Ke Au Okoa, Volume IV, Number 30, 12 November 1868 — Untitled [ARTICLE]

Ke Au Okoa, oia u» ka loli ana ae o kekahi au i ko kekahi, a me ka aui ana ae o kekahi manawa i ko kekahi, a me ke ano e ana ae o na mea mua, i ko r,a mea hope; a me ke kahuli ana ae o na mea hou i na mea kahiko. Ua hiki raai anei ka manawa e kaena ai kakou he auokoa ko kakou nei ? Ua hiki mai anei ka wa e olelo hnaheo ae ai kakou he oi aku keia o ka wa maikai, i ko ka wa mua ? E makahehi anei kakou ina hana o keia manawa iko ka wa kahiko ? E ninau aku i ka elemakule i o mai na oho papalua maluna ona, a nana no e hooia mai. No ka mea, oia ka oi aku o ke kahiko o na makahiki mamua o ko kakou nei, a ua ike maopopo oia i ke ano o ka loli ana ae o na mea a pau a kakou e kulolia nei, a me na hana a kakou e hiaai nei he maikai. A oia hoi kai kaupaona like i ke ano o na wa, a me na kau i hala ae no ka manawa ioihi, a ua kuluma iloko ona na mea a pau i hanaia. A ua iko lea ia hoi eia kela mea keia mea, mamua oko kakou nei. Ina ua nele ba ike ana ia ia, alaila, nana moolelo, a me na mookuauhau e hoike mai; o ko kakou nei au, be okoa Joa ia i ko ke au i hala aku la, a he mea makehewa ka hoole ana. E oleio anei kakou he mau au elima ko na IKamehameha ? Ae. Aka, he ano okoa ke su o ka noho Moi ana i ke au o ka manawa, ahe okoa hoi ke au o ka manawa, i ke au o na hana, a he okoa hoi ke au o na hana, i ke au o na nuea hiki—Ua ku iho makou e nana elike me ka mea hiki i ko kakou nei au ke.hookele ia kakou i ke kahua o ka pomaikai, a me ka Doho ana lokahi. A ua ike ia, ke holo mua nei kakou ma na mea a pau, a ua hopu aku kakou i kela a i keia mea me ka hikiwawe. No kekahio ka makou mea i.kamailio aku nei; be mea okoa ke au oka noho Moi ana, ike au o ka manawa, oia ka makou e hai aku nei. O ke au o ka noho Moi ana, aole ia i like me ke au o ka manawa, ua maheleia ke au o ka manawa 1 ua mea be nui, a o fee au o ka noho Moi, ua moekahi no ia maluna o ka manawa a kela a n>e keia Moi i noho alii ai maluna o ke au~ puni. A he nui na kuee a me na opn inoino e hiki mui iwaena ona kanaka, i ka wa e noho mai ai kekahi Moi hoa maluna o ke aupuni. Elike me ia i hanaia aku ai i ka wa a ko kakou nei Lani Keiaehameha V i kahea aku ai i ke Kau o ka Aha Elele, no ka hooponopo□o, a me ka hoololi hou ana i ke Kumukanawai. He nui na leo kue i pae mai, he nui na hooiloilo i wan&na te, Vie mi no bovna poe i hookonokono ia, e keehi iho i ka leo oko lakou Moi. Aka, auhea la ka lanakila ana oka lakoa mau mea i kue ai ? Auhea ho> ke ko ana oka lakou mau hooiloilo ? Auhea Ia ka like o ka lakou mea i manao ai be hewa, me na mea e hana ia nei i keia manawa. Ke mumule nei lakou a ke hakanu nei hoi, a ke pee wale la hoi iloko o ko lakou hilahila ponoi iho. He nui ka poe o kalakalai olelo nei, e hoohui i ko kakou aupuni 'me Amerika Huipuia, malia o lakou no ua poe la i ake e keehi ina leo ako kakou Moi. A o ke ko ole ana o ko lakou makemake, ke hou aku nei lakou i na wahi e hiki ai ke hooko ia ko lakou iini, aka aole hiki ! oiai, o ke aupuni alii i maa mai ka po mai, e mau no ka pipili o ka naau o na makaainana i ke aoo o ka noho ana aopuni alii, aole loa e hiki ana |ia mea ke mawehe ia. He loli iki no paha i kekahi manawa, ahe kapeke iki ae, aka, aole no e mau pela, a hoi hou no elike me ko na ano a ke Akua i haawi mai ai i kiaohi. Ua olelo aku nei makou he au okoa ke au oka manawa ike aa oka Noho Moi. Ae, a ua maheleia ke au o ka manawa iloko o ua mahele liilii, ke aekona, minute, hora, la, malama, a pela aku; a hiki i ka lawa.ana ae 0 ka makahiki; alaila, hoomaka hou aku ana. 1 ko makou nana ana i ka Papa Alemanakao ko kakou nei makahiki, ke aneane aku nei e aui ae kona mau la, a ke hookokoke mai nei na la kuukoko o kona hanau muli mai. Nolaila, e ano e ae auanei ke au o keia makahiki i ko kela e hiki mai ana, a e kahuli ae ana hoi keia manawa i ko kela manawa. 0 ke au o na hana—Ua olelo aku iiei makou he au okoa ke au o na hana i ko au o ka manawa. Ua hahai ke ano « ana o keia mao mea mamuli o ke kahuli ana ae'o na hana a ke kanaka i manao ai e hoauo e maj ko ka mea mua maī. E hoopau ina mea kahiko a e hoala mai ina mea hon. Nolaila, ke kokoke mai nei ka makahiki hou, e hookahuli ac i na hana ano kahiko, a e hoala mai i mau hana hou e hooponopono ai, i ke ano o ko kakou noho ana e pomaikai ai, a c hookiekie ao ai ia kakon i ko ke kulana i haIa mahope. Oke au ona mea hiki, he mea okoa loa keia i ko na mea e ae, he mau m'ea i moeuhane ole ia e kanou a hiki wale maila lakou lka hora a knkou i ike ole ai. Elike me na olai a kekahi i ike ai ma Hawaii, a roa FTaleponi hoi a kakou e lohe nei, a me oa kai hoee, e ae, a peia hoi rae ka wi, a mo ka mai ohulau e hiki mai ana. Oka makou ia e manaolana nei e hooko nna oukou i ka hoano ae ina hana o keia wa, i ko keh wa e hiki mai ana. A pela e okoa ai ko kakou au mai ko ke au mai o na Kamehameha i hala, a e ano e ae ai hoi ba kakou mau hana i ko na wa i halo, i ole ai kakou o hekau i kahi hoo-1 kahi. * I

ana ae o na mea mua, i ko r,a mea hope; a me ke kahuli ana ae o na mea hou i na mea kahiko. Ua hiki mai anei ka manawa e kaena ai kakou he auokoa ko kakou nei ? Ua hiki mai anei ka wa e olelo hnaheo ae ai kakou he oi aku keia o ka wa maikai, i ko ka wa mua ? E makahehi anei kakou ina hana o keia manawa iko ka wa kahiko ? E ninau aku i ka elemakule i o mai na oho papalua maluna ona, a nana no e hooia mai. No ka mee, oia ka oi aku o ke kahiko o na makahiki mamua o ko kakou nei, a ua ike maopopo oia i ke ano o ka loli ana ae o na mea a pau a kakou e kulolia nei, a me na hana a kakou e hiaai nei he maikai. A oia hoi kai kaupaona like i ke ano o na wa, a me na kau i hala ae no ka manawa ioihi, a ua kuluma iloko ona na mea a pau i hanaia. A ua

Nx Pake olaham. —Ma ka moku kuna I. H. Roscoe mui Hakodadi lapana i hiki mai ka iono i o makou nei, ua ku ae ma ke awa Hakodadi lapana ka moku Bark Cayltil i lawe kolohe ia ai ena pake. Ua hookele pololei lakon i ka moku mai ke kai anu mai o Aukaki a hiki i Hakodadi, a ua ike ia e na moku okohola eku ana ilaila. ike ku ana aku he 42 wale no pake i koe a e walu i pau i ka make i ka moana, aohe p9ao ka moleu i koe, ua ninau koke ke Kanikela Amelika maloila iko mea nona ia moku. Aua hoolaha koke ae hoi oia e lawe ana oia i ka moku ma kona ano Eanikela no Araerika, a ka wa e loaa ai ka mea nona ka moku, a ua hoopaa ia na pake powa ma kahi paa o ke aupuni o lapana. Ua hoouna ia na palapala ma kela a me keia awa o Kina e ninau ai ika mea iie no ua moku la. Ao ka hanaaua poe hao wale nei oka uhauha ina d<ila a lakou i pakaha lima nui ai he $20,000. Ua hiki mai nei ka Ona nona ua moku a ke noho nei ianei maluna mai o ka moku okohola Sea JBreeze, ae kali anano hoi a loaa ka moku e holo ai i Kapalakiko, alaila o ka hoi no ia, a mailaila aku, e holo loa ai i lapana, e hoopii i kooa waiwai, ka moku a me na pake pu.

Ua loli ae.—la makou i halo aku ai maloko o ka luakioi o Kaumakapili ua ike ia aku ka loli ana ae o kona mau ouli nu kahiko a ua hoomaikai ia na noho a hoonee pono ia e hiki ai iaa kanaka he nui ke noho oluolu malalo o kona malu, o ka awai hoi, ua hoonionioloia a puuknni kona kulana, me na alanui i hoopio kapakahiia ma kona mau aoao a e.lua, ua uhi ia ka papa hele me na moena pahee. Ua hana ia keia mau mea a pau me ka manao 10-ea a maiau o ke kahu opio oia Ekalesia o Rev. A. O. Polehe. Nolaila, ua nuhou oloko he kii kahiko no owaho roai mua mai ; aka, mamuli o oni ae no ma keia mua aku. Koho Peeesidena jsna.—Ma ka la 3 o Nov oei, e hoomakaia ai ke koho balota ana iwaena ona haole Amerika e noho nei maanei 00 ko lakou Peresidena e makemake ai no Amerika Huipuia. Aole no i moe uhane e kekahi poe he la balota ia, eia a ua kiekie loa ka la i ke awakea, akahi do a maopopo ko lakou nui, o ka nui o na balota he 121 no Grant a me Colfax, a 6 hoi no Seymour a me Rlair. v Ka Pdali Rifi.e o Honolulū.—Ma ka po Poalima iho nei o keia pule i kaa hope aku la, ua paikau ae na koa Rifle o Honolulu nei maloko o ko lakou hale paikau mau me na aahu bou o īakou, he ahina ahia like me ke keni ka lole, i hooniaoioloia me na kaula uliuli ma na pulima a me na kipoohiwi, o kx> lakou lole keia e hookahakaha ai i ka ia'll o Dekemaba ae nei, be ano kapa paikau no a pau loa. '. _ E make ana au. Wahi ke Kaula Josepa Kaona, i ka wa i lawe ae ai ka lamuka Nui i ka Baibala mai ia ia mai, a ua hoao mai la oia e mokomoko me ka Ilamuku, e ole e paa 1 ka hao, ina la paha ua hoolele koke oia ina ai awahie, i ka mea nana i lawe i kana Baibala ; aohe ona wahi manao iho aia oia malalo oke kanawai o ka halepaahao kona wahii hoomalu ia ai. Enaena na ahi o K;lacea.—Ua loaa mai kekahi palapala ia makou e hai mai aha, ua " ua pii hou ka ke kai o ka wahine o ka lua i keia mau la " ua owela ula ka lani i kona mau alelo manamana, keheleia ka, ka malamala a ka wahine lewa kapakahi e Haeea i keahiaiaEu. Ku i pipi hae.—Ma ke ku ana mai nei oka Mokuahi Kilauea i ka Poaono iho nei, uaholo ae la kekahi bipi hae a ho-u i ka iio o kepaniolo hokahoka nana e ho-a ana ua poe bipi nei. ua ku. ma ka uha hope o ka lio a puka pa, aole nae i make ka lio. Kula faio ma Lahaina.—Ua palapala mai nei o J. Kulailua ia makou, no ke kula paio ma ka lai nlu o Lele, oana aku ka, ku keahua hana kahaawe o ua he nui o ka poe opiopio hoomahui ia hana he paio, ua hele ka hale kula paio'" a le-i Kohala i ka nuku na kanaka,'' e piha loio ana paha o Lahaina. Ma ka po o ka Poakolu iho nei, ua haawi ae ka! haole kupua hana akomai o Mr. Martin, ia pono ke kokua ana i ka poe mai o na kanaka kinaiahi, elike rae kaoa noi i ka Luna Nui o ka oihana kinaiahi C. E. Williams. E mahalo ia o Mr. Martin no kana hana ana i kekahi mea ku i ka pomaikai no kakou. Lao-a i ka iwi la.—Ua lono lea mai makou ika pilikia ana o kekahi wahine nia ka malu ulu o Lele, o Kamanu ka nema, a mai lawe ka, ke ea o Olepau, e ole loaa ika kahuna haole nana i unuhi ka iwi a pakele ka ke ola. Lilo i Luīanela.—Ma ka halawai ana o Puali koa kaua lio i ka po o ka Poalua ibo nei, ua kohoia o S. P. Nohea i Lutanela alua no ka Puali A. Maia koho ana ua hookie kia ia ae la oia mai ke kulona mua aoa i noho ai ma ia Puali. He manuwa hou. —Ma kft auina la o ka Poalua iho nei, na ku mai kekahi Mokuahi Amerika, Oaeipee kona nemo, mai na aekui mai nei oia o'Kapalakiko nolahe 19 mai aila mai ake awa o Kou nei; o Capt. L. C. Sartori ke Kapeoi). Na mai pake.—Ma ke ahiahi o ka Poakolu iho nei, ua ike aku makou he puulu mai Pake maluna ona kaa mni Kalihi kai mai e lawe ia ana i Molokai. A le-i aku pahu o Molokai i ka nuku.na mai pake, ina pela o lauhue ana ka aina.