Ke Au Okoa, Volume IV, Number 34, 10 Kekemapa 1868 — He olelo pane ia S. M. Kamakau, e hookamolamola ana ia J. Kaona ma hana io. [ARTICLE]
He olelo pane ia S. M. Kamakau, e hookamolamola ana ia J. Kaona ma hana io.
Aloha oee Kamakau : Ua ike ka lohui holookoa o koua i& ou mau olelo tna Ke Au Okoa i paka ni ma Nov, 12, a ma ka nono «ieola hoi oia pepa. Un like pu no ko kaua manao ma ka hoonaueue ana ona hona a J. Kaona ma ina la i hola aku iiei, a he mioamina dd hoi ina ola kanakn ke hoomaunouna wale ia me ke ano o!o; ako, ina ua hana ke (.
kanaka a mau konaka paha, ioa mea e haule ino ai kona inoa a me kona ola iho, a ua hana hoi ina mea e poino ai ka lehulehu, a me ke kue ra o Ka mana Moi, a ua olelo hoi ina mea e kuhuluku ai ka manao, aohe malu eia kioo a mau kino paha. Aole oukou i ike i ka pilihua ina la i h&la aku la, o makou kai. ike ika iaea, aka, ma na ninau au, a me na haina a ko hoa Keonimaua, kaua e kamailio pu ei, a e hoike aku ai au i ka pololei ole o ka olua mau olelo. 1 He kipi anei o Kaona a me ka poe i kokua pu me ia. Aole, ua olelo olua, aole ka i hana ia e Kaona ma na lala o ke kipi, o ka hao wale i ko hai pomaikai, o ke kaili wale me ka pakaha, a me kek&hi mau mea e ae, auhea oe e ka lohe ole, ua hana ia keia mau lala'o ke kipi e oa ohana la, a penei oe e lohe ai, a pela hoi e hoopau ai ka poe lehulehu i kau. Ika hoi ana mai oka elele alakou i hoouna &i e hoolimalima i ka ama mai Hono-* lulu mai, a oia'paha ka la 7 o Oct. o keia makahiki no, ua hai aku oia ia lakou, ua lilo ka\ aina ia Laika ma a me kana kane (Roy) i ka/. hoolimalima ia, a o ko lakou pii iho la no ia i? ka niu, a oki i ka lau no lakou iho; mahopej|! iho o ka lohe ana, a pehea ia i kou manao? he haaa pemo anei ia a me ka maikai? Aole> anei-oia ka hao wale a me ka pakaha i ka po- , maikai o hai? Aole no anei, oia iho la no ke kaili wale. A ina ua olelo oiaio oe, aua ma-' } nao oiaio hoi ina olelo hookahiko a ua KeooH mana hookamailio la au, aole anei i t{u i ke kipi keia hao wale ana a &aona ma i ko hai pomaikai. lna he laia io no ke kipi ka hao wnj£, kaili wale, pakaha wale, wahi a olua v aole aoei he kipi oiaio o Kaona a me ka pee \ hahai ia ia, p.iaka milimili ana i keia laia o ke kipi, a me ka hana io maoli ana aku e ho-oliahe-i be koko hala. ole.
E ka poe i ike, a i helu-helu ina olelo a S. M. Kamakau. Ina ua maaaoio oukoa ioa olelo no ke kipi, a he lala hoi ia no ke kipi io, alaila, e ae lokahi ana kakou iaa olelo hookahiko a ko kakou kakau moolelo Hawaii. O ka hoailoaa raua keia o ke kipi, uole uae na'n i hooia ko Kaooa ma kipi io no keia ninau mua, aka, na S. M. Kamakau no. O ka haina oiaio o keia ninau mua, a uaKeonimana nei e pane aku ai ia S. M. Kamakau, o ka ae, no ka mea, o ka aina i iilo i kekahi ma ka hoolimalima, a ma kekahi ano e ae, be waiwai ia nona ponoi iloko o ka wa i ae ia māi ai e ka aoao mea aina, a he o Koj ma ka mea kuleana oiaio iloko o ka aina mai ka uka a ke kai, a nona na mea a pau e ulu ana maluna o ua aina la, ke ole he mea i lilo ai kauwahi oia aina ma kekahi ano okoa.
tJa makemake au e ike oe i ke ano o ka olua olelo me ko hoa Keonimaoa no keia lala o.keJdnL oia.hoL o kahao wale. kaili pakaha wale i ko hai waiwai, a mai manao wa-_ le oe e hookel'a ia oe iho, roa ka hoike akea ae i kou manao ano hoapono wale ia Kaona ma me kou ike ole, a lohe ponoole ika lakou mau hana, a mai hoolilo hoi oe i ka olua mau kuka ana me ua Keonimana la, i kumaao mai ia makou, i ka poe ioi akn o ka ike mamua 0 ka olua, a he poe no hoi i wae aku i na lo; he noloko mai o ka nui lohe, a o ka lohe oiaio ka makou i wae ae i mea na makou e olelo aku ai ia hiii. Mai hilinai liuhihewa oe i ka ua Keonimana la, no ka mea, he eha wale no la o ka mea nana i hai ia ia nei, a oia no lohe oia mau la wale no kaDa i hai aku la iā oe, a o makou, ka i lohe mau mai ka hooma» . ku ana o Kaoaa e kukulu i kana hana, a hik': 1 ka ohi ana, elike me oe i ike mai la, ua pag aku la ka eu ilaila. Ua ohuma onei o Kaona, a me ka poei kokua pu me ia, e hoohaunaele i ke aupuni, a e ulakai i ka lahai ma kekohi hoomana ekua, a kipi i ka pono o ka lehulehu, a me ka Moi. Na'u eae aku, ae; ae; no. He ekolu a'u mau-ae ana iloko o keia ninan hookahi au, a lie pono au e mahele i keia ninau ioa mehele ek^lu. 1 Ua ohumu o Kaona, a me ka poe hahai ia ia e lioohaunaele ike aupuni. Ua ohumaaua oi loa aku ika ohumu. Aole lakou i hana ina hana a lakou me.ka lobe ole ia, na kkou no i kuhea mai imua o ko makou mau pepeiao. E hoi oukou e malama ike aupuni a me ko oukou mau ohana, ina wahine a n;e na keiki a oukou. Uo ike kakou a pāu, aohe o kakou mau enemi mawaho iloko o na makahikia me na mahina i h.ila ae nei. A ina hoi ua kahea mai lakou ia mokou e e malama i ke aupuni. a me ko makou mdu ohana, no na enemi hea makou e malamaii i ke aupuni, a e pale aku paha ina poino ejIT mai ana i ko makou ohano, no ka men, ia mv koa e noho ana, aohe meae ae nana e hoohiua i ko makou mau maka i ka po, ke 010 jja ohana la nana i hoonaueuo i ka noho maluhia ana oke aupuni. No ka lohe ia ana no hoi o ka lakou mau ohumu aoa, oia ka mea i hoala ia ai na kanaka i aneane elua haneri, e kiai ai ma na wahi a lakou i manao ai e puka mai e hoopilikia ina mea a lakou i manaoai e hoomainoiuo, eia na mea i lohe ia a lakou e li2P" na ino mua ai R. B. Nevila a me kona ohaaa a o Rev. J. D. Parisa, a me kona ohana, o Roy, ame kona ohana. Makaike a me hona ohana, Keo a m'e kona ohana, Johu Cavana a me kona ohana, a pela lakou e luku asu ai ina mea a pau a lakou i manao ino ai. (Ja :ihumu ia no, ina e hele aku na mnkai, alaSa, ) na luna aupuni ka lakou e pepehi ai, i m»a i hookaulana ai iko lakou mau inoa. A«le <nei elike me keia ohumu ia ana, i lilo oi o {l B. Nevila i mea make i ka wa i komoai ><ona kino iloko o ko lakou lima, a i hoikoi •le ia inai ai hoi i ka wa a kekahi mau haole i noho aloha me makou i ko lukou helo aaa ; ;ku e noi. , {Aok i pau.)