 ka lilo ana na kakoii ponoi e uku ak,u. Ua kuai puha ,'keljahi haole kalepa t loJe„ aiua. e iip ka iwakalua keneta no ka i-a hookahi; a i. ke komo ana mai iloko 0 kakou nei, ua kuai ma i me kakou nei no ko kanaha a kanapo ka i-a. Aole e nele ana koi ke kumukuai 0 kana. Jole ; i kumn ai kona mau lilo, noka mea, mai ka lilo āna paha ia ia 0 ka lole ma Kapalakiko, a i, ka lilo ana i ke kuai ia nia Hawaii nei. Oiai, he iilo kona 1 ke dute ma ia awa, ke kaa la'&na, ka uku moku, ko kakou
dute, ka uku lmle, lu. lilo i ke kunaUa lawelawe, ke kupukaku ;• a me kona makemake hoi, raalioDe īho o ka lilo ana, e loaa pu uiai ia īa kekahi -wahi ola aku 6 -kana dala. Me kela mau lilo o ke kannka kalepa mākou 1 hai ae.-la, pelu u■>'o hoopii mai ai oia īa kakou ma ke kuui i ua. ; Ano, i kein mau la a knkou e noho nei, ua k.aulike ke dute„ maluna o na waiwai paa/ ā 'me ua waiwai paa ole, he nnii hapahaneri maluim o kela a ,me keia dnla o ke kumukuai o ka waiwai i i mauao īa Ina, kekahi kauaka e kuai ana ia i inau. iOle nona a uie kekahi lako kup6ub e ae ona, a ,hala ka makahiki, ua hiki aku paha kona uiau li'o i ke kanalima a kanaono dala ; alai)a, ke uku la ia i ka a'nhau kupololei ole, he olima a eono dala paha i ka makahiki, No ka mea, o na keueta Le umi i, auhau ia 110 ke dute, ua kono ia mai kakou e ka poe kalepa e uku aku, i hoi ai ko lakou la polio no ke dute ia aua o ko lakou waiwui. 0 keia auo auliau uae, aole paha i ike maka ia e kanak», a nolaila, ke kumu i rnanao ole ia ai oia mea. Ina, e auhau pololei ia aku uue elima a eono elula, e kaliukoeaa mai auanei na kanaka, me ka i mai ho hookaumaha. Aka, ke hai aku uoi makou, penei iho la ko kakou ano auhau ia ana i keia inanawa, ua kau ia mai ka auhau pololei a me ka auhau kupololei ple maluna o kakou. Ua manao ia nae e kekahi pOo ua hilinai ka liapanui o ko kakou mou pomaikai i ka lako kupono ma ka auhau kupulolei ole ana ; a pela io no paha. He mea pono no nae hoi ia kakou ke kaaua a noouoo, o ka pomaikai o ka lako i loaa mai ia kakou mai na kalepa aua owaho mai, ua ohi paumi a pahanei'i no lakon i ko knkou mau loaa oloko aku nei.
0 ke ano maoli o ke kalepa lanakila ana, me ka kau pale ole ia o na waiwai, e kau ia aku ai na mahele o na dut<?, elike me ko lakou kuniukuai—he mau kumu no ia a kakou e hihnai uui aku ai ma na waiwai o na aina e mai, i oi aku ka makepono ma na aina e, a i pii loa hoi ke kumukuai ma o kakou nei ; a he mea ia e iioowaiwai akn ai i ko waho mai poe, a e hookolo mau ia ai no hoi kakou ika honua, me he mau peelua ami la. Ho inea no hoi ia e pepehi inai ai i na hana mikiala i ala ae, a i manaolana ia ai paha o ulu mai ana kela ano hana keia ano hana ma Hawaii nei. Aole kakou he laliui molowa, a be naaupo, ko hoani a ke kehikuhi ia mai kakou i ke alanui a i ka hana e pomaikni ai. Aka, ina me keia e pani ia mai ai na ipuka e komo mai ai na hana o kela ano keia ano i o kakou, pehea kakou e ku ae iluna, a holoholo ma ka papahele hookahi me ka " lahui oi aku ?" Auo, o ko' kaupale iki ana aku i ke ano o ke kalepa lanakila, aole makou i mauao aku e hoōpale loa aku i ke kalepa lanakila ana. Aka, i loaa ai ia kakou pu, ke kaana like ana, a i hiki ai hoi ia kakou ke hookuku aku me ka poe ona aina e. He mea hiki do ke hoala ,ia kekahi mau hana lima waiwai e lako ai mawaena o kp.kbu nei, ke hoana ia mai a ke wehe ia hoi na ipuka e hiki ai ; ke hoohoihoi ia, a e holopono auanei. No ka mea, ua loaa no ia kakou na ikaika, na ike, a me na pomaikai a pau <e hoohuli ae ai ia kakou, ma kela a me keia auo hana mikiala, a me kela ame keia ano hana akamai. He mea no hoi keia e hoololi ae ai ia kakoo, e alakai aku i ko kakon lawelawe kanaku, aole i ke pelu mau o ke kua i ka oo ; aka, e hopu aku i kekahi laau a panku hao waiwai e ae. Malia eia no paha maloko o kakou nei kekahi P°. e ..fr ' ia ua i. kekahi mau inea.akamai,. i iko inua ole ia ma na aina naauao j eia nae, o ka loaa ole o na kumu e hiki ai ia kakou kehooīnaiili aku e holo imua ma kela ano hana keia ano hana lima. He mea kupono no ia kakou ke puana ae, he hiki no ia kakou kela a me keia ano hatia lima o lako ai A eia wale no ka niea i koe—o ka pulupulu e ho-a Be ai 1