Ke Au Okoa, Volume III, Number 31, 21 Nowemapa 1867 — Ia Hoomahaole a me (†.) [ARTICLE]

Ia Hoomahaole a me (†.)

Ma ke Kuokoa o ka la 2 o Novemaba nei, ua ike au i na nioau a me na olelo hoohenehene a hoole a olua, no kekahi mnu kumu a'u i hoakakaai, e pili ana i ke emi aoa o ka Lahui. Me ko koi mai, e wikiwiki aku ka pane ana, a no ko'a maoao he opu puoalua maoli pfibu ko olua ia'u, no ko'u kokua ana i " Ke Au OK'U," a me ka Lahui, ma ka hai ana iaj.ua oka iehulehu i kekahi mau mea i emi ai keia Lahui. Me kou hoohenehene mai, me ka olelo ana, he kuhikuhi puuone au no ka Lahui Hawaii. Aole do oia wale, aka, i hou mai oe, he mea akauiai au i ka hahai ouli o na lahuikanaka Naniino no ka nui o kou hoohenehene ana mai. Kainoa paha ua pan kau malaila, eia no ks aole. O kou paue mai no nei, o kuu nuha ka i ka palaoa mea ono pokeokeo, ke kuai ole kuu wahi makuakaue. Ua ike ka oe i kuu nuha ea ! He kahikolu kou, kou like ana. la'a i ka-ana iho ai i au aiau olelo uso ole. Ua ulumahiehie no ka manao iloko o'u ; me ka i iho, ua kuhihewa loa au, he kanaka nooaoo a me ke kalai olelo iloko o ka nupepa, s eia ka aole, aole no hoi o ka nele. Aole au i manao iloko o ko'u inau noonoe maikai ana, e lilo ana ka mea a'u i hoike ai mea nau e henehene mai ai, oiai, aole i loae iloko oia mea, he kuinu pono loa ia no ks hoohenehene ana mai. Aka hoi, mai pone iki paha oe, a pono loa hoi, ina e ao mai oe ia'u ma na mea akaka io o kuu lalau ana £ia nne, ua lele paumako mai nei oe, me kt aoo oka poe keonimana ole. I kuu ike ana e pahee pu paha auanei olua ma ke kahuae ke kuahili a me ka iio-a-a, ua ahona iho k< pakika olua maoiaoia, molulolulo kela, oka ina iluna o ka pou pohaku, e ao oe, aohe nae ai i ka pi!iahi.~~~ Ke koi mai oei oe, ewikiwiki aku au i ke pane ana no kau mau ninau, me ka hooiai< pu aku i Uo'u manao no ia Pela io no, ua ratio like ko kaua manao no ia mea Aka, he wahi olelo ka'u ia oe no ia mea, peaei : Aole au e hai aku a pane hoi ia oe iloke o ka nupepa, ke hai ole mai oe, a me ia la a« hoi i ko olaa mau inoa ponoi, ame ko olue aioa i noho ai. A no ke aha hoi ko olua mea i poe ai maloko o kahi puolo o ka inoa kapakapa ? Mc ka manao no paha o olua e nalo ea ? Aole < oalo, ua kolekole ka olua no-a, he huna n: ke kamalii. Ina hoi e ike au i ko olua mau inoa ponni. alaila, na'u no e kalena aku i ka haina o oi mau nioau a me'na mea e pili ana ilaila, e like me ka hoike ana o ka manawa a me ka . nhane iho. Me ka heouna pu aku paku paha ■ ike »hi llelene, aole e pio i pae mai. Ahe ahi hoi ia e pau ai ka hulu o ka hai puaa, o e ko ai ka hohooo i na pipa ae-kai o keia unau •ilana. Ina e hai mai oe i kou inoa, a o olua paha n elua, alaila, e waiho aku au imuaoka lehuleho, 1 ka wehewehe oiaio loa oau mau wahi opala uou; me kuu ko ae a molio pono ke kaula o kuu kakaka, a ho-o iho i kuu pua, i palua ka oi a me ka lele, i ke abi lele meile, a ku aku oe, a li ka io i ke anu o Hauailiki. Me kuu hoolohe aku, e paloa ana ke kanalulu ana i ka lohe pono o kuu wahi pepeiao, alaila, manao ae au, ua ku, a ua eha oe !a. , Alaila, e puana ae au i keia mau wahi lalanj,mele a kamalii, ia lakou e paani ana, peoei; " He kuku heu papipi, Ke pii nei ko'u inaneo." Maanei, ke hooki nei au, e hoolono no nae kuu pepeino, a kapalula mai kelu, manao ae 1 au, ua wi ka niho, a e hoolei aku no au i ke boma, (poka pahu,) i pahu aku ia, koe ahai lono ola. Me ka Luna Hooponopono hoi o ' "Kk Ac Okoa," ke'aloha noi, ai na boys hoi nnna ulele i na hua kepau ka mahnlo. # Owau iho no o T. Hoomaha. Lihi-wai o Auwaiawao, 17 Nov., 1867.

0 ka hookaokoa ana i na wahi i kupono i kela a me keia ano hana i mea e loaa mai ai kc dala, he mau mea kupono no ia e noonoo ia ai mamua o ka hoomakaia'na, oiai, aia a loaa kahi a me ke kahna kupono, alaila, hiki ke hoomakaia ka hana, me ka manaolaua he mau wahi e malii ai ko lakeu mau kumu loaa. E lnli aku kakon a nana i ke kanaka hana peua, ua hoomakaukau oia lie rumi a he wahi e waiho ai kana mau mea paahana; a ke kuia i kekahi mea liana ka uiakemake, e kii pololei no anei ka mea nana ka hana, a loaa ke kanaka hamo pena ilaila. E huli ae a nana ma na halekuai mea ai o c ī haole, aia ka lakou mau mea a me kekahi mau mea ai e pili ana i na holoholona, aia ka lakou mau mea kuai malalo o ka malu hale, a ma kahi hoi e kuanoanoa ole ai ka lakou muu ana mai. E halo aku hoi maloko o na hale o kela mea keia mea inoi loaa, a e halawai mai no anei kakou me ka malama maikaiia ana o ko iakou mau kumu waiwai; a he mau ae hewa wale mai no hoi ka mu me ka popo e h*>opoino ai. Aka, ua uhai aku anei na kanaka Hawaii maoli o kakou ma ka malama maikai ana i ko lakou mau kumu loaa ? 0 kekahi poe, ua malama maikai lakou i ko lakou mau kumu loaa, e like me ka poe kuai mea ulu me Maluaikoo ma, a me Kapono ma o Honolulu nei; a o kekahi poe aole. 0 ka hali wahie a me ke kanaka hali lanahu, ua hoomakauknu anei laua i mau e like me ko na Pake e kinikini nei ke ku an< a ko lakou mau wahi apoo ma hai o ke Alanui Nuuanu ? Ua kukulu ae anei ka poe maauauwa poi i mau wahi papai elua a ekolu, a he palekana loa hoi ka eha ma kekahi mau wahi kupono oke kaona nei ? Aole, aia lakou ma kahua loa o Polelewa a me ke kihi o ke Alanui Moi a me ke AlanuiMaunakea, kuhi i waiho muu ai i ka lakou mau paipu 1 hoopiha ia i ka ai, me ka mea i oi -aku mamna o ke dala—ka poi, ke kookoo o ko kakou ola Hawaii ana. He mea kupono anei me ia e waiho u-a ia ai ka mea e hooikaika a e hoopuipui ai i ke kino? Pela iho la no anei e waiho'ai ma kapa alanui, i komo ia mai e na huna lepo lele o ke ala, a me he mea la, he supa no ka aina awakea o ka haole ka paele pu oluna i na hunahuna pepa ? 0 ke dala anei ka mea e hoopapau mau ai, a aole o makaala pu kekahi ma e maka ala ai o ko oukou kumu loaa ? 0 ke dala, he laau une wale aku no ia i kekahi mau pilikia kuwaho, aka, o ka ai ka mea nana e hoopuipui a e hooikaika i ke kino. Aia a maona ka opu, maikai kou paa lole e ke kanaka ui; a nahenahe ole hoi kou umauma e ka wahine opiopio, alaila, ikaika kau uilani ana me ke silika uwi.

Aka, e ala mai no paha auanei ka ninau. He hiki no anei ke hoala ia i wahi e hoomaluhia ai ko makou mau kiynu loaa ? Ke pane ae nei makou, he hiki no, oiai, ke imi la no oukou i kahi e loaa ai. Aia ma ke kaona nei elua poe me ko lakou mau kumu; a elua no hoi manawa o ke kuai—oia hoi, ka poe kuai mea ulu ma Monikahaae i ke kakahiaka nui, ame ka poo mea kuai poi i ke*awake ae a po—a ke hookupu mau keia poe, e like me ka hooholo maikai ana, a hala kekahi mau makaniki, i ko makou manao e.loaa no i ua poe nei, he puu dala e hiki ai ke kukulu i hale, a e hoolimalima ai Loi i ke kahua kahi e ku ai, alaila, ua palekana maoli ilio la. Mamua ae o ko makau hooki ana, hookahi inea i koe e kamailio ai, oia hoi, no na mea. e pili ana i na lio hoolimalima. I ka Poaono o keia pule iho nei i ka auina la; a ia makou hoi ma ke Ahinui Nuuanu ma ka huina i Kolopo. Aole i pono iki ko makSu uianao no ia huina, a ua meneme»e no hoi makou i ka ike ana aku na lio hoolimalima e puuluulu huikau pinepine nei malaila. Ikawa e kau ai na haole sela maluna o na lio, a holo aku mai loko aku o laila, ua ane huikau; a pela no hoi i ka hoi ana mai, o ka holo mai la no ia a ope hookui me na lio e kuku ana malaila. Aka, aole nae o makou menemene nui wale i ka poe maluna o ka lio; o ka poe hele wawae kn makou poe makau. Ina paha be wahi keiki i hooun» ia e iho e kuai i-a; a ke hiki ma keia wahi, ua ane pilikia paha keln keiki, a pela no hoi i ka poe ano palupalu. No ka mea, ke ike mau ia nei na mumulu a me na Imikau ana o na lio ina ia huino; a oia alanui no hoi, oia no ke alanui knnaka loa oko kaona nei. Aole anei e hiki ika mea iaia ka mana ke hoonoho aku ia lakou mai ia huina nku a ma kahi kaawale? Pehea kai o Ainahou, oia wahi kaawale no hoi ia la ?