Ke Au Okoa, Volume V, Number 19, 26 ʻAukake 1869 — Pane o Akeike ia Auberete. [ARTICLE]

Pane o Akeike ia Auberete.

NAWAI E HOOHOtO ? Nolaila, plelo oia he ka mea pono, oia hoi he 'w&liine haipule.' A ua. poina paha ia oe, o 'kaikuahuie' ka hua 'naua,' a o 'wahine' ka hua 'hope' ma ka Paūlo kau ana. Nolaila, aole he naauao.ke ninau, no ke aha'la fa i kau ai i ka hua 'īeaikuahine,' . aka, no ke aha la koua hookui hou mai i ha liua 'wahine' mahope iho o 'kaikuahine >' Me ho niea la aole'i lawa ka manao i ka hua ' kaikuahine wale »o, nolaila, knkan oia i ka hua 'wahine' mahope i lawa. Kau oia i;ka hua 'wahine' e moopopo ai ke auo o ka pili o ua kaikoahihe nei i na aposetolo, oia hoi ma ke ano wahine mare. . 0 ka poe ike i ka Helene, ua ike lakou aole he ano o ae o ia hua "gunaika" inahope o " aelelphen," he wahine mare no ia. Ua ike no ua epikopo pela, a . nolaila, imi lakou e hoonalp ia ano ina ka hoihoi 'ana i ka hua "gunaika" mamua o "adelphen." Aka, aole i ko ia hana apiki, ke kupaa" la'ka 01010 a Paulo, " Aole anei o makoii mana e kai pa ae ma o i kai'kuahihe (wahine haipule,) i 'wahine,' e like me na aposetolo e ae ? " Aole i olelo i kaiknahine i hoahele, a i kokua, a i hoalawehana paha no lakou, aka, 'i wahiūe'na lakou. 0 kon kapa ana ua makemake au e lawe ke kaikuahiiie i kona kaikunane i kane nana, ke hai aku nei au in oe, aole e hiki ia manao ke pnka mai noloko o ka naau maemae. E like me ka piha e o ka opu i ka pelapela, pela e hnai mai ma ka waha, a nakolo ae ma ka pepa. (Mat. 12: 34.) 0 ke garatia paha ia o na kahuna Roma. Me oe nae ka pilau o kou opu, mai imi og e hapala ia maluna o ka hoa. Aha, aōle i kau ka 'article ? e maopopo ai he wahine mare ia. . Auwe 1 Ina aole kau ka *article' i ka hua 'guoe,' aole ka ,ini he wahine mare ! E uona oe ma Luk. 20: 28, 29, 33. I Kor. 1: 12, 27. I Tim. 3t 2, 12. Tito 1: 6, a nui wale. Aole anei he meu wahine mafei oleloia ma ia mau pauku ? Aole hoi i kauia ka'a.v.ticle.' E akahele oe i ka hoikeikē mai i kou nkamai ma ka Helene, oakaaka mai na kamalii e hoomaka nei i ke ao ia oielo. Alima, no.ka mea, aole i mareia o Paulo. Ua apouo nae oia i ka mare o na aposetoloe ' ne a mo nft hoahanau o ka Haku a me &epa. TJo lawa ia pane, . Manouaano okana mai o ke ao hewa ana o na epikopo no ka mare... Ka lakou ao anai ka oi o ka maemae ke mave ole, he hoopunipuiii holookoa a ka diabolo. Aole na Paulo ma kekahi ao like the ia ; ka' Paulo olelo ma I Kor. 1: 7, he man haawina like ha ka Haku, ko .mare a me ka mare ole, " ua Joaa i kekahi me 'keia,' a i kekahi me 'kela," wahi ana. Aole nae i olelo ua oji ka 'maemae' o kek'ihi mamua o kekahi. Aole loa. Hai polMei mai no o Paulo. ma ia Mokuna, i ke , kumn o kona inakemake e mare ole ka poe e nohu wahine a.kaae.ole anā; Oi'a hoi, " no . kii pilikia i keia manawa," wahi ana, Pauku 96i. He manawa hoiiio ia.i ka ekalesia e na enemi, a olelo o Paulo .no ka poe mare, "E ... loaaia lakou ka popilikia ma ke kino," Pauku 28 Mama ke kino o ka mea mare ole, kaumaha ka mea wohiue a keiki. Nolaila ka.na olelo e aho ke noho mare ole iā manawa, aole no ka oi o ka hemolele a maemae o ka naau. Kona epikopo lalau mahaoi ia. Olelo o Paulo, o kona manao e mare ole na haipale, nona wale iho no ia, aole na ka Haku mai, Pauku 6,12,. I ka poe maieia nae, aole nana ke kauoha, na ka Haku no, Pauku 10. A heaha ia kauoha ? Eia, " aole e hookaawale ka wahine mai ke kane ae, a6le hoi e kuu aku ke kane i ka wahine," Pauku 11. Ka poe epjkopo, e hookaawale no ke manao ke kane e lilo i kahnna I Hooliioloia ko kanawni o Kristo. I.ko Paulo manao wale, aole na ka īīaku mai, oa aeia Jaua e noho kaawale no kaiii manawa iki, (proB kairon,) a e hui hou ho, Paūku,s. Ka naepikopo, e kuawale mau no I E olelo anei oe, no ka poe e l.il.oole.ana i kahuna ka Pauio kaupha ? Wahi a wai ? A Paulo onoi ? Aolo, no na mea a pau ka Paolo, aole ia i hookaawale. Na,na epikopo wale no ka hookaowale, ka-; nawai okoa no kekahi, okoa no kekahi; Olelo o Auberete, he " puni,daia,'rka poev . mare 1 Ia Panlo, he mahaloia ka tnare ma na mea a pau." He mahaloia anei ka"puni dala ?" Olelo o Paolo, V aōle khleana o ka mea puni waiwai ma ke aupuni. o Kristo.',' . iEp.es.. .6: 5, "he moleia o na ino a pau." ITiin. 6i 10. He mahaloia ka mare. Aole ka.i ike o Piulo, he puoi waiwai ka mare. No na epikopo wale no ia manao hoino i ka -»n»re. Ina he oiaio ka. Auberete, aole kuleana o ka>ea i ,moreia iloko o ke auplihi o . Kristo. A Jkahikuhi ka ia ma I Kor. 1: 33, 0 akaka ai he puni dala ka mea mareia I No kaliooikāitā'l6a ka I o ke kane e hoolnolu i kana wahine, he poni dala iiv I No ke aloha 1 ka wahine, e like me ke kauoka a Kw'iil», he puni dala kaia ! Aole i kapa o Paulo, he ; poni waiwai ia, aoie i olelo he īnea ino ia ioalama apa o ke kane i na mea o ke ao nei, i hoolaolu. ai ia i kana wahine. Aoīe i olelo h® kona maemae i ko ka mea mare ole ia.'- No ka pilikia o ke kino ko Panlo kamailio, aole no Jce ino o ka naan. Kaena.o Apberete i ka " hoomanawanui" o na k*huoa Boma ? Mahea la e ikeia ai ka hoomanawanni J Kainoa ma ka nni o ka popilikia. A nui kif popiiikia, nui ka hoomanawanuiokahaipule, a hapa ka popilikia, hapa

ka hoomanawanui. 01010 o Paulo, ua nui kft popilikia o ka poe inareia. lio hnpa ko ka poe 1 raaro ole īa. - lua pela. >ia oi ka hoonianawa&oi o ka'mea -wahine. oka tmtro ole, aple he puli i& ng ka hooniaoiiwanui. Hoom&nawauni i iiaie oli' ia, a hoomanawanui ole kekahi. Pela no n,i uiea raare. H#.J{iie i na kuko ino. mea kue kuko, oia ka mare, vyahi a Vaulo. oka niare ole, wnhi a ua epikopo. Owai ka oiaio ? Mahea ka maopopo ia oe, ka oi o ke kuko itKj maloko o ka naau o ka poe, mareia, mamua o ka poe mure ple ia ? Mahea oe i ike ai, o ka mare ole o na kahuna, he tnea ia o eini ai ke kuko o lakou ? lii oe auei ka mana e hoohuai ai i ko loko o ka naau o ka poe mni-e a me' ka poe mare ole a; pau ? Ia oe anei ka mea kaupaona, e kaupao/ia ai Kna kuko, e akaka'i ka oi 0 ko ka poe mareia ? Ina aole, ina ua tnake•hewa kou kaena a me ke kaeua o na epikopo, 1 kō lakou hemolele iho, ko lakou wanui, kuko ole, ko lakou " like ole me na kanaka e ae." No.ka mea, i mai o Paulo, " Aol£ ka mea hoomaikai ia ia iho ka mea aponoia, akn, o ka mea a ka Haku e hoomaikai ai." oko lakon hoomaikai ia lakou iho, aolo loa ia he ouli no ko lakou hoounaia e Krißto. I Kor. 11.*34&II loan. 12. Keolelonei oe, oia īnau mea a Paulo laua o loane i kakau ole ai ma na palapala a laua, ua hai waha ntfe i na hoahanau i' ka manawa i halawni kino ai, oia na 'kapu' o naepikop. I loho oo ia wai ? llnila anei oe a lohe i ko laua hookap\i ana i ka mare o, na epikopo a me ka moe-o na kane me na wahinei ka wa kokoke eaii ka aha'aina ? Owai kai lohe ia mau kapu mai ko laua 'waha mai, a ina ka palapala hea, a mooolelo hea la i hoolohaia mai ai, a .loaa ia oe ? Hilahila ole oe ika hoolaha mai ia olelo hoopunipuni a na epikoūo 1 Imi na epikopp e hapala i ko lakou wahahee malnna o Paulo laua : o loane, a kokua o Auberete mouiuli o lakou ! He ouli anei ia no ko oukou hoounaia e Kristo ?

Oia mau kapu, he hoomahui wale ia i na kapu o ke kanawai, o Mose, a lesu i hoopau ai, m'a kana ao aha mai, aole i haumia ke konaka i na mea i hapalaia maluna o kc kino, aka, i na mea i pnka mai "mailoko mui o ka puuwai> oia na ohumu ir,o, moekolohe, aihue, hoopunipuni, hailiilii, &c.", {Mar. 7; 22.) Aka, o ka moo pono o ke kahaka me kana wahine, ka paina me nalima hol<ji ole ia a me na mea like, aole e haumia ke kauaka ilaila. Aole e hi.ki ia Paulo a me loano, kehoala hou ia mau kapu kahiko no na kino, e hoohiolo ai i ka leSu ao ana. Aka, na Satana ia, i kona imi ana e hehi ia Kristo ilalo, ae hoonoho i pani hakahaka nona, a hookomo i ka hooponipuni iloko o ka naau o na epikopo Roma,' e kuhi ai lakou ho mau kahuna nui lakou, alaila, hoala hou lakou i na oihana a me na kapu kahiko p Aarona ma. Oia ua "pii iou" ana mai o ka holoholona a loane i wanana ai, "mamna no ia, a ke ole ae la, a e pii mai ana mai ka£ohonu." (Hoik. 17: 8.) Luk. l7: 21. " Aia ke aupiinio ke Akua ilokof oukou." A i kuu hai pololei ana i ke ano o ka "noho iloko," oia ka noho iloko o ka naau, owala ino mai la o Auberete, • a i mai, " Lua ole oe, e Akeike', ma ke ano ō kou wehewehe Baibala ana! Keu maoli ! &c." A mea mai ia i kuu "hoopunippni," a "pahee olelo," a pela'ku, a kuhi paha, ia oia ka logika nana e hoohiolo i kuu weheweho Baibala. Aole paha e hiolo i kou kiihaha, a hooho wale, e ka hoa, oiai e hiki ole ia oe ke hoike i kona hemahema. No kou ike i kou hikiole, nolaila paha kou hoao ole, aka, ua hoopuka wale mai oe i kou wehewehe. Kuu noakemake lpa ia, i naha pono ka poe heluhelii i na wehewehe elua, a e maopopo i ka poe noonoo, ka mea o laua i kulike me na huaolelo o ka pauku. Eia ka Anl>crete wehewehe, o ka noho o ke aupuni o ke Akua "iloko" o lakou, oia k.a ko Ipau "uoho kino iwaena" o lakou. Akahi no a lohe au, o ka hua Heleno, "entos," he "iwaena" ia. E hai mai oe, e Auberete, ma kdhi hea p na buke Helene a pajj i ike ai oe ia hna i hoohikiia ma kc ano "iwaena?" Hemahema makou ia. G ko makou ike i ka- hua ma na ipahi a pau o ka buke Helene, he "iloko" no ia, aolē he "iwaena,/' Nana oe ia hua ma Mat. 23: 26, " E ka Parisnio makapo, e hoomnemae muaoe "ia loko," (entos,) o ke kiaha a me . ke pa, i maomae hoi ko waho, (oktos,) o laoa;" B unuhi paha oe, "iwaena Q ke kiaha, &c." Ia makou, he "iloko," he ''iwaho," oole he . "iwaena" a "iwaho." E nana/hoi i kooukou Baibala, "Doway," unuhina Katolika, a ike oe, o "withih you," "iloko" o oukou, aole he "among you," iwaenao oukou.. Ikeoe, o kahna Helene a mekaoukou unuhi Baibala, ua kokua i ka'u wehewehe, a ua kue i kaii'. E nana hou kaua, ma ka Pauku .30,. ninau ka Paristiio, " A bea la hiki mai ko aupuni o ke Akna ? » Oleloolesu. " Aole hiki mai ke aupuni o ke Akha ma "napa maka," (m'akakio.) Ol'elo' oe, ka ike iuakano, ma ka,y"noho kino V iean* iwaeoa o lakou." Ina o kona noho kino ike makaia kaihiki mai o kona aupuni, alaila hiki mai no raa ka makakiu, kiai maka aktr. Ke hoole nei o .lesa, aole pela, a ke olelo nei ia, " Aole e olelo lakou, aia ma 6, a eia maanei.'? Ina o ka noho kino mai, e no ke olelo, " aia ma o, a eia maanei." Ke hoole nei p leau i kau. A no ke oha l a e olelo ole oe,.■ "a.ia ma o, a eia maanei ?" " No ka meo,"'wuhi ana, "aiahoi, o ke aupuni o io Akua ka iloko o oukou." Oia, :e ka, hoa, aia ke aupuni o ke Akua ma kahi e hiki ole ai ke makakiu, a nana maka aku, aole hoi e hiki ke kuhikuhi, "aia ma o, a eiamaanoi." Aia

uo mu kahi o iko oiaku ole iu, .aia " iloko o oukou. 1 ' Ako no na t'pikojx> o Imoliiolo- 1«h ia kanmilio o o i atift Inkou, " aolo no iloko o oukou, aia no tna o lloum, ein nu maauei, o mukou uei, aia nia ka lalani. epikopo iko maka ia, aiu .i ka w;ai bap!itema iko maka ja o na kahuna, aia i ka hele k.ino nku i ka peuitenia « ke kahuna ■ ike maka ia, &c.," oia ua euanelio hou oei. Eamanina o Auberete. ia, malihini loa ia i ka euanelio o Kristo. Nolaila, p'uiwa, owala, kahaha,

"keu maoli 1 " I kona lohe ana aku, aia ke aupuni o ke Akua iloko o ke kaunka, ma kahi ike maka ole ia, e hehi ana i ka hewa, e hoopio ana i ke kuko ino, e hoonlu ana i ke akahai, i ke uluha i ke Akua a me kanaka, oia ke aupuni hiki ole ia A"uberete, ke hoomaopopo. tTn kulike loa nae ia me ka lesu kamailio, ma o maanei, " E noho oukou iloko 'o'u, a owan iloko o o'ukou." loan. 15: i. " Owau iloko o lakou, a ō oe iloko o'u." 17: 23. "Oukou iloko o'u, owau hoi iloko o onkou." 14: 20. " E noho ia, (ka Uhane) me oukou, a e noho iloko o oukou." 14: 17. " 0 ka mea ai i ko'u io, a inu i ko'ū koko, ke noho la iloko o'u, a ownu iloko onn." 6: 56. Ike oe, o ka noho Uhane o Ki-isto maloko o ka naau o na haipule, kela koia pakahi, ho manap komatkina loa ia ma ka Baibnla. Oia ka na epikopo Rdma e huhu loa nei, ike lakou, ina e hiki ia lesu ke noho iloko o ke kanuka, he fioho "maiiu" ia, he noho alii, noho nooholo, nohohoomalu, a nole lakou i ke aupuni ole. Noluila, ke olelo aku nei ko lakou munao ia leeu, "e hoi oe i ka lani i kou wahi, a na makou e hooponopono ma ka honua nei. Aole au hana niaanei i keia wa, me makou ka hana. Aole ia ho onli no ko lnkou hoounnia e Kristo, oka, he ouli maopopo ia o ko lakou hoeiunaia e ko Kriato enemi ".«1, e Sntana. No ka hiki mai hoi o ke anpuni, kuhihewn loa oe i ka "noho kino" mai o Krifto, ka hiki mai oke aupuni. Pinepine k'e kamailio ana o lesu me na haumana, no ka hemahema o kona noho kino me lakou, a me ka hemolele oka noho Uhane pu. Ain a hiki mai in, ku ' Uhane," wahi ana, nana oukou e alnkni i ku "oiaio a pau."' Aole hiki i keia wa e noho kino nei au. "He pono ia no oukou ke hele wau, no ka mea, i hele ole aku au, aole e hiki mai ke kokua iu oukou." loan. 16: 7. Oia kn, he oi loa ka inaikai o kona noho Uhaue, noho ike maka ole ia, aia maloko o ka naau. 0 kona uoho Uhauo mai, oia ka hiki mai o kona aupuni, aole o kona "noho kino iwaena 0 lakou." Kuhi oe aole hiki ia lesu ke olelo 1 na Pamaio, aia ke aupuui o ke Akua iloko o lakou, no ka mea, he poe hoomaloka lakou. No kou hana ole i na huaolelo a pau, i niuau Inkou ia leeu, "u hea hiki mai ke aupum ?" Paue lesu, "he makehewa ko lakou makakin, nana "ma o maanei," aole he mea ike maka ia, no ka mea, aia no,ia mea 'iloko' o oukou, oia hoi, iloko'o oukou kahi e ikeia ai. E kuhiknhi ao;i o lesu i kahi e kupu mai ai a ike mua ia. Aole i olelo o lesu, un komo e mai la no iloko'o lakoo 'u pau,' 'iloko o oukou' kahi e nana ai i ike, Aole no e ike maka ke nai>a ma kahi e, mawaho o ke knnaka, kapono no ke olelo pela i ka mea hoomaloka 'Iloko ou iho'ke aupuni, kahi e ikeia'i, a ina aole oe e ike malaila, aole no oe e ike a mau loa. lua tia ike oe i ka ulu ana o ke alolia a me ke ukahai, ka paulele ikaika i ke Akna a me ka hmlo ana, kn eoli aua, ka pio ana o na manao iho, na kuko oke ao nei, o ka hoho alii ana no ia o ke Akua iloko ou, o keaupuni no ia. (Jlole i pau.) '