Ke Au Okoa, Volume II, Number 47, 11 Malaki 1867 — Poino Kuloko. [ARTICLE]

Poino Kuloko.

Ma ke ahiahi o ka la 25 o kokahi mahina i newa ae nei, ia'u hoi e kalepa hele ana ia'u mau wahi umeke poi, ma ke alanui Moi, aia hoi, ike aku la au i kekohi laina koa e hele mai ana ma ke alanui a'u e hele nei; a i ke kokoke ana mai o ua laihu koa la ma kuu aoao,' ike aku la wau ia lakou la, e auamo like ana i pu, aokahi luna poupou pauhakaki hoi o lakou, he wahi pahi kakiwi kann, e paa ana ma ka puhaka, alawa iho la wau ia'u iho, a i ko'u nuna ana iho ia'u, ua like loa no wan me lakou la, auamo no hoi lakou la be mau pu, a o ka'u hoi he nuanio poi mnauauwa. Kahea ae ana un wahi luna nei, " £ hele wiki mnrch ! " 0 ko'a kahea ae la no hoi ia ia'u iho no, " E huli loa ! " Ike iho Ia wnu ia'u iho, ua oi loa ae kuu hanohano mamua o kahi luna, piha loa mai la loko o'u i ka olioli, alaila, kahea hou no wau, " March ! " Lohe mai ana ua wahi luna nei,' o ke kahea a« la no ia i ka laina koa, hoi hou

mai la ua laina koa nei io'u la, hoopuni ia mai la wau e lakou la, alaila, oi loa aku Ia ko'u olioli loa i keia loaa ana ia'u o keia hanuhano, me kuu i iho no ia'u iho, "ka, o ka lahanohaoo loa ka hoi keia o'u, e hoolilo ia iho ana la wau i Moi na Molokini, eia no ko'u mau koa la," alaila, nana pono aku la wau i kahi luna, ua hele na maka a ula, weheae la au i kuu papale, a haawi akula wau i kahi waiwai nui a'u e paa ana, he waiwai i oi ae mumua o ka mohai, " Aloha na'Lii," o ka okalakala mai la no ia o ua wahi luna nei, pane huhu inai la ia'u, " Aole, e ike ana oe, e lawe ia ana oe e a'u e hoopaa i ka Halewai," ninau aku la wau, "No keaha hoi ? " "Oh ! hele koke oe, he hewa nui keia au i haua mai nei i na koa, ma kou lawe ana i ka'u hana, oia hoi ko kahea ana mai nei i ka laina koa, e huli Ioa." Alaila, ike iho la wau, ua lilo keia hana a'u i mea e hana ino mai ai i kuu lunaikehala, a o ko'u ano ia wa, me he mea la, ua haalele mai ko'u noonoo kanaka ia'u, o ko'u lawe ia aku la no ia, i ua hale nei a'u i makemake ole ai e noho ilaiia, u» hoopuni mau ia mai la wau ' e ka laina koa i kuu wa e lawe ia nei, e amo pu ana nn wau ia'u mau umeke poi, a hiki ana i ka Halewai. Ninau mai la o Kewiki, " Heaha keia ? " Pane no ua wahi Inna nei, " Hewa no keia kanaka, henehene no keia kanaka i ko makou manawa hele ma ke alanui, kahea keia kanaka ia makoa e huli loa, ua lawe oia nei i ka'u hana," i mai la o Kewiki, " Aohe maopopo ia'u, pouo paha e hookuu kela kanaka," ke koikoi aku Ia no ia o na wahi luna nei, a hoi mai la ua poe koa nei, hookuu ia mai ana wau, o ko'u hoi raai la no ia. A hiki i ka hale, ike aku la i kahi wahine, kulu pakakahi iho !a ko'u mau waimaka, me ka helu aku ika wahine, "Aawe kaua e ! Mai ike ole oe ia'u, mai paa aku nei au i ka Halepaahao/' a pau ka uwe ana, hai aku la wau i ko'u moolelo hoiookoa a pau. Alaila, hookuu iho la wau ia'u ibo e hooluolu iluna o kuu pela noluaolu, a ia'o e hiolani ana, e alako ia ana hoi e na ao poluluhi a ka hiamoe; aia hoi, ine iho ia wau, e hoohalawai ia mai ana wau e na moeuhane ino loa a'u i ike ole ai, oiai o'u mau la oiai na niho. Waiho iho la wau e ike i ka na uhane e hana mai ai, ia'u i hoomaopopo ai i ka hana akuumoe. Ike aku la wau iloko o kuu moeuhane—he ohana ilio eleele e holo mai ana e nahu mai ia'u, ike pu aku la no wau i ka uhane o kahi lunakoa i hopu ai ia'u, ua hele na maka a haukae i ka ka mea o ka huhu. Iloko no nae oiamnnaw hookahi, hoea pu mai ana me nei mau kanaka nunui ekolu, a na lakou i kauoha i ua wahi luna koa nei e hoihoi i na ilio i ka home, iloko nae o keia wa, aa hele au a haukeke launa ole ika makau, e ole kuu wahi noho kapae, nana i kue_ mai ia'a, a puoho ae la wau, ike iho Ia wau he moeuhane na'u.

A i loa no ike ao ana ae, hiki ana no oa ! wahi luna nei, me ke kauoha mai ka Major mai, " I kii mai nei au ia oe, ua makaukau. ka Aha koa e hoolohe i kau olelo pale, no knu hewa i hopu ia ai i ke ahiahi nei," kahaha iho la wau ia'u iho, ka I ka inoa oka pilikia wale iho nei hoi keia, eia no ka hoi ua pilikia, aole hoi i paa ae nei kaainaha, hoea hoa mai iio na kaumaha, a i ka hiki ana mai o ka manawa i kauoha ia maiai ia'u, hele aku Ia wau me ka manao ia'u moeuhane o ka po ana iho, a i ko'u nana iho, me he mea la he kanaka e alakai ia ana e kau i ka lele, hiki mua aku la wau ma alanui Moi, (King St) nana aku Ia wau ī kona loa ame kona laula, puana ae la wau i kekahi huaolelo, " O oe e keia alanu i ka Helu I o na alanui o Honolulu nei, maluna ou au i loohia ai i ka ahewa ia me ke kaumaha, a e hele ana au e hooko ia mai na alina o ka'u hewa i hana ai, ake haawi aku nei au i ko'u aloha hope ia oe, oiai, o ko'u hele lanakila ana paha keia maluna ou, aloha oe," pii aku la wau ma alanui Alakea, a huli ae la ma alanui Hotele, 0 ka hiki aku hoi ia i ke alanui e komo aku ai i ka Hale Aupuni, halawai e hoi au me kahi kanaka makapaa, i iho la wau, oia muu no ka mai ka po mai a hiki wale no i ke ao, ka ua mea oke pakalaki. Hiki aku la wau 1 ka hale o'u e hookolokolo ia ai, ike aku la wau, hookahi kan aka e noho ana iloko, ua I ike loa me kekahi kii o na kanaka a'u i ike ai i ka moeuhane—hookipa ia aku la au e noho, ia'u i noho ai, a hala paha he hapalua hora mahope iho, ike ia aku la na ao eleele o ka lani, ua hele lakou a hakumakuma, he wa pokole iho no hoi mahope iho, haule mai aka ua mau ao nei, ua like loa me ka ua ka helelei nui ana ma ka ili honua, kaimha ia mai ana wau e hoi au, npopo hele huu inai, 0 ko'u hoi mai la no ia iloko o ka ua. Halawai mai la au me keia luna koa loihi pnupau, " Pehea mai nei.oe?" Pela ma'i kela ia'u, olelo aku au, "apopo i kaltora II) e hookolokolo la ai au," hoi loa aku la wau a hiki i ka hale, noho ibo la au ia la a po, a hiki i ka hora 9 palin, naue wale aku la no hoi ma ka Liialn (Rnyal Hotel) e komo mai ana ekolu wahi apu. o ka hoi hou no ia'ika hale e hiamoe ni, i loa no a kan no kuu poo 1 kn uluna, o ka au aku la no ka iaokuu uliane iloko okn muliwai nui e kahe ann o ka wai, nie ua wnhi luna koa huhu nei no, i puoho ae ka linna ua ao, o ko'u lioho no ia, a hiki i ka wn hookolokolo, o ko'u hele no ia i ke keena oihana o na koa, ike aku la hu i na alii koa, o ka poe no a'u i ike ai iloko o kuu moeuhaoe, oia no na'lii koa. hoike in mai la ia'u ka olelo hooholo a ua Aha alii koo nei, e kekahi o na luna kanawai koa, he poe wale ino no'u i iko. Olelo Uooholo aka Aha Koa " O makouo na Lunakanawai o ka Ahu Koa ka poe nona nn inoa malnlo iho, ke ao aku nei keia Aha in oe, mai hana kou oe i keia hewn e-a ? " " Ae," ?' o hoi," o ko'u hoi no o, i puoho ao ka honn, eia ka he moeulmno na'u. S. P. K.