Ke Au Okoa, Volume III, Number 36, 26 December 1867 — E Ala e Hawaii! E, Ala e Hawii!! [ARTICLE]
E Ala e Hawaii! E, Ala e Hawii!!
E Ke Ad Okoa r. ; Aloha oe Ke waiho mua aku nei au i ko'u nloha ma ka lima n ka moa nana e ku ana ka hoeuli o ko kakou Kupepa, me na keiki e hoonakeke ann i na mea paahaoa ma ka welelua o ko lakou mau lima, a db lakou e hookele aku a komo ina kupnkai malino o kuu mnu makamuka aloha, e ekepue aoa i ka puu kaueue a< ka maou, e pukui ana i ke anu a ka makaoi kilioopu uie na kulu kehau anu maeele o ka hooilo. Aloha oukou. laoukou e o'u makamaka, me na hoa aloba o'u e noho aoa iloko o ka uluwehiwehi a ku moluhia o ke Kumukanawai; me na kana-
wai o ke Aupuni o ka Moi Kamehamelia T. Oiai ua poloai ia enai ou e na aooaoo honea, no na mea e pili ana i ka pomaikai, a pomo paha e haulehia mai aoa maluna o kakou i keiamuaaku. Nolaila aa i-kala ae ai me ka leo nui, i ike mai ai na kini, e noho hilala ana ma na palekai oke Aupuni Hawaii. E Jila e Hawaii ! E Ala e Hawaii ! ! No ka mea, he mau la mailu koe, a kaa ae keia M. H. 1867, a hiki mai ka M. H. 1668, ilaila e kanana ia ai ka poe e hele ana i ka Aha<lelo, ka poe i kapa ia mni he mau Lunamakaainana; a nelaila au i makemake ai e 'kamailio pu, a kuka pu me kakou. No ka mea, ma na kau koho balota mainua ae nei, ua ike a'u, ua lawe kekahi i ka balota me ka ike ole 'i ke ano oka mea ana e koho ai; kekahi he hoopilimeaai ka lawe ana, no ka manao he hoa aloha a he makamaka paha nona ka mea aoa i koho ai, o kekahi hoi, he lawe no me ka noonoo ole. Nolaila, he pono kakou e lawe i ka balota o ka Luna a kakou i makenrfeke ai e koho, ine ka noonoo he kaoaka kupono ia e hele i ka Ahaoleio, e wehe ana i ko kakou mau pilikia, ina he mea ua hemo mua i na kau Ahaolelo i hala ae nei kau e koho ana; e nana i kana hana ia makahiki ana i hele ai, ina-he muikai kana hana ia inakahiki, pono no e koho ia ia. Aole pono ke koho i ka poe e heie ana i o me ka manao i ka hanohano no ka lilo aaa i Lunamal>aainana; a o ka loaa mai o ka puu dala o ke Aupuni, a no ka heie a o hoopilimeaai aku ina Kuhina i loaa uiai kahi oihana ke hoi mai. Aele pono pela kakou e koho, pomaikai kela, losa ko i ala inoa maikai me ka puu dala o ke Aupuni; manuahi iho hoi kahi oihana Aupuni, kani iki kai ala aka, o ke aha iho kau eka mea naua ia i koho aku? 0 ka haawe no i na pilikia a ko Luoa hoopiliineaai i hele ai i o e apu ai me he hee la. Aole kakoi' pomaikai ilaila, no ka mea, aia a hiki i ka wa koho balota e ike no auanei oe, e ikaika ana kela i ka puha mai, me La hoohuli ana ia oe o iawe i kona balota, maikai no hoi ha oielo, launa pu me oe, a puka kela pau olelo me kaua, k&u kahi Cigare, panapana ai kahi lima iki, o na hoa hanohano ka hoa like ; o ka bila e hooholo ia.
ae ana i e mea tausani puu nui o na Luna haole a no na Kuhina paha, kokua pu ae la, kau ae la kabi lima ma ka aoao o kahi poo, hala aku la ma o ka uwahi a makole iho la oe ke kanaka Hawaii. Nolaiia au i makemake ai e launa mua kakoa me na nooaoo honua e na Hawaii; i koho ai kakou i ka mea.kupono nana e hooko i ko kakou mau makemake me na iini o ko kakou mau pono honua. No ka mea, ua ike kakou iloko o keia M. H. 1867, ua haūa ia a ua hooholo ia kekahi kumu emi nuio ka waihona aupuni; oia ke Kuikahi kaulike o ko Har waii nei me ko Jlmerika. He hakahaka nui keia oke aupuni e waiho nei. Owai la uanei ka mea nana e pani ana keia iiakahaka nui ! Ooeno o ke kanaka Hawaii nona ka wai hooluu ulaula; na moopuna kualima kaulana hoi a Sema. Auhea ka wa e pani ia ai keia hakahaka eoe e Hawaii? Oke kau ahaolelo no o ka M. H. 1868 ehiki mai ana. Nolaila, auhea oukou-e na makamaka, e moe lolii ana iloko o ka hoopiii wale me ka puni wale; e noonoo i ka mea kupono o kai kou e hele ai i keia kau ahaolelo. ae e hik mai ana, i lele pauti ao keia haawe nui e kau nei maluna ou e Hawaii; oia hoi ke Kuikahi kaulike mawaena ou a jhe Amenka. Nolaila, e ala e na keiki o ka mokn o Hawaii a Ke»we, me Maui hoi o Kama, Molokai ne o Hina, Oahn o Kakuihewa, me Kauai o Mano, a e ike ia oe e Hawaii ponoi;— e nihi n hoopnlolei, ka hele ana i ka ukao Puia, o kapeke iki ko lima a hopu hewa oo i ka palota o ka mea kuponoole. Oia ka lawa o ka manao, me ka Lunahooponopono no ke aloha, me D3 keiki o ka papa pai ae ka mahalo !ike. Ke hoi ae ne: au i ka olu o Eaukaleomanu, ua kani ka pio o Halehnaheo Miil, e koi mai ann ia'a e hoakoakoa aku i kona mau paahnna. Me ka mahalo. Halehaaheo Mill. Hookoi.—l ka auina Ia o ka la Sabati iho nei, ua ku ia mai la ke kaa o ka Lun&kanawai Kiekie, me kekahi mau kaa ma ke kihi o ke alanui Beretania me ke alanui Nui.anu* a ua nianuheu kekahi mau wahi o ua kaa la; me'ke ane hoopilikia ike ola ona keiki maluna, a meko ka Pake kahu kaa; a e ole ka paa e ia ana mai e kekahi mea o ko kaulswaha o ka ]io, iha ua nui loa ka poino, mamua ae o kn ntea i hana ia.