Ke Au Okoa, Volume II, Number 47, 11 March 1867 — Ka olelo hoike a J. H. Napela, I KA AHAHUI LAAU LAPAAU MA WAILUKU, AMUI. [ARTICLE]

Ka olelo hoike a J. H. Napela, I KA AHAHUI LAAU LAPAAU MA WAILUKU, AMUI.

E ka Lūita Hoomalū; M ko kakou halawaī o ka la 29 o Dekiemaba, A. D.1866; ua hooholoia, a ua kaaohaia wau e hoike aku'i' ka'u olelo panej no ka laa 0 ka niaau i vraihoia mai e ōe imua o ka Aha ma ia la, a eia. hoi ua ninau la. "He mau laau lapaao kapono no anei'kekahi o Hawaii nei, e lapaau ai i na mai rkeia manawa, ma kela •waH keia wahi ? " Aole au i huli; a imi, a ninau. a noonoo hoi 1 na laau kopono o Hawaii nei i ka la'paao, mamuli o keia mau ninau i haawiia mai ia'u, aole no hoi no īa ninaa ke' knmo o ko'u ike ana'he mau laau lapaau kupono no kekah.l 'ma Hawaii nei, e lapaaa ai i na mai ma kela wahi keia wahi; aka, ua loaa mua aka no -iiaaaiin'ei mamua, hanau ana o oa makua : 'o'£«''»' nana mai aa. ' ' ' '" ' '' Aole paha e pau i ka heluia aku e a'a laau lapaau kupono o Hawaii nei, e lapaaa ai i'keia maoawa ma kela wahi keia-wahi, ; : a k« hoike hou aku nei ao me ka oiaio, aole paha aina i hoolako nui ia a i lako loa i nalaan lapaau o kekahi mau mai, (koe na mai maKhioi,) e like me ko kakou mau mokapuni nef, ao ka hemahema wale : no oka pau anao ka poe akamai īnaoii i ka make, a o ka maopopo ole o na mai o ke kanaka ia kakoo i keiā' manawa, a meka laaa kupono; a no iamea kakoo e-kakula nei i'keia'Ahahui,'« like ūie-kau olelo-hoakaka: f "*

0 na laau -lapaau o Hawaii nei, he nui loa no, a he nui oo hoi na laau kupooo no na mai i keia manawa, a ke ulu nei no ia mou iaau ma na inokupuni a pau i nohoia e na kanaka, aia ma na knahiwi, na kaalono, na awaiwa, na puu, na kula a ma na loi no hoi kekahi, aohe wahi hemahema iki, ua hiki i na mai ke loaa oa laau lapaau me ke kumukuai ole, a me ka hikiwawe no hoi, na laau hoi i kapono i ka poe i oo a me ka poe opiopio, na kane a me na wahine no hoi. >■ E pono.nae ia'u ke hoakaka aku i kekahi mau laau lapaau, a ke lapaauia no hoi ikeia manawa e na kanaka Hawaii, oia hoi ke Kowali, ka Pilikai, ka Apu Ealo, na laau ao, i kupono no ha kamalii a me na' kanaka makaa, ka Lanki, ke Kakui ka Uhaloa, ka Ilima, ka Hinahina, ka Hau, ka Uhi, ka Wauke, ka Laukahi, ka Aahnh(r, ' (ma ka : muo nae,) ke Knpe, ka Popolo, kaHala, ka Uwala, ka . Liko-lehua. ke Ko, ka Waipana; ka Olena, ka iPaa-hala, me ..ka Muo-hala, ka Nananana, ke Amaumau, ~ka Puak&la ka Ha-ipu-nwaawa, ka papaa Ohia, ka Awa, ke One, ka Pamakani, ke Ihr,"a he nui' wate akd oo na laau, wahi a ka poe ike.' •'•>'!'! o:keia maa laau, he mau laaa kuppno no i ka lapaau i keia manawa,,no ka mea, eia no ke noho nei na mai o ua mau.laau la i lapaau ia'i, oia ka nao, ka puho, ka alaala, ka haki, ka pnpe, ke kuapuhi, ka mai wahine, ka mai maoli oloko o ka opu a me ke kino, ke kuoa, ka wola o kā houpo, ka mai bilo» ka eba o ka waha a mo ka puu moni ai. ka lepo'paa,. ka haha-i, ke kaokao, ka puapuu; ame nft mki e ae he nui'no. ' ■>.<'A e like me kau olelo raua,,. .ua lawa,keia mau laau, a ua. lako hoi ma { kela. wahi keia keia wahi. a e loaa wale no me ke leumlikuu 010 ;'ao ka pilikia wale 'ka Ynaopopo : bte 0 ka hana' ana,i a me ka poe i. makaukaii,, a oia no,ka,hur na o na kahuoa, aole e hai wale, aku i ka laau a me ka'hanā aoiT Noīaila','ua'UHpooo 1 ko'u manao ke e huliia, a.e uiaaniaauia, a i loaaiai o&maiA me na |aau kupono,. a.i. lilo.i,m9a e. r ,poao ,&i ke ola o ka lehulehu, 'ke kokaa māi ka Mana Lf>a,' a'me ke kokua pii mi7'\ib 'li<ri a fl na J mea opu nlohn i kh lahoi ; H'alwali.- *ia Meka Mahalo,; • : /rvl i>m a aniel ■ r. ■• .. , r, •• , Wailuku; Mnui, lan. i, 18.67. ■"•' "i "H n'i.'i; c«oi ; v