Ke Au Okoa, Volume II, Number 34, 10 December 1866 — Untitled [ARTICLE+ILLUSTRATION]
Heaha la ka mea i nui ai ka mailo o keia lahui ? Heaha hoi ka mea i nui ai ka make ana o na k&naka i kela a me keia makahiki ? Heaha ka mea e lohe mau ia ai ke 010 kumakena a me na leo kumakena mawaena o kakon nei 1 Ikawa e liiki mai ai kekahi mai hou, na pau nui iho la kakou nei i ka nlupa ia. Ua oielo ia kakou ena haole, aole he mau makahiki he nui wale i koe, ina e like me keio ka maumaua o ka make ana, alaila, aohe paha kau wahi kanalea e koe. He olelo paakiki a oolea no keia, aka, aia no he oiaio iloko olaila.—Ke inake nei ke kanikoo a me ka ouo hou, a he kakaikahi loa na keiki opiopio e hanau mai nei i hoopiha iho ai i na makaalua. No ke aha ke kumu o keia ? Ua hapa iho anei ka ikaika o ko kakou lahui i ko ka haole e nōho mai nei me kakou ? Aole loa! Ko kakou mau kino, ua ikaika a ua oolea e like īne ko na haole. E hiki no ia kakou ke hana i kela a'me keia hana lima me ka ikaika e like me na haole. Aole anei i kupono keia kaei a kakou e noho nei no ko kakou mau ano maoli iho ? Aole anei i kupono ka ea a kakou e hanu nei ia kakou ? Aole anei i kopono ka wai no ko kakou inu ana, a o ka ai hoi no ko kakou mau opu ? He mau mea awa anei ka kakou e honi ne; ■ —ī !ta ili mai 0 ka honua ? Aole, aole he aina i oi e like me ko kakou nei ka oluolu maikai .. ea, e like me ko kakou aina maluhia nei. Aohe aina i 01 ae na hookuu ia ana mai, mai na mai e loaa mai ana ma ka moe ana iwaho o ka ea a me ka moe kohana ana iho maluna o ka honua e like me ko kakou nei. Aka, ua hanau pu ia no hoi kakou ma keia aina, a ua hanau pu ia no hoi ko kakou mau kupuna maluna o onei. Ke ola nei kakou ma ko kakou ano e like me na i-a e ola mai nei ma ko lakou ano, iloko o ka wai. E like me ko lakou maa ma ke kai, pela kakou ma ka aina. Aka, oka haole e hele mai nei i anei me ka ili keokeo. mai ka aina anu mai, oia paha ka mea kupono ke loaa ika mai. He mau ai maikai no ka kakou, abe nui wale no ia. Aohe makou i lohe iki, he make io ko kekahi poe ika ai. He hiki no ia kakou ke ola i hookahi haneri makahiki, ina he ike kakou i ke ano o ka malama ana i ko kakou man ola, a malama maikai ana hoi ia kakou iho, ke loohia ia mai kakou e kela a me keia ano mai Ae, aia io iiaila ka pilikia, ma ko kakou ike ole i ka malama ana i keia mau mea. I keia mau la, eia mawaena o kakou nei , he mai; he anu i awili pn ia mai me ka pi- - va—aka, aohe ia he mai hou i lawe ia mai aina. e-nāāī, ua hoea inua f • j mai no, elua hiki ana iloko ona makahiki he iwakalua i hala ae nei. Ua hoolaha ia maloko o ka kakou nei nnpepa, na oi aku mamua e 300 ka nui o ka poe kanaka i make ma Honolnln nei, a he mau wahi hapa uuku loa wale no na haole; a o ka hapa nni o keia poe haole i make, no Inna lakon o na moku, he poe i mauao nni ole i ka malama ana i ko lakou mau ola. Ke i nei makon me ke kanalua ole, mai ola no keia man haneri ola ekolu, ina he ike lakou i ka malama ana i ko lakou mau ola iho. A aole lakon e 'makemake i ke kokua ana a ke kahuna lapaau, | a me kana maa laan, ina lakou i ike ia mea a komo hou ka makemake e hana e like me ir. akamai. Heaha keia mai ? He piva no ia, i ea mai me ke anu a me ka wela, poniuniu ke poo a \ anu no hoi; a loaa iho la ike kunn. E like j) me ke ano o kekahi man piva e ae, he majj nawa no e hoonawele ai; aohe e hiki i kekaI hi laao ke hoopau koke mai, ma na wahi a pau i hopu ia mai ai ke kanaka; a nana no e hele aku iwaho oke kanaka. Ke ano o kekahi piva, e mau no ia no na pnle elua, ekolu a eha paha; a hala okoa aku no ka manawa loihi mamna o ka oluolu pono loa ; ana o ke kanaka, a ikaika kupono i ka lawelawe, mahope loa o ka haalele ana mai o ka piva. Ke ano o keia piva, he mama loa, a he pomaikai ka hala aku mamua o na la ā ehiku, ina aole e malama pono ke kanaka ia ia iho; a oia ka mea nana e hooloihi aku i na & mai nei, a i ole ia, e hoopuka hou mai no anei ua mai la i kekalii mai ano hou, a ma J ka pakui ana aku me ka mai mama moa, | alaila, e lilo anei ia mea i mea e poino ai ke ola. E like me kekahi man piva eae, e oki l no ia me ka hoohou ana i ke kino, aka, me '( ka ikiiki a me ka ikaika nae, a o ka mea mau. 8* Ma ka hana ana i ke kino a kahe mai ka H hon, maikahoomaka ana mai oka piva, e p| . malama pono loa, ama kekahi mea paha a t onkou e hana ai, no ke kaomi ana ibo i ka K hou; a kipaku aku no keia hou i ka piva mai | ka ili aku a iloko o ke kino, a malaila e ha'l, lawai aku ai me ke akemama, a xoe kekahi mau mea e ae paha o ke kino, a ma ia hana B ana e hiki mai ananei ka make. 1| •; * Halepule haole ma Kohala.—l ka Poallfe|,, - ]iina o keia 'pole iho nei, ua hoike ia mai maKp ; kou ike kii olea Halepule haole e kukulu ia Plp-ana'no ka pom&ikai ona hoahanau haole ma Kohaia. lk» makou nana iho ike kiio ua HaUp'ule nei. ua maikai kupono no, noia K - Apana»-; K» «ioi ona kapuai o ka loa o ua '^* nn l" >i 8 ° ,au,a 10 ' 1 innmnilinii kapuai. Ua hai pu |Bj^^ia r iMLno h < oi.in ka nui o na dalae paa ana i ua Hnlepule nei, » i ka $2,000.
1 keia la, e holo ai ka mokuahi Kilauea, ma na awa a pau aaa e bolo mau nei. La hanaū o ka Moi.—£ ike ia ma kahi o na olelo ma ke Kauoha, e malama ia ana ka la apopo, i la Kulaia, a e pani ia ka puka o □a Hale Oihaaa Aupuni ma ia la. Na moku okohola ma lahaina. —Ua hai ia mai makou e kekahi palapala n o Lahaina mai, o ka nui ka o na moku okohola i ku ae ma Lahaina i keia kikina, eha. O kahi kikina oki loa ka keia olaila i na nioku ole. Kona inoa.—Ua ike iho makou maloko o ka nupepa puka la, o ka inoa o kahi kanaka a makou i hoolaha aku ai, no ka make ana ma ka moana, maluna o ka moku Kate Lee, o Pakui. 0 kona mai i make ai, oka mai poniuniu e ulupa nei. Hoi hou mai.—O kekahi moku kialua, o Perle kona inoa. i ke la Poalima aku nei, ua haalele mai oia ike awa nei; aia ia i holo aku no New Bedford, ua piha i ka aila a me ka iwi, ua hoi hon mai oia i ka Poaono ; no ka roea, ua liu iuo loa oia. Kcfono no kino. —E ike -ia mawaena' o na kolamu o na olelo hoolahaa C. F. Puluka, e hai ana no na waiwai i loaa mai ia ; ia makou i kiei aku ai i kona halekuai, ua nani io no na waiwai. Aohe no he lilo ke makaikai aku, a ia oukou iho no hoi paha ke kuai iho. O ka hihia mawaena o Kaopua a me loane li, no ka waiwai o Kaleiheana ; a na hookolokolo ia imua ona Aha, a ua hookoia mamua aku nei no Kaopua, Kalama, Nahua, ame Mahuia, ua waiwai la. Ua hai ia mai nae makou, o Kaopua ka mea i nui loa o ka lilo. Aohe i oluolo.—O ke kanaka i moku ai ka wawae, a i hoopii iho nei ia Kapena Homana, nona ka inoa o Makueole ; aole i olaolu pono loa kona mau manamana wawae. Ke mau nei no kona eha, a ina paha e ola ae, alaila e mau ana no kona hele ope ana. Me he mea la, i ka nana aku, aohe o ka laau kupono e ola ai o kona kela $1250. He ui.ūhua paha i ke oLA. —I ka po iho nei oka Poalima, ma ka Halewai, ua uumi kekahi haole ia ia iho, me ka haīnaka. Ika auina la aku, ua hele aku ua haole nei ilaila, me ka olelo aku ke haia mau ia nei oia e kela mea keia mea e pepehi; a i hele aku oia ilailae noho ai o make auanei oia. Ua hoomoe ia oia maloko o kekahi rumi, a i kakahiaka Poaono, i hele ia aku ka hana, e waiho mai ana kona kino, ua hele aku ke kokoolua. E hoi aka i ke one hanau.—l ka Poaono iho nei, ua kipa mai ka moku kia paPaulina, ma ko kakou nei awa, me na Pake, he elua haneri ko lakou nūi maluna; a e hoi ana lakou tnai Kalepouia mai v m« he la paha, ua piha ka lakou, a nolaila ia, e hoi nei i ka homa, ai ko lakou aina hoi. A I kela Ia Sabati aku nei, ekolu Pake o lakou i make, he mau Pake e iho no ka kahi i pau i ka make, i ka holo ana mai nei. Aohe no oka loa. —Ua ike iho makou i ka Poaluna iho nei. mamua iho o ka Hale Leta, i ka lawe ia ana mai o kekahi ko loihi launa ole, i hooulu ia ma ka pa o Halaaniani, home kaona oke keiki Mekia NuL Ka nui o na puna o ua ko nei, be kanaiwakumamakahi; ao ke kiekie oua ko nei, mai ke kuTnu mai a hiki i na puna o luna loa, he iwakalnakumamakahi kapuai. Ua oi ae paha mamua o elua mahahiki ka ulu ana ; be ko pua ole nae ua ko la. Madame Anna Bishop.—Oia hoi ka wahine kaulana i ka himeoi, i himeni ai ma ka Hale Hookolokolo, a i ka po hope loao kona himeni ana ma Kaunoakapili; a ia lakou i haalele iho ai ia Hawaii nei, me kona mau hoahele, ua ili ka moku, a i ka lohe hope loa ia ana mai, ua*pae ae i Q,uam. Ua haawi ae oia he mau aha himeni malaila, a ua loaa iki paha na wahi dala e a-lo aku ai ia lakou a hiki i Hong Kong, ma Kina, aina o ka poe no lakou ka lauoho mahope.
Noeau.—l ke ahiahi nei, ua haawi ae o Ahiona Pake no ka malu ulu o Lele i kekahi hniolelo imua ona Pake, ma ka rurni halawai o ka Halepule o ka poe Luinn ma Polelewa. I keia pule iho nei no ka, ua hai ia mai makou, ua hele aku ua wahi Pake nei e knmailio pu me Asi ka Pake pepehi kanaka no na mea e pili ana i kona hope; a uu oluolu ka ua wahi Pake la." I U£Ta ahiahi e hoi ai oia i kona wahi ula i ka lepo, maluna o ka moku-ohi Kilauea. No ka Imihako.—Ua olioli loa makou i ka hai aku ika poe helulielu, ua oluolu maikai loa ke ola o ko kakou Imialii a Imihaku hoi, e noho nei i keia mau la. I kela mau la nku nei, ua ane omaimai oia, i keia mai hookahi no e palahola nei, ma o a maanei; aka, i keia mau la, ua oluolu pono loa oia, a aia no oia ke noho u nei ma Papakanene—ia wahi a laua e nonoho ai me kana milimili i hala aka la—e nonoho ihn ai hoi mnlalo o ka malu waina, a huolono aku i na leo o na nalu hoouweo Ulakua ! . Ki Komisin& Pelekane.—Ua oluolu maikai ke ola o ke Komiaina Noho i hooiina ia mni ma ko kakou alo aiii nei, a ke ike mau nei inakou i kona maalo ae ma na pipa alanui. Ua lilo iho nei ia ia ka pa o ka Moiwahine ma Kaopuaua ; a aia oia malaila kahi i noho ai me konn ohana. Aole oia i hoomaka ika noho ana ma knna oihona i hoouna ia mai ai ai io kakoa nei; malin paha, e knli ia ana iio ka hoi mai o ka Moi, mai kaaa huakai hele mai.
E kaaponi ana.—Ua hai ia mai mukou, e kaapuni ana ka Lunakanawai Kaapuni, Hon. W. P. Kamakau, i kana huakai kaapuni ia Oahu nei, ma ka Poakolu o keia pule nei e hiki mai ana ; a e ike ia kahi e hana ia ai na hihia ma kahi e olelo ia aku ana, ina na Palapala Kii. Ua loh ae kahi e hoomana ai.—l keia pule iho nei, ua ike iho makou i ka laweia'na o na noho a me na pono kuahu o ka Halepule Bihopa ma Peieula; a i ka halepule i kukulu hou ia iho nei no ia ano hooinana ma Pelekane, makai mai o Kahehuna. Ua kukulu ia iho nei he wahi halepule uuku no lakou milaila. A mahope aku e kukulu ia aku ai kekahi hale pule nui no lakou, a oia no hoi ka halepule e olelo ia nei e kukulu ia aku ana. No ka Moiwahine.—Ua oluolu mau ke ola o ko kakou Moiwahine Kaleleonalani, mai kona'wa i hoi mai ai, a hiki i keia oianawa. (Ja hoi aku la nae oia iuka, e noho malalo o ka malu hale olu kohai o a ke Koa, e noho ai. A aole aku la no hoi e o!e ka oiliili mai o na hoomanao ana ae—" Ma keia paepae,guka e holoi iho ai kuu" Aliikane i ka lēpo'o' kona mau kamaa—a aia no na kumu pua rose ana e kakiwi ai—ma kela inanienie nupanupa la, e ike aku ai au, i ka lele olieli a kua lei la, he keiki." No NA MEA PEPEHI KAXAKA HOI I KA HAOLE IA Henry Olakk.—Ua lohe mai makou, ma ka niaaa ia ana o Paakaula a me Kahauliko e ka Lunakanawai Apana o Kona Hema, ua ae maoli mai no laua, na laua no i pepehi i ka haole, a puhi i ka hale a me ke kino i ke abi. Ua ike pa no hoi makou ika olelo a Kahaina, ka hoike nui o ka aoao alii, a i ko makou hoomaopopo ana, me he mea la, e lawe ana lana i ke ano make e loaa ana i ka poe a pau i ku i ka hana hewa a laua i nhai akn ai mahope o ia kuamoo hookahi. Aohe no i maumaua.—l keia pule i hnla iho nei, ua hai ia mai makou, ekolu paa aaa o kekahi wahi Holohua, no ka holo nui ma na alanui. Ika paa mua ana, ua ao ia mai no, aohe make holo nui. I kekahi mau la mai no mahope, hoea hou aku no imua o ka Luoakanawai, a ua hapai iki ia ae ka uku hoopai; a i ke kolu, hoopai ia mai ana he $15. Ke olelo nei makou ia oe, " E pokui mai oe i ou mau kaulawaha, a malia nae paha, aole i koikoi iho la ka a-i o ko lio ia mau ala; hoao hou ia, o hope koe o ko lio ! " He hakaka. —I ke ahiahi iho nei o ka Poalua, be hakaka ma kahi ona halekuai mea olu, ma ke alanui Nuuanu, mawaena o kekahi oka mea nona ka halekuai mea ulu, a me kekahi wahi kanaka kepa i na aela Hawaii Iko makou hiki ana aku ilaila, uapau ae ka uluaoa ana ; a i ko makou ninaninan ana aku, hai ia mai_ana, no kab« kanaka eaka ka hewa, oo ka lalau ana i ka noho o ka hale, a paki raa kapa alanui. Ua hoopaa ia kahi kanaka uuku iloko o ka Halewai, a i ke ao ana ae, ua hookolokolo ia, a ua hookuu wale ia mai. Ka hoi ana mai o kekahi poe ololo.—l ke ka ana mai o kahi moku Milton Badger, a nana hoi i lawe mai ka eke leta, i ka Poa ha iho nei, na kau mai maluna ona ka poe olulo oluna o ka moku Victoria i ili ai ma na kai lawaia kohola ma ka Akau. Ua lawe mai no ua wahi moku i na olulo, he umikumamaha ko lakou nui. Maloko ona nupepa o Kaleponi, ua hoolaha ae ke kapena o ua Victoria nei i kekahi palapala maloko o na nupepa e haawi ana i kona hoomaikai i ka Ahahui hoomoe tcregara|>a Rukini—Amenkname kekah: poe e iho, no ka malama maikai ana ia lakou.
" Hoi hoū ka paakai i Waimea."—Aohe nae he paakai io; o kahi moko kuna o Helen, ua hoi mai oi» i ke ahiahi o ka Poaha iho nei, one kona mao ukaoa a pau loa i hooili ia ai a piha, me Jca manao e halihali aku i Muliko, Maui. Ikoaahiki ana akumawahoo Maliko, ua hoouna ia aku kekahi waapa i kula, aole nao i hilei ia ia ke hoi hou mai no ka ino loa; nolaila, ua hoihoi hou mai la ke kapena a me kekahi mau kanaka elua—o lakou wale iho no na mea i koe iluna o ka moku—i ka moku a ku i ke awa nei.
Nele ina Sela Hawaii.—l keia pule iho nei, ua makaukau ka hnpanui o na moku okohola i ka holo, aohe nae e hiki, no ka nele inn sela. Ua lohe mai makou ika hanwi ona o kekahi poe Knpena moku i na le kiekie, he 130 ka le, he $50 ka ohi mua. Aka, ua kau ka lia a ine ka makau o na kanaka i ke kepa maluna o na moku i keia wa, no ka hopohopo o hana ino ia e like me ko Mnkuaole ma hana ino ia ana mai nei. " A he mumuu oe la, A ho hnkae hulilau." Pao ole kc kūhihewa.—l keia pule iho nei, ua hai ia mai makon i ke ku ana mai o kekahi moku kuna e holoholo mau nei; maluna ona kekalii ohua wahine i kina kona maka. Ika hookomo ana mai oka moku iloko nei, ike mai la ua waliine nei i ka nana pono aku a ke kanaka kaulana o Pakakn, a pee ae la maiiope ika nana pono aku. Pela ka hana ana a ua wnhine nei o ka poo mau, a oo ka m»u loa o ka nana aku o ua kii nei, i iho la ua wahine noi, me ka hnikaika mai, "Ka ! ua ike no hoi paha kela haole he kina ko makou oaka, nana mai ana no." Lohe kahi wahine, a ninnu aku, hai mai la kekahi, " Aohe no ka paha oe i lohe i ke Uii o Pnkaka ; a oia kela." "Ka!" wahi aka wahine, " He iko 010 hoi ko'u, ina paha aole oo e hai mai la, ka'u haikaika iho la no ia e hoikaika ai!"
i Mahalo i ke Alaula. —Aole e hiki ia maliou ke hoopina i ko makou haawi ana ae i ko makou mahalonui i kahi nupepa mahina kamalii, ke Alaula, oiai, ma ka nana ana i di kii a me kona ano maoli, ua maikai kona he- | lehelena. Aole nae makou i nana nui malaiJa, aka, ua ikemaka makou i na io oloko, ua kupono maoli ia no ka poe i man'ao ia ua pepa la. Ae na kamalii, e pono oukou e lawe nui i ko oukou nupepa, he makehewa ka hapaha lilo i ka popo a me ka mea ono. Ee pau koke ia mau mea, aka, o keia, .he mea e waele maikai ai iko oukou mau manao opiopio. No Lahaina mai.—Ua loaa mai ia makou mai ia C. Kalu mai, o ka malu ulu o Lele, e h'ai mai ana, eieolu wale no mea i ike lea ia malaila, ua make i keia wahi mai e holapu nei, a hookahi ma Ukumehame. Ua aneane e lawa like loa i kela a me keia mea ka mai ma Lahaina, a oia wale iho la no na mea i ike lsa ia ua make. Ua hai pu ia mai no hoi ma.kpu e kekahi mea, ua hilinai nui ko laila pakfle ma na olelo ao a ko lakou Kahuna Balu•ina, me ka hahai aku i na mea kupono a pau ■oa a lakou e hana ai no ka olaola ana, ame ka pakele ana i ua mai nei.
Ua hipuū ia i hookahi. —Ma ka po o kela Poalna aku nei, ua hoohui ia ma kahi o R. Limaikaika wahine o F. Banning Esq., Kanikela o Belegiuma a me Holani, me kekahi kaikamahine a Limaikaika i make, nona ka inoa o Clara Armstsong. Ua mare ia laua e Rev. E. Corwin o Kaukeano. Ua maikai no ka mare ia ana, oiai, he mau mea opiopio
no laua; a kē'ake ae nei makou no lana na la olu kohai o ka noho'na hui lokahi maikai ana, a hiki wale i ka wa e kii ia mai ai kahi o laua, a hookaawale ia hoi ka laua pili e na mea ana ole nei he make.
Hoopūka i na olelo HOOWELIWELI. —Ma ka Poalua iho nei, ua lawe ia ae imua o ka Aha Hoomalu kekahi wahi Pake i hoopuka aka i kekahi mau huaolelo hooweliweli i kekahi kaikamahine a Buti (Wood) o uka o Nnnann. Ua olelo aku na Pake nei, e oki i ka puu i ka pahi. Ua hookolokolo ia, a o ke kumu knppno ole e hoopai ai ia ia, nolaila, na hoihoi hou ia oia me kona mau haku, aka, ina o makou kona mau haku, aole makou e lawe hou mai ia ia i kauwa, - oiai, ua hoopuka-a maka mai la kana mau huaolelo hooweliweli, a o ka hana io mai paha anei koe.
Aohe wea e ae e make ai ka sianao.—Ua haiīa mai makou, i kela la Sabati aku nei, ua ona kekahi wahine "i ua wai hoomalule nei," ma'Kaumakapili. Ua hopu ia oia eka makai, a ua lawe ia aku oia ; me ke ano aneane e kohana loa kona kino, e hoopaa ia ma kahi paa. Okawa i lawe ia ae ai oua wa-
iiTQcj.nei,~ e °pāa i *maran a**ō~ kĒTpule" kakahiaka. Iko makou lohe ana i keiamea, ua make e wale noloko o ko makou wahi manao. No ka Makai hoi kabi, aohe hoi he hookuu aku e komo a paa pono i ko ia la, wahi kapa komo !
Hookūi ma ka moana.—l ka hapalua oka hora ehiku o ka po o kela Poakahi aku nei, ua kuia kekahi mau mokn ma ka moana mawaena o Molokai ame Oahu nei. Oia mau moku, oia no ka moku Corneluis Howland o Homana e pii mau nei o ke kai, a me ka moku kia pa Active. Ua kuia inua mai ia Coraeluis Howland, a nahaha elua waapa o ka moku Actire, a oka laau ihu hoi o ke Corneluis Howland kai lele e. E kuia mai paha he ihu kanaka, ina, ua ku kela olelo, ia, ,' Mo—ka ihu ia Hio e* " a i keia wa hoi e olelo ia nei, " Homai ka ne—no!"
0 ua ituhao xei.—Aohe o fea ipuhao " a ka wahine o ka lna," e paila mai la i na aa ame na pohaka. Aole ia, aka, oka panina 0 kaipuhao i nalowale iho nei mawaho ae o Mokapn i lawe ia ai a mo-ku i ka moana. No ka nalowale loa ana o ua ipuhao la, aolie 1 ikeia koua wahi i pae akn ai, nolaila, ua hana iho nei o Kimo Pelekane i ipuhao hoa, □o ka nalowale ana o ua ipuhao la, a ua hoouna ia atu nei i ka mahina ko o na poe la, nana hoi ua ipuhao mua la. Aohe e lele ko makon hauli, ina o ua Kimo Pelekane nei ko makou hoa piele, aia hoi paha la, nalowule no kela, hana hou no keia i ipuhao hoa. Mea hoi ia la a hoopaapaa aku !
Ka hiiiia o Kapena Homana.—o ka hoobolo ana a kekahi o na Lana.kano.wai Kiekie Robaka Diivis, no ka hihia a Jīakunol<? e kne ana ia Knpena Homaoa oluna' o ka moku okohola Cornelins Howland, na lilo ia i mea kamailio nui ia mawaena o na haole o ke kaona nei. Ika hoopai ia ana oua Kapeua nei ina dala nnkn he $1,250. Hc uuku loa, oiai, heaha kela raau dala i ko ke kanaka olu; mnmnu la, aole e hiki ana ia ia ke hapai'hon i na hana oolea e pono ai ka hapa o ke kino ame ke ola ana. īna paha hoi he ohana kona, ihea e loaa ai na hana kaumaha ia ia. Pomaikai hoi kona ike i ka humnhumu lole a me ka hnmn kamaa; na hana noho i kahi hookahi. Ua olela na hnole nei, aohe ia e aku i ka hoopai oluolu a ka Aha, a nolaila, ua hoouna ia oia i kahi o ka poe i hookaawale ia no kn, halepaahao. CJa olelo ua haole nei, aohe kupono o kona hookolokoloia ana ma na Aha Moana o Hawuii nei, no kona manao paha lie haole oia. He mnnao papau keia manao ana ona peja, a me ko leona poe nana i knkoo e uhai oia ia mau mea. Aka, ika Poakoln iho nei, wa komo mni la ka manao kanaka paha iloko ona, na «ku mai la oia i ka uku hoopai a me na koina o ka Aha, a kau aku la oia maluna o kekahi moku okoholo a holo aku, mekamnnuo o halawai aku oiu me kona moka mawaho e kalewa mai uei ma ka moana.
Inehinei, ua hoolewa ia ke kino kupapau 0 Kolonela Kaisara Kapaakea. Ua lawe ia mai kona kino a ma Kawaiahao kahi i pule ia ai e Eev. H. H. Pareka. Ma ko makou hoolohe ana aku i ka haiolelo a ua kahuna la, ua ane hoouwe manao kana hai ana niai. Mahope iho o ka pule ana, ua njauele malie ia aku la kona kino lepo i ka liale kupapau ma Kewalo. Malaila, oia e waiho ia ai a hiki wale i ka manawa e hoihoi ia aku ai i Hawaii i ka pali kapu o lakou. TJa molulolulo no ka hele ana a ka huakai, anoka la pule no hoi paha, aohe hana a kela mea keia mea, nolaila, ua nui loa ka poe 1 liele ae e hoopuipui i ka manele ana aku ia ia i ka hale malu a ka po, a penei ka hoonohonoho ana o ka huakai hoolewa : Ka mea hana Pahu. Ka Puali Pukaa Haku Hawaii ponoi. Ka Paali Hulumanu. JSfa Koa ku-mau. Na ohua o ka mea i Make. Na Kauka. Ke Kahuna Pule
Ea ohana Ponoi. RTe Kaa o Ka Mea Kiekie M. Kekuaaaoa. Na ukali o Ka Moi. Ke Kaa o Ka Moiwahine Emma. Ke Kaa o ka Moiwahiae Kanemake Kalama Na hoa o ka Ahakukamalu a me ko ka Hale Alii, a me ka lakou mau wahine. Ka lehulehu. . Ka Puali Koa Lio. mmmmmmmmmmmammmmmmm