Ke Au Okoa, Volume IV, Number 10, 25 June 1868 — No ka Hoomana ana. [ARTICLE]

No ka Hoomana ana.

E Ke Au Okoa e ; Aloha oe : (Ja nui aa ninau ma koa mau kolamu a me na kolamu o ka nupepa Kuokoa, i pili no ka Hoomanq_. Ka oiaio ame ka oiaio ole o kek»hi ame kekahi. Ua r.ui ka poe i wehewehe ma ia ma ia mau mea rae ka noiau nui a ko kakou wahi ike Hawaii o keia mau la i kuhikuhi roai ai ia kakou. Ua hooholahala ole ia, ia mau paio ana a me ke ano o na wehewehe ana, koe nae ka hookoia ana o ka oiaio o kekahi a me kekahi.. 0 ka mea i kupu ae iloko o keia wahi hulu inakaainana o keia au ona Kamehameha, oka ninau-aku. 1. Ke hoonaana nei anei kakou e like me ka hoomana ena a na Kristiano iioko ona keneturia mua ? Oia hoi mai ka wa o na Aposetolo mua a Liki i ka A. D. 600.

He wahi ninau keia i ko'u inanao, no ka mea, ke ike nei kakou, he okoa ka kakakou hoomana ana o ka poe K-ilaviDs, okoa ka hoomaoa ana o ka poe Kat«ljka Roma, a okoa ka ka pne Moremona, a okoa hoi ka ka pne K»tolika Enelani. E lawe au i ka mea mue, e like me na mea i hoike' maknia iwaena o kakou e noho nei, a e wehewehe ike ano. Ma ko kakou mau Halepule K«lavina a pau, o na oihana ke lawelawe mua ia, penei no ia ; Ka mai ke Kahuna a pule mai i ka pule wehe oka halawai ana, a pau ia, heluhelu mai i kekahi Mokuna ma Palapala Hemolele, a pau ka heluhelu ana, alaila, himeni mai ka papa himeni a pau ka himenī ana, alaila, pule hou, a pab ka pule ana, himeni hou, alaila, bai aku ka olelo hoakaka i pī'ī no na hana e hana ia ai e ka Ekaleaia no ia la, a me ka hebedoma e hiki mai ana, ina he lulu dala, a i ole ia he mau halawai paha e haawiia ana ma na apaoa eae owaho. Ika pau ana o keia, haiia mai la ka pooolelo, alaila, wehewehe mai la ke Kahuoa i ke ano o ka paukui hai ia ai no ke pooolelo. Ua lilo ma ka wehewehe ana i ke ano o ke pooolelo ka hapanui o ka manawa, no ka oihana hoomana, a pau ia, himeni hou, alaila, pule ka pule pau, a pau i*, pule ka pule hookuu i ke anaina. O kahi i l<faa mai ai ia kakou ke ano o ka hoomana ana e like me ka kakou e hoomaoa uei; be loaa ia'u ka nalu mau ilokoo'u, me ka ninau iho, nohea mai la i loaa ai ia kakou ke ano o ka hoomana ana, e like me ka kakou e hoomana oei ? - Ua maopopo mai na Kumo mai no ke ano o keia hoomana ana pela, aka, ua komo hou mni no kekahi manao ui; mai hea mai hoi ka lnkou ? Ua maopopo iono, mai Amerika aiōi, aka, oiai ua ike ia he Aopuni hou wale noia, aole he ili keo'keo malaila i ka A. D. 1,400, nolaila, e manao kakou, mai Europa mai no, ka hiki ana mai i Amerika. Ai ka ui hou ana ae, nohea mai hoi ko Europa ? Mai Roma aku, a mai hea akn hoi ko Roma ? O ka hele no ia a loaa msi lerusalema mai Ina mai lerusa lema mai ke ao ana o ka kakou hoomana ana, alaila, e like io ana me ka na Apos> tolo hoomana ana, e like mekekauoha ana a ko kakou Haku.

Aole no he ano e nui ae o ka wa e lawelawe in ai ka ahaaiaa a ka Haku, mai na wa pule e ae, koe mahope iho o ka hai aoa a ke kaliuna i ke poo olelo, ua hoomaka koke ia ae ka barena a me ka wafha e lawe ia mai. He mau olelo honkaka.ke hoopuka ia oo ka ahaeinu a ka Haku, me ka hoopuka ioa huaolelo i hoike ia ma M»taio 26; 26; 27; 28. No ka hoola'a ana a lesa Kristo i ka bareoa a me ka waiua, alaila, aana puuku ekalrsio e haawi aku i na hoahanau. O- ka hoolaa ana i ka barena a me ka waina, aole i hoolaa pono ia. A ina no i hoolaa pono ia, e ko kakou meu kahuna puie, aole do i hoolilo ia ka ai ana i ka barena me ka inu ana i. ke koko i mea oiaio, aka, i aka a i ole ia ma ke ano hoailona wale no. Aole he like iki o kalioolilo ana o ke kino a me ke koko o lesu i aka i t kino io, a i koko io elike me ka mea i hoike ia ma loane Mok. 6, pauku 56. O ka mea e ai i ko'u io, a inu hoi i ko'u koko, ua noho oia iloko o'u, a o wau hoi iloko ona. 0 keia olelo ana a lesu, aole keia he hoolilo ana i kona io a rue kona koko i aka. He kioo maoli no a he koko maoli noe hoohewahewa ole ia ia. Pela no ma ka Mataio olelo hoike, Mokuna 20 : Pauku 26.21 & 28. " A i ko lakon wa e" ai ana, lalau ae la o leau i ka Barena, a hoomaikai jho la ia, a wawahi iho la, a haawi aku i kana mau Haumana, a i.aku la, e lawe e ai ; 0 ko'u kino keia, a Ihluu iho la oia i ke kiaha, a hoomaikai a ela, a haavy aku la ia, ia lakoa, a i aku la e oukou a pau i keia, no ka mea, o ko'u koko keia o ka hoike hou ana i hookahe ia no ka lehnlehu, do ke kala ana ina hala. He mau olelo kaumaha keia, e hookoikoi ana i ke ano o ke kino a me ke koko o ka Haku, a e hoike mai ana bo hoi, ke maliu io aku kakou i kc*koi koi o keia mau olelo a leBu, ua lalau kakou ma ko kakoa oleloana, a ao ana, o ke >ika keia, o kona kino a me kona koko, Ma o ka ahaaina la o ka Haku, kakou e hoike ai i ka oiaio a me ka oiaio ole o ka pololei o ko kakou hoomana ana. No ka mea,

ma ;a mau onea a i elua e loaa ai ke ola raau loa. Nolaila, e nioau au ia kakou ena hoahanau, .'ie hoomana nei anei kakou elike rae ke kauoha, a elike oie ka hoomana ana a na haumana a lesu ka poe i kokoke loa aku ia ia, a ene ka poe nana i malama eiai i keia kauoha a ko kakoa Haku a hiki wale . i keia wa ? Ua nui na ninau i hoopuka ia no ke ano aka, 3ole o'u manao ua waiwai ia mau ninau, ke ole e hiki ia kakou ke hooiaio ke hooko nei kakou i ke ano oka hoomaoa ana. Aia kakou e noho ana roa ia ano, e maopopo pakahi ana i kela a me keia, ua ola oia, ma ke aoo kino naa keia ao, a manao lana ana ma kona hooko ana i ka oiaio o ka hoomaoa ana e loaa ai ia ia ke ola o ka uhaoe ma ke ao e hiki mai ana. Eihiaola. iAole i pau.)