Ke Au Okoa, Volume III, Number 19, 29 August 1867 — NA ALII SEKOTIA. He Moolelo no Sekotia. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NA ALII SEKOTIA. He Moolelo no Sekotia.

MOKUNA XIII. Mahope iho o ka moku ana o ka pawa o ke ao, a ke hohola lea loa ae la ke alaula i ka hikina e kuehu a e huna aku ana i ka pouli me kona mau hiohiona—akahi no a hoi aku kela a me keia mea iloko o ko lakou » mau keena, a o ka manawa no hoi i hookuu ia ai o ka ahaaina laulea, aka, ua panina ia e ke kahe ana o ke koko o ke Poo aupuni a me ko ka Lede Helene Mar. Ua ike lea iho la no o de Warrenne ma na mea a de Yalena i hai mai ai iaia, oia io no k.a mea nana i hou i ka pahi ia Walaka me Helene; a ia la no, a laua e hoomakaukau ana i ko laua mau lio, ua kahaha nae ua de Warrcnne nei no ko de Valena hoopaa oleia ana, no ka mea ana i hana ai i k.a po iho. Pane mai la o de Yalena, •' Ua ike lo ke kanaka Sekotia i kana mea o hana ai. Aole ' ,oia e aa ana e kamailio hon no ia mea, oiai, mamuli lilo i mea e ino ai ka inoa moikai o Lede Helene. Ua ike no oia i ke ku ana i ka lima o Helene, aole e hiki iaia ke hopi mai ia'u, no ka mea, mamuli anei au hahai • na mea a pan loa e pili ana i na hana oi: po." " Aole oia e m»kau ana ia mea," wahi : de Warrenne, '' no ka mea, ua hai mai 11 oia i na mea a pau loa. Ua hai pu mai n< ' hoi oia i ke kumu o ka halawai ana ona m Lede Heleae iloko o ka rumi pule; i ko He lene palulu ans iaia me kona mau lima, : nolaila, aohe mea e ae au e hai ai o kou ma hana ino wale no. Ke i nei au, he hana in-. loa ia au i hana ai e de Valena, a ina aol no kun aloha i ka hoohaahaa ia o kuu "ain.->. ina ea hai maoli wau i kau mau hana in > ■imtm o ka poe Sekotia." Kuni hehe mai la ka aka a de Yalcna i keia mau olelo aku a kona hoa me ia ano; a imail&oia, " Heaha keia ou e knn Luna? Ua ao wale ia mai nei paha oe e keia kanaka Sekotia hookano, au e olelo mai nei ma keia ano. Aole oe e hai iki ana, 'ina ua komohia kou pomaikai ma keia mea; a ke hai aku n i baejiu ia oe, aole i hooko ia kun hoopai'ĪLo'' 7 Mahope aku, e ike ai no au i ke oHn - lino o ko Walaka miau maka, e haka mau nei maluna o k-e kaikainahiue a ka Haku e opiopi ia ana iloko o ka make. ') -fiona mau oho e kahili ia ana iluna o ka lej o / —a o Helene hoi e kailiia- ana auanei o a mai kona mau lima aku; a ina aole e li!o mai ana o Helene me kona mare ole i ke kane, e lilo mai no anei oia ia'u ma ke ano waT)ine kanemake,.no ka mea, ua hoohiki il o au, aole au e hoopahua ia." " No ko hilahila e de Valena," wahi a le Warrefine, " ke hilahila maoli nei au ia < e, no kuu manao i hele mai oe i ke kahua ka ia me ke koa maoli, eia no ka ! i hele mai : ei •oe no kou puni wahine." " E nana i kela a me keia kanaka iho īa kona mau ano," wahi a de Valena; a lulil-ili, ae Ia oia i kona mau oohiwi, kau ae la • ia maluna o kona lio. la manawa, ike ia aku la ka hoea ana i ai 0 ka puali kaua lio. Ua halawai mai la iakou ma ke kula mamua iho o ka pakaua o Stirling me ke Poo Aupuni; oiai, aohe oia i manuo nui i ka eha i loaa iaia; a ua hele mai la oia ma ke poo o na koa, he umi t nsani e ukali aku i na koa pio o Pelekane a hiki i na palena. Hai aku la ka Haku }& ar, ma ke koi mai a Helene e noonoo pono oia ia de Yalena, no ka mea, i kona manao, oia ke kanaka ino hou pahi. Aka, o keia hanao hewa ana aku'nana io no i hana, ua hooiaio ia mai e ka pahi i loaa ai iloko o ka rumi pule ia Edwin, no ka mea, e kaa .na no na hoailona o de Valena. * I ka ike ana o na'lii Sekotia ia mea, ua hoopiha ia ko lakou m'au manao huhu; a houluulu ae la lakou a puni ko lakou Poo aupuni, noi aku la iaia, he mea pono e ho noi hoia o de Valcna mahope, a e hoopai i •• e like me kona uhaki ana i ke kanawai piii i ke Akua a me ke kanaka. Aka, me ko Valaka manao ahonui, a i mai la oia, " I :o'u manao, o kana hou ana mai ia'u i ka pahi, me he mea la he enemi pili kino wale n • ia māwaena ona a me a'u, nole me Sekotia nei. Nau no e hai aku iaia,. ua ike ia kona m nao ino; a o ka hilahila o kona hoohaahaaia ina, oia no kona uku hoopai." laia e hoomalielie ana i na manao l.uhu enaena o kona mau alii, no lakou na koko e paila nei i ka huhu i ka enemi o ko l kou Po<s anpuni, hiki rnai la na'lii Pelekm 3, i alakai ia mai e ka Haku Mui\ Ia ka l aku Mar i hiki mai ai, ninau aku la 0 Walmea i na mea e pili ana ia Helene. Hai mni a no hui oia, ua hiumoe oluoln maikai aku I; oia 1 kona mannwa i haalele aku ai iaia. • > ko Helene oluolu kupono, ho mea olioli l a ia ia Walaka. Me ke kuemaka hookaui aha, holo mai la oia imua o na koa pio o Pelekane; a e kn ana hoi o de Wurrcnne a me de Valena, ina ke poo 0 ua mai) koa la. Huli

niai la oia, u olelo aku ia ia ele Valena, me ka haawi akt* i ka pahi ana i.hou mai ai iaia a i aku la, " 1 ka mannwa hou aku, au e liue ae ai i keia pabi a hou aku; e hou oe rae ke ano koa i kou enerui, aole hoi ine ke auo powa wale !" [ Me ke ano kahaha nui ode Valena, lalau iho la uia i ka paiii me ko auo pioo; aka, na kona helehelena ī hai mai iaia i ke ano o kona mau manao iloko. Ua hoohaahaa ia iho oia e ke kanaka ana i hoonaukiuki ai; a aole no hoi oia i hoopuka aku i kau wahi huaolelo hoomaikai i ke kanaka, nana i hoihoi hou mai i kona ola; aka, lilo iho la kona huhu maluna o ka pahi waha ole; hiki ole ke kamailio ae; a huli aku la oia mai ka nana ana ia Walaka, kiola aku la i ka pahi me ka i aku, "Aole oe e kumakaia hou mai ana ia'u !" " A mai kumakaia hou no hoi oe i ko kakou mau hanohano," wahi a d«/ Warrenne, " a ina ko'u lilo ana i luna alii koa maluna ou, ke kauoha uei au e hoopaa loa ia oe e na koa kiai ukali, a hiki wale kakou i ke kukai ia ana ma na paleua." " Ua pono kou manao e ko makou luna," wahi a Baron HiltOD, "he mea hiki ole i ka hoomanawanui ke hele pu me ke kanaka nana i hana ino ka inoa Pelekane." Huli ae la o de Valena me na maka ano huhu i,na koa i hele mai e hoopaa iaia, a olelo mai la oia imua o.de Warrenue, " oiai he mea hoohaahaa ia ia oukou, ko'u puka ana aku me oukou- mailoko aku o Sekotia | nei; aka. ke nana aku nei ko'u maka maluna | o ka poe i hui pu me ka poe kipi o Sekotia uei. Aiaoe e Sir Williama Walaka, aole au e bui iki aku ana me ka poe kipi; a ke hoohiki nei au ma kuu nani a me kua Moi, e kaua no au a hiki wale i kamanawa e pau ai ka poe kipi wale mai no."- ... Mamua ae o ka manawa, e hiki ai ia Walaka ke pane mai, ike aku la oia i' ka haule ana o de Valena mai luna akn ō kona lio' i ke palalaha o ke koi taua a kahi £dirin. No ko Edwin huhu i na olelo hoonaukikuki a hoino ia aku i kona poo, nolaila, ua hapai ae la kahi Edwin i kana koi, a haule aku la la ode Valena iinna oka ili oka honua. I kona haule ana iho ilalo, lele iho la ua wahi ' a paa kekahi wawae ma kona puu; a i aku la o Edwin, kana ina wau i like me oe e keia kanaka ino, ina, | ua lawe mai au i kou ola ino—aka, e hookuu no au ia oe ma ke kahua kaua e halawai ai; a aohe kaua e hookaawale ia ana, aia a pau ka hohono ana o ka honua nei i ke kino o ke kanaka ino e like me oe." | I ka ike ana mai hoi o na koa Sekoti& i ka haule ana o ke alii koa Pelekane, ua hoouna ae la lakou ina huro nui. I mea e pau ai keia mau leo hooho, hoouna aku la o Walaka i ka olelo kauoha imua o oa koa e hoopau ia kalakou mau leo huro. Lele.iho la o Walaka mai luna mai o kona lio, a holo mai la oia i kahi a Edwin e paa ijei ia de Yalena me ka i mai, "E Edwin, ua hana hewa oe. E haawi mai oe i kela pahikaua au e hoonene nei e lawe i ke ola o ka enemi malalo o ko kakou mana I"

I ka lohe ana o Edwia i keia mau huaolelo a kona kenela, kona huli ae la ao a haawi aku la i kana pahikaua, me ka mau no nae o ka paa a kekahi o kona mau kapuai maluna 0 ka pua-i o de Yalena, a i mai la oia i kona kenela, " Aka, aole anei elua manawa au i hoihoi aku ai i ke ola o keia kanaka pio me ia ? A aole oia i imi hou mai e lawe i kou ola, a me ko ka Lede Heiene ? Ua kala hou aku no.oe iaia.—Ai koo hooluoiu ana aku, ua hoino hou mai no oia iuiua o ka maka o na lahui a i elua, i ka Haku Poo aupuui o Sekotia nei !—Aole e hiki -".a'u ke ola, a hoolohe aku iaia, mahope iho o na hana maikai nui i hana ia aku iaia !" Pane aku la o Walaka, "E Edwin, aole anei aia i ke Poo aupani ka mana nui e hoopai ai ? A ina oia, ua ike pono i ka mea nana i kaohi mai i kona lima he pono, aole io anei iaia no ka mana nui no ia mea ? E waiho malie oe ia de Yalena i ka olelo hoopai a kona luna i hoopuka ac nei. A o oe e Edwin, no kou uhai ana i ke kanawai koa, aole oe e hele pu me a'u i ka lioihoi ana i na koa pio o Pelekane, aka, e noho malie oe ia nei i ka pakaua uei o Stirling, a hoi hou mai au i Sekotia nei." Aole i pau loa ae ke poniuniu o de Valena 1 ka pa ana i ke palalaha o ke koi kaua a Edvvin, ua hoala ia mai la oia mai iuna mai c ka ili o ka honua; a īaia i pohala ae ai, hai ia aku la oia i na oiea ; hana i:i; a me ka hoopuka hou aua mai no ana i kana mau olelo hoino, ua lawe ia aku lu oia mawaena o na koa Pelekane. LJa ane puiwa ko ka Haku Montgoinery manao, ia iai ike mai ai i ka lulumi, a knuoha ae la oia lawe ia aku oia imua maluna o kona niam le i kahi o ke kumu o ka uluaoa ana; a i kona hiki ana aku ilaila, lohe iho la oiu i na mea a pau, a hui like mai la laua i ke noi ana aku ia Walaka no na hana hoi a Edwiu. " 0 koua opiopio a me koua eleu," wahi a Moutgomery, " he inau kumu kupo-

j no no ia e hoapono aku ai i ka paukiki 0 ka- ! na inau mea i har»a ai." ! " Aole," wahi a Edwin, "ua hana hewa ! au, a e pono au ke hoolohe. E kuu kenela," ! wahi ana ia Walaka, "ia oe e liele aku ai, ! aole wau kekahi, e hoonianao ae oe, na ke ] aloha wale no 0 kou Edwin i kono paukiki i iaia i keia hoohaahaa ia ona !" " E kuu pokii alona e Edwin," wahi hoi a Walaka, "he nai wal.o ae 110 na ka poe paukiki e hoopai mawaena 0 oukou e na. kenela Sekotia, a aia he manawa e ao ponoia ai oukou i ke kala ana aku iko oukou mau enemi.—E aloha anei oe e kuu pokii, a hiki i ko kaua manawa e halawai hou ai !" Honi la ua wahi Edwin nei i ka lima 0 Walaka, i pnlupe i na waimaka ona; a huki iho la oia i kona papale mahiole inamua iho o kona maka, a emi aku la oia mahope o ka huakai aka Haku Mar. Aole i liuliu mahope iho, Inlulima akn Ia ka Haku Mar me Walaka, a kani mai la ka hoailona 0 ke kaawale ana aku o Walaka ma-ka 'lakou huakai. 0 Edwin, he mau minute mamua akn, ua olioli nui loa oia i kā lohe ana i ka leo oia 01-e; aka, ia manawa, ua ike ia aku la ka hiolo ana mai a kona mau waimaka; a holo aku la oia ma kahi e, e huna iho ai i kona mau mamina nni. He man minnte mahope iho, huli hou aku la oia e nana i ka huakai a kona kenela, aohe ike ia aku, o ke ku wale no o ka e-a a ka lepp. MOKUNA XIV. Ia Walaka ma i hoomaka aku ai ke keehi ana maluna 0 ke awaawa momona, a piha pono hoi i kanaka 0 Kalaidesadela, na keehi aku o Walaka malona oia mau wahi i kamaaina i kona mau kapuai. laia i keehi aku ai no hoi maluna o na kula o Laminatona; ā mawaena hoi oia man pnn i hanu mua ae ai kana mea i aloha ai i ka ea o keia honua, me he mea la, aole oia ke Poo aupnni o Sekotia ia wa, aka, ka ipo aloha hoi a Mariona Braidfuta. 0 kona puuwai, ine he mea la » wa, e kono mai ana iaia e komo akn iloko 0 toa ulnlaau a lana e holoholo ai me kana Mariona i hala; a ma ke kae ae hoi o kefca kahawai, nona na leo hawanawana aloha; aka, ia manawa nae a Walaka ma i hiki aku ai ilaila, ua oneanea ia wahi; a ua leli ae hoi : kona kii kahiko. .> " -

'""llooīcab'r"wāle no"tcrwera i £ub o ka J na o Lanienatona. Ua ike ia aku na hana a ke ahi a ka mea pakaha wale ma kona ma'n aoao. I kona mau puali koa me na Pelekane pio i hale mua aku ai maluna o nakiekiena 0 Crawford, ko Walaka hnli ae la no ia e nana ia wahi; a me he mea la, ua ea mai la mailoko mai o ka lepo kekahi kanaka elemakule, ua hele wale kona nminmi, a aiai me he hau la. I ko laua ike ana akn i na kanaka elemaknle nei, ninau aku la o Walaka, " Ke noi aku nei au ia oe e ke kanaka Sekotia maikai, ina oe he kanaka a he uhane paha; a e hai mai oe, nowai la keia towera i pau i ka helelei ?" Na.ka ike ana mai o na kaAaka elemakule nei, he inau kanaka Sekotia io 0 Murray laua me Walaka, kona pane koke mai la no ia, " He mea oiaio, na pau io keia pakana i ka helelei, a he kaumaha ane minamiua na moolelo e pili ana i ua pakaua nei. I ka manawa i lohe ai na koa Pelekaue e paa ana i ka pakaua o Ananadela, i n3 hana wiwo ole a Sir Williama Walaka, ua hoou.;a mai lakou r kekahi mau pnali koa e puhi i keia pakaua i ke ahi a oneanea loa, oiai, no Walaka ua pakaua nei mao kana wahine la. 0 Lede Mariona 0 Laininatona, kuu haku wahine aloha ! Ua lohe mai au, ua pepehi hoomainoino ia oia ma na alanui o Lant?rareka." I ko Murray lohe ana i keia mau huaolelo, aia hoi, na ku pane ole aku lu oia imua o lakou; no ka mea, ina oia ua manao, e pnka mai ana kekahi mau huaolelo e pili ana ia Mariona, ina ua olelo aku o Murray ia Walaka, aole laua e kipa aka malailae kunana akn ai i %a pakaua helelei. " A ua ike no anei oe e ka elemakule maikai ia Lede Mariona ?" wahi a Walaka. Ua hoopuka aku oia i keia mau huaole'o, me he mea la, e hai maoli aku ana no oia i kona mau manao maoli; a wehe mai la ua kanaka elemakule nei i kena papale, me ka i mai, " Ua hanai au iaia? Maluna o keia mau kuli oia i hanai ia ai. A 0 kuu wahine e hanai pu ai mamua iaia, aia no oia iloko 0 kela ilulaau. 0 keia man paia helelei la, 0 ko maua walii papai hale iho la 110 ia i koe. No ka mea, ua kipakuin mai mnua mailnko mai 0 ka pakaua Laminatona o ke alii, kahi a ko inaua haku wahino opiopio i haalelo iho ? ai, a hole aku la i Ayr, a maro ia mo ka haku kane opiopio a maua e pinana mau ai i kei» mau puu. Aolie paha he kanaka uio ue a ka lu i kau iho »i nialunu o ka ili 0 ka lionun, 0 likē ine ia; a ua aloha oia i kn maua hnku \vahine mai kona mau la opiopio mai. Aolo nu e poina iki ana i ka la o Mariona i ku ni maluna 0 i'.la pohaku, a haulo iho la iloko o ka muliwai Clydc. Ia manawa, koim lele nku la no ia ilalo, n owau aku no mahopu onn. Ua pono do ka'u lele anaaku inahope ona, 110 ka mea, i konn lona ana aku ia'u, ua ano ku-

newanewa, no ke ku ana 0 kona poo i ka pohaku, a ua mnihi pu ia ae la ka alualu 0 kona j poo. Aole no oia e nalowale iki ana ia'u ma 1 ia mea.

- Ka iooa o ua kaoaka elemakule nei 0 Geregori, a no ka ano loihi no o ka manuwa o ke kaawale ana, nolaila, aole e hiki ia Walaka ke hooniaopupo pono loa ia ia. Ika pau ana kamailio ana a ua kanaka elemakule 1 nei, lele mai la oia mailuna mai o kona lio, a liookolee aku la i ua kanaka elemakule nei, a wehe ae la oia i kona mahiole, a i aku la ia ia, " U& ane liko anei ka eha 0 ka lae 0 Walaka au e olelo nei me keia ? " I ka haka pono ana iho a na maka powehiwehi o ua eleinakule nei, maluna o ke> alina 0 ko ia nei poo, ia ia i kikepa ae Lkona mau wili lauoho, aia hoi, ike pono loa iho la ua elemakule nei, a i mai la oia, " O ! e ka maila o ke ahonui, e lawe aku oe ia'u me oe, oiai, ua ike iho nei au i ka mea nana i hoopakeie 0 Sekotia Dei! " ) " Aole pelii, e kuu aikano aloha kahiko," a Walaka, " e pono ia oee hoomaemae liou i keia mau wahi. E hoonani oe i keia mau wahi, me he mea la e hoouliuli ana oe i l;a lua kupapau o kou haku wahine, me na hoouliuli ana a pau oka makahiki. Ke haawi aku nei au īa oe ame kau wahine. Aohe a.maua mau keiki me Mariona. Oke kaikunaneLomo i ka waiu hookahi ma Mariona, e Klo oia ku haku 0 Laminatona." 1 " Ke ola nei no oia," wahi a ka elemakule, ''aka, ua hele waie no, ao ke aka koe. la ip a me kekahi poe i hoao oui ai e hoopakele i ke puhīia ana 0 ka pakaua nei i ke ahi, ua loaa mai la ka eha ia ia. O kona poe i kaua ua pau loa lakou i ka make, a ua !oaa ano a make aku oia ia makou, ma ka aoao 0 ljela puu. Oia, 0 kona makuahine, kana whhiop, a me ka iaua mau keiki, ua holo aku lakou i ka nahelehele, a hiki wale i ka i pau loa ai keia mau paia i ke olohelohe i ke Mahope iho o ka hana oneoneo ana a ffi koa Pelekane, nolaila, ua eli iho maJcou i rekahi mau lua iloko oka honua, a aia mak 4 ou iloko oka opu oka iepo e noho nei. Auwe ! ma ka lanakila ana o na koa Pelekane inoluna o Sekotia nei, aole lakou i hoolilo ia ia i Aupuui, aka, i waoakua ! " ? " A he mea pono ia kakou e hoouliali hou ?ifni<V'. wahi a .Wnlaka, " 0 mea a pau a ko kakou mau enemi i hana ino ai, ni lakou no e hoihoi hou mai i na poho a pau loa. 1 keia manawa wau e waiho iho ai i kuu hoa'loha ia Morray me na haneri koa elima me oukou. Nana e haawi mai ia oukou i ka ai niailoko aiai o na hale papai o ka poe koa Pelekane, a ia'u e hoi mai ai ke manaolana nei au. e ike i ke 'iuene nui o Laminatona, mawaena ona paia o ka noine ponoi o Manona, kahi i hanau maa ai na manao anela lani iloko ona, a maluoa no hoioia mau eheu i lele lani aku la oia !" I ka ike ana mai. o Geregori e haalele mai ana kona haku kan? ia ia, haule iho la oia ma na kapuai o Walaka> uie ke noi mai e kii aku oia a e lawe mai e ike kana wahine ia ia. Pane mai la 0 Walaka, " Aole, aole i keia manawa, ao'e e hiki ia'u ke kamailio pu me

ia i keia manawa; a aia, t> hoi mai au, alaila, e ike ai oia ia'u." Kona liuli koke ae la no hoi ia, a kamailio pu iho la laua me Murray, no kona manao e hoonoho ia ia malaila. Ua "lioli loa o Murray 1 ka hanohano nui o kona hoonohoia ana m.-i--laila. Ua hai aku la 0 Wnlaka, e pono e hukiia na hae o ka lanakila maluna oia m iu nuu. Puhi ae U ke Poo Aupuni 'i kana o-le, n hiki mai la 0 Kera laua me John Oeiehama. Hui like n&i la no boi me na koa elima hanen i manaoia ai e waiho malaila; a haalele mai la o Walaka ia lakou malaila, hui like aku la oii me kona uiau alii koa, a haele nui aku la. la ia i haalele mai ai ia w&hī, ua pohala ae la ke ano poluluhi oia wabi, no ka hoomanao ana i kana wahine aloha i hala i kn n;>ke. Huli ae la oia >1 iko aku la i ke konioana aku i na awaawa a me na kapn wai uliuli o ka muliwai Anana. 0 keia mau wahi, ua oi loa aku ke oneanea mamua ae 0 na wahi ana i haalele aku la. Ia lakou nei no hoi i komo pono loa aku ai iloko olaila, ua ikeia na wahine e hele mai ana imua o ke Poo Aupuni, me lakou mau keiki, uahele wnle a, o ke aka koe, me ka i mai, " E nana inai oe, ua make ka makou mau kane i ka pepehi ia e na koa Pelekone; ua lawe ia ka makou ai e ola ni, a ua kipaku ia aku makou iwaho maluna o keia mau pohaku nei, a e aho ilii ko'u moke ana, maniua o kuu iko ana e make mai ana kuu keiki imua 0 kou nlo ! " A ke kahea mai la 110 hoi keknhi mau wahine, " Homui i ai nn mnkou, o papau anei makou i kn make." Huli ue la o Wnlaka i kona poe koa, a 01010 lo aku la. " K hookii oukou i keia la a pu, e kuu innu hou'lohn. E wnihn aku ouleou i na ai a |iau lou 11 oukou i lnwe mni nei, imua o keia poe e uwu inai nei i ka mako a ka pololi; a kn la apopo, 0 ni aunnei oukou a pau loa maluna o na papaainn a ka poe Pelokane, a haalelo ihn no oukou ! " Ua milnma koke ia iho la na 01010 knuoha a Walaka ia maoawa koke no; oiai, i kona

mau koa e heie ana, ua wehe koke mai la iakou i ka lakou enau mea ui, a hoomuu iho la ma kapa alanui; a iho koke aku la kkou i ke awaawa o Ananadela. ia po iho a ao, hiki aku ia lakou ma ke kapawai hema o ka muliwai Eseka, a oia no hoi ka palena mawaena o Beritania a me Sekotia. He wahi mamao iki aku, ikeia aku la ka waiho papu mai aka hoomoaaa ana o na koa Pelekane. Ika ike ana o Waiaka ia mea, kauoiia ae la oia e hookani ia na o-le; a ua paneia mai la no hoi e kela aoao o ka poe Pelekane. Ua hoouna ia aku la na elele o keia aoao aku a me ko kela aoao mai. He elua hora mahopo iho, a hoomaka iho la ke kukai ia ana o ka poe pio; a i ka manawa i kani mai ai na o-le, e hai ana, o ka manawa ia o kukai ai, ku iho )a o Walaka niawaena o kona mau alii koa, e haawi aku i ko□a aloha i na'lii koa Pelekane, e haalele mai ana ia ia. la Warrenne i hookokoke mai ai imua ona, wehe ae la oia i kooa mahiule. Ua wehe mua mai la no hoi o De Warrenne i kona mahiole, a hnpu mai la oia i ka lima o Walaka, me ka i mai, " E aloha anei oe e ke kanaka koa Sekotia. Ina he mea nui eae ka'u e waiho ai mahope nei iloko o keia hora o ko'u hookuuia ana—o kuu aloha wale oo ia oe e Walaka !" Lulu lima pumehana aku la o Walaka me ia, a hawi aku la no hoi oia i kona aloha i kekahi poe aiii e iho. Hookokoke pu mai la no hoi ka manele o Montgomery ma kona aoao, a weheia ae la ka paku, lalau aku la ko Walaka lima ia ia, me ka olelo aku, "Na puie a ka mea haipule maikai, e mau no ia me ōe !" Pane mai la o Montgomery, " Aole lea e ike ana k'ona uhane anela ia'u nei maanei, e like me ko'u ano i keia wa; aia wale no, he maluhia ka'u e lawe mai ai. E lilo mua au i kanaka kipi, mamua ae o ko'u kaua kue hou ana mai ia Sr Williama Walaka." A lulu Hma pumehana ioa aku la o Walaka me ia. I ke kaha ana aka o kona manele, hiki mai la o De Valena i hoopuniia ena koa; a ikona ike ana mai i kona enemi, wehe ae la oia i

kona mikina lima, a -kiola irvo mai la ia Walaka, rae ka olelo mai r " E lawe aku oe i keia mikina lima, a haawi aku i ko wahi hoahanau oia o Edvvio Rutaveaa, a e hai aku oe ia ia, o ka Uma nana e„komo aiau i keia mikina lii«mio oia ika hoopalioo me ka weliweli laaa ole I" I ka poe koa Pelekane i pau akn ai ma kela aoao o ka palena, hoomaka mai ia ka pnka ana mai a na koa pio Sekotia e' halawai me ko lakon mea nana i hoopakele. A ia manaw-a, ka wa nui loa o ka hauoli ana me na hnro nui, e kalahea ana, " E ola inaa o Walaka i ke Akna, ka mea nana i lawe tnai i ka poe pio mailoko mai oto lakoii i;r>ho paahao ana ! E ola mau ko kakou Poo aupuni lua ole I" •' > I keia mau leo huro, e haehae nei i ka aoao kaalelewa o ke aouli, kokoke loa mai la 0 Badenol:a laua me Atola. Ia Badenoka i leokoke loa naai ai, lele mai la o Walaka mai luna mai o kona lio, a lululiiua aku la me ia, me ka i aku, " Ua hauoli nui au, no kuu lilo ana i mea nana e hoihoi inai i kona aina nei, 1 kekahi koko alii o Sekotia nei." No mau olelo a Walaka, pane mai la 0 Badenoka, " A oiai, e mau ana do ine a'u kau wahi kulu koko hookahi o ke ano alii, e oluolu oe e Sir Williama Walaka e hookuu mai ia'u i ka hoomuikai ana aku ia oe !" Mahope ilio, hiki mai la o Atola; aka, na ane haalulu nae oia ia nianawa. 0 Sir John Monteith a me Sir Williani Moitland inahope mai luua, a ua haawi pu mai la lana Iko laua mau hoomaikai ana. No ko aloha no o Walaka i ke ano oniiwaliwali o ka poe Sekotia poe i hoihoi ia inai r nolaila, na kauoha ae la oia"c kukuia ia na hale lole, i hooluolu ilio ai lakou ia lakou iho; a hoouna aku la no hoi oia i.kekahi mau koa iluna o na puu e puhi ui i ke ahi, e bai aku ana, ua pau ka wa oke kukai ana ina pio. Aole lakou i kau pouo aku iluua, a hiki mai la o Garehama me ka hai mai, aia he mau puali koa Pelokane ikaika mahope akn o kona mnu k'>a, e manao ana o hoouka malu kimopo mai i na koa Sekotia e paulehia uei i ka li'iamoe. I ka lohe ana o Walaka i keia meB, olelo mai la oia, " E loaa mai nq kakou ia lakou e noho makankau aku ana," a o kana mau hana no na ukali o kana mau huaolelo. Koua hoolale koke ae la no ia i no tuuHani kanaka elimn, a hoouila aku la oia ia Sir John Garehama me kekahi tauaani hookahi, a hoouka mai la oia ma ka aoao o na koa Pelekane; a 0 Walaka Imi me kona mau koa elima tausani, mamua ponoi aku lakou, a pau iho la na koa Pelekane i ke auliee liilii mao a maanei, a o kekahi poe, haule aku la iloko o ka muliwai a me nu walii poho. 1 (Jlolc i pau.)