Ke Au Okoa, Volume III, Number 6, 30 May 1867 — Untitled [ARTICLE]

I kekahi la o kela pule aku nei, ua halo paka aku makou i ke ano o ka malama a me ka noho ana o ka poe i kuia a i loohia hoi i ka hehena a me ka pnpule; a no ia poe hoi ka Halemai Pupule i hookaawale ia ma Kalaepohaku. He lehulehu wale no paha o kakou i kamaaina, a i ike i na hana a ka poe i komohia ia iho ai eia mai ino. Na hana a

me na man&o oia poe, he mau mea no ia e hookahakaha ai a e noonoo iho ai ka poe ola, mai hea mai la na kumu i komo ai iloko o lakou ia mau manao hoopunini, a hoohilikau i ko lakou mau noonoo ao kanaka maoli. Aohe no paha keia mai i oili pu mai, mai ko ke kanaka a wahine pahahookohi ia anamai mai ka opu mai o kona makuahine.

Me he mea la, he nui wale na ano kniaou e hoohehena a kaihi maoli akn i ko ke kanaka a me ko ka wahine mau noonoo maikai maoli. He mea kanalua ole no paha ia, i ko na manao ao kanaka anana ana aku, oiai, ke lioolohe aku ka poe ola i na ohi ana a na waha pupule, e ohikau wale mai no anei i kela lau olelo keia lau olelo —aohe pilo olelo e puka mai mailoko mai o ko lakou mau waha; e puka mai no na huaolelo pelapela loa a me na huaolelo maemae loa i kekahi mau manawa; a i kekahi manawa no hoi e hoomau no lakou i ka olelo ana ma kekahi kumu hookahi, a napoo wale paha ka la. E olelo no hoi lakou no kekahi niau mea e wale no i kaa aka mao o ka pahu ku e hiki ai i na mauao maoli ke hoomaopopo lea aku i ko lakou maa manao io mauli; a nolaila makou i kuihe iho ai, he lelehu wale na kumu e hoohehenaia ai na noonoo a me na manao maoli. Aka, i na Ia aku nei mamua o ka makahiki i kaahope iho nei, aole i hoomaopopo pono ia ka poe mai pupule. Ua hookuo wale ia no lakou e hele mao a maanei, me ka hapa kohana o ko lakou mau oiwi; e auwana hele ana ma kela a me keia mau wahi, e hoonene makau mai ai, e puhi ana paha lakou i kekahi hale, a i ole ia, he mau hana ino okoa e ae no paha kahi a lakou e hana ai. He mea maa mau nae i ka olelo ia he mea puhi hale ka pupule. Ia mau la, o ka poe mai pupule ino loa wale no ke hoopaa ia; a o ko lakou mau wahi e hoopaaia ai, he mau wahi kanalua i ka manao e pohala mai ana hoi lakou. Aole makou e i aea, he maha mai na manao heheua o kela a me keia mai pupule, aka, aia o kekahi poe o lakou e pohala mai no anei ke akamai oluolu knpono, ke kiai ia ana akn, a me ka malamaia ana o lakou. Mamua ae o ke kukuluia ana iho nei o ka Halemai Pupule, he mea manaonao no ia kakou, ka ike ana aku i kekahi o ko kakou mau hoa kanaka, e luaiele ia ana hoi mao & niaanei e Tia manao hehena iloko o lakou —ko lakou mau manao nohea la ? Aka, aole anei i oi aku ka maikai o ke kpmo ana o ka manao iloko o ka poe nana i mauao mua, $ kokua ia mai e ke aupuni, e kukulu i Halemai no ia poe ? Mahea la auanei e loaa ai ia lakoa ke kiai maikai a me ka malama kupono ia ana aku ? E loaa anei ia lakou ma ko lakou mau liome; a ma ka poli o ko lakou mau ohana ? ' Aole lo'a I e loaa ia lakou ka malama a me ke kiai kuponoia ana ma ko lakou mau home, no ka roea, aohe i ano like loa ka malamaia ana o keia ano mai, mo ko kekahi mau popilikia o ke kiūo e ae. Ua kupoūo. loa no keia noonoo ana e kukulu i wahi no ia poe, oiai, he mea no hoi ia e ulu mai ai ia lakou a pau malaila; a aole hoi lakou e auwana wale mao a maanei e hoohilahila ai paha i ko lakou mau wahi huna. He mea >nakehewa paha ia makou ko pai ae i ke kupono o ke kukulu ana ia Hale, ke ole makou e hai ako- i, ka nni o na poe i ola a roe ka poe i make ō?alaila. Malalo iho nei e loaa ai ka nui o ka poe i lawe ia. aku ai ilaila, mai ka hoomaka ia ana mai no hoi o kona wehe ia ana. Sa hninu pnu wai Augntn, M. 1860.. 44 Poe i hookuuia me ka oluolu 10 Poo i make 7 Poe e koe nei iloko o ka Halemai....... 27 Mawaena.o keia poe e koe nei, be 16 o Hawoii nei, 5 pako, 4 haole, 2 pnkiki. '

Ma kei;t papa oiaio i ioaa mai ia makon mai ia B. R. Davisfm mai, Luna o ka Haletnai Pupule, e ike ia ai ua nni ka poe i pohala. mai a oluolu kupono; mamua ae o ka poe i noho, a make ruo ia ano mai malaila. A no ke aha ke'kumu i oluolu mai ai ka hapa nui; a he hapa mai ina ka aoao o ka poe i make ? No ka hookuu wale ia anei e auwana hele na poe i loohia ia mai e hele mao a maanei ? No ka hana ino wale iā aku anei, a me ka waiho aku ia lakou pela wale iho no ke kumu o ko lakou oluolu ana ? Aole ! no-ke kupono o ke kiai ana, a me ka maikai oka nialamaia ana. Iko makou manao, ina he okalakala a he huhu ino aku, ka malimali ana aku i ko lakou mau manao aohe no lakou iho; a he hookuu wale ia lakou e auwana hele mao a maanei, alaila, he mau mea no ia e hoomahuahna loa ai i ka hoohehena ia, a hoohupo loa ia hoi o ko lakou mau manao. A o keaha ka hopena oia mea, ke hiki ia mea i kaupaku o ia kulana ? 0 kona noho hehena mau a hiki wale i ka huii ana o kana wati kiai ma keia ao. Maanei makou c hooki ai no keia pule; a keia pule ac e hahai aku no makou i na mea 1 koe.