Ke Au Okoa, Volume IV, Number 42, 4 February 1869 — Ka ulu io ana o ka Ekalesia Katolika, a he mea manao wale paha. [ARTICLE]

Ka ulu io ana o ka Ekalesia Katolika, a he mea manao wale paha.

Ke kope nei makou mai ka Universe mai, kekahi nupepa nona ke kuleana hiki keltapa ia " ka oi o ke kahiko o na Nupepa Katolika Roma ma Amerika Huipuia." . He ano Bi, oia ka i ike i ka ulu io ana o ka Hoomana Roma mainua ae o na hoomana e ae. He mea kupono no hoi k'e heluhelu, he oiaio paha, he pololei ke kaena me ka hoolana oioio i ka ulu o ka Eka!esia Roma ma Amerika. Aka, tna ko-makou aoao, ke kanalua nei makou. E kanalua ana no o Roma ina lakou e ike ana i ka oiaio oia mea ma na helu. Oka ekalesia ma Amerika me ka oiaio, he ekalesia i loaa ole kona pono. Ua olelo ia e kekahi kahuna, ma kela hi lu a makou i hoopuka hope aku nei, he mahele ua ekale sia la, mai ka aoao i hoeha ia o Irelani, a he mea hiki ole ke paa mai i ka mea i loaa ia ia. E nana mai! Iloko o kekahi kulanakauhale hookahi ua liloaku, mailokoaku o ka hauoa hookahi, he iwakalua tuusani iihane i Owai ka mea hiki ke olelo ae, imna o ke alo o keia hoilee oiaio weliweli, ua oi ae ka pomaikai o ka eka!esia ma ka poe i huii mai mamao o ka poe i A iloko ona i malama ia ai kona ano kupaa mau. No ka iwakalua tausaai iloko o kekahi kulanakauhale hookahi, ua paniia anei nei hakahaka iloko o ke koeaa oka mokuaina holookoa ? Auwe ao-

le I Ina ua noho aku na makua o keia poe keiki he iwakalua tausani mn līelani, aole la e lilo nui aku ka poe iloko o ka manaoio, oiai, ia wa no ua make lakou iloko o ko lakou wa opiopio, me ka waiho ole mai o na makua i wahi pomaikai no na keiki, a oia ilihone ilōko o lrelani aole loaa ia lakou ka haule

| ana mai ka manao3o. • r*> ka mea, ma ka ano iiemolele oia aina e mau ana no ka uln o ka manaoio iloko ona. Aole o Nu loka wale kahi hoolu-a o ka ebalesia ma Amerika. Aole hoi i haule mai ka nui'ona kanakao Piledelepia malalo o Nu loka. Ehia ka nui o na keiki i lilo ako mai ka manaoio iloko oia kulaoakauhale Kueka i kela u me koia makahiki ? E hele aku i na kulanakauhale nui o kakou, oia no o Nu loka, Piledelepia, Bosetona, Ba!atiinoa, Nu Oleana, Kinikinata, Kikago, Pitibuka, Kaletona, Wakinekona, a | pela aku, a me keia mau wahi aka e hiki ke hoohni ia mai ka heluna nui o na wahi malalo mai o keia mau kulanakauhale. loa kakou e lawe m»i i ka hua helu o Nu loka, ua pololei, a he hiki ke hilinai ia ka poe nanā i haawi ia ka mana helu, he hoike oiaio, aole e emi mai ana malalo o ka alua baneri tansaoi keiki Kalolika irelani i bapetizoia e lilo aku ana mai ka manaoio aku iloko o Amerika. He mea e ka oiaio o na oleio a ka £pikopa Nui a Kenerika i pal*pala mai ai naa kona ano kahuua, iloko o na lalani o keia Nupepa i ka hebedoma i hala ae nei, ma kona hoopaa ana, ua mau ka lilo ana mai ka ekaleaia aku, maniua o ka mea e loaa mai ana ? Heaha la ka mea e loaa ana ia ia ? O ka poei hoopae ia mai ma ke ano lima hana, a oia poe wale iho la no. Heaha kona lilo aku ? E hoike ana ko mea i hai ia ae nei maluna, ua lilo aku i kela a me keia makahiki, he elua haneri tausani keiki a keia poe ililiune i hoopae ia mai. Heaha ka poino i oi ae, a i ole ia o ka haule iao elike me keia ? He elua hanen t«usaoikeiki Irelani ka oi o ka pulapula Katolika maikai ma kn honua nei—ua lilo i Uela a me keia makahiki. Ke olelo kaena nei oe no ka poe i huli mai i kaaoao Katolika, a me ko kaena i ka ulu nui o ka raanao oluolu aku i ka poe Katohka. Ho mea hiki pono loa i na hoolepope Amerika ke h okuu lokomaikai aku i ka poe huli i ka ekaleaia Kalolika, oiai e lilo aku* ana no ko lakou pomaikai, i kela a me keia mnkahiki he elua haneh tausani. Ua haule loa keia mau huahelo malalo oia. O ka oi o ka pulepula Katolikai bapetema ia. Auwe I he inea e ka oi o ka pili pono ole ma kona wahi, 01 o ke kupono ole, a i 010 ia, o ka oi o ka nanu aloha ole, ke kaena nni ana o ka ekaleaia Kalolika ma keia wahi! I ka wa e hookaulana hoonuinui ia aku ei na hana nui o ka ekaleaia o Anmrika ma Roma, he olelo ihi ia anei kekahi no ka iwaktflua Hekupono ke kunakolu tausani, o ka pu-a ponoi no ia e lilo «ku ana mai ka ekaleaia iloko o ke kulanakauhule hookahi. O ka poe o hoahewa ia no keia mea, nona Bihop& ka mua, u no na kaliun» inai, a no ka poe loau ka hope. He mea niau kein lili. aku. Ke kukulu ia nei keknhi luakini nuj ma Nu loka no nu dala ho oha miliona. He

; nui lii.i keid ! Aka, aole anei oku hoola. ana 0 ka iwaleilu i t;iusi)ūi keiki kane, a me na kai!{i.'iriiiijif>r iioko o ka manooio o ko lokou ma>i nr ku;i, h<- mea oi loa ae ia niamna o ka mani:o ;tna e kukulu ia k» luhkini. No ka . j mea, o ke AKua, ka luokini oiaio, oia ka hoola nna ina übane. Ma ka hui Pelenari hope ae ne>, ua ae ia ka i'uipai ia ana nn ke kukulu ana i na halepule pohaku mahala muikai, aka, un maopopo heokau ia aku ia mau manao kiekie, ke kue pahenehene kupnno īh, do ia mau manao ke hai ae, ua oi loa aku ka olioli oke Akua e hoola ia pu-a opiT>pio mai ka uwalu ana ilio hae. Ua biki aku keia mau olelo hoohanohano i Romaa p mai o Roma Hoano ia mau mea. oiaio e hapai ia ana ao,ka oaau o na kanuka i ka poe nana i kukulu i keia hiakini, Gotica Corineto maikai. Aka, aole no nei mnu luakiai Gotica C<>rineto maikai i hookaheia ai ke kuko ma Kalavuri, aka, no na uhano, a ona uhane i oi ae o ke aloha ia ma ka lnni, o na uhane o na keiki makua ole " E hoole mai kekahi i keia Ke hiki " No ka hooiaha mau o kahi nupepa Kalolika Ronid o Honolulu i ka nui o ka poe o Eoēlnni, a me na knhuna oia ekalesia i huli 1 ka i,oao Roro*, nnlaila, ua unnhi au i keie, mai ko lakon nupepa ponoi mai, i paiia ma Amerika, i mea e maopopo ai i ka lehulnhu, o ka hua helu umi o ka poe e huli ana me Enelani. ua pani pa uuii tar,sani ia. ia hakahaka ma na wahi e ae, elike me ia i hoomaopop<> ia ae nei maluna ae. He wikiwiki ka poe o Roma ma Hawaii nei i ka hoolaha 1 ka poe e huli ana ma k» lakou hoomiuia ma EneInoi, ako, na lohi nae i ka hoopuka ana i ka poe i lilo mai o lakou aku. Koe aku ka poe o Sepania i haalele i kn ekalesia Roma ma ka helu miliona. l'a hoopuka ae ka poe Roma ma Hawaii nei i mea e hoopnhaohao ai i ka manao. a me na hoahanau o ka ekaleaia Kat»lika O na hoahanau o na ekaleaia hoolepope me ka hoomaopopo ole, aia no h<>i iloko o kn lakou anaioa ka helfhelelfi inoiho loa. E noho malie ia e lakou me ka hoopuka ole, ina la ua ponoloa, e laa ka puka o " ke ino a Mahune la, i lohe ke poo." J. K. Nume. Lahainu, Jan 9, 1869.