Ke Au Okoa, Volume IV, Number 7, 4 Iune 1868 — No Ka hana ole ia o ke alanui ma Oopuola, Hamakua, Maui. [ARTICLE]

No Ka hana ole ia o ke alanui ma Oopuola, Hamakua, Maui.

E ke Au Okoa e ; Aloha kaua E hiki la oe, ke uleu koke me ka hiki wawe loa, i ka hookomo iho ma kahi kaawale o kou kino, a nau ia e kuu pau aku raa na kihi eha o keia aupuni, i ike na makamaka o ka ua kanilehua, a hiki aku i ka liula o Lehua, a me na poo o ke aupuni, a me ka Luna Alanui o ka mokupuni o Maui nei, a me kona mau hope paha i ko Jakou palaualelo, ma ka lakou hana.i hoonoho ia ai, elike me na olelo ma ke poo o keia kaoana, penei: INo ka hana ole ia o ke alaouj ivlaui. _ He'cuTToā' bā~ "pi likia 0 na lehulehu, e noho ana ma Honomanu, a Keanae, a me Wailua, a me ko na wahi e ae, i ke ino loa o keia alanui ma kahi i hai ia ae ia malnna, a me ke poho o na holoholona me ua ukana, iloko o k&nenelu pohopoho oka lepo. Aohe ao he wahi i hana iki ia, o. keia alanui, o ka loihi o kahi ino loa, he hapaha mile mai kahi i pane ia o Oopuola kahawai, oia ka palena hikina, o HamaKua, a hiki i Nailiilihaele kahawai, ka palena ma Jce komohana. Nolaila. e hiki ia'u ke hai aku i ka nui o na maūawa, o ka waiho wale ana, me ka hana ole ia, ke ole au e knhihewa, elima makahiki, penei e akaka ai, mai ka A. D. 1865, a hiki i keia makahiKi a kakou e hele nei, oia iho la ka nui o na makahiki au i hoomanao ai, a me lakou la ae. Eia kekahi mea kupanaha a'u i ike ai a me ka lehulehu a pau, ma keia Apana no o na Hope Luna Alanui, o na wahi maikai ku ole 1 ka pilikia o ka lehulehu, o kahi iho laiae hana mau ai elike me ka nui o na makahiki, i hai ia ae la malona, peia no ka nui o ko lakou hoohana aoa i na kanaka, ma kahi pilikia ole oka lehulehu. A ma keia Oopuola ke ino loa, a makou e hoohalahala aku nei ia oukou e na Luna Alanui. Nolaila, ke ninau aku nei au, me kuu kanalua, heaha la ke kumu i hana ole ia ai o Oopuola ? No ke kanaka ole anei ikui ka auhau alaoui ? A i ole ia, no ka hiki ole ane: ke hana ? A ina pela; no ke aha hoi ka mea i hoolimalima ole ia ai o ke dala o ke aupuni, no keia wahi ino, elike me ko na apana.e ae. No ka mea, aohe he pomaikai o ka lehulehu ma kela uwapo, i hoolimalima ia $200, ma ke kahawai o Kailna, Hamakua, Maui, i ko'u manao, ua poho ke dala o ke Aupnni, a penei ke knrnu i akaaka ai ia'u n me ka lehoiehu, aole he paa kupono, e hala ai na makakahiki elua ma keia uwapo, he kapulu ka hanaia ana, a he uuku loa kahi kuleana o ka paa ana, e hiki ai i ka poe e hele jina maluna o keia nwapo me ko lakou mau ūoloholona, no ka mea, aohe no hele iki ia, no ka makau ia, e like me na kumu i haiia ae la maluna. Nolaila, ua ike ne la kakou i ke kumuo ka palaualelo o na Luna Alanui o ka Mokupuni o Maui, ame kona mau hope, ma ka Apaoa 0 Makawao. Maloko o keia kumumanao i wehewehe ia, ina hoi he mea hiki i tia Kia o ke Aupuni, e hool«li āe i ke kanaka makaala a eleu hoi, ma ka hana ana i na wahi ino, e like me M. Kekahunaaiole, kekahi Hope Luna o Hana nei, no ka mea, ua mnibai loa na wnhi ino o ka Apana o Hana, i keia Luna. O ke aha la ka mea kupono i keia poe i haiia ae la ? I ko'u manao e hoopau, ji i ole irf-, e hoouna koke i ua poe Luoa palnualelo la, e hoohana koke i na kanaka i ku i ka auhau, a me ke dala pu kekahi o ke Aupuni, i holo ka hana iloko ao nei o keia makahiki, i ole e pilikia kou mau makaainana. e hele nei ma keia alanui. Nnlaila, ke hoopau nei au i ko'u kamailio loihi ana no ke alanui, oiai hoi, ke wiliiwiki nei ka hele ana o kn mea Lawe Letti, e uleu 1 ka hali aku ika ukana me-ka mama loa. £ ohonui mai oe e kn Luna Hooponopono a me na keiki nana e ulelo na hua kepau. Me Ke uloha no ia knkou hookanako, mai kipa hewa ke aloha i ka Ilio. L. Kauiiikaua. Keanae, Koolau, Maui, Mei 13, 1&38.