Ke Au Okoa, Volume IV, Number 20, 3 Kepakemapa 1868 — KA HAKU MONETE KARISO. (COUNT OF MONTE CRISTO.) [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO. (COUNT OF MONTE CRISTO.)

Oiai nae, na kokoke loa ia i ka ipnka o kona hale poaoi, e pili koke ana i ka halealii e kaanaia ai ka pono me ka hewa, komo aku la o Villefort iloko o ka hale mahope iho o 9 koua lulūlima ana me kuu ona moku. Ua piha pu ka rumi mai mawaho i ka lana o na makai me na koa; a iwaenakonu oia poe o Edemona Danatese. Ko Villefort komo koke akn la no ia i ka rumi ninaninau, me ka olelo mai, " Hookomo ia mai hoi ka paahao iloko nei I" Ia Danatese i komo akn ai iloko, ua nana pono mai la ka hope ilamuku a lunakanawai i kona mau helehelena, a ike iho la oiai ke an'o naanao o ke kanaka ana e ninaninau aku ai. Hnli ae la nae ua o Danatese mao a maanei, e nana ana i wahi nona e noho iho ai. A.ka, ninau mai la ka lonakanawai, "Owai oe, a heaha kau hana ?" wahi a Villefort, me ka hulihuli ana i na pepa i haawiia mai ai iaia e ka luna makai i kona komo ana mai. " O Edemona Danates» kuu inoa," wahi a ke pio, " he malamamoku au no luna o ka moku " Pharaon " o ka hui o Morrel me kana lraiki." " Ehia ka nui o kou mau makahiki ?" wahi a Villefort—" He umikumamaiwa," wahi a Danatese. . " E a'na ana oe i kou manawa i hopnia aku nei ?" " E hauoli ana wau ma kuu ahaaina hoopalau mare," wahi a Danatese, " me ke ano kuoo launa ole." •' E hauoli ana oe ma kou ahaaina mare 1" wahi a Villefort ka ninau hon ana. " Ae," wahi a Danatcse, " e hoomakaukau ana wau e mare me ke kaikamahine u'u i hoopalau ai no na makahiki ekolu." No keia mau huaolelo, noonoo iho la o Villcfcrt i ke ano o ka mea ana i haalele eka ai, no ka mea, eia hoi keia kanaka ma ke kulana hookahi e like pu me ia e hoomakaukan ana e like pu mo ia no ka mareia ana; a ainau hou mai la na lunakanawai nei, " Ua lono wale ia he nui loa a he hohonu kou mau mßnao aupuni. E hoike mai oe ia." " No ko'u mau manao pili aupuni!" wahi a $anotese, " auwe ! aohe o'u mau manno pili aupuni ikl. Aole au i umiknmamaiwa loa ko'u mau makahiki; aole a'u mea i ike; a aohe no hoi a'u hana no ia mea. Ina e loaa ana ia'u *e kulana a'u e makemake nei, ua aie nui au ia ia M. Morrell ko'u ona moku. Ekolu walo no a'u mau mea manao nui, aole ma ke ano pili aupuni, aka, eia nae.—Bc aloha makua ko'u i ka'u eleniaknle maknakane; he mahalo nui ko'u ia M. Murrcl, a he aloha pau ole lioi ko'u i ko'u wahine hoopalan ia Merccdes. 0 keia wale iho la 110 ka'u mau mea manao nui, a e ike no anei, aolo kekahi mau mea oia i kupouo iki i kau muu ninau." Ia Danatese i hoopuka mai ai i keia mau

huuolelo,. ua piha. a na haiamu maikai na hiohīoua o ka lokomaikai ilnna o kona helehelena. He keiki kona - kupono ike kapa ia aku, oiai, he umikumamaiwa wale no kanui 0 kona mau makahiki. A i iho la o Villefort iloko iho ona, " Kanaka opiopio maikai uiaoli oia ! Ke man&olana nei au e mahalo mai ana no Eenee ia'u rria kun malama ana 1 kana kauoha mua mai ia'u e pono hoi au ke ahonui." Me ka piha o*loko o ko Villefort i keia mau ano manao, hnli mai la ia, a ninau mai la ia Danatese, " Aole nae paha ou mau enemi au i' ike ai ?" " Aohe o'u mau enemi a'u i ike ai. Aole i pii loa ae ko'n kulana i kahi e houlaalu mai ai ina enemi. Ano ko'u ano, malia paha aia ilaila; aka, ua hoao nui no nae au e hoopio iho. Aia he umikumamalua poe sela malalo o ko'u malu, a ina oe e ninaninau aku ia lakou, e hai mai no anei lakou, .he aloha ahe mahalo lakou, me he ano hanaa mna la-au no lakoa." " A ina aole he mau enemi," wahi a Yillefort, " malia paha ua ane lili kahi poe ia oe. No ka mea, ke aneane nei oe e lilo i kapena moku i kā umikumamaiwa o koa mau maka-hiki—-he kulana kiekie; a aia no hoi ke hoomakaukau nei oe e mare i kekahi kaikamahine ui opiopio; a o keia mau mea a i elua, he mea no ia e komo mai ai na manao hu-a-hu-a iloko o kahi poe. £ia ka palapala, ua ike no anei oe ika mea nana i kakau ?" A haawi mai oia i ka palapala ia Danatese. Nana iho la o Danatese me ka heluhelu ana, a he mau minute pokole, i aku la oia i ka ilamuku, " Aole eiiki.ia'u ke hoomaopopo i ka lima kakau, aka, ua maopopo pono loa nae. oka mea nana i kakau, he kanaka akamai no oia. Ua pomaikai nae au i kou hoikeike ana mai nei, a i ko'u laweia ana mai nei no hoi imua ou, no ka mea, ke ike nei au, he eoemi io keia no'u." " Aka," wahi aka lunakanawai, " e kapae ae ana wau i kuu ano lanakanawai, a e ninau maoli aku au ia oc ma ke ano he kanaka ahe kanaka. Heaha ka mea oiaio iloko.o keia palapala inoa ole ?" " Aohe wahi. mea oiaio iki," wahi a Danatese, " e hai aku no au ia oe ina mea oiaio a 'pau loa. Ke hoohiki nei au ma knu āno hanohano aela, ma kuu aloha ia Mercedeg, a me ke ola o kuu makuakane—-•]! - .. , : j;; — " E hai maoli mai no oe," wahi a Villefort, me ka i iho iloko ona ponoi iho, " Ina e ike 0 Henee i keia mea, alaila, aole no anei oia e manao he mea oki poo aa." Pane hou aku la o Danatese, "Ia makou 1 haalele aku ai ia Napela, loaa iho la hoi o Kapena Leclere ika mai. A oiai, aohe o makou kahuna lapaau maluna o ka moku, i ke kolu oka la, ua make iho la oia. Mamu iki iho o kona make ana, kahea mai la oia ia'u, me ka hoohiki i na mea a. pau ana e hai mai ai. Hai mai la oia ia'u e kipa ae ka moku malalo o ka'u hookele ana ma ka mokupuni o Eleba, a haawi pu mai la no hoi oia i kekahi palapala me ke komo a'u i haawi akn ai ika ilamuku nui. Hooko iho la au i na mea a pau, oiai, he mau olelo laa hiki ole ke hoopoinaia ka ke kanaka make." Pane mai la o Villefort, "E haawi mai oe i keia palapala au i lawe ai mai ka mokupuni mai o Eleba, a e hoohiki pu mai hoi oe, ina oe e makemake ia, alaila, e hele mai oe; a e hele aku oe e huipu me kou mau hoau'loha." " Ina pela, ua kaawale au la eā ?wahi a Dantes me ka olioli. " Ae, aka, e haawi mua mai nae oe i kela palnpala a kaua i kamailio iho nei.'' " Aia no hoi ia ia oe, me na palapala a pau loa maloko o kuu keena moku i lawe ia mai nei." " Alia pela iho," wahi a ka hope ilamuku, "Ia wai ka palapala ia ana mai ?" "Ia Noikera ma Parisa," wahi a ua hope ilamuku nei, " Ua ike no anei oe i keia kaoaka ? " " Aole," wahi a Dootese," no ka mea, ua hai aku no au ia oe, aole au ike i keia poe ane kipi i ka noho alii, a ua hai pu aku no hoi au ia oe, aole au i ike i kekahi lalani huaolelo oloko o keia mau palapala a pau loa. O ka inoa wale iho no mawaho iho ka'u i kono ia mai ai e nana, i kumu no'u ike ai i ka mea e haawi āku ai." No keia pulap.ala hope ke kumu i pioloke ai ka manao oua hope ilamuku nei; a uhi mai la ka hou nui maluna o kona mau kuemaka, no ka mea, o ua palapala hope nei ia Noitera ma Parisa o kona makuakane ponoi no ia, a ina e iko ia ua palapala la i kona makuakane, alaila, o kona makuakane kekahi e komo pu ana iloko oia popilikia no ke ano kipi i ka mea e noho ana maluna o ka noho alii. A i mai la ua hope ilamuku nei i ke pio. "E noho oe maanei a hiki i keia ahiahi, a ina e ninau mai ia oe kekahi mea no keia palapala, mai noho oe a hai iki akn no ka mea, ke ike nei oe ke kiola nei au ia iloko o ke ahi." Hookani ae 1a ua hope ilamuku nei i ka belc, a to)ino mai la kekahi koa makai. Huli ae 1a ua ilumuku nei, a olelo aku la ia DanateBe. " E uhni aku oe i na wahi o kela koa e hele la." A puka aku la luua, aole i paa loa aku ka puka, haule iho la ua ilamuku nei iluua o kona noho.

" Auwe ! Auwe 1" wahi a ua hope ilamuku nei, " ina maoli, eia maanei ma Maisela nei, ko'u miua ka ilamuku ina o ko'u poino no ia. Na kela palapala ino e hoohiolo i ko'u mau manaolaoa a pau loa. E kuu makuakane, he mea hiki io anei kau raau haoa o na wa i hala/ke keakea mai me mau holo mua ana." Me keia mau haaolelo, ku ae la ua hope ilamuku mi, a hele aku la i. ka "hale o kona wahine hoopalau. VIII. Ka rumi pooli, xa Chateac d'if. I ka puko ana aku o Danatese mai ke keena aku o ka hope ilamuku, aia hoi, ua aiakai ia aku la oia e kekahi mau koa elua, ma ka hema a ma ka akaa ona; a mahope iho.o ka hele pakauwili ana, hiki aku la oia imua o kekahi puka hao. Hemo mai la ka puka, komo aku la ia iioko, a pani kn aku la mahope ona; a opiopi ia iho la oia iloko o ka pouli. O ka hora eha ia o ke ahiahi. A i kela wa keia wa, e kamnmu mai ai kapuai mawaho, aia hoi, manao iho la ia, e kii ia mai ana oia e hookuu. Aka.ike kani ana mai o ka hora umi, aia boi, nakeke mai ana kaulahao mawaho o ka puka, hemo maila ka pnka, a kololio mai la ke komo ana mei e ka malamalama o na ipukukui iloko o ka ruroi. Ma ko lakou mau maamaama, ike aku la o Danatese i ka hulali mai o na pahi a me na pu a kekahi mau koa eha. r j Ninau mai la ua o Danatese, " I hele mai j nei anei oukon e lawe aku ia'n ? " "-Ae," wahi a kekahi koa, " ma ke kauoha a ka hope ilamuku o ka inol." I kona lohe ana mai | ka hope ilamnku mai, ua hoopan ia aku la | kona man manao makau a pau. Kona puka mai la no ia a hemo loa iwaho, e ku ana he kaa ma ka ipuka iwaho loa; e noho ana ke kahu kaa, a be mau koa mawaho, a he nobo aohe kanaka, no ua pio oei ia e noho iho ai. " No'u anei keia kaa ? " wahi a kona ninwi akn. " Ae," wahi a kahi koa. Me ka hiki ole iaia fee ninau akn i ke kamn o keia kaa, a me kahf ona e holo hou aku ai, kona pii aku la no ia a komo iloko o ke kaa. Nana ae la na pio nei maua puka makani o ke kaa. na paa i na bao manamana. ho-' ra paha a ken ae ka holo ana a ua ka» nei kn iho la. Lele mai la ke koa e kn ana roa- { "h'o'pe, a"komo akn la ilokō o Jciai~ a hoea mai la be mau koa hon me na pn. Alakaiia aka la na o Danatese a hiki i ke kapakai, e kakali ana kekahi waapa malaila e alo akn ai iaia ma kekahi wahi ana i ike ole ai. Nana mai la na koa iaia me ke ano hoohnoi i kona kumu i hoopaaia ai. Hookan ia aku la o Danatese ilnna o ka waapa mawaena o na koa elna, a hemo akn la ka waapa iwaho o ke kai. I ka hiki ana akn o ka waapa i ka nukn o ke awa, na kahea ia akn la ka mea kiai awa e liookun iho i kanlahao nana e pani ana i ka nnkn awa, a hemo laelae aku la lakou iwaho. I ka puka ana akn mawaho, na ano olnoln iho la ko Danatese mau manfiO no ka r!uoln o ka ea. Hoomaa aku la ka holo ana o ka nwapo; a kupono ae la lakou mawaho ae o ka hale kukui malamalnma. O keia holo āna, aole i maopopo iki ia Danatese kahi e holo ai, a ninau ae !a oia i ka poe koa, " ihea la oukou e lawe nei ia'u ?" I mai la kekehi koa, aa papa ia mai nnakou, aole e hai aku ia oe." Ia wa, i komo mai ai na manao kupilikii iloko ona; a no ko lakou kaa pono nna aku mawaho o ke awa, nolaila, manao iho la keia e lawe ia ana keia i kekahi mau wahi mamao loa aku. Aole i nakii paa ia kona mau lima a me kona wawae, o ka noho no a ka mea aole pio. A ia lakou i kaa ae ai mawaho ae o kahi o ka poe Catalaoa, me he mea la, ke ike aku la ia i ka holoholo ae o kana mea aloha Mercedes ma ke kapakai. | <Ua pouli na wahi a pau, i hoomaamaama wale ia mai no e na hoku e imoimo mai la i oa aouli. Aka, puawa uiuiki mai la keknhi malamalama o kauwahi ipukukui, a ike pono aku la no ia mai ka puka aniani mai no ia o kana mea i aloba ai. Mai lono mai no paha o Mercedes i kona leo ke hooho aku ia, aka, aole nae oia i hooho aka. Heaha la auanei ka kona poe kiai e hana ai ke hooho aku oia me ka leo nui. Ua noho malie iho no oia me ka haka pono aku o kona mau maha i ka hikina e puka mai la ka malamalama o ka ipukukui, kahi a kona mau anoi i kaaanu nui ai, oiai, ka waapa e lawe malie ana. Aole ona mau manao e ae, o Mercedes wale mai no ka mea kaunui i ka onohi o kona puuwai; a hiki wnle i ka wa i huna aku ai kekahi kualapa i ka ipukakui e a mai la mai ia aku. Huli ae la ōia e nana mao a maaoei, ua kaa aku la lakou iwah'o o ka moana. Ia ia e noonoo ana nona iho, ua uu ae la lakou i na pea o ka waapa. Me k» luuluu o kona mau manao i ke kaumaha, liuli ae la oia, a ninau aku la i ke koa o noho koke iho ana ma kona aoao. " E ka hoa e, ke noi haahaa aku nei au ia oe ma ke ano o ke Karistiano a me ke koa». e hai mai ihea la kakou e hele nei. O Kapena Danatese wau, he kanaka Farani aloha aina, a ua

! o)e!o 5a nae au, he kanaka kipi waa; e bai mai hoi oe, e hai mai hoi oe ihea la oiOou e lawe noi ia'u, a ke hai ako nei an ia oe, aole au e kpu iki aku ana i ka oukou mao kauoha mai ia'u." Man*»o iho la no hoi ua koa nei, aohe no he mea hewa kā hai bdg aku ia ia; aka nae, ua kuka mua iho !a oia 'me kekahi mau koa iho i b.£i poao ame ka pono ole o ka hann aku. jA. olelo mai la us feoa nei; " Ina pela, e oe i be!a wahi." Iko Danatese a hoomaopopo aku la he haneri i-ajKmua poooi aku ona, ike aku la ia i ua h* paahao nel ka Cbateaud'lf. O keia •™ahs eehia, ua kaulaūa ia no kahi i hoopaa ia no na m&kahiKi ekolu haneri maraurvai{u. " I v i;a Chatend'lf ?'' wahi a Danatese, " a heaha ka; kakou e hele nei olaila ? Aole paha | au e laweia ana ilaila e hoopaaia ai, no ka mea, he hale paahao wale no ia no ka poe pio pili aupuni. Aohe karaima a'n • i haja ai, aole anei he lunakanawai malaila ?" Pa?e mai la ke koa, " 0 na mea wale no ma ia swahi. * He kiaaina, he poe koa, ahe poe.wAi ki. Ea, mai nana hookahaha mai oe/Winnli anei o manao mai oe e aka hoohenehtne mai ana oe no ko'u mau hana hoomaikai wale aku no ia oe." No ta mea, nana ae Ia oia mao a maaaei, me kahoopuainiia o kona man manao oloko. Mana&iho Ia oia e hana i kekahi mea e hemo ai oia mai koea laweia ana e hoopaahao hoonene aku la no ia e lele kai; aka nae, ua kaumaha pu iho la koKi-mau wawae i ka paa ia e na linra o na Kona hanle iho Ia no ia ilalo, a le%ppO:la kahi koa malona o kona nmaama, joae ka olelo iho, "Inaoe e hoao hon e moe anei ka poka iloko o ko lolō?# No keia-mea, maaao iho la ua o Daaatese, aole oii e hoao ho>a i kela hoao ana. Aoie i liuliu iho, kuia aku la'ka waapa i ka uwapo. Holo la na' palaka e huki ai ika «aapa ilnnai i manao iho lao Danatese, ka hopena ia.o ko'lakou holo waapa ana. Lalau mai la ka poestoa ia, a alakai aku la ia ia iloko o ka pa |ale paahao. Aole no hoi i hoaeeue hou ae ADiaatese i na-haoa a na koa e lawe ueL'ia^M^He no o ka pa hale paahao; .0 ks ldie no i ka holoholo ae V;„ He umi paha minute a keu ae ko lakou ku ana malaila. E nali ana lakou no ka hiki mai onn olelo kauoha; a ua hiki mai la no hoi. Ninau mai la kekahi leo, "Auheaka paahao ? " " Eia," wahi a ke koa, " E hookuu mai ia ia e uhai mahope o'u, na'u e alakai aku ia ia i kesa rumi. "E hele oe," wahi a kekahi koa i alakai mai ai.ia ia me ka onou ino mai. Kona übai aku la no ia ia ia. Kamo aku la laua iloko o kekahi rumi puanuanu, me he mea la.uahoo-ma-u ia me ka waimaka. Iko laua hiki ana aku iloko 0 ka rurai, olelo mai la kona mea nana i alakai mai, "Eia kou rumi no keia po; ua hiamoe ke kiaaina, a malia a'%a la apopo, alaila, waihoia aku oe iloko o kekahi rumi hou. Eia ka berena me ka wai, a eia kou puu opala e moe ai." Mamua ae 0 ko Danateae hiki ana ke pane aku, ua hala ako la kona mea nana i alaleai mai. Koe iho la 0 Danatese e napapa ana iloko 0 ka pouli—me ke puhihui, me he mea la aia oia iwaho o ke kehau 0 ka p» kahi i moe ai. Ika hemo ana mai 0 ke ao, komo mai la ka mea wili ki, ua peha kona mau maka i ka uwe, a niaau mai la i kana mea e makemake ai. Hoole aku la aohe ana mea mokemake, 0 ka ike wale no a kamailiopu me ke kia^aina. Kanalua wale mai la no ka mea kiai, me kona hooioi moi i kona mau oknekue. Uhoi mai ko Danatese mau maka i ua kanaka la; me ka hoonene mai e hopu mai i ka puka e hamama ana, aka, oa pani e ia mai la nae. Kuo ae la oia me ka u.we nui, me ka ninau iho i kona kumu i hoopaa ino. ia ai, me kona hewa ole. ( Āole i pau.)