Ke Au Okoa, Volume III, Number 9, 20 June 1867 — Na hora ma ka Hoike Kula Poaha. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Na hora ma ka Hoike Kula Poaha.

Ma ka Poaha iho nei la 13, ma Mililani au kahii nana ai me ka makaikai nu r an;i me ka pauaho ole i ka hoike ana o na kaik:;:uahine opiopio o ia kula raa ka oielo Beritania maalo o ke alakai ana a ka ]><kou mau .kumu; ao me he mea la, ua ane hiki ole i ka peni ke hai aku ika olioli nni o na mea i hiki ae malaila, a ua piha u no hoi ka Hole Kula i na makua, keiki a me ka poe makaikai. Ke ano oka Hale Kula, O keia Hale Kula, ua kapiliia i na pohaku akoakoa a me na papa laaa. Elua rumi oui 0 keia Hafe*£^, r hookahi maluna a hookahi malalo, ma ke kaīa e huli gono ana i ke awawa o Pauoa a me Makiki, maluna pono ae olaila, ua kukaluia he Hale Bele, a ma ca aoao a pau us hoopuniia e na puka aniani i hoonaniia e na wai hooluu omaomao o na puka olepelepe. Ma ka rumi malalo, kahi e aoiai na kaikamahine liilii i na kumu mua o ke ao ana a ma ka rumi malalo ko na kaikamahine liilii i na Kumu Mua o ke ae ana a ma ka rumi maiuna ko na kaikamahine nunui, ka poe i makaukau loa ma kekahi o na haawina hohonu o ka olelo Beritania. Ka hoike ana. Ma ka hora 9 o kakahiaka o ua la la, ua hoomaka ka hoike ana. I ka hoikeia ana, ua nui loa ka hauoli o na makua i ka ike ana aku i ka lakou mau keiki e hai ana i ka lakou mau haawina i aoia'i e na kumu me ke kuoo a me ke akamai lua ole ma ka olelo Beritania, aole walo no hoi o na makua kai inu pn i ka hauoli ma ia la, aka, o ka poe no a pau i hiki ae ilaila, a aole no hoi au e hai ak.(i ana o na makua, a me na makaikai waleno kai komohia e ka hauoli, aka, o ke Aopuni Hawaii holookoa no paha kekani, a ma ia mea, ua ku pakahi ka puuwai o kela mea keia mea i hiki ae malaila, e hoike aku 1 ko lakou hauoli i na keiki a me na kumu. 0 na keiki hoi, ua hnoikaika nui no i ka imi ana i ka naauao a me ka pono; aona kuma hoi, ua hooikaika laun e haawi mai i ka ike a me ka pono i na haumana, a me he mea Ia o na kia nui iho la no ia o ke Aupuni Hawaii nei, " O ka uaauao a me ka pono." Ua hoomau ka hoike ana o ua kula la a hiki paha i ka h«ra 2 o ka auin;i la, a malaila ae no hoi ko kakou Moiwahme Lokomaikai Emmu Kuleleonalani, ka Bihopa nui Sialey o ka Hoomana Enelaoi, a mo ka Mea Hanohuno C. de Varigny, ke Kuhina o ko na aina e a me ke kaua, a me jkHhi mau maka hanohano e ae no hoi l.wiiahi, ua hele ka hale a piha pono, a ua hoopomaikai ia no hoi ko ka hale okon i ka hauoli. jAole wale no hoi o ka namu a me ke ka makamailio wale ana keknhi mea nani a ka puuwai i hauoli ai, aka, o na himeni; i ko lakou himeni ana, me he mea !a, aole he leo mailoko mni o ka wnha nona ka uhane makamae i make ai ke Keiki Hipa ka hoola o keia ao, aka, me he mea la mailoko mai o na manu leo lea o ka uahele, e like me ke Canary, Swallow a mo ka Nightingale o ke ao polohiwa, a aohe no he mea a ka naau e wae ae ai no ke akamai. ; Ua hoikeia oa mea i aoia'i mai ka inua a ka hope, me ka hauoli nui; a eoluolu mai paha oe e hai aku au no*fo ano o na haumana. He poe kaikamahine opiopio lakoū, a nani ko lakou mau papalina ke nana'ku, a o ka heluna pakahi paha o ko lakou mau la ma keia ao, aia no malalo iho o na makahiki he 20, ua mnikai ko lakou noh<> ana i kn wh hoike, aole o lakou walaau a oni mao a maanei, ua akahai maoli ka noho'aa i ka nana aku, a he inau aahu keokeo ko lakou ia la, a i ka manao me ka hoomaopopo ana, o keia poe kaikamahine opiopio, ina e mau ana ko lukou noho pono ana e liko me koia innu la a Inkou e noho uei, a hiki i ka vra kupono no ka hoohui ana aku me na knno, aluila, me ko'u muna<> hopopopo ole e lilo ana keia poe opiopio 1 mau kumu ulakai nia ka pono, a i mau inakuuhine no Hawnii nei, a ke mHnnoliinH nei ou, e niau ko lakou holo nna imua ma ka pono a me ka nnnuao ; a i Un wa i hnokuuia'i ke kulu, ua mau ko'u lia ann no keia inau mea innikai a'u i ike ai, a hiki walo i ke kakaliiuka I'nALIMA. Mn ka horu 9 kakahiaka o kein In, ma ko Kula Alii au, (Knjal School) ma Kehehuna, no ka men, e hoiko una keia kula. Un hoomaka ka lioike ana i ka hora 9 ponoi, a ua nui ka hauoli i loau i na inaleua, ka

poe makaikai, na'lii a me ka poe hanohano i hiki ae ilaila, e like ka houoli me ka mea, i hoikeia no ke kula oMililani. He nui no na mea hoonaauao i ao ia iloko 0 keia kula, J. R. Kinney, he kumu hon ia, a i ka nana ana me ka haomnopopo ana, he kumu kupono loa ia no ia Halekula, a no kekahi Halekula kiekie paha, a ua nui kona hooikaika ana, a ua holo no hoi imua na haumana i ka ike, a ua honmanao ae no h"oi i na lae hele ana ia bale kuia, aka, ua hala ia mau la mahope. Ma na wahi a pau o ka hale, ua piha pono 1 na makua a me ka pne makaikai, a me he mea la, ina he mea hiki i na paia o ua hale la, ke hai mai i ka hauoli nui i loaa i ka poe i hiki ek_u ilaila, alaila, ke manaolana nei au. ko hai nei no ua mau paia hale la a hiki i keia la. Ua maikai wale no na mea a pau i hoike ia ma ia la a hiki i ka wa i pau ai ka hoike ana, a ua hoi aku kela mea keia mea me ka hauoli nuif no keia mau hana maikai, he imi naauao, malaila no hoi ko kakou Moiwahine ia la,%mma Kaleleonalani, ka Mea Hanohano Lilia Kamakaehi Domiois a me kona kaikaina alii, ka Mea Hanohano F. W. Hutchison, Kuhina Kalaiaina a me kekahi poe maikai e ae no. " Sorrow is knowledge, they who know the most, Must mourn tbe deepest o'er the fatal trute, Tbe tree of know!edge is not that of life." Ua hookuu ka hoike ana o ke kula ma ka hora u i, auina la o aa la la, mamua nae o ka pau ana, he nfeu manao paipai kai hai ia e keia mea keia mea i noi ia mai e ke kumu. Kan Kauwa, Ukali.