Ke Au Okoa, Volume III, Number 18, 22 ʻAukake 1867 — Untitled [ARTICLE]

Aloha oe e ka Ldna Hooponopono : - E Ke Au Okoa, no ka paakiki o ke Kuokoa uia kona hewa, e ae oluolu mai oe ia Petero Kahnna e pane hou akn iaia ma kou kino holookoa me ke ahonui i keia mau olelo. Eia paha ka laau lapaan e pau ai ka eha o ke Kuokoa, no ka mea, he mai nahu ma kona opu no kela mau dala he ls:analima i olelo ia mamua, eia no ka laau e ola'i, o na mea hoike oiaio elua, o Sherman Peek kekahi, a oJ. W. Anstin hoi kekahi. He mau Keonimana maikai laua, aole laua e hoopunipuni ia oe e ke Kuokoa, e ninau oe ia laua i maopopo ia oe ka wahahee io o keia olelo. i' Da ukuia he kanalima dala i na Kahuna Katolika, no ke kala ana i na hewa a pau ana (G. Wood) i hana'i ma keia ao." A lohe oe e ke Kuokoa i ka pane pololei ana o na hoike, a maopopo ka wahahee o kau olelo, pehea oe 1 Pau anei kou kuhihewa ? E mihi auanei oe i kou hewa i kalaia me ke dala ole ? Eia hoi kekahi laau e oluolu loa ai ka mai nahu oke Kuokoa. Ma na makahiki hoi he iwakaloakumamakahi o ko'u noho ana ma Hawaii nei, aole wau i olelo i kekahi haole, aole hoi i kekahi kanaka maolf, e haawi mai oe ia'a i mau dala i kalaia kou hewa, aole no, aole loa. Aka, no ka hoole wale oke Kuo- ' koa i ku oiaio, a me ko'u makemake ole i ka hookamani, ke paipai aka nei au iaia e ninau oia i ka poe i launa pu me a'u, a puka ae la ka oiaio mai ka waha mai o na hoike he nui wale e hoonalo i ka waliahee o Gulika ina. Mai ko'u lilo ana i Kahuna a hiki mai keia wa, ua lawa no ia'u ka ai a me ke kapa, aole no hoi a» i nui aku i kekahi uku e ae, aole lo;v. Eiki no ina Kaliuua mare ole ke noho pela, me ka imi ole i na waiwai no ka wahine. īk> ua keiki, no ka mea, aole a lakou wahine, aole hoi keiki. Uaike hoi ka lehulehu, aole »Dei pela e ke Knokoa ? A bea la e pau ai kou hoohaluhala kumu ole i na Kahuna Kntolika ? 1 ka makahiki i hala aku nei, ua loaa na dala he $2,000 a keu i ka aoao hoomana o ke Kuokoa, no ke akamai paha o kona poe cūisionari mea wahine i ke noi dala, aole anei pela ? No ke aha ia mau dala ? No ke Akna hoi paha, no kn nien, aole o lakou puragatori. Aku, huhu mai paha ke Kuokoa, a holo koke ina Wuimea i Kauai, i Molokai, ia wahi aku ia wahi aku, e imi lepo no'u, ak», aole wan i makau i kona lepo, e haule ana no ia maluna o kona poo. E ke Kuokoa, l(e ku ae la ilunu ka luakini popo uu i hoohiolo ai e kn uila ma Hohuapo, (lune 1, 1867.) Lanakila maoli oe iu la, i ka i ana, " Auhea ka nha o Oemeka mn, ua pau nni paha ika mahiai i ike ole ai ? Auhea la lioi na kii, i naua loaka ai uohe kokua iho ?" koliu pupule. Na'u udJPetkro—Kahuna.

Kulanui o ka Punahou.—I ka Poakolu 0 kela pule aku, Ib 4 o Sepatemaba, e hoomaka «i ke Kulanui o ka Punahou, mahope iho o ka Iioomaha loihi ana. 0 ka poe e makemake ana e komo iloko oia kula, o ka Poakahi inai a me ka Poalua, na la e ninaoinau ia ai. He mau make i walohia. —1 ka po o ka. Poakolu o keia pule iho nei, ua kii mai la ka make, a un lawe aku la ia Mrs. Mary Luluhia Kamalu Wond, a wahine hoi a kekahi haole kamaaina o W. Wond, i noho a ewe Hawaii nei. Aole no i liuliu loa kona kaa ana i ka pnho lima o ka mai, a oaue pauaho kula. Ka nui o kona mau makahiki, ma keia *ao, he 44. I ka po hoi, a ao ae ke kakahiaka o ka Poakahi iho nei, make aku la o Kaelemakule ma Maemae. He kanaka hoopono oia na halekuai ana i noho kauwa kuai aku ai; a o kona make ana, ua minamina nui ia e kona haku hana; a o ka oUlna aku o Ke kaumaha o ka walohia, maluna o kona mau hoa'loha, a me kona mau pilikana. He lopa maoli io paha.—Ma ka nupepa a Wini o ka Poaono iho nei, makou i ike iho ai, i ka hana a kekahi kanaka, ua kukulu a loloa na umiumi, e paani mahala ana me na keiki Iiilii, no lakou na makahiki, aoho paha 1 oi aku mamua o ka eono. Ua akamai maoli ka oia ma ka panapana hua ana, aole i liuliu " a hohia " aku la oia i na mahala a kamalii. Me he mea ia ka, o kana hana ka paani mabala nse kamalii, a nui na hua, alaila, kuai hou aku la une kekahi poe keiki e aku, e mea hua i ka hapawalu. Ua kupono paha keia kanaka hilahila ole e hoopai ia malalo o ke kanuwai aea wale; aka, ke i ae nei nae makou ia ia, ke halawai mai ia me keia mau roea, " E ike oe ia oe iho, e hookanaka, mai hoi hou oe i kou mau la omo waiu." Pau i ke Ahi.—I ka hora 8 o ke ahiahi o la 8 o Augate nei, pau i ke ahi ka hale moe o na kaikamahine knla a Rlv. Mason, ma Lahaina nei. O ke kumu o ka pau ana, he ipukukui aila laahu i kukuluia iiuna o ka pahu ume e kokoke ana ma ka paia o ka hale, ma ka rumi o.Miss Spurgeon, kekahi o na Kumu oia kula kaikamahine, o ua Miss Spurgeon me na kaikamahine he 10, ua hele i ka halawai o ke ahiahi o ua la ia, ia lakou e noho ana iloko o ka halepule, lohe ia ae la ka leo o na kanaka e kahea ana, " Pau ka hale i ke ahi e ! Pau ka hale i ke ahi e ! ! " A me ka leo no o ka pele e kani kokoke ana maluna o ka halepule, ia manawa, ka hoopau koke ia ae la no ia o ka pule ana, ka pioloke ae la no ia o na Kumu a me na haumana, e uwe holo ana i o ia nei, a o ka poe kaikamahine nunui ae, holo aku la lakou a komo iloko o ka hale e a ia ana e ke ahi, a hopu aku la i ko lakou mau pahu kapa, a kau-o mai la iwaho, lone ka pahu o kekahi poe, a loaa ole ko kekahi poe, me ko lakou uwē waimaka ana. O ka loihi mai ka halepule mai a hiki i kā hale moe o lakou, me he mea la elima kaulahao a oi aku paha. O ka inoa o keia hale i pan ai i ke ahi, o Halekamani, a o ka mea i kapaia ai o ka inoa o keia hale o Halekamani, he kamani wale no ka laau a pau o ieia hale, a oa na 'Lii o ke wa kahiko i kukulu i keia hale a paa, a kapa i kona inoao Halekamani. O ka nui o na kaikamahine iioko o keia hale, he 1J, a hookhi keiki kane hapahaole, oia o George, moopuna a A. M. Kahalewai, a o ua Miss Spurgeon kekahi o na Kumu, he.13 ko lakou nui a pau loa iloko o Halekamani. 0 ko Miss Spurgeon mau pono a pau, ua pau loa i ke āhi, koe kahi kapa i ka ili, o ku poe kaikamahine hoi i pau loa ko lakou mau wahi pono, Miss Kamai, Miss Like, Miss Kahele, a me ko George, keiki hapabaole, o keia poe a pau i haiia ae la maluna, ua pau loa ki> lakou wahi pono i ke ahi, koe na wahi kapa i ka ili, a o ka poe i hai ole ia, ua koe mai no ko lakou mau wahi pono iki. O ka nui o na hale iloko o keia pu, elua hale moe, hookahi hale auau, hookahi hale kuke, aole nae i pau loa kekalii o keia mau hale i ke nhi, o Hnlekainani wale no kni pau loa i ke ahi, a ua pau iki nae kekahi hakala o ka hale kuke, a po ka nui o ka poe kokua, nolaila, pakele mahunehune no ia hale, a no ka makani ole" kekahi ma ia po, kekahi kumu i pau ole ai na hale e ae. 0 ka Rev. Mr. Maaon a me Mrs Mnson, i Lanai laua, a me kekahi mau keiki, aka, o ka Rev. Mr. Maaon, i ke kakahiaka o ka la 7 o keia mahina, kona holo una 1 Lanai, a o Mrs Mason hoi, elua ona pule i Lnnai, a i kii aku nei boi o ka Rev. IUr. Mason e hoi mai, a o Miss Spurgeon a tne Mrs Combe, o laua na makua o na kaikamahine in mau la, nka, i ka hoi ana mai o na makua o keia mau kaikamahine, ua pau loa i ke ahi ka hale o kana mau keiki, ak), olioli nae «ia no ka pakele ana o ko lakou mau ola. lna paha i ko aumoe ka pau ana o ka hale i ke ahi, ina paha ua poino pu me ke ola - o ka poe a pau e hiumoe ana mnloko o ia hale, no ka mea, he poe kamalii wale no lakou a pau malaila. E ko Lahaina, mai ka malu niu o Malu a ka wai o Pnhoa, e makaah kakou,~mai hn-a wnle i ke kukui o ka hale, a waiho wnle iho i ka hale, me ke kannka ole nana e nana. D. W. K.